علت کبودی پوست و راه‌های درمان آن

حتما شما هم گاهی‌اوقات متوجه لکه‌های آبی و سیاهی که در اثر کبودی ایجاد می‌شوند، شده‌اید. این مشکل اغلب از صدمات جزئی ناشی می‌شود. اما در بعضی موارد ممکن است به دلیل واریس یا حتی سرطان رخ دهد. با ما تا انتهای این مقاله از مجله درمانکده همراه باشید تا درباره دلایل کبودی پوست و راه‌های درمان آن اطلاعات بیشتری کسب کنید.

علائم و نشانه‌های کبودی پوست کدامند؟

علائم این مشکل بسته به علت آن متفاوت است، اما معمولا تغییر رنگ پوست اولین نشانه محسوب می‌شود. کبودی‌ها معمولا سیاه یا آبی رنگ هستند. با این حال، می‌توانند به رنگ قرمز، سبز، بنفش، قهوه‌ای و زرد (اغلب در هنگام بهبودی) هم دیده شوند.

همچنین ممکن است فرد در ناحیه آسیب‌دیده احساس درد داشته باشد. این علائم به تدریج و با درمان آسیب‌دیدگی کاهش پیدا می‌کنند و در نهایت از بین می روند.

مشاهده بیشتر: دکتر متخصص پوست و مو

کدام کبودی ها خطرناک است؟

علائمی که نشان‌دهنده شدید بودن بیماری هستند و به درمان فوری نیاز دارند عبارت‌اند از:

• افزایش کبودی در زمان مصرف آسپرین یا سایر داروهای رقیق‌کننده خون
• تورم و درد در ناحیه آسیب‌دیده
• کبودی پوست بعد از زمین خوردن یا ضربه شدید
• کبود شدن همراه با شکستگی استخوان
• کبود شدن بدن بدون علت مشخص
• کبود شدن همراه با خونریزی لثه، بینی یا دهان
• کبود شدن همراه با خونریزی چشم‌ها یا دفع خون در ادرار و مدفوع
• کبود شدن همراه با زخمی که دوباره باز می‌شود و چرک، مایع شفاف یا خون ترشح می‌کند

کبودی بدن از چیست؟

آسیب‌های فیزیکی در بیشتر موارد علت اصلی این پدیده هستند. البته بعضی از بیماری‌های زمینه‌ای هم ممکن است باعث احتمال بروز آن را افزایش دهند. در ادامه رایج‌ترین دلایل کبودی پوست را بررسی می‌کنیم.

۱. آسیب‌های ورزشی

 آسیب‌های ورزشی که در حین تمرینات شدید رخ می‌دهند می‌توانند به کبودی بازو، کبودی انگشت پا و… منجر شوند. این آسیب‌ها معمولا در اثر ضربه یا زیاده‌روی در ورزش رخ می‌دهند و می‌توانند شامل شکستگی استخوان، کشیدگی و پیچ خوردگی مچ پا، دررفتگی مفاصل، پارگی تاندون ها یا تورم عضلات باشند.

۲. صدمه مغزی

آسیب مغزی به دلیل وارد شدن ضربه به سر رخ می‌دهد و بسته به شدت آسیب و ویژگی‌های فردی، علائم متفاوتی ایجاد می‌کند. مشکلات حافظه، گیجی، خواب‌آلودگی، دوبینی یا تاری دید، سردرد، حالت تهوع، استفراغ، حساسیت به صدا یا نور، مشکل در حفظ تعادل و واکنش کند به تحریکات مختلف از علائم شایع صدمه مغزی هستند. این علائم ممکن است بلافاصله بعد از آسیب ایجاد شوند یا ساعت‌ها، روزها، هفته‌ها و حتی ماه‌ها پس از آسیب رخ دهند.

۳. ترومبوسیتوپنی

ترومبوسیتوپنی هم مورد دیگری است که می‌توان در فهرست علت کبودی دست،‌ پا و سایر نواحی بدن قرار داد. این نوع کبودی بدن پلاکت خون را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به دلیل کمبود این سلول‌های مهم به وجود می‌آید. علائم ممکن است شامل کبودی‌های قرمز، بنفش یا قهوه‌ای رنگ، خون دماغ شدن، خونریزی لثه‌ها، طولانی شدن مدت زمان خونریزی، وجود خون در ادرار و مدفوع، استفراغ خونی و خونریزی شدید قاعدگی باشد.

