خواص جوش شیرین، بی‌کربنات سدیم (Sodium Bicarbonate) یا بیکینگ سودا (baking soda) با فرمول شیمیایی NaHCO۳ را می‌توان از ۲ دیدگاه بررسی کرد. برخی فواید آن مربوط به حفظ سلامتی بدن هستند که از جمله آن می‌توان به کاهش اسید معده یا سفید کردن دندان‌ها اشاره کرد. برخی دیگر نیز مربوط به مصارف خانگی میشوند. برای مثال ترکیب جوش شیرین با سرکه می‌تواند یک ماده تمیز‌کننده قوی به شما بدهد. در این مقاله از مجله سلامت درمانکده به فواید و مضرات جوش شیرین از هر ۲ منظر می‌پردازیم.
فهرست محتوا
خواص جوش شیرین برای دندان
همه ما می‌دانیم جوش شیرین باعث پف کیک میشود اما خاصیت و کاربرد آن چیزی بیشتر از تولید کیک و شیرینی است.
اگر به دنبال درمان خانگی برای از بین بردن پلاک‌های دندان هستید، شاید بهتر باشد جوش شیرین را امتحان کنید. تحقیقات علمی نشان داده‌اند که این ماده به دلیل خاصیت سایشی که دارد، می‌تواند جرم و پلاک‌های دندان را از بین ببرد. علاوه‌بر این، خاصیت ضد‌باکتریایی و ضد‌میکروبی آن به نابودی باکتری‌های مضر دهان و دندان کمک می‌کند.
جوش شیرین به عنوان یک دهان‌شویه خانگی نیز کاربرد دارد. به این ترتیب قسمت‌هایی از دهان، دندان و لثه‌ها که حین مسواک زدن به آن‌ها دسترسی ندارید، تمیز میشوند. علاوه‌بر این، می‌توانید از خواص جوش شیرین برای از بین بردن بوی بد دهان نیز استفاده کنید. این ماده با افزایش سطح PH بزاق، رشد باکتری‌های مضر را مهار می‌کند. به همین دلیل از بروز پوسیدگی و بوی بد دهان پیشگیری میشود.
برای این منظور می‌توانید جوش شیرین و خمیر دندان را با هم ترکیب و مصرف کنید. کافی است مقدار کمی جوش شیرین را روی خمیر‌دندان بریزید و مسواک بزنید. ترکیب جوش شیرین با خمیر دندان را می‌توانید یک تا ۲ بار در هفته استفاده کنید، زیرا مصرف بیش از حد آن به مینای دندان آسیب می‌زند.
فواید جوش شیرین برای پوست
یکی از مهم‌ترین خواص جوش شیرین لایه‌برداری از پوست است. به همین دلیل می‌توانید آن را در لیست روش‌های خانگی جوانسازی پوست صورت قرار دهید. ذرات ریز بی‌کربنات سدیم خاصیت سایشی دارند و می‌توانند به حذف سلول‌های مرده پوست کمک کنند. همچنین خاصیت ضدعفونی‌کننده و ضدالتهابی جوش شیرین در کاهش آکنه‌های صورت نیز موثر هستند. این ماده حتی می‌تواند در کاهش لکه‌های پوستی نیز به شما کمک کند.
ترکیب جوش شیرین با ماست برای صورت می‌تواند یکی از بهترین و کم‌هزینه‌ترین ماسک‌های خانگی برای جوانسازی پوست باشد. برای این منظور کافی است مقداری جوش شیرین را با ماست ترکیب کنید تا حالتی خمیری به خود بگیرد. سپس ماسک را برای ۵ تا ۱۵ دقیقه روی پوست صورت قرار دهید.
چنانچه پوست حساس و خشکی دارید یا برای اولین بار است که می‌خواهید از جوش شیرین برای پوست صورت استفاده کنید، حتما قبل از مصرف تست حساسیت را انجام دهید.
بیشتر بدانید: گین آپ چیست؟
فواید جوش شیرین برای لاغری
ادعاهای زیادی وجود دارد مبنی بر اینکه ترکیب جوش شیرین با آب، سرکه سیب یا آبلیمو می‌توانند در کاهش وزن و چربی‌سوزی موثر باشند. با این حال علم این موضوع را تایید نکرده است و حداقل شواهد کافی علمی در این زمینه وجود ندارد.
چنانچه برای کاهش وزن و افزودن جوش شیرین به غذا به راهنمایی نیاز دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر تغذیه آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر تغذیه از متخصص تغذیه مورد نظر خود نوبت بگیرید.
