قرص کاربامازپین (Carbamazepine) که با نام قرص تگرتول (Tegretol) نیز شناخته میشود، یک داروی ضد تشنج است. این دارو به کاهش تحریکات عصبی در اختلالاتی مانند نورالژی تری‌ژمینال (درد عصب سه‌قلو) و نوروپاتی دیابتی کمک میکند. همچنین این دارو برای درمان اختلال دوقطبی (Bipolar Disorder) نیز استفاده میشود. در ادامه این مقاله از مجله سلامت درمانکده به بررسی کاربردهای این دارو، نحوه مصرف و عوارض آن می‌پردازیم.
فهرست محتوا
اطلاعات شناسنامه‌ای قرص کاربامازپین
اطلاعات و جزئیات داروی تگرتول را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید:
| عناوین | توضیحات |
| چکیده راهگشای دارو | کاربامازپین یک داروی ضد تشنج است که برای درمان انواع مختلف تشنج و درد ناشی از اختلال نورالژی عصب سه‌قلو استفاده میشود. |
| نام دارو | کاربامازپین [kar-ba-MAZ-e-peen] |
| برند دارو | کاربامازپین با نام‌های تجاری کارباترول (Carbatrol)، کارنکسيو (Carnexiv)، اپیتول (Epitol)، اکوییترو (Equetro) و تگرتول (Tegretol) به بازار عرضه میشود. |
| بک‌گراند دارو | این دارو در سال ۱۹۶۵ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تایید شد. جالب است بدانید که کاربامازپین اولین داروی ضد تشنجی بود که برای درمان افراد مبتلا به اختلال دوقطبی مورد استفاده قرار گرفت. |
| نوع دارو | این دارو از نوع مولکول کوچک (Small Molecule) است. |
| گروه دارو | قرص کاربامازپین یک داروی تایید‌شده و تحقیقاتی است. |
| ساختار دارو |  |
| فرمول شیمیایی | C15H12N2O |
نحوه مصرف قرص کاربامازپین
هنگام مصرف این دارو به نکات زیر توجه کنید:
- کاربامازپین را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید.
- از مصرف این دارو به‌طور خودسرانه و بدون تجویز پزشک خودداری کنید.
- از خرد کردن، جویدن یا شکستن قرص خودداری کرده و دارو را همراه با غذا مصرف کنید.
- اگر مصرف یک دوز از دارو را فراموش کردید، بلافاصله پس از یادآوری آن را مصرف کنید. همچنین اگر زمان مصرف دوز بعدی فرا رسیده بود، از ۲ برابر کردن دوز دارو بپرهیزید.
- قرص کاربامازپین از نوع جویدنی باید قبل از بلعیدن کاملا جویده شود.
- سوسپانسیون خوراکی (داروی مایع) را قبل از مصرف به‌خوبی تکان دهید.
- از سرنگ مخصوص برای اندازه‌گیری دوز سوسپانسیون استفاده کنید.
- دارو را در دمای اتاق و دور از رطوبت، گرما و نور نگهداری کنید.
- هنگام مصرف این دارو به آزمایش‌های پزشکی مکرر نیاز خواهید داشت؛ بنابراین به‌طور مرتب با پزشک خود در ارتباط باشید.
- بدون مشورت با پزشک حتی اگر احساس بهبودی می‌کنید، مصرف این دارو را قطع نکنید.
روش قطع قرص کاربامازپین
قطع ناگهانی داروی کاربامازپین می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی جدی شود؛ به‌ویژه اگر برای کنترل تشنج استفاده میشود. از عوارض قطع ناگهانی قرص کاربامازپین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش تعداد تشنج‌ها
- تشنج‌های شدیدتر
- بروز علائم ترک مانند اضطراب، بی‌قراری یا تحریک‌پذیری
- تغییرات خلقوخو یا بازگشت علائم مرتبط با اختلال دوقطبی
- سردرد یا سرگیجه
- تهوع و استفراغ
- بروز اختلالات خواب یا بی‌خوابی
عوارض جانبی کاربامازپین
عوارض قرص کاربامازپین در طولانی مدت می‌توانند ارگان‌های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار دهند. بدین‌ترتیب توصیه می‌کنیم بروز هرگونه عوارض جانبی این دارو را به پزشک خود گزارش دهید. برخی از رایج‌ترین عوارض این قرص عبارت‌اند از:
- بروز علائم واکنش آلرژیک مانند کهیر، دشواری در تنفس، تورم صورت یا گلو و راش پوستی
- تب
- تورم غدد لنفاوی
- دردهای عضلانی،
- ضعف شدید
- کبودی‌های غیر معمول
- زردی پوست یا چشم‌ها
- سرگیجه
- از دست دادن هماهنگی اعضای حرکتی بدن
- مشکل در راه رفتن
- تهوع یا استفراغ
- خواب‌آلودگی
بیشتر بدانید: قرص دپاکین
در صورت بروز علائم زیر پس از مصرف قرص کاربامازپین فورا با متخصص مغز و اعصاب تماس بگیرید یا به یک مرکز درمانی مراجعه کنید:
- راش پوستی حتی به‌صورت خفیف
- از دست دادن اشتها
- درد در قسمت راست و بالای معده
- ادرار تیره
- ضربان قلب آهسته، تند یا کوبنده
- تب و لرز
- گلودرد
- زخم‌های دهانی یا خون‌ریزی لثه
- خون‌ریزی بینی
- رنگ پریدگی پوست
- خستگی غیر معمول
- احساس سبکی سر
- تنگی نفس
- سردرد و گیجی
- افزایش تشنج‌ها
بیشتر بدانید: قرص کلونازپام
موارد احتیاط پیش از مصرف یا منع مصرف
قبل از مصرف قرص کاربامازپین به نکات زیر توجه کنید:
- اگر سابقه نارسایی مغز استخوان (Bone Marrow Suppression) دارید از مصرف این دارو بپرهیزید.