۴. لوسمی

در بعضی موارد، علت کبودی بدن به یک نوع سرطان خون به نام لوسمی نسبت داده می‌شود. این بیماری علائم مختلفی ایجاد می‌کند که شامل موارد زیر هستند:

• تعریق به‌ویژه در شب
• ضعف
• خستگی که با استراحت هم از بین نمی‌رود
• کاهش وزن غیر ارادی
• دردهای استخوانی
• گره‌های لنفاوی برجسته و بدون درد به‌ویژه در ناحیه گردن و زیر بغل
• بزرگی طحال یا کبد
• نقاط قرمز رنگ در پوست
• کبودی و خونریزی آسان
• تب، لرز و عفونت‌های مکرر

در ادامه می‌توانید عکس کبودی های سرطان خون را مشاهده کنید:

۵. بیماری فون ویلبراند

در پاسخ به این سوال که چه بیماری هایی باعث کبودی بدن میشود، می‌توان به فون ویلبراند اشاره کرد. این بیماری یک اختلال خونریزی‌دهنده است که در اثر کمبود فاکتور ون ویلبراند ایجاد می‌شود. چنانچه سطح فرم عملکردی این فاکتور در خون پایین باشد، پلاکت‌ها نمی‌توانند به طور مناسب تجمع پیدا کنند که این موضوع به طولانی شدن مدت زمان خونریزی منجر می‌شود. شایع‌ترین علائم فون ویلبراند عبارت‌اند از:

• کبودی پوست
• خون دماغ شدن بیش‌از‎‌حد
• خونریزی‌های طولانی‌مدت پس از آسیب
• خونریزی لثه
• خونریزی غیر طبیعی و شدید در دوران قاعدگی

۶. دررفتگی مچ پا

گاهی‌اوقات دررفتگی مچ یا آسیب‌دیدگی‌ رباط‌ها علت کبودی پا است. رباط‌های مچ پا نوارهای بافتی محکمی هستند که استخوان‌های ساق پا و پا را احاطه کرده و آن‌ها را به یکدیگر متصل می‌کنند.

دررفتگی مچ زمانی اتفاق می‌افتد که پا دچار چرخش ناگهانی شده و مفصل مچ پا از موقعیت طبیعی خود خارج می‌شود. تورم، درد، کبودی پوست، عدم تحمل وزن و احساس سفتی در مچ پای آسیب‌دیده از جمله علائم احتمالی این عارضه هستند.

۷. کشیدگی عضلانی

کشیدگی عضلانی زمانی اتفاق می‌افتد که یک عضله تحت کشش زیاد یا استفاده بیش‌از‌حد قرار گرفته باشد یا دچار جراحت شود. علائم کشیدگی عضلانی شامل موارد زیر است:

• درد ناگهانی
• کاهش دامنه حرکتی عضله
• تغییر رنگ پوست روی عضله
• تورم، گرفتگی و سفتی عضله

کشیدگی‌های خفیف تا متوسط را می‌توان با استراحت کردن، قرار دادن یخ روی عضله آسیب‌دیده، بالا نگه داشتن اندام، کشش خفیف یا مصرف داروهای ضد التهاب درمان کرد. با این حال، در صورت تداوم درد و تورم به مدت بیش از یک هفته، بدتر شدن علائم، بی‌حس شدن ناحیه آسیب‌دیده، از دست رفتن توان راه رفتن یا از بین رفتن قدرت حرکت بازوها باید به سرعت با پزشک تماس گرفت.

۸. هموفیلی A

هموفیلی A یک اختلال ارثی است که در آن فرد از فقدان یا کمبود بعضی از پروتئین‌ها موسوم به فاکتورهای انعقادی رنج می‌برد و به همین دلیل خون او به خوبی منعقد نمی‌شود.

علائم بیماری در اثر یک نقص ژنتیکی در ژن‌های سازنده فاکتورهای انعقادی هشت، ۹ و ۱۱ به وجود می‌آید. کمبود این فاکتورها باعث می شود فرد به سرعت دچار خونریزی شود و خونریزی او به مدت طولانی ادامه پیدا کند.

خونریزی خودبه‌خودی، کبودی پوست، خون دماغ شدن، خونریزی لثه‌ها، خونریزی طولانی‌مدت پس از جراحی یا جراحت، خونریزی مفاصل، خونریزی داخلی یا خونریزی مغزی از سایر علائم احتمالی این بیماری هستند.

