خوشبو کردن دهان یکی از رایجترین خواص هل (Cardamom) است که همه ما کم و بیش از آن مطلع هستیم. در طب سنتی این گیاه برای کنترل فشار خون بالا و کاهش وزن نیز معرفی شده است. اما خواص هل تنها به این موارد محدود نمیشود، این ادویه معطر با داشتن ترکیبات آنتیاکسیدانی، ضدالتهابی و ضدباکتریایی تاثیر مثبتی بر سلامت بدن دارد. به مطالعه این مقاله از مجله سلامت درمانکده ادامه دهید تا با مهمترین و بهترین خواص هل آشنا شوید.
فهرست محتوا
- انواع هل چیست و چه خواصی دارند؟
- خواص هل برای سرماخوردگی
- خواص هل برای کبد چرب
- خواص هل برای اعصاب
- خواص هل برای کمر درد
- خواص هل برای معده
- خواص هل برای مردان چیست؟
- خواص هل برای زنان چیست؟
- خواص هل زیر زبان چیست؟
- فواید هل در ترکیب با سایر مواد غذایی
- مصرف هل برای چه کسانی مضر است؟
- مهمترین مضرات هل چیست؟
- فواید هل در چند خط
- سوالات رایج
انواع هل چیست و چه خواصی دارند؟
در طب سنتی هل طبعی گرم و خشک دارد. این گیاه از خانواده زنجبیلیان (Zingiberaceae) است و در مناطق گرمسیری رشد میکند. از نظر ظاهری گیاهی بوتهای است و ارتفاع آن اغلب به ۲ تا چهار متر میرسد. هل برگهای بلند و باریکی دارد که به رنگ سبز روشن براق دیده میشوند. میوههای هل بهصورت کپسولهای سبز رنگ ظاهر میشوند که به تدریج به رنگ زرد یا قهوهای تغییر میکنند. این کپسولها طولی حدود یک تا ۲ سانتیمتر دارند و پر از دانههای کوچک سیاه و معطر هستند.
این گیاه به ۲ دسته اصلی هل سبز و سیاه (هل باد) تقسیم میشود. هل سبز معروفترین نوع آن است و به دلیل عطر و طعم خاص خود در آشپزی و داروسازی کاربرد زیادی دارد. هل سیاه معمولا کمی تلختر است و عطر و طعم قویتری نسبت به نوع سبز دارد. در طب سنتی بیشتر از آن با هدف درمانی استفاده میشود. جدول زیر خواص هل باد (سیاه) و سبز را نشان میدهد:
خواص هل سبز | خواص هل سیاه |
بهبود هضم، کاهش نفخ و سوءهاضمه | بهبود هضم، کاهش نفخ و درد معده |
تقویت سیستم ایمنی | مقابله با عفونتها |
درمان مشکلات تنفسی مانند سرفه و گلودرد | پاکسازی مجاری تنفسی، کاهش سرفه و احتقان |
کمک به کاهش وزن | کاهش فشار خون و بهبود سلامت قلب و عروق |
آرامبخش و بهبود کیفیت خواب | بهبود عملکرد جنسی |
خواص هل برای سرماخوردگی
هل به دلیل داشتن ترکیبات ضدالتهابی، آنتیاکسیدانی و ضدمیکروبی میتواند در بهبود علائم سرماخوردگی مفید باشد. برخی از مهمترین فواید آن برای سرماخوردگی عبارتاند از:
- کاهش التهاب گلو: خاصیت ضدالتهابی هل میتواند به کاهش گلودرد و سوزش گلو کمک کند.
- رفع گرفتگی بینی: رایحه قوی هل باعث باز شدن مجاری تنفسی و بهبود گرفتگی بینی میشود.
- تقویت سیستم ایمنی: این گیاه معطر سرشار از آنتیاکسیدانها است. به همین دلیل توانایی سیستم ایمنی برای مبارزه با ویروس سرماخوردگی را افزایش میدهد.
- افزایش گرمای بدن: هل طبع گرمی دارد و مصرف آن در روزهای سرد باعث افزایش حرارت بدن میشود.
شما میتوانید یک تا ۲ عدد هل را به همراه زنجبیل تازه در آب داغ بریزید، دم کنید و با کمی عسل بنوشید. برای کاهش سرفه و رفع گرفتگی بینی نیز میتوانید مقداری پودر هل را در شیر گرم بریزید و قبل از خواب بنوشید.
