زگیل دست چیست؟ علت، بهترین راه درمان و روش‌های پیشگیری از آن

زگیل دست یکی از انواع زگیل پوستی است که معمولا به شکل زائده‌های کوچک و ناهموار در بین انگشتان دست یا دور ناخن ایجاد می‌شود. این عارضه به راحتی از طریق تماس مستقیم با افراد مبتلا یا اشیاء آلوده منتقل خواهد شد و ممکن است به سایر نقاط بدن گسترش یابد. با این حال، ضایعه پوستی ناشی از HPV خطر جدی برای سلامتی ایجاد نمی‌کند و در اغلب موارد با استفاده از روش‌های نوین و زیر نظر دکتر پوست و مو برداشته می‌شود. 

اگر کنجکاو شده‌اید درباره شکل، علت و روش درمان زگیل‌های دست بیشتر بدانید، در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا بررسی کنیم زگیل روی دست برای چیست و چگونه می‌توان آن را درمان کرد.

زگیل دست چیست؟

زگیل‌های دست (Hand warts) نوعی ضایعه پوستی هستند که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شوند. این زگیل‌ها معمولا به شکل توده‌های کوچک، سخت و زبر تکی یا خوشه‌ای روی دست، بین انگشتان یا دور ناخن ظاهر می‌شوند. در اغلب موارد، زگیل‌های دست بدون درد هستند، اما مواقعی که به طور مکرر فشار یا اصطکاک روی آن‌ها وارد شود، ممکن است ناراحتی ایجاد کنند. در ادامه می‌توانید عکس زگیل انگشت دست را مشاهده کنید:

علت زگیل روی دست

زگیل دست چگونه به وجود میاد؟ این سوال از سمت افراد زیادی پرسیده می‌شود که در جواب آن‌ها باید بگوییم، زگیل‌های دست مانند زگیل تناسلی مردان و زنان بر اثر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شوند. این ویروس دارای سویه‌های مختلفی است که برخی از آن‌ها در ایجاد ضایعات پوستی نقش دارند. 

وقتی ویروس اچ پی وی از طریق یک بریدگی کوچک یا خراش وارد پوست شود، باعث رشد غیر طبیعی سلول‌های پوستی و تشکیل زگیل‌هایی روی دست می‌شود. متخصصان در جواب این سوال که زگیل دست از چیست، به برخی عوامل اشاره می‌کنند که ممکن است خطر ابتلا به این عارضه را افزایش دهند:

• سیستم ایمنی ضعیف
• تماس مستقیم با پوست یا اشیاء آلوده مانند حوله و وسایل شخصی
• محیط مرطوب آلوده مانند استخرها

آیا زگیل دست خطرناک است؟

زگیل‌های دست معمولا سرطان‌زا نیستند و بیماری جدی ایجاد نمی‌کنند، اما با خاراندن یا دست‌کاری مداوم می‌توانند گسترش پیدا کنند و باعث زشت شدن ظاهر دست شوند. به عنوان مثال، زگیل‌های کوچک اطراف ناخن ممکن است در برابر درمان مقاومت کنند و ظاهر خشن‌تر و زشت‎تری به خودشان بگیرند. از همین‌رو توصیه می‌کنند زائده‌های گوشتی روی پوست را دست‌کاری نکنید تا دچار عفونت و زخم باز نشوند. بدین شکل احتمال سرایت و گسترش آن‌ها به نواحی دیگر دست کاهش می‌یابد.

علائم زگیل دست کودک و بزرگسال

اگر برای مشاهده علائم زگیل تناسلی در زنان عکس این زائده‌های گوشتی را دیده باشید، می‌دانید که زگیل‌های تناسلی با ضایعات پوستی ناشی از ویروس HPV روی دست کمی متفاوت هستند. زگیل‌های دست ممکن است ابتدا به شکل دانه‌ای همرنگ پوست ظاهر شوند. این برجستگی‌ها در واقع دانه نیستند، بلکه زائده گوشتی نرم و لطیفی به‌شمار می‌آیند که گاهی رنگ آن‌ها روشن‌تر یا تیره‌تر از پوست هم می‌شود. این نوع ضایعات پوستی معمولا در خودشان چند نقطه کوچک سیاه رنگ دارند که به دلیل رگ‌های خونی بسیار ظریف این طور دیده می‌شوند و ظاهری شبیه به دانه روی پوست ایجاد می‌کنند.

