قرص بوپروپیون؛ از درمان افسردگی تا وسواس + راهنمای مصرف

قرص بوپروپیون (Bupropion) با نام تجاری ولبوترین، زیبان و ولبان یک داروی ضد افسردگی است که به عنوان مهارکننده بازجذب دوپامین و نوراپی‌نفرین به درمان افسردگی اساسی، اختلال روانی مرتبط با تغییر فصل (افسردگی فصلی) و کاهش علائم ترک سیگار  کمک می‌کند. این دارو که نقش مهمی در کنترل و درمان علائم افسردگی دارد، باید حتما توسط روانپزشک تجویز شود. 

در واقع بوپروپیون می‌تواند به تنظیم خلق و خو کمک کند و میل به نیکوتین را کاهش دهد؛ از همین رو آن را به عنوان یک داروی اثربخش در سلامت روان و چالش‌های مرتبط با اعتیاد معرفی می‌کنند. در ادامه این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا شما را بیشتر با کاربرد، عوارض، روش مصرف و تداخل دارویی قرص بوپروپیون آشنا کنیم.

اطلاعات شناسنامه‌ای قرص بوپروپیون

عناوین مرتبط با شناسنامه دارو	توضیحات
چکیده راهگشای دارو	این قرص برای درمان افسردگی عمده، اختلال روانی وابسته به تغییر فصل و درمان کمکی در ترک سیگار تجویز می‌شود.
نام دارو	قرص بوپروپیون (Bupropion) با نام‌های تجاری ولبوترین، زیبان و ولبان شناخته می‌شود.
بک‌گراند دارو	این قرص توسط نریمان مهتا در سال ۱۹۶۹ اختراع شد و پس از دریافت تاییدیه از سازمان FDA برای اولین بار در سال ۱۹۸۵ مورد استفاده قرار گرفت.
نوع دارو	این دارو از نوع مولکول کوچک (Small molecule) است.
گروه دارو	بوپروپیون از دسته داروهای ضد افسردگی به‌شمار می‌آید.
ساختار دارو
فرمول شیمیایی	C13H18ClNO۱
داروهای هم‌گروه	میرتازاپین با نام‌های تجاری رمرون یا سولتاب
فرم‌های دارو	قرص‌های ۱۵۰ و ۷۵ میلیگرم

قرص بوپروپیون برای چیست؟

مهم‌ترین کاربرد و موارد استفاده از این دارو شامل موارد زیر می‌شود:

بوپروپیون و افسردگی

سازمان غذا و داروی ایالت متحده (FDA) در سال ۲۰۰۶ این قرص را برای درمان افسردگی اساسی و اختلال روانی وابسته به تغییر فصل تایید کرد. متخصصان معتقدند، بوپروپیون می‌تواند علائم افسردگی مانند خستگی و خواب‌آلودگی را با اثربخشی بالاتری نسبت به سایر داروهای ضد افسردگی همچون مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین درمان کند. در واقع، این قرص برای افرادی تجویز می‌شود که از سایر داروهای ضدافسردگی، پاسخ ناقص دریافت کرده‌اند.

بیشتر بدانید: قرص فلوکستین چیست؟ مهم‌ترین عوارض آن برای سلامتی

قرص بوپروپیون برای ترک سیگار

این قرص در اغلب موارد به عنوان درمان کمکی برای ترک سیگار و مهار ولع نیکوتین استفاده می‌شود. بوپروپیون می‌تواند هوس نیکوتین و علائم ترک سیگار را کاهش دهد؛ از همین‌رو متخصصان مصرف این قرص را یک تا ۲ هفته قبل از آغاز روند ترک سیگار توصیه می‌کنند. در ابتدا باید بوپروپیون را با دوز پایین مصرف کنید تا از بروز عوارض جانبی احتمالی جلوگیری شود.

قرص بوپروپیون و لاغری

هورمون دوپامین و نوراپی‌نفرین نقش مهمی در سیری دارند. بنابراین می‌توان گفت بوپروپیون و کاهش وزن به دلیل افزایش سطح این هورمون‌ها در مغز، بی‌ارتباط با یکدیگر نیستند. در برخی مواقع، متخصص سلامت روان قرص بوپروپیون را برای افزایش سطح هورمون دوپامین و نوراپی‌نفرین در مغز تجویز می‌کند که نتیجه آن کنترل یا کاهش هوس و ولع دریافت غذا است.

افزایش تمرکز و بوپروپیون

قرص بوپروپیون و تمرکز ارتباط مستقیمی با یکدیگر ندارند و در حال حاضر، این دارو برای درمان  اختلال ADHD (بیش‌فعالی/نقص توجه) مورد تایید سازمان FDA نیست. با این حال، برخی متخصصان معتقدند بوپروپیون می‌تواند به بهبود تمرکز و کنترل سایر علائم اختلال ADHD در افراد ۱۸ سال به بالا کمک کند. معمولا روانپزشک این دارو را به عنوان جایگزین داروهای محرک یا همراه با سایر داروهای مرتبط با اختلال ADHD تجویز می‌کند.

