علت باد شکم زیاد در زنان به عوامل مختلفی مانند تغییرات هورمونی، تغذیه نامناسب، استرس، سایر شرایط فیزیولوژیکی و پزشکی مرتبط است. این عارضه معمولا به شکل تجمع گاز در دستگاه گوارش، احساس پری و تورم در ناحیه شکم ظاهر می‌شود و می‌تواند با درد آزاردهنده‌ای همراه باشد. اغلب زنان، باد زیاد شکم را در دوره پریودی و قبل از شروع آن تجربه کرده‌اند، اما عوامل دیگری هم می‌توانند ایجادکننده این عارضه باشند. در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا به طور مفصل علت باد شکم زیاد در زنان را بررسی کنیم.
فهرست محتوا:
علت باد شکم زیاد در زنان چیست؟
مهم‌ترین علت زیاد بودن باد شکم در زنان را می‌توان شامل موارد زیر دانست:
۱- سندرم پیش از قاعدگی (PMS)
تغییرات هورمونی در دوره پیش از قاعدگی یکی از مهم‌ترین دلایل باد شکم زیاد در زنان است. معمولا تغییر سطح استروژن و پروژسترون در این دوره باعث احتباس آب می‌شود که یکی از نتایج آن برای زنان، احساس نفخ و باد کردن شکم است.
۲- دوره قاعدگی
علت نفخ در پریودی با تغییرات هورمونی در این دوره مرتبط است. افزایش سطح پروژسترون در طول پریودی زنان، تاثیر قابل توجهی بر عملکرد دستگاه گوارش دارد. از طرفی، پروستاگلاندین‌ها (هورمو‌ن‌هایی که باعث انقباض رحم می‌شوند) می‌توانند باعث گرفتگی عضلات روده و ایجاد نفخ در شکم زنان شوند.
بیشتر بدانید:انتروپاتی چیست؟
۳- اندومتریوز
اندومتریوز به وضعیتی می‌گویند که بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم در خارج از آن رشد کند. این بیماری را از آن جهت که باعث تغییرات هورمونی در طول سیکل قاعدگی، تجمع مایعات در ناحیه شکم و ایجاد مشکلات گوارشی مانند یبوست یا اسهال می‌شود، می‌توان علت باد شکم زیاد در زنان دانست.
۴- رشد رحم
در طول بارداری، رحم به تدریج بزرگتر می‌شود تا بتواند جنین را در خود جای دهد. رشد رحم می‌تواند به دستگاه گوارش فشار بیاورد و باعث کندی حرکت روده‌ها شود که نتیجه آن احساس نفخ و باد کردن شکم در زنان است. از طرفی، تغییرات هورمونی در طول بارداری می‌تواند بر عملکرد دستگاه گوارش تاثیر بگذارد و منجر به نفخ و باد شکم زنان شود.
۵- فیبروم رحمی
فیبروم‌ها، تومورهای غیر سرطانی هستند که در دیواره رحم رشد می‌کنند. این تومورها می‌توانند به روده‌ها و سایر ارگان‌های مجاور فشار بیاورند و باعث ایجاد نفخ یا احساس پری در شکم زنان شوند.
۶- غذاهای نفاخ
عملکرد روده‌ها می‌تواند دیگر علت باد شکم زیاد در زنان باشد. مواد غذایی نفاخ مانند حبوبات، کلم بروکلی، پیاز و قندهای غیر قابل هضم، در روده بزرگ توسط باکتری‌ها تخمیر می‌شوند و تولید گاز می‌کنند. زنان ممکن است به دلیل سیکل قاعدگی و تغییر هورمونی نسبت به مصرف این مواد غذایی حساسیت بیشتری داشته باشند.
در بررسی علت باد شکم زیاد در زنان طب سنتی به طبع سرد و تر خانم‌ها اشاره می‌کند. اطباء طب سنتی معتقدند، زنان زیادی دارای طبع سرد و تر هستند که این حالت می‌تواند باعث کاهش حرکات طبیعی روده، تجمع گاز و ایجاد نفخ شود.
اگر نگران تاثیر نفخ و تجمع گاز در روده‌ها هستید، می‌توانید با خواندن مقاله گاز روده و سرطان در درمانکده به اطلاعات مفیدی دسترسی پیدا کنید.
