کورک (Boil) یا فورونکل (Furuncles) یک برآمدگی دردناک و پر از چرک است که وقتی باکتری یک یا چند فولیکول مو را آلوده و ملتهب می‌کند، زیر پوست ایجاد می‌شود. به مجموعه‌ای از کورک‌ها که یک ناحیه عفونی را زیر پوست تشکیل می‌دهند، دمل یا کاربونکل (Carbuncle) می‌گویند.
فورونکل معمولا با درمان‌های خانگی بهبود می‌یابد. با این حال، توصیه می‌شود از تحریک یا فشار دادن آن که باعث گسترش عفونت می‌شود، خودداری کنید. با ما تا انتهای این مقاله از مجله درمانکده همراه باشید تا درباره فورونکل و کاربونکل اطلاعات بیشتری به دست آورید.
فهرست محتوا
علائم کورک پوستی چیست؟
فورونکل می‌تواند در هر جایی از پوست ایجاد شود؛ اما عمدتا روی قسمت‌های دارای مو که بیشتر دچار تعریق یا اصطکاک می‌شوند یعنی صورت، پشت گردن، زیر بغل، ران‌ها و باسن تاثیر می‌گذارد. علائم و نشانه‌های این عارضه عبارت‌اند از:
- یک برآمدگی قرمز دردناک که ممکن است ابتدا کوچک باشد و به تدریج به پنج سانتی‌متر برسد
- وجود یک ناحیه متورم قرمز یا ارغوانی در اطراف برآمدگی
- افزایش اندازه برآمدگی در طی چند روز (به دلیل پر شدن آن با چرک)
- ایجاد یک ناحیه زرد مایل به سفید در نوک برآمدگی که در نهایت پاره می‌شود و به چرک اجازه تخلیه می‌دهد
در ادامه می‌توانید عکس جوش کورک را مشاهده کنید:
کاربونکل مجموعه‌ای از فورونکل‌ها است که ناحیه‌ای از عفونت را تشکیل می‌دهند. در مقایسه با فورونکل منفرد، کاربونکل به عفونت عمیق‌تر و شدیدتری منجر می‌شود. همچنین ممکن است اسکار ایجاد کند. کسانی که کاربونکل دارند اغلب احساس ناخوشی می‌کنند و دچار تب و لرز می‌شوند.
آیا کورک خطرناک است؟
کورک کشاله ران یا سایر نواحی بدن معمولا بدون مداخله پزشکی بهبود می‌یابد. اما در موارد نادر ممکن است به مشکلات پیچیده و خطرناک زیر منجر شود:
۱. سپسیس
باکتریمی یک نوع عفونت جریان خون است که پس از ابتلا به یک عفونت باکتریایی مانند فورونکل رخ می‌دهد. در صورت درمان نشدن، باکتریمی می‌تواند به مسمومیت خون (سپسیس) منجر شود که با عفونت جدی اندام‌های حیاتی بدن از جمله قلب (اندوکاردیت) و استخوان (استئومیلیت) همراه است.
۲. عفونت MRSA
این عارضه عفونتی است که توسط باکتری استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین ایجاد می‌شود. درمان عفونت MRSA بسیار دشوار است و به آنتی‌بیوتیک‌های خاصی نیاز دارد.
زمان مراجعه به پزشک
در صورتی که تعداد فورونکل‌ها زیاد باشد، برای درمان آن‌ها از پزشک کمک بگیرید. همچنین اگر یکی از موارد زیر درباره فورونکل صدق می‌کند، باید نزد پزشک بروید:
- روی صورت ایجاد شده یا بینایی‌تان را تحت تاثیر قرار داده است
- بسیار دردناک است
- به سرعت در حال بدتر شدن است
- با تب همراه است
- بعد از ۲ هفته درمان هنوز بهبود نیافته است
- به طور مکرر عود می‌کند
علت کورک
فورونکل اغلب توسط استافیلوکوکوس اورئوس ایجاد می‌شود؛ یعنی یک نوع باکتری که روی پوست و داخل بینی وجود دارد. استافیلوکوکوس اورئوس می‌تواند در پوست‌هایی که دچار بریدگی یا خراش شده‌اند باعث عفونت شود. هنگامی که باکتری‌ها هجوم می‌آورند، سیستم ایمنی بدن سعی می‌کند با آن‌ها مبارزه کند. فورونکل در حقیقت نتیجه کار گلبول‌های سفید خون برای از بین بردن باکتری‌ها است.
عوامل خطر ایجاد کورک
همه مردم حتی افراد سالم ممکن است به فورونکل یا کاربونکل مبتلا شوند. با این حال، عوامل زیر احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش می‌دهند:
- تماس نزدیک با فرد دارای عفونت: اگر با فرد مبتلا به فورونکل یا کاربونکل زندگی کنید، بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به این عفونت هستید.
- دیابت: این بیماری می‌تواند توانایی بدن را برای مبارزه با عفونت از جمله عفونت باکتریایی پوست کاهش دهد.
- بیماری‌های پوستی: از آنجا که آکنه، اگزما و سایر بیماری‌های پوستی به سد محافظ پوست آسیب می‌رسانند، خطر ابتلا به فورونکل و کاربونکول را افزایش می‌دهند.
