درد سینه، تجربه‌ای است که بسیاری از خانم‌ها در طول زندگی خود حداقل یک بار با آن مواجه می‌شوند و گاهی‌اوقات آقایان نیز آن را تجربه می‌کنند. این درد می‌تواند خفیف و گذرا یا شدید و مزمن باشد و طیف وسیعی از علائم، از جمله حساسیت، سوزش، تیر کشیدن یا درد مبهم را در بر بگیرد. اگرچه درد سینه اغلب جای نگرانی ندارد، بررسی علت آن و اطمینان از عدم وجود مشکل جدی، امری ضروری است.
در این مقاله از مجله سلامت درمانکده، به بررسی جامع علت‌های درد سینه، علائم همراه، زمان مناسب مراجعه به پزشک و روش‌های تسکین آن خواهیم پرداخت. همچنین شما می‌توانید از طریق پلتفرم درمانکده که دسترسی سریع به پزشکان متخصص را فراهم می‌کند، راهنمایی‌های لازم برای تشخیص و درمان درد سینه خود را دریافت کنید.
فهرست محتوا
- درد سینه چیست؟
- علل شایع درد سینه در زنان
- علل کمتر شایع اما مهم درد سینه
- درد سینه در نواحی خاص
- درد سینه در گروه‌های سنی مختلف
- درد سینه مرتبط با فعالیت‌ها و شرایط خاص
- علت موهای زائد دور سينه زنان و ارتباط آن با درد سینه!
- چه زمانی درد سینه نگران‌کننده است؟
- راه‌های تسکین درد سینه
- روش‌های درمان درد سینه
- کلام پایانی
درد سینه چیست؟
درد سینه که در اصطلاح پزشکی به آن ماستالژی (Mastalgia) گفته می‌شود، احساس درد، حساسیت یا ناراحتی در یک یا هر دو سینه است. این درد می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد. دو نوع اصلی درد سینه عبارت‌اند از:
- درد سینه دوره‌ای: این نوع درد، شایع‌ترین نوع بوده و معمولا با چرخه قاعدگی زنان مرتبط است. درد دوره‌ای اغلب قبل از شروع پریود بدتر می‌شود و با شروع آن کاهش می‌یابد. این درد معمولا به صورت مبهم و پخش بوده و در هر دو سینه احساس می‌شود.
- درد سینه غیر دوره‌ای: این نوع درد ارتباطی با چرخه قاعدگی ندارد و می‌تواند در هر زمانی رخ دهد. درد غیر دوره‌ای معمولا موضعی‌تر و به صورت سوزش، تیر کشیدن یا نقطه‌ای توصیف می‌شود و ممکن است فقط در یک سینه حس شود.
علل شایع درد سینه در زنان
درد سینه در زنان می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- تغییرات هورمونی و چرخه قاعدگی
تغییرات هورمونی یکی از شایع‌ترین دلایل درد سینه در زنان است. این درد ممکن است در زمان‌های مختلف چرخه قاعدگی مشاهده شود:
- علت درد سینه قبل از پریود: در نیمه دوم چرخه قاعدگی، پس از تخمک‌گذاری، سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون افزایش می‌یابد. این هورمون‌ها می‌توانند باعث تورم بافت سینه شوند که منجر به احساس درد، حساسیت و سنگینی در سینه‌ها می‌شود.
- علت درد سینه در پریودی: در این بازه زمانی نیز، نوسانات هورمونی همچنان ادامه دارد و ممکن است درد کاهش یابد یا باقی بماند.
- علت درد سینه بعد از پریود: در برخی زنان، درد سینه ممکن است بعد از پریود نیز ادامه داشته باشد. علت درد سينه بعد از عادت ماهانه می‌تواند اختلالات ناشی از نوسانات هورمونی و عوامل دیگری باشد.
- علت درد سينه بعد از تخمک گذاری: در این مرحله، افزایش هورمون‌ها می‌تواند باعث حساسیت و درد شود، به خصوص اگر تخمک‌گذاری موفقیت‌آمیز بوده باشد.