توجه داشته باشید مصرف زیاد هل ممکن است باعث رفلاکس معده یا تحریک مخاط دستگاه گوارش شود. همچین زنان باردار باید در مصرف این گیاه محتاط باشند زیرا هل میتواند باعث تحریک رحم و افزایش خطر سقط جنین شود.
خواص هل برای کبد چرب
مهمترین فواید هل برای کبد چرب عبارتاند از:
- کاهش تجمع چربی در کبد: ترکیبات فعال هل، مانند ترپنها (Terpene) و فلاونوئیدها (Flavonoids) میتوانند از تجمع چربی در سلولهای کبدی جلوگیری کنند و منجر به پاکسازی کبد شوند. ترپنها خاصیت آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی دارند و از آسیب سلولهای کبدی جلوگیری میکنند. فلاونوئیدها نیز منجر به کاهش استرس اکسیداتیو در کبد میشوند و عملکرد آن را بهبود میدهند.
- افزایش عملکرد آنزیمهای کبدی: مصرف منظم این گیاه میتواند به کاهش سطح آنزیمهای غیرطبیعی کبدی مانند ALT و AST کمک کند.
- کاهش التهاب کبد: خاصیت ضدالتهابی هل میتواند از آسیب التهابی به کبد جلوگیری کند و عملکرد آن را بهبود دهد.
- سمزدایی کبد: این گیاه به افزایش تولید صفرا و بهبود عملکرد گوارشی کمک میکند و در نتیجه سموم راحتتر از بدن دفع میشوند.
- کنترل قند خون و چربی: برخی مطالعات نشان دادهاند که هل میتواند به کاهش کلسترول و قند خون کمک کند، این دو از عوامل تشدیدکننده کبد چرب هستند.
برای این منظور میتوانید چای سبز یا چای سیاه را به همراه چند عدد هل و کمی دارچین دم کنید و بنوشید. این دمنوش به تنظیم چربیهای خون و بهبود عملکرد کبد کمک میکند.
بیشتر بدانید: خواص دارچین

خواص هل برای اعصاب
هل به دلیل داشتن ترکیبات آرامبخش، ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی میتواند به تقویت سیستم عصبی و کاهش استرس کمک کند. مهمترین فواید هل برای اعصاب شامل موارد زیر میشود:
- کاهش استرس و اضطراب: بوی معطر و ترکیبات آرامبخش هل به کاهش تنش عصبی و استرس کمک میکند. همچنین این گیاه باعث میشود تا خواب راحتی داشته باشید.
- کاهش افسردگی: ترکیبات موجود در هل باعث افزایش سطح سروتونین (هورمون شادی) در مغز میشوند و به بهبود خلقوخو کمک میکنند.
- کاهش سردرد و میگرن: رایحه قوی هل باعث آرامش اعصاب و کاهش سردردهای عصبی میشود.
شما میتوانید با ترکیب هل، بابونه و عسل یک نوشیدنی آرامبخش برای خودتان تهیه کنید. همچنین برخی استنشاق بخار هل برای کاهش سردرد و باز کردن مجاری تنفسی را مفید میدانند.
بیشتر بدانید: خواص زیره سبز
خواص هل برای کمر درد
شما میتوانید از خاصیت ضدالتهابی و تسکیندهندگی هل برای کاهش کمر درد و مشکلات مرتبط با آن کمک بگیرید. دمنوش این گیاه به شکلهای زیر میتواند برای تسکین کمردرد مفید باشد:
- کاهش التهاب عضلات و مفاصل: ترکیبات ضدالتهابی موجود در هل میتوانند التهاب را کاهش دهند و به بهبود دردهای عضلانی و مفصلی کمک کنند.
- کاهش دردهای عصبی: این گیاه با خاصیت آرامبخشی خود میتواند به کاهش دردهای ناشی از تحریک اعصاب کمک کند.
- بهبود گردش خون: مصرف هل باعث بهبود جریان خون در عضلات و ستون فقرات میشود و گرفتگی و درد عضلات و مفصلها را کاهش میدهد.
- کاهش استرس و تنش عضلانی: استرس یکی از عوامل تشدیدکننده کمر درد است. هل با اثر آرامبخشی خود میتواند به کاهش تنش عضلانی کمک کند.
- تقویت استخوانها و عضلات: برخی ترکیبات هل به جذب بهتر مواد معدنی مانند کلسیم و منیزیم کمک میکنند. این مواد معدنی برای سلامت استخوانها و عضلات ضروری هستند.