۹. هموفیلی B

هموفیلی B‌ یا بیماری کریسمس یک بیماری ارثی نادر است که در آن بدن قادر به تولید فاکتور ۹ نیست. این بیماری که با اختلال در روند انعقاد خون همراه است معمولا در دوران کودکی تشخیص داده می‌شود.

افزایش مدت زمان خونریزی، کبودی‌های شدید و بدون دلیل، خونریزی لثه و خون دماغ شدن‌های طولانی از علائم هموفیلی B هستند. همچنین ممکن است خون بدون هیچ دلیل واضحی در ادرار و مدفوع ظاهر شود. خونریزی داخلی در مفاصل که منجر به ورم و درد آن‌ها می‌شود از سایر علائم هموفیلی B به شمار می‌رود.

۱۰. کمبود فاکتور هفت

کمبود فاکتور هفت زمانی رخ می‌دهد که بدن قادر به تولید مقادیر کافی این فاکتور نباشد یا عواملی با تولید آن تداخل کنند. این عوامل مداخله‌کننده اغلب بیماری‌ها و داروهای خاص هستند. علائم کمبود فاکتور هفت عبارت‌اند از:

• خونریزی غیر طبیعی پس از زایمان، جراحی یا جراحت
• خون دماغ شدن
• خونریزی لثه
• خونریزی شدید و طولانی در دوران قاعدگی

در موارد شدید، علائمی نظیر خونریزی روده، معده یا عضلات و تخریب غضروف‌های مفصلی در اثر دوره‌های مکرر خونریزی دیده می‌شود.

۱۱. کمبود فاکتور ۱۰

به کمبود فاکتور ۱۰ «کمبود فاکتور استوارت-پراور» هم گفته می‌شود. این بیماری در اثر کمبود یک پروتئین انعقادی تحت عنوان فاکتور ۱۰ رخ می‌دهد و می‌تواند از طریق ژن‌ها به نسل‌های بعد منتقل شود. با این حال، کمبود فاکتور ۱۰ به صورت غیر ارثی و در اثر مصرف یک سری داروها یا ابتلا به بیماری‌های خاص هم اتفاق می‌افتد.

بیشتر بخوانید: میخچه پا و هرآن‌چه که باید درباره آن بدانید

۱۲. کمبود فاکتور پنج

این بیماری در اثر فقدان فاکتور پنج رخ می‌دهد و به نام «پرواکسلرین» هم شناخته می‌شود. فاکتور پنج یکی از اجزای مهم سیستم انعقادی است و به همین دلیل کمبود آن به طولانی شدن مدت زمان خونریزی پس از جراحی یا جراحت منجر می‌شود. کمبود اکتسابی فاکتور پنج ممکن است در اثر بیماری‌های زمینه‌ای، مصرف داروهای خاص و واکنش‌ های خودایمنی اتفاق بیفتد.

۱۳. کمبود فاکتور ۲

این بیماری در اثر فقدان فاکتور ۲ یا ترومبین رخ می‌دهد که مانند سایر فاکتورها از اجزای مهم سیستم انعقادی است. کمبود فاکتور ۲ ممکن است ارثی یا اکتسابی (در اثر بیماری، مصرف دارو یا واکنش خود ایمنی) باشد. علائم این بیماری عبارت‌ا‌ند از:

• خون دماغ شدن
• خونریزی لثه
• خونریزی طولانی‌مدت و شدید در دوران قاعدگی
• خونریزی داخلی در اندام‌های مختلف بدن
• خونریزی شدید و طولانی پس از جراحی یا جراحت

۱۴. وریدهای واریسی

وقتی از علت کبودی ساق پا صحبت به میان می‌آید، واریس یکی از مهم‌ترین مواردی است که می‌توان به آن‌ها اشاره کرد. این بیماری زمانی به وجود می‌آید که وریدهای بدن عملکرد طبیعی خود را از دست بدهند و در نتیجه بزرگ، متسع و پر از خون شوند.

ظاهر شدن وریدهای بدشکل در سطح پوست علامت اولیه وریدهای واریسی است. درد، تورم و احساس سنگینی و خارش در محل وریدهای واریسی هم از سایر علائم این بیماری هستند. در موارد شدید، وریدهای واریسی دچار خونریزی شده و باعث تشکیل زخم می‌شوند.

