فیبروئید یا فیبروم رحم که گاهی‌اوقات به آن سرطان رحم خوش خیم می‌گویند، یک نوع تومور خوش‌خیم است که می‌تواند روی قسمت‌های مختلف رحم رشد کند؛ اما اغلب در دیواره رحم ایجاد می‌شود. تومورهای غیر سرطانی در سال‌های باروری بزرگ و پس از یائسگی کوچک می‌شوند. این تومورها ممکن است خطر ناباروری را افزایش دهند. با این حال، به سایر قسمت‌های بدن گسترش نمی‌یابند و معمولا تهدید‌کننده حیات نیستند.
سرطان خوش خیم رحم در سنین زیر ۲۰ سال نادر است. اما تقریبا نیمی از زنان تا سن ۵۰ سالگی به آن مبتلا می‌شوند. با توجه به شایع بودن تومور فیبروئید، این مقاله از مجله درمانکده را به بررسی علائم، علل و راه‌های درمان آن اختصاص داده‌ایم. با ما همراه باشید.
فهرست محتوا
علائم سرطان رحم خوش خیم
بسیاری از زنان مبتلا به این بیماری هیچ علامتی ندارند، اما سایرین ممکن است علائم قابل‌توجهی را تجربه کنند. بروز علائم و شدت آن‌ها به تعداد، اندازه و محل قرارگیری فیبروئیدها بستگی دارد. از شایع‌ترین علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خونریزی غیر طبیعی از واژن
- تکرر ادرار
- یبوست
- احساس درد، فشار یا کرامپ در ناحیه تحتانی شکم
- احساس درد هنگام رابطه جنسی
بیشتر بدانید:سرطان دهانه رحم چه علائمی دارد؟
عوارض سرطان رحم خوش خیم
تومور خوش خیم رحم معمولا عوارض جدی ایجاد نمی‌کند. اما گاهی‌اوقات ممکن است به دلیل خونریزی شدید قاعدگی روی کیفیت زندگی شما تاثیر بگذارد یا باعث کم‌خونی شود.
تومورهای بزرگ ممکن است به تورم و ناراحتی در قسمت تحتانی شکم منجر شوند یا احتمال یبوست را افزایش دهند. بعضی از افراد مبتلا به این بیماری هم دچار عفونت ادراری می‌شوند یا مشکلات مرتبط با بارداری (مثل زایمان زودرس و سقط خودبه‌خودی) را تجربه می‌کنند.
در مورد تاثیر فیبروئید روی باروری شواهد کافی وجود ندارد. با این حال، مشخص شده است که درمان این بیماری از طریق میومکتومی هیستروسکوپی می‌تواند نرخ بارداری را بهبود بخشد.
دلایل ابتلا به سرطان رحم خوش خیم
دقیقا مشخص نیست که چه چیزی باعث ایجاد تومور خوش خیم رحم می‌شود. با این حال، به نظر می‌رسد که استروژن در بروز آن نقش دارد. سطح استروژن و پروژسترون در طول سال‌های باروری بالاتر است. هنگامی که سطح استروژن بالا باشد، به خصوص در دوران بارداری، فیبروئیدها متورم می‌شوند.
سطوح پایین استروژن با کوچک شدن تومورها مرتبط است. این اتفاق می‌تواند در طول یائسگی و بعد از آن رخ دهد. همچنین بعضی از داروها مثل آگونیست‌ها یا آنتاگونیست‌های هورمون آزادکننده گنادوتروپین (GnRH) می‌توانند باعث بروز آن شوند.
عوامل ژنتیکی هم ممکن است بر ایجاد فیبروئید تاثیر بگذارند. به عنوان مثال، داشتن یک خویشاوند نزدیک مبتلا به فیبروئید با افزایش خطر ابتلا به این بیماری همراه است. از سایر عوامل خطر سرطان رحم خوش خیم می‌توان به چاقی و نداشتن سابقه بارداری اشاره کرد.
علاوه بر این، شواهد نشان می‌دهد که مصرف گوشت قرمز، الکل و کافئین باعث افزایش خطر ابتلا به تومورهای خوش‌خیم می‌شود؛ در حالی که میوه‌ها و سبزیجات احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش می‌دهند.