برخی ماساژ با روغن هل یا حمام با عصاره هل را برای کاهش اسپاسم عضلانی و تسکین درد پیشنهاد میدهند.
بیشتر بدانید: خواص جوز هندی

بیشتر بدانید: خواص زعفران
خواص هل برای معده
هل یکی از ادویههای مفید برای سلامت دستگاه گوارش است که به بهبود هضم غذا، کاهش التهاب معده و پیشگیری از مشکلات گوارشی کمک میکند. برخی از مهمترین خواص آن برای معده عبارتاند از:
- تقویت هضم و کاهش نفخ: ترکیبات معطر و روغنهای فرار موجود در هل باعث تحریک آنزیمهای گوارشی و بهبود هضم میشوند.
- کاهش اسید معده و رفلاکس: هل خاصیت قلیایی دارد و میتواند از ترشح بیش از حد اسید معده جلوگیری کند.
- رفع سوءهاضمه: مصرف هل ترشح صفرا را افزایش میدهد و هضم چربیها را آسانتر میکند.
- ضدنفخ و کاهش گاز معده: ترکیبات موجود در هل در دفع گازهای گوارشی موثر هستند و از احساس سنگینی بعد از غذا جلوگیری میکنند.
- ضدعفونیکننده طبیعی: خاصیت آنتیباکتریال هل به از بین بردن باکتریهای مضر معده کمک میکند و مانع از بروز عفونتهای گوارشی میشود.
- کاهش التهاب معده: ترکیبات ضدالتهابی هل باعث کاهش التهابات گوارشی و جلوگیری از زخم معده میشوند.
برای این منظور میتوانید هل را با گیاهان دیگری مانند رازیانه، زنجبیل و نعناع ترکیب کنید.
خواص هل برای مردان چیست؟
مهمترین فواید هل برای مردان را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
- کمک به درمان اختلال نعوظ: ترکیبات موجود در هل جریان خون را به اندامهای تناسلی افزایش میدهند و باعث بهبود نعوظ و تقویت میل جنسی در مردان میشوند.
- بهبود سلامت پروستات: آنتیاکسیدانها و ترکیبات ضدالتهابی موجود در هل به کاهش التهاب پروستات و پیشگیری از بیماریهای مرتبط با آن کمک میکنند.
- موثر در درمان انزال زودرس: این گیاه با تقویت جریان خون میتواند به درمان انزال زودرس در مردان کمک کند.
یکی از سادهترین روشها برای استفاده از هل در درمان مشکلات جنسی مردان مانند انزال زودرس، مصرف چای هل است. میتوانید مقداری هل را آسیاب کنید و آن را در چای خود بریزید.

بیشتر بدانید: خواص فلفل سیاه
خواص هل برای زنان چیست؟
هل برای زنان نیز میتواند به شکلهای زیر مفید باشد:
- کاهش علائم قاعدگی: خاصیت آرامبخشی این گیاه میتواند دردهای قاعدگی (دیسمنوره) و اسپاسمهای عضلانی را کاهش دهد.
- مقابله با علائم یائسگی: این گیاه با کمک به تنظیم هورمونها و بهبود عملکرد سیستم عصبی میتواند در کاهش علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، تغییرات خلقی و اختلالات خواب موثر باشد.
- حفظ سلامت پوست: هل دارای خاصیت ضدباکتریال است و به مبارزه با آکنه و جوشهای صورت کمک میکند. همچنین خاصیت ضدالتهابی آن در کاهش التهابهای پوستی و بهبود رنگ پوست موثر است.
آیا هل به حفظ سلامتی رحم در زنان کمک میکند؟
در مورد خواص هل برای رحم به تحقیقات علمی بیشتری نیاز است. با این حال به نظر میرسد ترکیبات این گیاه میتواند برای سلامتی رحم مفید باشد. برای مثال اسید سیتریک (Citric acid) یک آنتیاکسیدان قوی در هل است و میتواند در کاهش التهابات رحم مفید باشد. همچنین این گیاه با تقویت جریان خون در حفظ سلامتی رحم موثر است.
با مراجعه به سایت درمانکده میتوانید با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر زنان مشاوره پزشکی آنلاین داشته باشید. همچنین درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده است تا از طریق سیستم نوبتدهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر زنان از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
خواص هل زیر زبان چیست؟
قرار دادن هل زیر زبان یکی از روشهای سنتی برای بهرهبردن سریع از فواید آن است. مهمترین فواید آن عبارتاند از:
- از بین بردن انواع میکروبها و باکتریهای دهان
- پاکسازی و ضدعفونی دهان و دندانها
- رفع بوی بد دهان
- بهبود فرآیند هضم
- درمان فشار خون بالا
- کاهش سطح کلسترول
- کاهش اضطراب و استرس
- کاهش تهوع و استفراغ
فواید هل در ترکیب با سایر مواد غذایی
در جدول زیر میتوانید فواید ترکیب هل با برخی از مواد غذایی را ببینید:
خواص هل با چای سبز | خواص هل در چای سیاه | خواص هل در برنج |
افزایش انرژی | تسکین گلو و مجاری تنفسی | هضم بهتر غذا |
کاهش وزن | بهبود کیفیت خواب | افزایش اشتها |
کاهش استرس و اضطراب | کاهش استرس و اضطراب | تنظیم قند خون |
تقویت سیستم ایمنی | رفع مشکلات گوارشی مانند نفخ و سوءهاضمه | پیشگیری از مشکلات گوارشی مانند نفخ و سوءهاضمه |
چنانچه به فشار خون پایین مبتلا هستید یا به ادویهها حساسیت دارید، باید در مصرف هل محتاط باشید.
مصرف هل برای چه کسانی مضر است؟
اگر جزو گروههای زیر هستید، مصرف هل به شما پیشنهاد نمیشود:
- فشار خون پایین دارید: مصرف زیاد هل میتواند فشار خون را کاهش دهد.
- با مشکلات صفرا درگیر هستید: زیادهروی در مصرف هل موجب تحریک کیسه صفرا و مشکلات مرتبط با آن میشود.
- از داروهای رقیقکننده خون استفاده میکنید: این گیاه میتواند با داروهای ضدانعقاد خون تداخل داشته باشد.
- زخم معده دارید: مصرف بیش از حد هل میتواند موجب تحریک معده و تشدید زخمها شود.
- طبع گرم دارید: افرادی که طبع گرم دارند با مصرف هل ممکن است دچار سردرد شوند.
همچنین باید بدانید مصرف هل به زنان باردار توصیه نمیشود، زیرا می تواند رحم را تحریک کند و باعث انقباضات رحمی شود. این موضوع ریسک سقط جنین را افزایش میدهد. مادران شیرده نیز باید در مصرف هل احتیاط کنند، زیرا ترکیبات موجود در آن میتواند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شود.
بیشتر بدانید: بهترین زمان مصرف شیر و زردچوبه
مهمترین مضرات هل چیست؟
بهطور کلی مصرف هل ایمن است مگر اینکه در این کار زیادهروی کنید. در این صورت احتمال دارد با مشکلات زیر مواجه شوید:
- آلرژی
- خارش پوستی
- تعریق بیش از حد
- گرگرفتگی
- احساس تشنگی
- یبوست
فواید هل در چند خط
هل میتواند استرس را کاهش دهد، سیستم گوارش را تقویت کند، باعث تقویت قوای جنسی مردان شود و دردهای قاعدگی در زنان را تسکین دهد. همچنین اگر به جای آدامس به دنبال یک جایگزین هستید تا دهانتان خوشبو شود، میتوانید روی خواص هل حساب کنید. برای بهرهمندی از فواید هل میتوانید از دمنوش، پودر و عرق این گیاه استفاده کنید، اما همیشه باید حواستان به میزان مصرف باشد تا با عوارض جانبی مانند سردرد و یبوست مواجه نشوید.
شما میتوانید به وبسایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر تغذیه آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبتدهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر تغذیه از متخصص تغذیه مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات رایج
هل سبز با افزایش متابولیسم بدن به کاهش وزن و لاغری کمک میکند. همچنین این گیاه به دلیل فیبری که دارد در کاهش اشتها نیز موثر است.
مهمترین فواید هل برای درد مفاصل عبارتاند از:
– کاهش التهاب
– افزایش حرکت و انعطافپذیری مفاصل
– تسکین درد مفاصل و عضلات
جهت اثبات خواص هل برای بارداری به تحقیقات علمی بیشتری نیاز است. با این حال ترکیبات هل میتوانند در تنظیم هورمونهای جنسی زنان موثر باشند و شانس باروری را افزایش دهند.
منبع: healthline | bbcgoodfood | medicalnewstoday