۷- بلعیدن هوا
همه ما موقع غذا خوردن، مقدار کمی هوا را می‌بلعیم که طبیعی است، اما اگر بلعیدن هوا به طور مداوم تکرار شود، باعث ایجاد باد شکم می‌شود. عوامل دیگری که باعث بلعیدن بیش از حد هوا می‌شوند، عبارت‌اند از:
- جویدن آدامس
- با سرعت غذا خوردن
- مصرف مداوم نوشیدنی‌های گازدار
- گذاشتن اشیاء مختلف مانند مداد در دهان و مکیدن آن
بلعیدن هوا شاید به طور طبیعی مشکلات زیادی در افراد ایجاد نکند و نفخ ناشی از آن به سرعت بهبود یابد، اما زنان ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی در سیکل قاعدگی، این مشکل را به صورت باد شکم زیاد تجربه کنند.
بیشتر بدانید:علت باد شکم زیاد در مردان چیست؟
۸- زایمان
برخی از زنان پس از زایمان، احساس نفخ و باد شکم زیادی را تجربه می‌کنند. علت باد شکم زیاد در زنان ناشی از تاثیرات زایمان طبیعی و سزارین به شرح زیر است:
- زایمان طبیعی: در طی زایمان طبیعی، فشار زیادی به عضلات لگن و روده‌ها وارد می‌شود که می‌تواند باعث تغییر در عملکرد دستگاه گوارش و افزایش تولید گاز شود. از طرفی، ممکن است عضلات کف لگن در طی زایمان طبیعی دچار ضعف شوند که این مورد هم در عدم کنترل گاز و افزایش باد شکم زنان موثر است.
- زایمان سزارین: سزارین یک جراحی بزرگ شکمی است که به طور موقت باعث کاهش حرکات روده، تجمع گاز و افزایش باد شکم زنان می‌شود. از طرفی، داروهای بیهوشی یا بی‌حسی می‌توانند دیگر علت باد شکم زیاد در زنان باشند. شما می‌توانید برای اطلاع از نحوه درمان نفخ بعد از سزارین، مقاله مرتبط با آن را در درمانکده بخوانید.
۹- عدم تحمل لاکتوز
لاکتوز آنزیمی است که برای هضم لاکتوز (قند موجود در شیر) استفاده می‌شود. کمبود این آنزیم می‌تواند باعث عدم تحمل لاکتوز و تخمیر آن توسط باکتری‌ها در روده بزرگ شود. برخی زنان در سیکل قاعدگی به دلیل برهم خوردن تنظیمات هورمونی، مشکل عدم تحمل لاکتوز را با علائم آزاردهنده بیشتری همچون تولید گاز و نفخ شدید تجربه می‌کنند.
۱۰- رژیم‌های غذایی پرفیبر
مواد غذایی پرفیبر قبل از رسیدن به روده بزرگ، به طور کامل در روده کوچک هضم نمی‌شوند. این امر می‌تواند منجر به تولید گاز بیشتر در روده بزرگ شود. از همین‌رو زنانی که به دلیل کاهش وزن و سیر ماندن برای طولانی‌مدت، دائما غذاهای پرفیبر مصرف می‌کنند، ممکن است دچار نفخ و باد شکم شوند.
۱۱- یبوست
یبوست می‌تواند منجر به تجمع مدفوع و گاز در روده‌ها شود. زنان معمولا در دوران قاعدگی یا بارداری به دلیل تغییرات هورمونی بیشتر دچار یبوست می‌شوند.
۱۲- سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)
این بیماری در زنان شایع‌تر است و می‌تواند باعث نفخ، درد شکم و تغییر در عادات دفع شود. برخی مشاهدات نشان می‌دهند، ارتباط نزدیکی بین تغییرات هورمونی و شدت گرفتن علائم IBS در زنان وجود دارد.
بیشتر بدانید:انواع بیماری های روده چیست؟
۱۳- عدم تعادل باکتری‌های روده
برهم خوردن تعادل باکتری‌های روده می‌تواند منجر به تولید گاز بیش از حد شود. زنان به دلیل استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها، تغییرات هورمونی و رژیم غذایی خاص ممکن است بیشتر در معرض این مشکل قرار بگیرند.