فواید جوش شیرین برای زیر بغل
اگر می‌خواهید در طی روز از شر بوی بد عرق زیر بغل به شکل موثری خلاص شوید، می‌توانید از خواص جوش شیرین استفاده کنید. عرق به خودی خود بوی بدی ندارد، این باکتری‌ها هستند که باعث ایجاد بوی بد عرق میشوند. جوش شیرین خاصیت قلیایی دارد و با خنثی کردن اسیدهای بدن از رشد باکتری‌ها پیشگیری می‌کند.
برای این منظور می‌توانید مقدار کمی جوش شیرین را با چند قطره آب مخلوط کنید تا خمیر شود، سپس آن را به زیر بغل بمالید. همچنین می‌توانید آن را با روغن نارگیل نیز ترکیب کنید تا پوست را نرم‌تر کند. میزان ماندگاری این دئودورانت خانگی چیزی بین ۱۲ تا ۲۴ ساعت است. البته این موضوع به فعالیت بدنی و میزان تعریق بستگی دارد. نکته مهم دیگری که باید بدانید این است که جوش شیرین در ترکیب با عرق می‌تواند روی لباس‌های تیره لکه سفید به جا بگذارد.
خواص جوش شیرین برای آفت دهان
یکی دیگر از خواص جوش شیرین کمک به درمان آفت دهان (Aphthous stomatitis) است. آفت‌ها از بیماری‌های شایع دهان هستند که در قسمت‌هایی مانند لثه، مخاط دهان و زبان ایجاد میشوند. جوش شیرین به دلیل خاصیت قلیایی، اسیدهای تحریک‌کننده در ناحیه آفت را خنثی می‌کند و درد و التهاب را کاهش می‌دهد.
برای درمان سریع آفت دهان به کمک جوش شیرین می‌توانید مقداری از آن را در یک لیوان آب گرم حل و به عنوان دهان‌شویه استفاده کنید. البته برخی ترجیح می‌دهند آن را به شکل خمیر مستقیم روی آفت قرار دهند.
فواید جوش شیرین برای واژن
جوش شیرین برای خارش واژن ناشی از عفونت قارچی یا تحریکات خفیف می‌تواند مفید باشد. این ماده با تنظیم pH ناحیه واژن به حل این مشکل کمک می‌کند. شما می‌توانید یک قاشق غذاخوری جوش شیرین را در یک لگن آب گرم حل کنید و به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه در آن بنشینید.
برای عفونت‌های شدید یا با علت نامشخص بهتر است با پزشک مشورت کنید. اگر در این زمینه به مشاوره نیاز دارید، می‌توانید از طریق پلتفرم نوبت‌دهی آنلاین درمانکده از بهترین پزشکان متخصص زنان و زایمان نوبت مشاوره اینترنتی دریافت کنید.
بیشتر بدانید: پودر آب پنیر
فواید جوش شیرین برای معده
اگر از مشکلات گوارشی مانند نفخ، سوزش و رفلاکس اسید معده رنج می‌برید، می‌توانید روی خواص جوش شیرین برای معده حساب کنید. این ماده با خنثی کردن اسید معده در کاهش علائم این بیماری‌های گوارشی موثر است. شما می‌توانید نصف قاشق چای‌خوری از جوش شیرین خوراکی را در یک لیوان آب حل کنید و سپس بنوشید. البته باید بدانید مصرف مداوم این نوشیدنی به افزایش سدیم خون منجر میشود. همچنین اگر با مشکلات فشارخون، کلیوی و یا قلبی درگیر هستید، این ترکیب نمی‌تواند برای شما مناسب باشد. اگر قصد استفده از این ماده را دارید، حتما قبل از آن با پزشک مشورت کنید.
خواص جوش شیرین در ترکیب با مواد دیگر
در ادامه سه ترکیب رایج جوش شیرین با مواد دیگر را می‌خوانید که در زندگی روزمره کاربرد بیشتری دارند:
بیشتر بدانید: خواص ریشه ماکا
خواص جوش شیرین با آبلیمو چیست؟
ترکیب جوش شیرین با آبلیمو می‌تواند اسید معده را خنثی کند و علائمی مانند سوزش سر دل را کاهش دهد. در واقع این ترکیب به عنوان یک ضد‌اسید فوق‌العاده معرفی میشود. با این حال قبل از مصرف لازم است با پزشک متخصص مشورت داشته باشید. مصرف بیش از حد و خودسرانه این ترکیب می‌تواند منجر به بروز عوارض جانبی شود. برای دریافت نوبت مشاوره اینترنتی با بهترین پزشکان متخصص گوارش می‌توانید از پلتفرم نوبت‌دهی آنلاین درمانکده استفاده کنید.
