رفتار درمانی شناختی (CBT) یکی از بهترین روش‌های درمانی برای برخی از اختلالات است. اما مانند هر مبحث دیگری تصورات نادرستی در مورد آن شکل گرفته است و منجر به ایجاد ذهنیت‌های متنوعی در مورد آن شده است. در ادامه 4 افسانه و تصور غلط در مورد رفتار درمانی شناختی مورد بررسی قرار می‌دهیم. سپس واقعیت‌هایی را در مورد این تصورات با شما به اشتراک می‌گذاریم.
۱) تصور رفتار درمانی شناختی به عنوان روشی ماشینی و مبتنی بر تکنیک
واقعیت این است که هر چند این موضوع که رفتار درمانی شناختی (CBT) از شواهد علمی در دسترس و ابزارهای فراوانی بهره می‌برد، صحت دارد. اما CBT از ماشینی بودن هم فاصله بسیاری دارد.
در واقع CBT مانند تمام روان درمانی‌های موثر، ایجاد یک رابطه‌ی دوستانه و ارتباط کارآمد با بیمار را در اولویت مراحل درمان قرار می‌دهد. از این رو به گفته متخصصان رابطه‌ی درمانی موثر مانند خاکی است که به تکنیک‌ها و روش‌ها کمک می‌کند تا ریشه بزنند. بنابراین، پرورش و تقویت یک همکاری درمانی صادقانه و قابل اعتماد، اساسی‌ترین و ضروری‌ترین روش برای رفتار درمانی شناختی (CBT) است.
به علاوه اطلاع از این موضوع که چگونه و چه زمانی می‌توان بهترین استفاده را از روش‌های CBT مناسب و منحصر به فرد برای هر مراجعه‌کننده کرد، بیشتر از آن‌که ماشینی باشد، یک فرایند ارگانیک و سازمان‌دهی شده است.
در حقیقت هنگام استفاده از این روش، یک متخصص رفتار درمانی شناختی (CBT) اهمیت تناسب بین درمانگر و فرد مراجعه‌کننده را درک می‌کند و در صورتی که تناسب کافی برقرار نباشد، فرد را به یکی از همکارانش ارجاع خواهد داد.
۲) تصور این که رفتار درمانی شناختی راهی برای درمان علائم است نه شخص
حقیقت این است که وقتی رفتار درمانی شناختی طبق معنای خود و به درستی انجام شود، شخص را به طور کامل درمان می‌کند و تنها علائم را کاهش نمی‌دهد.
دلیل بهبودی فرد هنگام استفاده از رفتار درمانی شناختی (CBT) این است که این روش بسیاری از مشکلات فرد را به صورت فرآیندهایی زیستی، روانی و اجتماعی عینیسازی می‌کند.
یعنی افراد به عنوان یک جسم فیزیکی که مشکلات روانی یا متابولیک دارد، در نظر گرفته نمی‌شوند. بلکه ذهن، احساسات و عواطف نیز در این درمان دخیل می‌شوند. نکته‌ای که در این رابطه بسیار مهم است این است که انسان موجودی اجتماعی است.
بنابراین روابط و ارتباطات بین فردی نیز بخشی حیاتی از زندگی هستند. از این رو گرچه کاهش علائم در بین اهداف CBT قرار دارد، اما موفقیت کامل رفتار درمانی شناختی (CBT) به درمان کلی شخص بستگی دارد.
۳) تصور بی‌اهمیتی گذشته در رفتار درمانی شناختی
جالب اینجاست که روان‌درمانگرهای شناختی بسیار به سابقه و تجربیات گذشته‌ی فرد علاقمند هستند. به طور واضح، تجربیات زندگی ما، شخصیت ما در زمان حال را شکل داده و تحت تاثیر قرار می‌دهند.
اما برخلاف روان‌درمانی‌های سنتی که تاکید زیادی بر گذشته دارند و سعی می‌کنند به بینش دقیقی نسبت به آن دست یابند. CBT نگاهی به آینه‌ی عقب می‌اندازد اما در حین رانندگی به آن خیره نمی‌ماند!
در واقع یک متخصص خوب CBT تلاش می‌کند تا سابقه‌ی اجتماعی و روانی مراجعه‌کننده را دریابد تا بتواند به طور کامل فاکتورهایی را از گذشته‌ی فرد که ممکن است از نظر درمانی، مرتبط باشند، ارزیابی کند.
۴) تصور محدودیت به شواهد علمی در رفتار درمانی شناختی
هر چند این موضوع حقیقت دارد که رفتار درمانی شناختی تلاش می‌کند تا مسیر خود را با راهنمایی یافته‌های علمی تعیین کند. اما به هیچ وجه محدود به اطلاعات علمی موجود نیست.
در واقع مانند بسیاری از رویکردهای روان‌درمانی، CBT نیز درجات بالایی از خلاقیت و هنرمندی را به کار می‌گیرد. با این حال، بر خلاف بیشتر روان‌درمانی‌های دیگر، CBT در تلاش است تا جوانب هنری خود را تا جای ممکن با علم پیوند دهد.
در نتیجه علاوه بر درک پایه‌های تجربی تکنیک‌ها و روش‌ها، یک درمانگر CBT اغلب از برخی اشکال اطلاعات علمی نیز برای پیش‌بردن درمان استفاده می‌کند. ثبت خلق و افکار، پرسشنامه‌های ارزیابی، بررسی احساسات یا رفتارهای خاص و … از جمله این اطلاعات هستند.
هنر CBT در این است که بدانیم چگونه و در چه زمانی به بهترین نحو تکنیک‌ها را به کار ببندیم و چگونه بدون به چالش کشیدن بیش از حد مراجعین، به طور ایده‌آل به آن‌ها کمک کنیم؟ به عبارت دیگر در رفتار درمانی شناختی لازم است تعیین کنیم که آیا فرد مراجعه کننده برای تغییر آماده است یا خیر؟
این روش درمانی نیاز به پزشکی دارد که بداند چه کاری را چگونه و در چه زمانی انجام دهد و بداند که آیا درمانگر مناسبی برای فرد هست یا خیر؟ درمانگر باید تمام این‌کارها را در حین ایجاد و حفظ یک رابطه‌ی درمانی دوستانه با بیمار انجام دهد.
به یاد داشته باشید که برای موفقیت در رفتار درمانی شناختی باید خوب فکر کنید، خوب عمل کنید، خوب احساس کنید، و خوب باشید!
شما عزیزان برای کسب اطلاعات در مورد رفتار درمانی شناختی (CBT) می‌توانید از راهنمایی‌های پزشک روانشناس خوب و پزشک اعصاب و روان خوب استفاده کنید. البته برای دریافت این راهنمایی‌ها لزومی ندارد که صبر کنید تا در زمان ممکن مراقبت‌های درمانی مورد نیاز خود را به دست آورید. می‌توانید آن را در یک چشم بر هم زدن به صورت آنلاین از طریق درمانکده انجام دهید.
تیم درمانکده پس از بررسی نیازهای بیماران مختلف و پزشکان، امکان نوبت دهی از بهترین روانشناسان و روانپزشکان تهران را در سایت خود فراهم کرده است. برای انتخاب روانپزشک یا روانشناس مورد نظر خود بدون نیاز به مراجعه حضوری و تماس با مطب، می‌توانید برای دریافت نوبت به لیست بهترین پزشکان روانشناس مراجعه کرده و با توجه به اولین نوبت خالی پزشک، نظرات بیماران، تلفن مطب و آدرس مطب، نوبت خود را به صورت آنلاین رزرو کنید.