بیشتر بدانید:درمان سرطان رحم چیست؟
راه‌های تشخیص سرطان رحم خوش خیم
تست‌های تشخیصی زیر به پزشک کمک می‌کنند که مشکلات مختلف رحم از جمله تومورهای خوش‌خیم آن را شناسایی کند:
- معاینه لگن
- سونوگرافی
- ام‌آرآی (MRI)
- بیوپسی از آندومتر (نمونه‌برداری از پوشش داخلی رحم)
درمان سرطان رحم خوش خیم
اکثر تومورهای خوش‌خیم هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند و به درمان نیاز ندارند. در حقیقت، اغلب پس از یائسگی کوچک یا ناپدید می‌شوند. اما در مواردی که علائم آزاردهنده ایجاد می‌کنند، می‌توان آن‌ها را با روش‌های مختلف درمان کرد.
پزشک ممکن است بسته به نوع و شدت علائم و محل فیبروم درمان‌های مختلفی را توصیه کند. در ادامه درباره این روش‌ها اطلاعات بیشتری کسب می‌کنید.
۱. دارودرمانی
دارو اولین خط درمان سرطان رحم خوش خیم است. رایج‌ترین داروهای این بیماری عبارت‌اند از:
آگونیست‌های GnRH
آگونیست‌های GnRH با کاهش تولید استروژن و پروژسترون در بدن به کوچک شدن توده‌های رحم کمک می‌کنند. این داروها چرخه قاعدگی را بدون تاثیر بر باروری متوقف می‌کنند. اما ممکن است به علائمی شبیه یائسگی مثل گرگرفتگی، تعریق و خشکی واژن منجر شوند یا خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند. آگونیست‌های GnRH فقط برای مصرف کوتاه‌مدت تجویز می‌شوند. گاهی‌اوقات پزشک از آن‌ها قبل از جراحی برای کوچک کردن فیبروم استفاده می‌کند.
بیشتر بدانید:سرطان رحم در دختران چه علائمی دارد؟
علاوه بر این، راه‌کار درمانی دیگر این است که از آنتاگونیست‌های GnRH استفاده کنید. این داروها خونریزی شدید قاعدگی را در افراد مبتلا به سرطان رحم خوش خیم درمان می‌کنند، اما باعث کوچک شدن توده‌های رحم نمی‌شوند.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن می‌توانند درد ناشی از فیبروم را کاهش دهند، اما روی خونریزی تاثیر ندارند.
داروهای هورمونی پیشگیری از بارداری
داروهای ضد بارداری خوراکی به تنظیم چرخه تخمک‌گذاری کمک می‌کنند. همچنین درد یا خونریزی را در طول قاعدگی کاهش می‌دهند. تجویز این داروها با دوز پایین باعث رشد فیبروم نمی‌شود.
علاوه بر داروهای خوراکی، شما می‌توانید از یک دستگاه داخل رحمی حاوی پروژسترون مانند میرنا (Mirena) یا آمپول دپو-پروورا (Depo-Provera) استفاده کنید.
بیشتر بدانید:متاستاز سرطان رحم به کجاها می‌زند؟
۲. جراحی
اگر سرطان رحم خوش خیم به گزینه‌های درمانی محافظه‌کارانه پاسخ ندهد، ممکن است پزشک جراحی را توصیه کند. جراحی به روش‌های مختلف انجام می‌شود، از جمله:
هیسترکتومی
هیسترکتومی یک نوع جراحی است که طی آن دکتر زنان تمام یا بخشی از رحم را برمی‌دارد. این روش درمانی می‌تواند تومورهای خوش‌خیم بسیار بزرگ یا خونریزی بیش از حد را درمان کند. به‌علاوه، هیسترکتومی کامل که در آن کل رحم برداشته می‌شود، از عود مجدد فیبروئید جلوگیری می‌کند.
اگر جراح تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ (لوله‌های رحم) را هم از بدن خارج کند، ممکن است عوارض مختلفی مثل کاهش میل جنسی و یائسگی زودرس را تجربه کنید.
میومکتومی
میومکتومی به معنی حذف تومور از دیواره عضلانی رحم است. این روش می‌تواند برای کسانی که هنوز می‌خواهند بچه‌دار شوند، مفید باشد. افرادی که توده‌های خوش‌خیم بزرگ دارند یا تومورهای آن‌ها در قسمت خاصی از رحم قرار گرفته‌اند، ممکن است از این جراحی سود نبردند.