این زگیل‌ها می‌‏توانند بین انگشت‌‏ها ظاهر شوند یا اگر فرد پوست حساسی داشته باشد روی کف دست بروز پیدا کنند. همچنین، اگر ناخن‌ها خشک و تکه‌تکه شده باشند، دور ناخن‌ها را می‌پوشانند. از طرفی، برخی افراد این ضایعه پوستی را مشابه پینه یا میخچه دست تجربه می‌کنند.

با مشاهده عکس زگیل دست به شکل پینه و میخچه در بالا متوجه می‌شوید که این ضایعه پوستی شکل خوبی ندارد و باعث خجالت می‌شود. همچنین، در برخی مواقع زگیل‌های دست علائم خاصی ایجاد می‌کنند که عبارت‌اند از:

• برآمدگی‌های سفت و زبر
• قرمزی و التهاب
• خارش خود ضایعه پوستی و اطراف آن
• احساس سوزش یا درد هنگام تماس با چیزی
• خونریزی در موارد نادر

بیشتر بدانید: زگیل پا در کودکان

نحوه تشخیص ضایعات پوستی ناشی از HPV

تشخیص این نوع ضایعه پوستی معمولا توسط پزشک و بر اساس ویژگی‌های بالینی انجام می‌شود. پزشک با مشاهده دقیق زائده روی دست و مقایسه آن با ویژگی‌های زگیل‌های پوستی می‌تواند از وجود زگیل دست مطمئن شود. گاهی‌اوقات پزشک برای تایید نهایی این عارضه به نتایج آزمایشات بیشتری نیاز دارد که در جدول زیر آن‌ها را معرفی می‌کنیم:

درمان زگیل دست

گاهی‌اوقات ممکن است زگیل‌های دست آن‌قدر کوچک باشند که مشکلی برای فرد ایجاد نکنند. این نوع ضایعات پوستی اغلب خودبه‌خود از بین می‌روند، اما اگر زگیل‌های دست ظاهر بزرگ و آزاردهنده‌ای داشته باشند باید برای درمان آن‌ها به پزشک متخصص مراجعه کنید. 

پزشک بهترین درمان زگیل دست را بر اساس شدت و تعداد زگیل‌ها انتخاب می‌کند که شامل موارد زیر هستند:

۱- درمان با لیزر

لیزر درمانی، روش درمان صد در صد زگیل دست به‌شمار می‌آید که به دلیل داشتن مزایای فراوان مورد استقبال بیماران زیادی قرار گرفته است. در این روش برداشتن زگیل دست که اثربخشی بالایی بر زگیل‌های مقاوم به درمان دارد، از تابش اشعه متمرکز لیزر استفاده می‌کنند تا بافت زگیل را از بین ببرند.

۲- درمان با کرایوتراپی

درمان زگیل دست با فریز کردن یا همان کرایوتراپی یکی دیگر از روش‌های بهبود این نوع ضایعه پوستی است که به کمک نیتروژن مایع انجام می‌شود. پزشک نیتروژن مایع را روی بافت دارای ضایعه اسپری می‌کند تا زائده‌های دست یا زگیل پا در کودکان و بزرگسالان فریز شوند. این فرآیند باعث تخریب بافت زگیل‌ها و سلول‌های آلوده می‌شود و در طول چند جلسه آن‌ها را از بین می‌برد.

۳- درمان با پماد

کرم‌های موضعی مختلفی برای درمان این نوع ضایعه پوستی وجود دارند. هر چند اثربخشی پمادهای درمان‌کننده زگیل‌های دست به اندازه کرایوتراپی و لیزر درمانی نیست، اما در تسریع روند بهبود آن‌ها موثر هستند. پماد حاوی اسید سالیسیلیک، پماد حاوی اسید تری کلرواستیک و پماد حاوی پودوفیلین را می‌توان به عنوان بهترین پماد زگیل دست کودکان و بزرگسالان معرفی کرد.

درمان خانگی زگیل دست چگونه است؟

درمان زگیل دست به روش خانگی اگرچه زمان‌بر است و نیاز به تکرار دارد، اما می‌تواند در از بین بردن این نوع ضایعه پوستی موثر باشد. برخی از روش‌های رایج درمان خانگی زگیل‌های دست شامل موارد زیر می‌شوند:

• چسب مخصوص: استفاده از چسب زگیل برای دست یکی از روش‌های خانگی بهبود این نوع ضایعه پوستی است. این چسب را متناسب با اندازه زگیل‌ها ببرید و آن را به مدت ۶ روز روی زگیل قرار دهید. پس از ۶ روز چسب را بردارید، زگیل را در آب خیس کنید و یک سوهان یا سنگ پای تمیز را به آرامی روی آن بمالید.
• محلول اسید سالیسیلیک: برای درمان زگیل دست با اسید سالیسیلیک پس از حمام و خشک کردن زائده‌های گوشتی، این محلول را روی ضایعه پوستی بمالید، سپس با بانداژ ببندید. هر روز قبل از حمام مجدد و تکرار این کارها، روی زگیل‌ها را با سوهان یا سنگ پای تمیز به آرامی بمالید تا سلول‌های مرده پوست جدا شوند.
• سرکه سیب: یک تکه پنبه را به سرکه سیب آغشته کنید و روی زگیل‌های دست بمالید، سپس با بانداژ یا چسب زخم ببندید. درمان زگیل دست با سرکه سیب را هر شب قبل از خواب تکرار کنید تا زائده‌ها خشک شوند و بیفتند.
• سیر: برای درمان زگیل دست با سیر کافیست یک حبه سیر تازه را خرد کنید و مستقیما روی ضایعات پوستی ناشی از HPV بمالید، سپس محل زائده را با بانداژ یا چسب زخم ببندید. این کار را هر روز تکرار کنید تا زگیل‌ها از بین بروند.
• شیره انجیر: برای درمان زگیل دست با شیره انجیر باید برگ درخت انجیر را باز کنید تا شیره آن خارج شود. حالا شیره انجیر را روی این نوع ضایعات پوستی بمالید و پس از چند ساعت با آب ولرم بشویید.

آیا زگیل دست باعث زگیل تناسلی میشود؟

زگیل‌های دست و تناسلی هر ۲ مانند زگیل مقعدی بر اثر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شوند، اما سویه‌های مختلفی دارند. در واقع می‌توان گفت، زگیل‌های دست بیشتر به دلیل سویه نوع یک، ۲ و ۴ اچ پی وی که روی پوست تاثیر می‌گذارند، ایجاد می‌شوند. در حالی که زگیل‌های تناسلی به دلیل سویه‌های دیگر HPV مانند نوع ۶ و ۱۱ که به طور خاص ناحیه تناسلی را تحت تاثیر قرار می‌دهند، بروز پیدا می‌کنند. 

اگر کنجکاو شده‌اید درباره زگیل تناسلی بیشتر بدانید، می‌توانید مقاله «از کجا بفهمیم زگیل تناسلی داریم» را در درمانکده مطالعه کنید.

روش‌های پیشگیری ابتلا

برای کاهش ریسک ابتلا به ضایعات پوستی ناشی از ویروس HPV بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:

• با افرادی که به این عارضه پوستی مبتلا هستند، تماس فیزیکی مستقیم نداشته باشید.
• از وسایل شخصی دیگران مانند ناخن‌گیر، حوله، برس و… استفاده نکنید. چرا که ریسک ابتلا به این نوع ضایعات پوستی را افزایش می‌دهد.
• عادت اشتباه جویدن ناخن را ترک کنید؛ زیرا این کار باعث نفوذ میکروب و ویروس زیر ناخن به درون بدن می‌شود.
• هنگام رفتن به استخر یا سونای خشک و بخار حتما از حوله و دمپایی شخصی خودتان استفاده کنید.
• اگر در ناحیه‌ای از دست‌تان، برجستگی غیر طبیعی مشاهده کردید و به زگیل مشکوک شدید از دست‌کاری آن بپرهیزید؛ زیرا شانس عفونی شدن و گسترش به سایر نقاط بدن افزایش می‌یابد.

راهنمای مراجعه به پزشک

زگیل دست نوعی مشکل پوستی است که به شکل زائده‌های کوچک و ناهموار روی دست، بین انگشتان و اطراف ناخن‌ها ظاهر می‌شود. این بیماری بر اثر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) بروز پیدا می‌کند و ممکن است آن‌قدر کوچک باشد که پس از مدتی خوبه‌خود برطرف شود. با این حال، زمانی که متوجه برجستگی ناهموار و غیر طبیعی روی دست خود شدید، بهتر است حتما به متخصص پوست مراجعه کنید تا از عفونی شدن و گسترش زگیل‌های دست به نواحی دیگر پوست جلوگیری شود. 

اگر همچنان در مورد ضایعات پوستی ناشی از ویروس اچ پی وی روی دست و بین انگشتان خود سوالاتی دارید می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله متخصص پوست آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری متخصص پوست از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.

سوالات متداول

منابع: mayoclinic| assh