- ضعیف بودن سیستم ایمنی: اگر سیستم ایمنی بدن شما به هر دلیلی ضعیف شده باشد، مستعد ابتلا به فورونکل و کاربونکول هستید.
بیشتر بدانید: علت جوش باسن چیست؟
تشخیص کورک
اگر علائم فورونکل را تجربه کردید، برای تشخیص دقیق به متخصص پوست و مو مراجعه کنید. پزشک به احتمال زیاد می‌تواند این عارضه را با نگاه کردن به پوست تشخیص دهید. اگر عفونت به درمان‌های استاندارد پاسخ ندهد یا به طور مکرر عود کند، ممکن است پزشک نمونه‌ای از چرک را برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه بفرستد.
بسیاری از باکتری‌های ایجادکننده فورونکل به انواع خاصی از آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم شده‌اند. بنابراین تست آزمایشگاهی می‌تواند به تعیین نوع آنتی‌بیوتیک مناسب کمک کند.
درمان کورک
در بیشتر موارد، فورونکل با اقدامات خانگی بهبود می‌یابد. اما گاهی‌اوقات ممکن است به درمان‌های تخصصی نیاز داشته باشد.
۱. درمان خانگی کورک
در صورت کوچک بودن فورونکل، راه‌کارهای زیر به بهبود سریع‌تر عفونت و جلوگیری از گسترش آن کمک می‌کنند:
- چند بار در روز و هر بار به مدت ۱۰ دقیقه یک حوله یا کمپرس گرم را روی ناحیه مورد نظر قرار دهید. این کار باعث پاره شدن فورونکل و تخلیه آن می‌شود.
- هرگز کورک را فشار ندهید. چون ممکن است عفونت گسترش یابد.
کورک از نظر طب سنتی با استفاده موضعی از پیاز، زردچوبه یا سیاه‌دانه درمان می‌شود. با این حال، تحقیقات علمی کافی درباره اثربخشی این مواد وجود ندارد. بنابراین بهتر است قبل از امتحان کردن آن‌ها با پزشک مشورت کنید.
بیشتر بدانید: انواع حساسیت های پوستی
۲. درمان‌های پزشکی
برای درمان فورونکل‌‌های بزرگ و کاربونکول‌ها باید از متخصص پوست کمک بگیرید. روش‌هایی که ممکن است توسط پزشک پیشنهاد شوند عبارت‌اند از:
- برش و زهکشی: پزشک یک برش در کورک بزرگ یا کاربونکل ایجاد می‌کند تا آن را تخلیه کند.
- آنتی‌بیوتیک: گاهی‌اوقات پزشک از آنتی‌بیوتیک برای کمک به درمان عفونت‌های شدید یا عود‌کننده استفاده می‌کند.
روش جلوگیری از کورک
در بعضی موارد به‌خصوص در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند امکان پیشگیری از فورونکل وجود ندارد. با این حال، با رعایت نکات زیر می‌توانید احتمال بروز آن را کاهش دهید:
- دست های خود را به طور مرتب با صابون بشویید یا از یک ضدعفونی‌کننده بر پایه الکل استفاده کنید. شستن دست‌ها بهترین کاری است که می‌توانید برای محافظت از خود در برابر میکروب‌ها انجام دهید.
- خراش‌ها و بریدگی‌های سطح پوست را تمیز نگه دارید و آن‌ها را تا زمان بهبودی با باندهای استریل و خشک بپوشانید.
- حوله، ملحفه، ژیلت، لباس، تجهیزات ورزشی و سایر وسایل شخصی خود را با دیگران به اشتراک نگذارید. عفونت می‌تواند از طریق اشیاء و همچنین از فردی به فرد دیگر سرایت کند.
کلام پایانی
در این مقاله سعی کردیم هر آنچه که لازم است درباره کورک و دمل بدانید را در اختیارتان قرار دهیم. اگر در این زمینه به راهنمایی بیشتری نیاز دارید، با متخصص پوست و مو صحبت کنید. برای این کار می‌توانید از امکانات سایت درمانکده استفاده کنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله متخصص پوست آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری متخصص پوست از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
کورک تناسلی، صورت، ران و… یک برآمدگی دردناک و پر از چرک است که به دلیل آلوده شدن فولیکول‌های مو به باکتری ایجاد می‌شود.
به مجموعه‌ای از چند کورک که در کنار هم ایجاد می‌شوند، دمل یا کاربونکل می‌گویند.
این عارضه اغلب توسط یک باکتری به نام استافیلوکوکوس اورئوس ایجاد می‌شود.
تغییر سطح هورمون‌ها پس از زایمان می‌تواند باعث افزایش تولید چربی و مسدود شدن منافذ شود. همچنین تضعیف سیستم ایمنی به دلیل استرس جسمی و عاطفی، تعریق و اصطلاک، آسیب‌دیدگی پوست و رعایت نکردن بهداشت ممکن است در بروز این عارضه نقش داشته باشد.
اگر فورونکل با درمان‌های خانگی بهبود نیافت یا با درد شدید همراه بود، با پزشک تماس بگیرید. چون ممکن است به درمان تخصصی نیاز داشته باشید.
کمپرس گرم باعث از بین رفتن فورونکل می‌شود. همچنین مصرف آنتی‌بیوتیک تحت نظر پزشک می‌تواند کمک‌کننده باشد.
منابع: mayoclinic, healthline