- در صورت استفاده از از داروهای ضد افسردگی مانند آمی‌تریپتیلین (Amitriptyline)، دزیپرامین (Desipramine)، دوکسی‌پین (Doxepin)، ایمی‌پرامین (Imipramine) و نورتریپتیلین (Nortriptyline)، این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
- افکار خودکشی یکی از عوارض مصرف این دارو است. به تغییرات در خلق‌وخوی خود توجه داشته باشید و هرگونه علائم جدید یا بدتر شدن علائم را به پزشک خود گزارش دهید.
- مصرف قرص کاربامازپین در بارداری باید با مشورت پزشک انجام شود؛ زیرا این دارو ممکن است به جنین آسیب برساند.
- این دارو می‌تواند اثربخشی قرص‌های ضد بارداری را کاهش دهد. برای جلوگیری از بارداری از روش‌های دیگر مانند کاندوم استفاده کنید.
- استفاده از قرص کاربامازپین در شیردهی معمولا ایمن است؛ اما باید با توصیه پزشک مصرف شود.
بیشتر بدانید: قرص ترازودون
تداخلات دارویی قرص کاربامازپین
برخی داروها می‌توانند سطح خونی کاربامازپین را افزایش یا کاهش دهند که ممکن است باعث بروز عوارض جانبی شود یا اثر این دارو را کاهش دهد. بدین‌ترتیب توصیه می‌کنیم لیست داروهای مصرفی خود را به پزشک‌تان ارائه دهید. داروهایی که کاربامازپین تداخل دارند، عبارت‌اند از:
- آریپیپرازول (Aripiprazole)
- زولپیدم (Zolpidem)
- دیفن‌هیدرامین (Diphenhydramine)
- دولوکستین (Duloxetine)
- لووتیراستام (Levetiracetam)
- کلونازپام (Clonazepam)
- لاموتریژین (Lamotrigine)
- پرگابالین (Pregabalin)
- استامینوفن (Acetaminophen)
- فلوکستین (Fluoxetine)
- کوئتیاپین (Quetiapine)
- لووتیروکسین (Levothyroxine)
- توپیرامات (Topiramate)
- استامینوفن (Acetaminophen)
- ویتامین دی۲ (Vitamin D2)
- ویتامین دی۳ (Vitamin D3)
- آلپرازولام (Alprazolam)
- سرترالین (Sertraline)
- ستیریزین (Cetirizine)
قیمت داروی قرص کاربامازپین
هزینه این دارو با توجه به نوع دارو (قرص یا سوسپانسیون) و دوز آن متفاوت است. با این حال، کاربامازپین در ایران تولید میشود و یک داروی تقریبا ارزان است. برای اطلاع از قیمت پیشنهاد می‌کنیم به داروخانه‌های معتبر سراسر کشور مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: قرص پاروکستین
فعل و انفعالات دارو در بدن
مکانیسم عمل کاربامازپین به‌طور کامل مشخص نیست. یکی از فرضیه‌های اصلی این است که کاربامازپین فعالیت کانال‌های سدیم را مهار کرده و بدین‌ترتیب حملات صرعی را درمان میکند. تحقیقات نشان داده‌اند که این دارو با کاهش پاسخ عصبی چند سیناپسی و مهار تقویت آن‌ها پس از تحریک، اثر خود را اعمال میکند.