از این ترکیب می‌توانید به عنوان ماسک روشن‌کننده پوست نیز استفاده کنید. خواص جوش شیرین در کنار خاصیت‌های آبلیمو آن را به یک ماسک قوی برای از بین بردن لک‌های صورت تبدیل کرده است. برای تهیه این ماسک خانگی کافی است یک قاشق چای‌خوری جوش شیرین را با چند قطره آبلیمو مخلوط کنید تا حالت خمیری بگیرد؛ سپس آن را به پوست صورت بمالید. قبل از استفاده مطمئن شوید نسبت به این ترکیب حساسیت ندارید.
کاربرد و خواص جوش شیرین با سرکه چیست؟
ترکیب جوش شیرین و سرکه یک ماده چربی‌زدای قوی به شما می‌دهد که می‌تواند در پاکیزه نگه داشتن محیط آشپزخانه بسیار کاربردی باشد. از این ترکیب می‌توانید برای از بین بردن لکه‌های سخت، چربی و رسوبات استفاده کنید.
توجه داشته باشید این ۲ ماده را هرگز در یک ظرف دربسته مخلوط نکنید، زیرا گاز تولید شده ممکن است باعث انفجار شود. همچین برای تمیزکاری سطوح حساس مانند چوب یا سنگ مرمر حتما روی قسمت کوچکی از آن تست انجام دهید.
بیشتر بدانید: مورینگا چیست؟
خواص جوش شیرین با نوشابه چیست؟
در بسیاری از منابع می‌بینید که از ترکیب جوش شیرین با نوشابه به عنوان یک پاک‌کننده طبیعی و قوی یاد میشود. این ترکیب می‌تواند در تمیز کردن لکه‌ها و چربی‌ها موثر باشد اما برای تهیه آن باید بسیار محتاط باشید. واکنش بین این ۲ ماده باعث تولید گاز دی‌اکسیدکربن (CO₂) میشود که حالت انفجاری دارد و می‌تواند خطرناک باشد. هرگز این ترکیب را در ظرف‌های شیشه‌ای بسته استفاده نکنید چراکه باعث ترکیدن آن‌ها میشود. این ترکیب بیشتر برای پروژه‌های علمی یا بازی‌های سرگرم‌کننده (مانند آتشفشان‌های شبیه‌سازی شده) کاربرد دارد.
تشخیص جوش شیرین از بکینگ پودر چگونه است؟
برای تشخیص این ۲ ماده اطلاعات جدول زیر می‌تواند به شما کمک کند:
| جوش شیرین | بیکینگ پودر | |
| ویژگی‌های ظاهری | پودر سفید و کاملا ریز | پودری سفید اما کمی دانه‌دارتر از جوش شیرین |
| مزه | تلخ و قلیایی | خنثی یا کمی شیرین |
| ترکیبات شیمیایی | یک ترکیب خالص (سدیم بی‌کربنات) | مخلوطی از جوش شیرین و اسید خشک |
همچنین خوب است بدانید زمانی که جوش شیرین را با سرکه یا آبلیمو ترکیب کنید، به سرعت کف می‌کند اما بیکینگ پودر واکنش ضعیف‌تری نشان می‌دهد.
خواص جوش شیرین در چند خط
گرچه خواص جوش شیرین گسترده است اما نمی‌توانید به این بهانه در طولانی‌مدت از جوش شیرین در غذا استفاده کنید. مصرف طولانی‌مدت این ماده منجر به افزایش سدیم خون میشود. این موضوع نیز زمینه را برای فشارخون بالا یا مشکلات کلیوی فراهم می‌کند.
سوالات رایج
جوش شیرین به‌طور صنعتی ترکیبی از آب، سدیم کلراید، کربن دی اکسید و آمونیاک است.
مصلح آن سرکه، آبلیمو یا مواد اسیدی است که به خنثی کردن خاصیت قلیایی و کاهش عوارض آن کمک می‌کنند. برای تعدیل طبع گرم آن نیز می‌توان از مواد غذایی با طبع سرد مانند ماست یا خیار استفاده کرد.
مصرف روزانه جوش شیرین برای بزرگسالان نباید بیشتر از ۱.۸ قاشق چای‌خوری (حدود ۰.۶ گرم) باشد.
جوش شیرین خاصیت قلیایی دارد و می‌تواند اسیدیته خون را کاهش دهد. مصرف بیش از حد آن تعادل pH خون را مختل می‌کند.
جوش شیرین خوراکی باید فاقد هرگونه ناخالصی‌های مضر باشد. برای این منظور حتما اطلاعات روی بسته‌بندی را مطالعه کنید.
منبع: verywellhealth | healthline | webmd