بیشتر بدانید: قرص گاباپنتین چیست؟

قرص بوپروپیون برای ترک شیشه

با وجود اینکه، بوپروپیون در درمان وابستگی به کوکائین موثر نیست، اما می‌تواند اثربخشی مثبتی در رفع وابستگی به متامفتامین داشته باشد. به همین دلیل، متخصصان این دارو را بهترین قرص برای ترک شیشه معرفی می‌کنند که باعث بهبود علائم ترک می‌شود و عوارض جانبی بسیار کمی دارد.

کاربرد قرص بوپروپیون ۱۵۰ و ۷۵ میلی‌گرم

این قرص با ۲ دوز ۱۵۰ و ۷۵ میلی‌گرم تولید می‌شود که روانپزشکان متناسب با شدت اختلال و سلامت عمومی بیمار یکی از دوزهای مورد نیاز را برای درمان افسردگی اساسی تجویز می‌کنند. لازم به ذکر است، قرص بوپروپیون ۱۵۰ و ۷۵ میلی‌گرم در دسته داروهای اعصاب و روان جای دارد و نباید تحت هیچ شرایطی بدون تجویز روانپزشک مصرف شود.

بیشتر بدانید: قرص پاروکستین 20

روش مصرف قرص بوپروپیون

پزشک دوز این دارو را بر اساس سن، وضعیت بیمار و پاسخگویی بدن او تجویز می‌کند؛ از همین‌رو دوز بوپروپیون از فردی به فرد دیگر متفاوت است و نباید تحت هیچ شرایطی بدون مشورت پزشک کم یا زیاد شود. 

مهم‌ترین نکات در مورد نحوه مصرف قرص بوپروپیون شامل موارد زیر می‌شوند:

• دوز این دارو باید به تدریج افزایش یابد تا از بروز عوارض جانبی جلوگیری شود.
• بوپروپیون را می‌توانید بدون غذا میل کنید، اما اگر ناراحتی معده دارید بهتر است آن را همراه با غذا بخورید.
• این قرص باید همراه با آب قورت داده شود؛ بنابراین از جویدن، بریدن یا له کردن آن بپرهیزید.
• افزایش دوز مصرفی بوپروپیون بدون مشورت با پزشک می‌تواند احتمال ابتلا به تشنج را افزایش دهد.
• اثربخشی این دارو ممکن است ۲ تا چهار هفته طول بکشد؛ بنابراین دارو را تا اتمام مراحل درمان به طور کامل مصرف کنید.
• بین دوزهای مصرفی این دارو باید حداقل ۶ ساعت فاصله باشد تا احتمال بروز عوارض جانبی کاهش یابد؛ بنابراین از تغییر خودسرانه ساعت مقرر دوز بوپروپیون خودداری کنید.

بیشتر بدانید:قرص فلوکستین برای کودکان چه کاربردی دارد؟

• اگر پس از گذشت هفت هفته از مصرف بوپروپیون، همچنان با علائم افسردگی یا نشانه‌های آزاردهنده ترک سیگار مواجه هستید، به پزشک معالج خود اطلاع دهید.
• در صورت فراموش کردن یک دوز دارو، دوز فراموش‌شده را به محض یادآوری بخورید، اما اگر نوبت بعدی دوز دارو نزدیک است (حداقل چهار ساعت) می‌تواند قرص را بر اساس زمان مشخص‌شده توسط پزشک مصرف کنید. همچنین یادتان باشد، مصرف همزمان ۲ دوز از قرص بوپروپیون خطرناک است و عوارض جانبی به همراه دارد.
• قطع ناگهانی این دارو می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی مانند لرز، تعریق شدید، گیجی، بی‌خوابی، سردرد، اسهال، حالت تهوع و استفراغ شود.

بهترین زمان مصرف قرص بوپروپیون

این قرص می‌تواند باعث ایجاد اختلال در خواب (بی‌خوابی) شود؛ بنابراین از مصرف آن، درست قبل از ساعت خواب شبانه خودداری کنید. متخصصان معتقدند بهترین زمان مصرف بوپروپیون در اوایل عصر است و باید حداقل ۶ ساعت بین هر دوز فاصله باشد.

بیشتر بدانید: کاربرد قرص سرترالین

موارد منع مصرف بوپروپیون (Bupropion)

در صورت وجود شرایط یا بیماری‌های زیر، قبل از تجویز این قرص به روانپزشک معالج خود اطلاع دهید:

• حساسیت به خانواده داروهای ضد افسردگی 
• سن کمتر از ۱۸ و بیشتر از ۶۵ سال
• بارداری و شیردهی
• اختلال دوقطبی
• گلوکوم
• مشکلات قلبی
• دیابت

• مشکلات کلیوی
• فشار خون بالا
• مشکلات ریوی
• اختلالات خوردن
• اعتیاد به الکل یا مواد مخدر
• استفاده از داروهای مهارکننده MAO طی ۱۴ روز گذشته
• قطع ناگهانی داروهای آرام‌بخش دیگر

بیشتر بدانید: موارد استفاده از قرص آمی تریپتیلین

عوارض قرص بوپروپیون

خطرات و عوارض شایع مصرف این قرص عبارت‌اند از:

• تحریک‌پذیری
• سردرد
• تاری دید
• عصبانیت
• گیجی و احساس سرگیجه
• زنگ زدن گوش
• بی‌خوابی
• افزایش ادرار
• خشکی دهان
• افزایش ضربان قلب
• گرفتگی بینی
• درد مفاصل و گرفتگی عضلانی

بیشتر بدانید: چرا تغییرات آب و هوایی ما را افسرده می‌کند؟

• لرز و تعریق 
• کاهش اشتها و لاغری
• گلودرد
• درد معده
• یبوست
• حالت تهوع و استفراغ

موارد زیر از عوارض جدی داروی بوپروپیون محسوب می‌شوند که در صورت بروز هر یک از آن‌ها، مصرف دارو را قطع کرده و سریعا به پزشک خود اطلاع دهید:

• نوسانات رفتاری
• تغییر غیر طبیعی در خلق و خو
• تشنج
• افزایش انرژی و بروز رفتارهای بی‌ملاحظه
• سرخوشی و زودرنجی شدید
• ضربان قلب سریع
• تغییر در بینایی مانند تاری دید، دید تونلی، درد یا تورم چشم و دیدن هاله در اطراف چراغ‌
• واکنش آلرژیک مانند تنگی نفس، سرگیجه شدید، بثورات پوستی، خارش و ورم صورت، زبان یا گلو

تداخل دارویی بوپروپیون (Bupropion)

این قرص می‌تواند با برخی داروهای دیگر که در ادامه معرفی می‌کنیم، تداخل ایجاد کند و باعث کاهش اثربخشی آن‌ها یا افزایش احتمال بروز عوارض جانبی شود. 

• داروهای آنتی‌سایکوتیک
• آنتی‌هیستامین‌های خواب‌آور
• کورتیکواستروئیدها
• داروهای ضد افسردگی مانند اس سیتالوپرام، سرترالین، فلوکستین، دولوکستین و پاروکستین
• بتابلاکرها
• داروهای آنتی آریتمی IC
• داروهای ضد مالاریا

بیشتر بدانید: استیل سیستئین چیست؟

• داروهای ضد پلاکت مانند تیکلوپیدین و کلوپیدوگرل
• داروهای درمان‌کننده ویروس HIV مانند افاویرنز، لوپیناویر و ریتونویر
• پچ‌های پوستی نیکوتین
• داروی درمان‌کننده برخی سرطان‌ها مانند تاموکسیفن
• آمانتادین
• لوودوپا
• کاربامازپین
• فنی‌توئین
• فنوباربیتال
• تئوفیلین
• سایمتیدین

مصرف قرص بوپروپیون در بارداری و شیردهی مجاز است؟

در حال حاضر، تحقیقات کافی در مورد اثرگذاری این قرص بر روی جنین در دوران بارداری وجود ندارد. به همین دلیل متخصصان توصیه می‌کنند زنان باردار قبل از مصرف بوپروپیون حتما با پزشک متخصص زنان مشورت کنند. از طرفی، مصرف قرص بوپروپیون در شیردهی هم توصیه نمی‌شود؛ زیرا ترکیبات این دارو از طریق شیر مادر به نوزاد قابل انتقال است و در حال حاضر، مطالعات دقیقی در مورد اثرگذاری آن بر روی کودک وجود ندارد.

راهنمای مراجعه به پزشک

افسردگی یکی از اختلالات روانی اساسی محسوب می‌شود و می‌تواند فعالیت روزمره شما را تحت تاثیر قرار دهد. در اغلب موارد برای درمان این اختلال به تجویز دارو توسط روانپزشک نیاز است که قرص بوپروپیون یکی از آن داروها به‌شمار می‌آید. این قرص در دسته داروهای ضد افسردگی جای دارد و نباید بدون مشورت با پزشک کم، زیاد یا قطع شود. 

شما می‌توانید برای مشورت با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر روانپزشک باتجربه به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی این مجموعه برای مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین تلفنی، متنی و تصویری نوبت بگیرید.

پرسش و پاسخ درباره قرص بوپروپیون

منابع: webmd | drugs