بیماری‌های مرتبط با قرص کاربامازپین
مصرف این دارو می‌تواند شدت برخی از بیماری‌ها را افزایش دهد؛ بنابراین در صورت ابتلا به بیماری‌های زیر از مصرف این دارو بپرهیزید:
- افسردگی (Depression)
- بیماری‌های کبدی (Liver Disease)
- اختلال عملکرد کلیوی (Renal Dysfunction)
- اختلالات خونی (Blood Dyscrasias)
- هیپوناترمی (Hyponatremia)
- تمایل به خودکشی (Suicidal Tendencies)
- آریتمی (Arrhythmia) و بیماری‌های قلبی
افراد آسیب پذیر نسبت به مصرف قرص کاربامازپین
افراد آسیب‌پذیر نسبت به مصرف این دارو عبارت‌اند از:
- افرادی که تاریخچه مشکلات مغز استخوان دارند.
- افرادی که به کاربامازپین یا داروهای ضدافسردگی مشابه حساسیت دارند.
- افرادی که به اختلالات کبدی یا کلیوی مبتلا هستند.
- افرادی که گلوکوم (فشار چشم) دارند.
- افرادی که به اختلالات خلقی مبتلا هستند.
بیشتر بدانید: عوارض و فواید قرص الانزاپین
کاربرد قرص کاربامازپین
کاربردهای این دارو عبارت‌اند از:
۱. کنترل تشنج
کاربامازپین برای مدیریت انواع مختلف تشنج‌ها از جمله تشنج‌های جزئی و عمومی تجویز میشود. این دارو با کاهش فعالیت‌های غیرطبیعی الکتریکی در مغز، به کنترل تشنج‌ها و پیشگیری از وقوع آن‌ها کمک میکند.
۲. تسکین دردهای عصبی
کاربامازپین در درمان نورالژی سه‌قلو (نوعی درد عصبی شدید که معمولا در ناحیه صورت احساس میشود) بسیار موثر است. این دارو می‌تواند شدت و دفعات درد را کاهش دهد و به بیماران کمک کند تا کیفیت زندگی بهتری داشته باشند.
بیشتر بدانید: قرص سدیم والپروات
۳. مدیریت اختلالات دوقطبی
کاربامازپین به‌عنوان یک تثبیت‌کننده خلقوخو در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی استفاده میشود. این دارو می‌تواند به کنترل علائم مانیا (شیدایی) و افسردگی و به بهبود ثبات عاطفی در این بیماران کمک کند.
۴. کاربامازپین و افسردگی
در برخی موارد، کاربامازپین به‌عنوان بخشی از یک درمان ترکیبی برای مدیریت و کاهش علائم افسردگی استفاده میشود. این دارو ممکن است به‌عنوان یک گزینه برای بیمارانی که به سایر درمان‌ها پاسخ نمی‌دهند، در نظر گرفته شود.
راهنمای پزشک
در این مقاله به بررسی طریقه مصرف، عوارض جانبی و کاربردهای قرص کاربامازپین پرداختیم. این دارو را بدون مصرف پزشک مصرف نکنید. در صورتی که حامله هستید، این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک ممکن است برای جلوگیری از آسیب به جنین از جایگزین قرص کاربامازپین در بارداری مانند داروهای لیورتیرازام (Lamotrigine)، گاباپنتین (Gabapentin) و پرگابالین (Pregabalin) استفاده کند.
در صورت بدتر شدن علائم بیماری‌تان، توصیه می‌کنیم فورا به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. شما می‌توانید از طریق وب‌سایت درمانکده ویزیت آنلاین متخصص مغز و اعصاب بگیرید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر مغز و اعصاب از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
کاربامازپین یک داروی ضد صرع است که برای کنترل تشنج‌ها و درمان دردهای عصبی و اختلالات دوقطبی استفاده میشود.
افزایش وزن یکی از عوارض جانبی این دارو است؛ اما به‌طور کلی در همه بیماران مشاهده نمی‌شود و به عوامل فردی مانند متابولیسم و عادات غذایی بستگی دارد.
این دارو برای کنترل تشنج، درمان دردهای عصبی مانند نورالژی سه‌قلو و مدیریت اختلالات دوقطبی استفاده میشود.
خیر. این دارو معمولا منجر به افزایش وزن میشود.
کاربامازپین به‌عنوان یک داروی ضد تشنج، برای کنترل فعالیت‌های غیرطبیعی الکتریکی در مغز و درمان شرایطی مانند نورالژی سه‌قلو و اختلالات دوقطبی تجویز میشود.
بله. مصرف این دارو برای کودکان مجاز است؛ اما دوز دارو و نحوه استفاده از آن باید تحت نظر پزشک متخصص باشد.
این دارو به‌طور موثر برای کنترل تشنج، تسکین دردهای عصبی و درمان اختلالات دوقطبی مفید است.
منبع:
