سلامت استخوان‌ها و حفظ تعادل مواد معدنی برای عملکرد صحیح اندام‌های مختلف بدن و بهبود کیفیت زندگی مهم است. قرص کلسیتریول یکی از داروهایی است که برای درمان بیماری‌های استخوانی و هیپوکلسمی (کاهش کلسیم خون) تجویز می‌شود. در این مقاله از مجله سلامت درمانکده تصمیم داریم به این سوال که قرص کلسیتریول برای درمان چیست پاسخ دهیم و شما را با نحوه مصرف، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن آشنا کنیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
فهرست محتوا
اطلاعات شناسنامه‌ای قرص کلسیتریول
| عناوین مرتبط با شناسنامه دارو | توضیحات |
| چکیده راهگشای دارو | قرص کلسیتریول متابولیت فعال ویتامین D است که برای درمان هیپرپاراتیروئیدیسم و هیپوکلسمی تجویز می‌شود. |
| نام دارو | این دارو با نام کلسیتریول (Calcitriol) شناخته می‌شود. |
| بک‌گراند دارو | قرص Calcitriol با کنترل جذب کلسیم و فسفات در روده، بازجذب کلسیم در کلیه‌ها و سطح هورمون پاراتیروئید به درمان بیماری‌ها کمک می‌کند. |
| نوع دارو | این دارو از نوع مولکول کوچک (Small molecule) است. |
| گروه دارو | قرص Calcitriol یک داروی تایید شده است. |
| ساختار دارو |  |
| فرمول شیمیایی | C27H44O3 |
| داروهای هم گروه | ویتامین D3 |
| فرم‌های موجود دارو | سافت ژل، کپسول و آمپول |
نام برندهای قرص کلسیتریول
این قرص با نام‌های تجاری مختلف تولید می‌شود، از جمله:
- روکالترول
- زاویترول
- سادیترول
- سیترودیل
قرص کلسیتریول برای چه بیماری است؟
اگر می‌خواهید بدانید که قرص کلسیتریول برای چیه، باید بگوییم که این دارو فرم فعال ویتامین D است و برای موارد زیر تجویز می‌شود:
- درمان و پیشگیری از سطوح پایین کلسیم و بیماری‌های استخوانی در بیمارانی که کلیه‌ها یا غدد پاراتیروئید آن‌ها به طور خوبی کار نمی‌کنند (غدد پاراتیروئید در گردن قرار دارند و میزان کلسیم خون را تنظیم می‌کنند)
- درمان هیپرپاراتیروئیدیسم ثانویه (در این بیماری، بدن بیش‌ازحد هورمون پاراتیروئید تولید می‌کند)
- درمان ریکتز (نرم و ضعیف شدن استخوان ها در کودکان به دلیل کمبود ویتامین D)، استئومالاسی (نرم و ضعیف شدن استخوان در بزرگسالان به دلیل کمبود ویتامین D) و هیپوفسفاتمی خانوادگی
- افزایش میزان کلسیم خون در نوزادان نارس
در ادامه می‌توانید عکس قرص کلسیتریول را مشاهده کنید:
روش مصرف قرص کلسیتریول
دوز و بهترین زمان مصرف قرص کلسیتریول باید توسط پزشک مشخص شود. معمولا توصیه می‌شود این دارو را یک بار در روز یا یک روز در میان صبح همراه با غذا یا بدون آن مصرف کنید.
دوز دارو به وضعیت پزشکی شما و پاسخ بدن‌تان به درمان بستگی دارد پزشک احتمالا قرص Calcitriol را با دوز کم شروع می‌کند و به تدریج میزان مصرف آن را افزایش می‌دهد. خودسرانه دوز یا مدت زمان مصرف دارو را تغییر ندهید.
بیشتر بدانید: قرص کلسیم را شب بخوریم یا روز
رژیم غذایی در حین مصرف دارو باید چگونه باشد؟
قرص کلسیتریول فقط در صورتی موثر است که مقدار کلسیم رژیم غذایی شما مناسب باشد. دریافت بیش‌ازحد کلسیم خطر عوارض جانبی دارو را افزایش می‌دهد؛ در حالی که دریافت ناکافی این ماده مغذی با کاهش اثربخشی دارو همراه است. پزشک به شما می‌گوید که کدام غذاها منبع خوب کلسیم هستند و در طول روز باید چه مقدار از آن‌ها را مصرف کنید. اگر خوردن این غذاها برایتان سخت است، موضوع را به پزشک اطلاع دهید تا در صورت لزوم مکمل تجویز کند.
در صورت دیالیز شدن ممکن است پزشک رژیم غذایی کم‌فسفات برایتان تجویز کند. اگر به بیماری کلیوی مبتلا نیستید، هنگام مصرف قرص Calcitriol باید مایعات زیادی بنوشید. اگر بیماری کلیوی دارید، با پزشک در مورد مقدار مایعات مصرفی خود صحبت کنید.