۱۵. ترومبوز ورید عمقی

ترومبوز ورید عمقی (DVT) یک مشکل پزشکی اورژانسی است که به درمان فوری نیاز دارد. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که خون در ورید‌های عمقی بدن لخته شود. از علائم DVT می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ورم پا (معمولا در یک سمت بدن)
• کرامپ در ساق پای آسیب‌دیده (نوعی درد که شبیه گرفتگی عضلانی است)
• درد شدید یا بدون دلیل در پا
• گرم‌تر بودن پوست ناحیه آسیب‌دیده نسبت به سایر نواحی
• کم‌رنگ شدن پوست ناحیه آسیب‌دیده یا تغییر رنگ آن به قرمز یا بنفش

از آنجا که احتمال انتقال لخته‌های خون به ریه‌ها (آمبولی ریوی) وجود دارد، ترومبوز ورید عمقی باید به سرعت درمان شود.

بیشتر بخوانید: قارچ ناخن؛ علائم، دلایل و راهکارهای درمانی

۱۶. مصرف بعضی از داروها

داروهای زیر ممکن است با کاهش توانایی خون در لخته شدن به کبودی پوست منجر شوند:

• آسپرین
• ایبوپروفن
• ناپروکسن سدیم
• داروهای ضدانعقاد خون و ضد پلاکت مانند وارفارین، هپارین و کلوپیدوگرل
• بعضی از  آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضدافسردگی
• کورتیکواستروئیدها (باعث نازک شدن پوست می‌شوند)
• مکمل‌های غذایی از جمله جینکو بیلوبا

اگر فکر می‌کنید یکی از داروهای شما باعث کبودی پوست شده است،‌ این موضوع را با پزشک در میان بگذارید و هرگز خودسرانه مصرف هیچ دارویی را قطع نکنید.

بهترین درمان کبودی صورت و بدن

بهترین درمان کبودی گردن و سایر نواحی بدن به علت بروز این مشکل بستگی دارد. اما معمولا اقدامات زیر می‌تواند کمک‌کننده باشد:

• از کمپرس یخ برای کاهش کبودی بعد از تزریق ژل لب یا هر گونه آسیب‌دیدگی استفاده کنید. کیسه حاوی یخ را در یک پارچه بپیچید تا مستقیما روی پوست قرار نگیرد. سپس آن را به مدت ۱۵ دقیقه روی ناحیه آسیب‌دیده بگذارید. در صورت لزوم، ‌این کار را هر یک ساعت یک‌بار تکرار کنید.
• به ناحیه آسیب‌دیده استراحت بدهید.
• برای درمان کبودی بعد از بوتاکس، ژل و… بهتر است ‌ناحیه مورد نظر را بالاتر از سطح قلب نگه دارید تا از تجمع خون در آن جلوگیری کنید.
• برای کاهش درد از داروی بدون نسخه استامینوفن استفاده کنید.

راه‌های پیشگیری از کبودی پوست

اکنون که با بهترین روش رفع کبودی گردن و سایر نواحی بدن آشنا شدید، بد نیست در مورد راه‌های پیشگیری از این مشکل هم اطلاعات کسب کنید. شما با رعایت نکات زیر می‌توانید احتمال زمین خوردن و آسیب‌دیدگی را کاهش دهید:

• از نورپردازی مناسب در خانه استفاده کنید.
• از به‌هم‌ریختگی محیط یا استفاده از قالیچه‌های کوچک به‌ویژه در راه‌پله‌ها دوری کنید.
• مبلمان و سیم‌های برق را طوری قرار دهید که مزاحم راه رفتن شما نباشند.
• درباره عوارض جانبی داروهای مصرفی خود اطلاعات کسب کنید. اگر دارویی باعث سرگیجه یا خواب‌آلودگی شما می‌شود، این موضوع را با پزشک معالج خود در میان بگذارید.
• بینایی و شنوایی خود را بررسی کنید. حتی تغییرات کوچک می‌تواند به زمین خوردن منجر شود.

کلام پایانی

در این مقاله در مورد اینکه کبودی بدن نشانه چیست صحبت کردیم و یک نمونه عکس کبودی های خطرناک ناشی از سرطان را در اختیارتان قرار دادیم. شما عزیزان برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این عارضه می‌توانید از طریق سایت درمانکده با پزشکان متخصص داخلی مشورت کنید. تیم درمانکده پس از بررسی نیازهای بیماران و پزشکان، امکان نوبت‌دهی آنلاین از سوی بهترین متخصصان را برای شما فراهم کرده است.

سوالات متداول

منابع: healthline, mayoclinic