۲- بارداری و شیردهی
- علت درد سینه در بارداری: در اوایل بارداری، سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون به طور چشمگیری افزایش می‌یابد که باعث تغییراتی در بافت سینه می‌شود. این تغییرات شامل افزایش جریان خون به سینه، بزرگ شدن غدد شیری و آماده‌سازی سینه برای شیردهی است. همین امر می‌توانند منجر به درد، حساسیت، تورم و سنگینی در سینه‌ها شوند. تغییر رنگ نوک پستان‌ها در بارداری نیز از دیگر تغییرات شایع این دوران است. برای درک میزان این تغییر ،عکس تغییر رنگ نوک پستان‌ها در بارداری را در اینترنت جست و جو کنید.
- علت درد سینه در شیردهی: در دوران شیردهی نیز درد سینه شایع است. علت درد سینه در شیردهی می‌تواند به عوامل مختلفی از جمله پر شدن بیش از حد سینه از شیر، التهاب نوک پستان، عفونت پستان (ماستیت) و یا وضعیت نامناسب شیردهی بازگردد.
۳- تغییرات فیبروکیستیک سینه
تغییرات فیبروکیستیک یک وضعیت رایج در میان زنان است که با ایجاد توده‌های غیرسرطانی در سینه همراه است. این تغییرات اغلب با درد و حساسیت همراه هستند.
۴- داروها و مکمل‌ها
برخی داروها، به ویژه داروهای هورمونی، ضد افسردگی و حتی برخی مکمل‌ها، می‌توانند باعث درد سینه شوند.
سایر علل شایع
- استرس و اضطراب: استرس می‌تواند باعث تنش عضلانی و درد در ناحیه سینه شود.
- ضربه به سینه: آسیب‌های فیزیکی می‌توانند منجر به درد شوند.
- سایز نامناسب سوتین: استفاده از سوتین نامناسب می‌تواند باعث فشار و درد در سینه شود.
- اقدامات زیبایی: در بعضی موارد انجام اقدامات زیبایی مثل لیفت سینه و پروتز سینه ممکن است منجر به ایجاد درد در ناحیه سینه شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر در رابطه با این عمل‌های زیبایی به مقاله لیفت سینه چیست و عمل پروتز سینه چیست مراجعه کنید.
علل کمتر شایع اما مهم درد سینه
با وجود فاکتور‌های شایعی که می‌توانند باعث درد در ناحیه سینه شوند، گاها علت ایجاد این درد مواردی است که علیرغم رایج نبودنشان از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
۱- عفونت پستان (ماستیت)
عفونت پستان یا ماستیت، به ویژه در دوران شیردهی شایع است، اما می‌تواند در زنان غیرشیرده نیز رخ دهد. علت درد و سوزش پستان‌ها در ماستیت، التهاب بافت پستان است.
۲- آبسه پستان
آبسه پستان، تجمع چرک در بافت پستان است که معمولا به عنوان عارضه‌ای از عفونت پستان (ماستیت) ایجاد می‌شود. آبسه پستان باعث درد شدید، تورم و قرمزی موضعی در سینه زن می‌شود و نیاز به تخلیه توسط پزشک دارد.
۳- کیست پستان
کیست‌های پستان حفره‌های پر از مایع هستند که ممکن است باعث درد و ناراحتی شوند.
۴- تومورهای خوش‌خیم پستان
اگرچه تومورهای خوش‌خیم معمولا دردناک نیستند، اما در برخی موارد ممکن است با درد همراه باشند.
۵- سرطان پستان
درد سینه به ندرت نشانه سرطان پستان است، اما در صورت وجود علائم دیگری مانند توده، تغییر شکل یا ترشح از نوک پستان، باید به پزشک مراجعه کرد.
۶- مشکلات عضلانی-اسکلتی
گاهی علت درد سینه زنان به مشکلات عضلانی یا التهابات در قفسه سینه مربوط می‌شود.
۷- بیماری‌های قلبی
در موارد نادر، درد سینه ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های قلبی باشد که همراه با علائمی مانند تنگی نفس یا درد در بازو است.