عوارض کپسول کلسیتریول
قرص کلسیتریول معمولا عوارض جانبی ندارد. با این حال، گاهی‌اوقات ممکن است به مشکلات جدی منجر شود. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
- خستگی، از دست دادن اشتها، حالت تهوع، استفراغ، یبوست، افزایش تشنگی، افزایش حجم ادرار یا کاهش وزن
- ضعف
- سردرد
- خشکی دهان
- درد عضلانی
- درد استخوان
- احساس طعم فلز در دهان
- مشکل در تخلیه مثانه یا احساس درد هنگام دفع ادرار
- تغییر بینایی
- توهم (دیدن یا شنیدن چیزهایی که واقعا وجود ندارند)
- تب یا لرز
- معده‌درد
- مدفوع کم‌رنگ و چرب
- زرد شدن پوست یا چشم
- آبریزش بینی
- کاهش میل جنسی
- ضربان قلب نامنظم
- کهیر
- خارش
- مشکل در تنفس یا بلع
بیشتر بدانید: قرص ویتامین دی ۵۰۰۰۰ را چند روز یکبار بخوریم؟
موارد احتیاط یا منع مصرف
رعایت نکات زیر به شما کمک می‌کند که از خود در برابر عوارض جانبی قرص کلسیتریول محافظت کنید و در عین حال اثربخشی آن را به حداکثر برسانید:
- اگر به Calcitriol یا هر داروی دیگری حساسیت دارید، پزشک را از این موضوع آگاه کنید.
- به پزشک خود بگویید که از کدام داروها، مکمل‌های غذایی یا محصولات گیاهی استفاده می‌کنید یا قصد دارید مصرف آن‌ها را شروع کنید.
- قبل از تجویز دارو، با پزشک در مورد وضعیت سلامتی خود و بیماری‌هایی که به آن‌ها مبتلا هستید، صحبت کنید. این موضوع به‌خصوص در مورد افزایش سطح کلسیم خون، بیماری قلبی (مانند ضربان نامنظم قلب و بیماری عروق کرونر)، مشکلات کلیوی (از جمله سنگ کلیه) و بیماری کبدی مهم است.
- اگر اخیرا تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اید یا به هر دلیلی قادر به حرکت کردن نیستید، موضوع را به پزشک اطلاع دهید. چون کم‌تحرکی برای مدت طولانی خطر عوارض جانبی دارو را افزایش می‌دهد.
تداخلات دارویی قرص کلسیتریول
محصولاتی که می‌توانند با این دارو تداخل داشته باشند عبارت‌اند از:
- بوروسوماب
- گلیکوزیدهای قلبی (مانند دیگوکسین و دیژیتالیس)
- داروهای حاوی منیزیم (مانند آنتی‌اسیدها)
- داروهای باندشونده به فسفات
- مکمل‌های غذایی (به‌ویژه کلسیم و ویتامین D)
- داروهایی که سرعت دفع کلسیتریول را از بدن افزایش می‌دهند (مانند کتوکونازول، فنوباربیتال و فنی‌توئین)
بروشور تمام محصولات و داروهای تجویزی و بدون نسخه را بررسی کنید. چون ممکن است حاوی کلسیم، منیزیم، فسفات یا ویتامین D باشند. با پزشک یا داروساز در مورد استفاده ایمن از این محصولات مشورت کنید.
بعضی از داروها (مانند کلستیرامین، کلستیپول، روغن معدنی و اورلیستات) می‌توانند جذب ویتامین D را کاهش دهند. بین زمان مصرف آن‌ها و قرص کلسیتریول حداقل ۲ ساعت فاصله در نظر بگیرید.
قرص کلسیتریول ممکن است با بعضی از تست‌های آزمایشگاهی (از جمله آزمایش کلسترول) تداخل داشته باشد و روی نتیجه آن تاثیر بگذارد. مطمئن شوید که پرسنل آزمایشگاه و همه پزشکان شما از مصرف این دارو مطلع هستند.
بیشتر بدانید: قرص ال آرژنین
فعل و انفعالات قرص کلسیتریول در بدن
قرص کلسیتریول به دسته‌ای از داروها به نام آنالوگ‌های ویتامین D تعلق دارد. این دارو به بدن در استفاده از کلسیم موجود در غذاها یا مکمل‌ها و تنظیم تولید هورمون پاراتیروئید کمک می‌کند.
بیشتر بدانید: بهترین زمان مصرف کپسول آوودین
افراد آسیب‌پذیر
قرص کلسیتریول در دوران بارداری باید فقط در مواقع ضروری مصرف شود. با پزشک در مورد فواید و عوارض این دارو صحبت کنید و اگر در حین مصرف آن باردار شدید، فورا موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
در حال حاضر مشخص نیست که آیا این دارو به شیر مادر منتقل می‌شود یا خیر. توصیه می‌شود در دوران شیردهی از آن استفاده نکنید.
کلام پایانی
قرص کلسیتریول یک داروی موثر برای تنظیم سطح کلسیم و حفظ سلامت استخوان‌ها است. اما باید حتما تحت نظر پزشک مصرف شود تا بیشترین اثربخشی را داشته باشد و عوارض جانبی جدی ایجاد کند. اگر در مورد این دارو سوال دارید، توصیه می‌کنیم با دکتر داخلی، فوق تخصص غدد یا فوق تخصص کلیه مشورت کنید.
شما می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر غدد آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر غدد از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید. همچنین می‌توانید با متخصص داخلی آنلاین مشورت کنید و یا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری متخصص داخلی از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
در پاسخ به این سوال که قرص کلسیتریول برای چی هست، باید بگوییم که این دارو فرم فعال ویتامین D است و برای درمان هیپرپاراتیروئیدیسم ثانویه، سطوح پایین کلسیم و بیماری‌های استخوانی مثل ریکتز و استئومالاسی استفاده می‌شود.
بله. در حین مصرف این دارو باید مقدار کلسیم رژیم غذایی شما به دقت تنظیم شود.
پرادراری یکی از عوارض جانبی این دارو است.
منابع: go.drugbank, medlineplus, webmd