بیشتر بدانید:سرطان رحم بدخیم چیست؟
ابلیشن آندومتر
اگر فیبروم‌ها نزدیک سطح داخلی رحم باشند، ممکن است برداشتن پوشش رحم توصیه شود. ابلیشن آندومتر می‌تواند در بعضی از بیماران جایگزین موثری برای هیسترکتومی باشد.
آمبولیزاسیون فیبروم رحم
قطع خون‌رسانی به فیبروم باعث کوچک شدن آن می‌شود. در این روش، پزشک با استفاده از تجهیزات خاص یک ماده شیمیایی را از طریق کاتتر به شریان‌های فیبروم تزریق می‌کند.
آمبولیزاسیون فیبروم رحم می‌تواند در بسیاری از بیماران به کاهش علائم کمک کند. اما برای زنان باردار یا کسانی که می‌خواهند در آینده بچه‌دار شوند، مناسب نیست. علاوه بر این، میزان اثربخشی آن به محل و اندازه فیبروم بستگی دارد. به همین دلیل، ممکن است به بعضی از بیماران توصیه نشود.
۳. اصلاح سبک زندگی
حفظ وزن در محدوده مناسب با ورزش منظم و پیروی از رژیم غذایی سالم به تعدیل سطح استروژن کمک می‌کند که این می‌تواند برای درمان فیبروئید مفید باشد.
راه‌های پیشگیری از سرطان رحم خوش خیم
تا زمانی که علت دقیق بروز این بیماری شناسایی نشود، نمی‌توان راه‌کار مشخصی را برای پیشگیری از آن توصیه کرد. با این حال، به نظر می‌رسد که تغییر سبک زندگی به احتمال زیاد کمک‌کننده باشد. از این‌رو توصیه می‌شود وزن مناسبی داشته باشید، به طور منظم ورزش کنید و غذاهای سالم از جمله میوه‌ها و سبزیجات را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
بعضی از تحقیقات نشان داده‌اند که قرص‌های ضد بارداری یا داروهای ضد بارداری طولانی‌اثر که فقط حاوی پروژستین هستند می‌توانند خطر ابتلا به فیبروئید رحم را کاهش دهند. اما ذکر این نکته ضروری است که استفاده از قرص‌های ضد بارداری قبل از سن ۱۶ سالگی ممکن است با افزایش خطر ابتلا به این بیماری مرتبط باشد.
بیشتر بدانید:نارسایی دهانه رحم و هر چیزی که باید پیرامون آن بدانید
کلام پایانی
در بیشتر موارد، تومورهای خوش‌خیم رحم هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند و به درمان نیاز ندارند. اما اگر علائم شدید باشد، با جراحی و سایر درمان‌های پزشکی می‌توان به تسکین آن‌ها کمک کرد.
چنانچه علائم غیر طبیعی مثل خونریزی شدید قاعدگی، تکرر ادرار یا رابطه جنسی دردناک را تجربه کردید، در اسرع وقت به متخصص زنان مراجعه کنید. چون این مشکلات می‌توانند دلایل مختلفی داشته باشند که بعضی از آن‌ها به درمان فوری نیاز دارند.
توصیه می‌کنیم برای بررسی وضعیت سلامتی خود از متخصصان سایت درمانکده کمک بگیرید. شما می‌توانید در درمانکده با بهترین متخصصان زنان و زایمان آشنا شوید و با آن‌ها به صورت حضوری یا مشاوره آنلاین دکتر زنان مشورت کنید.
سوالات متداول
این بیماری به معنی تشکیل تومورهای خوش‌خیم یا غیر سرطانی در رحم است. این تومورها که معمولا روی دیواره رحم ایجاد می‌شوند، فیبروئید یا فیبروم نام دارند.
معمولا شیمی‌درمانی برای از بین بردن فیبروم توصیه نمی‌شود. اما اگر بعدا مشخص شود که توده شناسایی‌شده بدخیم یا سرطانی است، ممکن است به شیمی‌درمانی نیاز باشد.
بعضی از افراد پیروی از توصیه‌های رژیمی خاص یا مصرف داروهای گیاهی مثل کوهوش سیاه را برای درمان تومورهای غیر سرطانی رحم موثر می‌دانند. اما مدرک علمی در مورد فواید و عوارض این روش‌ها وجود ندارد.
چند مطالعه کوچک نشان داده‌اند که اگر طب سوزنی با درمان‌های اصلی ترکیب شود، می‌تواند کمک‌کننده باشد. با این حال، برای نتیجه‌گیری قطعی باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
منابع: cancer, medicalnewstoday