درد سینه در نواحی خاص
درد سینه در قسمت‌های مختلف آن می‌تواند دلایل گوناگونی داشته باشد.
۱- علت درد سينه سمت راست زنان و علت درد سينه سمت چپ
بسیاری از علل شایع درد سینه مانند تغییرات هورمونی، تغییرات فیبروکیستیک و دردهای عضلانی-اسکلتی می‌توانند به صورت یک طرفه نیز بروز کنند. علت درد سينه سمت راست زنان و علت درد پستان‌ها سمت چپ در بیشتر موارد تفاوتی با هم ندارند و به عوامل مشابهی برمی‌گردند.
۲- علت درد سينه سمت راست و زير بغل زنان و علت درد سينه سمت چپ و زير بغل زنان
درد سینه گاهی اوقات می‌تواند به ناحیه زیر بغل نیز منتشر شود. همچنین، غدد لنفاوی در ناحیه زیر بغل قرار دارند که در صورت التهاب یا عفونت می‌توانند دردناک شوند. بنابراین علت درد سينه و زير بغل سمت راست و علت درد سينه سمت چپ و زير بغل زنان می‌تواند ترکیبی از درد سینه، درد ناشی از غدد لنفاوی ملتهب یا درد عضلانی باشد. در صورت وجود توده یا تورم در زیر بغل همراه با درد سینه، مراجعه به پزشک توصیه می‌شود.
۳- علت درد پایین سينه سمت راست زنان
در بسیاری از موارد، این درد ناشی از مشکلات عضلانی-اسکلتی در ناحیه قفسه سینه و دنده‌ها است. همچنین، مشکلات گوارشی مانند سوزش سر دل، ریفلاکس اسید معده یا مشکلات کیسه صفرا نیز می‌توانند باعث درد در ناحیه پایین سینه، به خصوص در سمت راست شوند. در موارد نادر، درد در ناحیه پایین سینه می‌تواند مربوط به مشکلات اندام‌های داخلی مانند کبد یا ریه باشد.
درد سینه در گروه‌های سنی مختلف
درد سینه می‌تواند در افراد با سنین متفاوت ایجاد شده و دلایل گوناگونی نیز داشته باشد.
۱- علت درد سينه در دختر بچه‌ها و علت درد سينه در نوجوانان دختر
درد سینه در دختران نوجوان و در دوران بلوغ بسیار شایع است. علت درد سينه در نوجوانان دختر اغلب به رشد و نمو سینه‌ها مربوط می‌شود. بزرگ شدن سينه در يک هفته در دوران بلوغ ممکن است رخ دهد که به دلیل رشد سریع بافت سینه و نوسانات هورمونی می‌تواند باعث درد شود. در بیشتر موارد، درد سینه در دختران نوجوان جای نگرانی ندارد و با گذشت زمان و تکمیل رشد سینه‌ها، بهبود می‌یابد.
در مورد علت درد سينه در دختر بچه (قبل از بلوغ)، نمی‌توان نظر قطعی داد و باید به پزشک مراجعه کرد تا علت آن بررسی شود. در موارد نادر، درد سینه در دختران کم سن می‌تواند نشانه بلوغ زودرس (Precocious Puberty) یا مشکلات هورمونی دیگر باشد.
۲- علت درد سينه بعد از يائسگی
با وجود کاهش سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون، برخی از زنان بعد از یائسگی نیز همچنان درد سینه را تجربه می‌کنند. علت درد سينه بعد از يائسگی می‌تواند به عوامل مختلفی از جمله هورمون درمانی، داروها و مشکلات عضلانی-اسکلتی مرتبط باشد.
درد سینه مرتبط با فعالیت‌ها و شرایط خاص
در برخی از شرایط خاص، درد در ناحیه سینه می‌تواند با انجام کار‌های خاصی ایجاد شود.
علت درد سینه بعد از نزدیکی
درد سینه پس از رابطه جنسی می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. تغییرات هورمونی ناشی از فعالیت جنسی و افزایش جریان خون به بافت پستان در حین تحریک جنسی می‌تواند باعث درد سینه در برخی زنان شود. همچنین در برخی موارد، درد عضلانی قفسه سینه ناشی از فعالیت فیزیکی در حین رابطه جنسی ممکن است به عنوان درد سینه احساس شود.