۱۴- استرس و اضطراب
دیگر علت باد شکم زیاد در زنان را می‌توان ناشی از استرس و اضطراب دانست که بر عملکرد گوارشی بدن تاثیر می‌گذارد. زنانی که به دلیل تغییرات هورمونی یا دلایل دیگر بیشتر در معرض استرس قرار می‌گیرند، نفخ و باد شکم زیادی را تجربه می‌کنند.
۱۵- قرص‌های ضد بارداری
برخی قرص‌های ضد بارداری ممکن است به دلیل تاثیرات هورمونی فراوان باعث تغییر در حرکت روده‌ها و تولید گاز بیشتر شوند.
چرا زنان در شب باد شکم بیشتری دارند؟
باد شکم در شب می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که برخی از آن‌ها به طور خاص در زنان رایج‌تر هستند. مهم‌ترین علت باد شکم زیاد در زنان در شب را می‌توان ناشی از موارد زیر دانست:
- تغییرات هورمونی در سیکل قاعدگی
- یائسگی
- مصرف وعده‌های غذایی سنگین در شب
- مصرف غذاهای نفاخ مانند حبوبات، کلم، بروکلی و…
- دراز کشیدن بلافاصله پس از غذا
- فعالیت فیزیکی کم در طول روز
- استفاده از قرص‌های ضد بارداری و هورمون‌درمانی
- استرس و اضطراب روزانه
بیشتر بدانید:اسپاسم روده؛ آیا بهترین راه درمان آن را می‌دانید؟
آیا علت باد شکم زیاد در زنان با نوزادان متفاوت است؟
در بالاتر به طور کامل درباره علت باد شکم زیاد در زنان صحبت کردیم، اما نوزادان ممکن است به دلایل متفاوت‌تری این عارضه را تجربه کنند. از دلایل اصلی نفخ و باد شکم نوزادان می‌توان به بلعیدن هوا هنگام شیر خوردن یا مکیدن پستانک، سیستم گوارش نابالغ، حساسیت به لاکتوز و تغییرات غذایی نوزادان مانند شروع مواد غذایی جامد اشاره کرد. اگر نوزاد شما هم درگیر نفخ است، می‌توانید با خواندن مقاله «برای نفخ نوزاد چی خوبه» در درمانکده به اطلاعات مفیدی در این زمینه دست پیدا کنید.
نگاهی کوتاه به علت باد شکم زیاد در زنان
زنان می‌توانند با تغییر در سبک زندگی خود تا حد زیادی از ایجاد باد شکم و نفخ جلوگیری کنند. ما در این مقاله از مجله درمانکده به بررسی ۱۵ علت باد شکم زیاد در زنان پرداختیم. شناسایی این عوامل و مدیریت آن‌ها می‌تواند به کاهش نفخ و بهبود کیفیت زندگی خانم‌ها کمک کند. اگر کنجکاو شده‌اید بدانید علت باد شکم زیاد در مردان چیست، می‌توانید مقاله مرتبط با آن را در درمانکده مطالعه کنید.
همچنین، برای پرسیدن سوالات خود درباره نفخ و باد شکم زنان می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و از بهترین پزشکان متخصص گوارش این مجموعه مشاوره بگیرید. درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی، جهت مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین دکتر گوارش نوبت رزرو کنید.
سوالات متداول
عوامل مختلفی می‌توانند باعث باد شکم در زنان شوند، اما مهم‌ترین موارد شامل تغییرات هورمونی در دوران پریودی و دوره پیش از آن (سندرم پیش از قاعدگی) هستند.
اگر نفخ و باد شکم با علائم دیگری مانند درد شدید، کاهش وزن غیر قابل توضیح، یبوست یا اسهال مزمن و وجود خون در مدفوع همراه شد، حتما به پزشک مراجعه کنید.
غذاهای سبک و زود هضم بخورید و از مصرف مواد غذایی نفاخ یا نوشیدنی‌های گازدار بپرهیزید.
منابع: mayoclinic | hopkinsmedicine | clevelandclinic
