اغلب افراد اینطور وانمود میکنند که آدمهای مختلف را با تمام نقصهای کوچک و بزرگ در اندام و صورتشان میپذیرند، با این وجود باز هم جهان پر از نقدها و قضاوتهای تندوتیز در مورد ظاهر افراد است. جملاتی مثل «تو خیلی لاغری و این لباس بهت نمیاد» یا «اگر کمتر غذا بخوری این لباس اندازهات میشه» از جمله نقدهای نامناسب هستند که تاثیرات منفی زیادی بر روان فرد میگذارند. احساساتی مثل اضطراب، حقارت و حس گناه که فرد پس از شنیدن اهانت و نقدهای تند در مورد شکل بدن خود تجربه میکند به عنوان بادی شیمینگ (Body shaming) یا شرم از بدن شناخته میشود.
شنیدن نظرات منفی در مورد ظاهر و بدن میتواند بر روی تصور شما از شکل اندامتان تاثیر بگذارد. در چنین وضعیتی افراد احساس اضطراب شدیدی را تجربه میکنند. با این حال خوشبختانه راههایی برای مدیریت شرم از بدن قبل از جدی شدن اثرات منفی آن وجود دارد. در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا بررسی کنیم بادی شیمینگ یعنی چه، انواع آن کدامند و چگونه میتوان با پدیده شرم از بدن مقابله کرد.
فهرست محتوا:
بادی شیمینگ چیست؟
بادی شیمینگ (Body shaming) یا شرم از بدن به معنی تحقیر یک فرد با نقدهای منفی و نامناسب در مورد شکل و اندازه بدن او است. این نقدهای تندوتیز میتواند از سمت دیگران، رسانهها یا خود فرد انجام شود. اغلب افرادی که با مشکل شرمساری از بدن دستوپنجه نرم میکنند دائما از چاقی یا لاغری خود ایراد میگیرند. این افراد همیشه شاکی هستند که چرا بینی استخوانی دارم و چرا لبهایم بزرگ یا کوچک نیست.
در این بین تاثیر رسانهها و شبکههای اجتماعی را که به طور نامحسوس القاکننده استانداردهای زیبایی هستند، نمیتوان دست کم گرفت. بادی شیمینگ میتواند بر اثر شوخی و اظهارنظر در مورد چیزهایی که میخورید یا مقدار غذایی که مصرف میکنید، ایجاد شود.
معمولا دوستان نزدیک و اعضای خانواده چیزی را با نیت بد به شما توصیه نمیکنند اما نظرات آنها میتواند ماهیت انتقادی داشته باشد. آنها ممکن است متوجه تاثیر منفی سوالاتی مانند «آیا وزن کم کردهای؟» یا «واقعا میخواهی همه این غذاها را بخوری» نشوند. بنابراین میتوان شرم از بدن را نتیجه اظهارنظر نامناسب و نقد منفی درباره قد، وزن، شکل و اندازه بدن و به طور کلی میزان جذابیت افراد دانست که میتواند زنان و مردان را تحت تاثیر قرار دهد.
انواع بادی شیمینگ
احساس شرم از بدن زمانی ایجاد میشود که شکل، اندازه و به طور کلی ظاهر اندام یا صورت شما با کلیشههای فرهنگی و اجتماعی مرتبط با بدن مطابقت نداشته باشد. رایجترین مواردی که باعث ایجاد بادی شیمینگ میشوند را در ادامه معرفی میکنیم:
وزن
یکی از رایجترین دلایلی که باعث ایجاد شرم از بدن میشود، انتقادهای تندوتیز درباره وزن افراد است. اینکه مدام در مورد لاغری یا چاقی افراد حرف بزنید، میتواند در فرد باعث ایجاد بادی شیمینگ شود. افرادی که به شوخی یا با گفتن لطیفه به طور غیر مستقیم در مورد وزن افراد صحبت میکنند باعث پیدایش حس منفی در وجود آنها میشوند که در نهایت میتواند تبدیل به شرمساری از بدن شود.
جملاتی مانند باید ۲ تا بلیط هواپیما بخری (برای کنایه زدن به چاقی فرد) یا مواظب باش نشکنی (برای کنایه زدن به لاغری فرد) نه تنها خندهدار و خوشایند نیستند؛ بلکه باعث آزار روحی فرد و ایجاد حس بادی شیمینگ میشوند.