علت درد سینه بعد از ای وی اف (IVF)
علت درد سینه بعد از ای وی اف (IVF) به طور عمده به دلیل تاثیر داروهای هورمونی مورد استفاده در روند درمان ناباروری است. داروهای هورمونی مانند داروهای تحریک‌کننده تخمک‌گذاری و پروژسترون می‌توانند باعث تغییرات هورمونی شدید در بدن شوند که منجر به درد، حساسیت و تورم سینه‌ها می‌شود. این درد معمولا موقتی بوده و با پایان دوره درمان و کاهش سطح هورمون‌ها بهبود می‌یابد.
علت درد سینه هنگام دست زدن
علت درد سینه هنگام دست زدن می‌تواند به حساسیت ناشی از التهاب یا تغییرات هورمونی مربوط باشد. درد سینه دوره‌ای که با چرخه قاعدگی مرتبط است، معمولا با لمس سینه تشدید می‌شود. همچنین، التهاب بافت پستان (مانند ماستیت) یا وجود کیست‌های حساس نیز می‌تواند باعث درد هنگام لمس سینه شود.
علت موهای زائد دور سينه زنان و ارتباط آن با درد سینه!
در برخی موارد، علت موهای زائد دور سينه زنان می‌تواند عدم تعادل هورمونی باشد. اگر این موهای زائد به طور ناگهانی افزایش یافته‌اند و با علائم دیگری مانند نامنظمی قاعدگی، آکنه، تغییر صدا و یا افزایش وزن غیرقابل توضیح همراه هستند، بررسی هورمونی توسط پزشک توصیه می‌شود تا احتمال سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا سایر اختلالات هورمونی بررسی شود.
چه زمانی درد سینه نگران‌کننده است؟
علائم هشداردهنده درد سینه می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- درد مداوم و شدید
- وجود توده یا تغییر در شکل سینه
- ترشحات خونی از نوک پستان
- تغییرات پوستی یا فرو رفتگی نوک سینه
در چنین مواردی، مراجعه به پزشک ضروری است. با استفاده از پلتفرم درمانکده، می‌توانید به راحتی به پزشکان متخصص دسترسی پیدا کنید و مشاوره‌های لازم را دریافت کنید.
راه‌های تسکین درد سینه
راهکار‌هایی که می‌توان برای کاهش درد سینه به کار گرفت شامل موارد زیر هستند:
- استفاده از سوتین مناسب و حمایتی (به خصوص در زمان ورزش و فعالیت بدنی):سوتین مناسب می‌تواند از سینه‌ها حمایت کرده و فشار و کشیدگی روی رباط‌های سینه را کاهش دهد.
- کمپرس گرم یا سرد: کمپرس گرم می‌تواند به شل شدن عضلات و کاهش درد کمک کند، در حالی که کمپرس سرد می‌تواند التهاب و درد را کاهش دهد.
- ماساژ سینه: ماساژ سینه با ملایمت می‌تواند به بهبود جریان خون و کاهش تنش عضلانی کمک کند. با این وجود، از ماساژ دادن توده‌های مشکوک خودداری کنید.
- کاهش مصرف کافئین و نمک: برخی از زنان متوجه می‌شوند که کاهش مصرف کافئین و نمک در رژیم غذایی‌شان به کاهش درد سینه کمک می‌کند.
- مدیریت استرس و تکنیک‌های آرام‌سازی: استرس می‌تواند درد سینه را تشدید کند. تکنیک‌های مدیریت استرس مانند یوگا، مدیتیشن و ورزش منظم می‌توانند به کاهش استرس و درد سینه کمک کنند.