بیشتر بخوانید: موتیسم یا لالی انتخابی چیست؟ بهترین روش مقابله با آن
موهای بدن
یکی دیگر از عوامل ایجاد بادی شیمینگ که ماهیت جنسیتی پیدا کرده، صحبت کردن درباره موهای زائد بدن افراد است. موهای بدن در هر قسمتی که رشد کنند کاملا طبیعی هستند و هدف بیولوژیکی دارند. متاسفانه نگاه اجتماعی و زیباییشناسی، موهای زائد بدن را به ۲ دسته قابل قبول و غیر قابل قبول تقسیم کرده است.
اینکه وجود مو در بخشی از بدن مردان زشت نیست اما زنان موظف هستند موهای همان قسمت از بدن را تمیز کنند، یک اظهارنظر نامناسب و منفی بهشمار میآید که میتواند در بلندمدت باعث ایجاد حس بد و شرم از بدن شود.
سن
احتمالا شما هم حداقل یک بار در طول زندگی خود جمله «از سن شما گذشته» را شنیدهاید. این جمله به شدت بار منفی دارد و به عنوان مخربترین نوع بادی شیمینگ شناخته میشود. همانطور که میدانید سن فقط یک عدد است و نباید صرفا به دلیل اظهارنظر بیمنطق برخی افراد، خود را از انجام کارهای مورد علاقهتان محروم کنید.
میزان جذابیت
دستهبندی افراد بر اساس ظاهرشان یکی دیگر از عوامل ایجادکننده بادی شیمینگ است. افرادی که دائما درباره میزان جذابیت چهره دیگران اظهارنظر میکنند و معیار آنها استانداردهای زیبایی در رسانهها است، به راحتی احساس شرم از بدن را در فرد مورد قضاوت به وجود میآورند.
این نوع شرمساری از بدن، بیشتر هنگام استخدام و در برخی آگهیهای شغلی ایجاد میشود که به دنبال فردی با میزان جذابیت بسیار بالا در چهره هستند.
بیشتر بخوانید: آگورافوبیا یا آگورافوبی چیست؟ + علائم و روش درمان
غذاخوردن
شاید هدف اغلب افرادی که در مورد حجم غذاخوردن دیگران نظر میدهند، دلسوزی باشد اما با این کار وارد حیطهای میشوند که اصلا به آنها ارتباطی ندارد. در واقع اظهارنظر شما در مورد حجم غذای دیگران میتواند باعث ایجاد احساس منفی در آنها و بروز بادی شیمینگ شود.
البته برخی افراد با سرزنش دائم خود در خصوص چیزی که خوردهاند (مثلا شیرینی) باعث پدید آمدن احساس شرم از غذاخوردن میشوند. این موضوع ارتباطی با رژیم غذایی آنها ندارد، بلکه یک مساله کاملا روانی است.
مو
زمانی که استانداردهای زیبایی از دنیای غرب به سایر نقاط جهان ارائه شد، تبعیضات زیادی ایجاد کرد. مثلا غربیها دارای موهای بلوند و لخت بودند که در مقایسه با موهای فر و حجیم سیاهپوستان به نوعی معیار زیبایی بهشمار آمد.
این موضوع هر کسی را که با استانداردهای زیبایی مطابقت نداشت، دچار حس منفی میکرد و در معرض بادی شیمینگ قرار میداد. این روزها کم و بیش شاهد این نوع تبعیض در رسانهها هستید که میتواند به طور جدی نوجوانان و جوانان را درگیر پدیده شرمساری از بدن کند.
بیشتر بدانید: سندرم ایمپاستر
پوشش
متاسفانه هنجارهای اجتماعی همانطور که برای بدن افراد تصمیم میگیرند، نقش تعیینکننده در نحوه لباس پوشیدن افراد دارند. در این میان، روی کار آمدن صنعت مد و فشن و به کار گرفتن آن در رسانهها بیش از پیش القاکننده الگوی نوع پوشش است.