روش‌های درمان درد سینه
اولین قدم برای درمان درد سینه، تشخیص دقیق دلیل آن است. پزشک شما با بررسی شرح حال، معاینه فیزیکی و در صورت نیاز، انجام آزمایش‌های تکمیلی مثل ماموگرافی یا سونوگرافی، علت درد را مشخص می‌کند. در بسیاری از موارد که درد پستان مربوط به تغییرات هورمونی در طول دوره قاعدگی است، درمان‌های ساده‌ای مثل استفاده از مسکن‌های بدون نسخه مثل استامینوفن یا ایبوپروفن، کمپرس گرم یا سرد و پوشیدن سوتین‌های حمایتی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
در برخی موارد، درد پستان ممکن است به دلیل مشکلات دیگری مثل کیست‌های پستان، فیبروآدنوما (تومورهای خوش‌خیم پستان)، عفونت پستان یا حتی عوارض جانبی برخی داروها باشد. درمان در این موارد بستگی به تشخیص پزشک دارد و ممکن است شامل داروهای هورمونی، آنتی‌بیوتیک‌ها (در صورت عفونت) یا حتی تخلیه کیست باشد. مهم‌ترین نکته این است که درد سینه را جدی بگیرید و برای تشخیص علت و درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید. خوددرمانی و نادیده گرفتن درد پستان می‌تواند خطرناک باشد.
کلام پایانی
درد سینه یک تجربه شایع در زنان است و در بیشتر موارد، خوش‌خیم و بی‌ضرر است. علل شایع درد سینه شامل تغییرات هورمونی، تغییرات فیبروکیستیک و عوامل مرتبط با سبک زندگی هستند. با این حال، مهم است که علائم هشداردهنده درد سینه را بشناسید و در صورت وجود هر یک از آن‌ها به پزشک مراجعه کنید. پزشک متخصص می‌تواند با انجام معاینات لازم و در صورت لزوم انجام آزمایشات تصویربرداری، علت درد سینه در زنان را تشخیص داده و بهترین روش درمانی را توصیه کند.
برای دسترسی آسان و سریع به پزشکان متخصص زنان و دریافت مشاوره آنلاین در مورد درد سینه، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر زنان آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر زنان از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
درد سینه معمولا ناشی از تغییرات هورمونی، به ویژه در دوران قاعدگی، بارداری و یائسگی است، اما علل دیگری مانند تغییرات فیبروکیستیک، داروها، ضربه و مشکلات عضلانی نیز می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند.
خیر، در بیشتر موارد درد سینه نشانه یک بیماری جدی نیست و اغلب به دلیل تغییرات هورمونی یا عوامل خوش‌خیم ایجاد می‌شود. با این حال، شناخت علائم هشداردهنده و مراجعه به پزشک در صورت لزوم ضروری است.
درد سینه قبل از پریود به دلیل افزایش سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در نیمه دوم چرخه قاعدگی است که باعث تورم و حساسیت بافت سینه می‌شود.
درد سینه در دوران بارداری به دلیل افزایش شدید هورمون‌های استروژن و پروژسترون است که باعث آماده‌سازی سینه برای شیردهی و تغییراتی در بافت سینه می‌شود.
بله، درد سینه در دوران شیردهی طبیعی است و می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله پر شدن بیش از حد سینه از شیر، التهاب نوک پستان یا عفونت پستان (ماستیت) رخ دهد.
درد سینه بعد از نزدیکی می‌تواند به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش جریان خون به بافت پستان حین تحریک جنسی باشد.
درد سینه در یک سمت (چپ یا راست) معمولا علل مشابهی با درد در هر دو سینه دارد و اغلب به تغییرات هورمونی، تغییرات فیبروکیستیک یا دردهای عضلانی-اسکلتی مربوط می‌شود.
درد سینه پس از یائسگی کمتر شایع است، اما می‌تواند ناشی از هورمون درمانی، برخی داروها، مشکلات عضلانی-اسکلتی یا به ندرت علل دیگر باشد.
اگر درد سینه شدید، مداوم، غیر سیکلی یا همراه با علائمی مانند ایجاد توده، تغییر در اندازه یا شکل سینه یا ترشح غیرطبیعی باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
منابع: clevelandclinic | mayoclinic | hopkinsmedicine