لباسهایی را تصور کنید که در برههای از زمان ترند (trend) شدهاند و تعداد زیادی از افراد جامعه برای خرید آنها اقدام کردهاند. این لباسها اگر برای فرمهای مختلف بدن تولید نشوند، میتوانند فرد را با مشکل شرم از بدن یا بادی شیمینگ مواجه کنند.
عوارض شرم از بدن
نتایج ناخوشایند القای حس منفی به افراد در مورد ظاهر، اندام و بدنشان عبارت است از:
- افسردگی
- عزتنفس پایین
- بروز اختلالات خوردن
- اضطراب شدید
- پریشانی احساسی و روانی
- تمایل به خودکشی و آزار رساندن به خود
راه مقابله با شرم از بدن چیست؟
بادی شیمینگ میتواند با الگوهای ناسالم رفتاری و مشکلات سلامت روان مرتبط باشد؛ از همینرو احتمال آسیب به سلامت جسمانی وجود دارد. شما میتوانید به کمک راهکارهایی که در ادامه معرفی میکنیم، بر اثرات شرم از بدن که در طول سالها ایجاد شده، غلبه کنید:
- در مورد زوایای طبیعی بدنتان مثبتاندیش باشید و به خود عشق بورزید.
- با افرادی که در مورد شکل، اندازه و ظاهر اندام، بدن یا صورت شما شوخی میکنند حرف بزنید و آنها را از احساستان آگاه کنید. در واقع شما با تحمل این وضعیت و متوقف نکردن آن، باعث تشویق افراد برای ادامه شوخیهای زننده میشوید.
- افکار منفی خود را در مورد بدنتان بشناسید و آنها را به افکار مثبت و سالم تبدیل کنید.
- با خودتان مهربان باشید و از نقد کردن مداوم خود دست بردارید.
- به جای حساس شدن بر روی صورت و بدنتان، روی نقاط قوت دیگر خود تمرکز کنید.
- اجازه ندهید رسانههای اجتماعی باعث مقایسه غیر واقعی، ایجاد انتظار نابهجا و تصویر منفی از بدنتان شوند.
بیشتر بخوانید: افسردگی اساسی چیست؟ با علائم و راه درمان آن آشنا شوید
برای درمان اختلال بادی شیمینگ چه کار کنیم؟
اگر به کمک روشهای مقابله با بادی شیمینگ نتوانستید از احساسات و افکار منفی درباره بدنتان رها شوید، باید به متخصص سلامت روان مراجعه کنید. افرادی که دائما با احساس شرم از بدن مبارزه میکنند میتوانند با مراجعه به روانشناس و صحبت با او، کمک حرفهای دریافت کنند.
این روزها حس شرمساری از بدن در زنان و مردان، به خصوص نوجوانان، بسیار فراگیر شده که رسانهها و شبکههای اجتماعی نقش پررنگی در ایجاد این احساس دارند. اگر به موقع جلوی عوامل القاکننده حس بادی شیمینگ گرفته نشود، احتمال بروز بیماریهای جسمی و روحی افزایش مییابد.
شما میتوانید برای اقدام اصولی از طریق سیستم نوبتدهی آنلاین درمانکده با بهترین پزشکان متخصص از جمله روانشناسان و روانپزشکان باتجربه آشنا شوید. درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا ضمن بررسی نظر سایر کاربران جهت مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین با روانشناس یا سایر تخصصها نوبت بگیرید.
بیشتر بخوانید: لیست شایعترین اختلالات روانشناختی
سوالات متداول
شرم از بدن علاوه بر اظهارنظرهای نامناسب و منفی افراد، میتواند بر اثر کلیشهها و استانداردهای زیبایی در دنیا ایجاد شود. در دنیای مدرن امروز، تبلیغات و تصاویر ایدهآل اما غیر واقعی منشا اصلی ایجاد این پدیده هستند.
شرم از بدن میتواند باعث افسردگی، اضطراب، پریشانی روانی، خودکشی یا تمایل به آزار رساندن به خود شود.
شرم از بدن میتواند موضوعاتی همچون وزن، موهای زائد بدن، سن، میزان جذابیت، غذاخوردن، مو و پوشش را مورد هدف قرار دهد.
منابع: verywellmind | helpguide