خواص روغن دنبه؛ بررسی فواید درمانی همراه با هشدارهای مهم

روغن دنبه (Tallow) که با نام روغن چربی دم نیز شناخته می‌شود، در دوره‌های مختلف تاریخی کاربردهای متنوعی داشته است. از خواص روغن دنبه گوسفندی می‌توان به تقویت سیستم ایمنی، بهبود سلامت استخوان‌ها، تامین انرژی بدن و حفظ سلامت پوست اشاره کرد.

سومریان به‌عنوان اولین افرادی شناخته می‌شوند که هزاران سال پیش صابون‌های بر پایه دنبه را کشف کردند. در یونان و روم باستان نیز از دنبه برای پاک‌کردن چربی از پشم و پارچه استفاده می‌‌کردند. هنگام انقلاب صنعتی، استفاده از دنبه در پخت‌وپز، ساخت صابون و تولید شمع کاربرد داشت.

در دوران معاصر نیز استفاده از روغن دنبه در حوزه آشپزی و مراقبت از پوست مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه این مقاله از مجله درمانکده به بررسی فواید و مضرات این روغن می‌پردازیم.

خواص روغن دنبه برای پوست

روغن دنبه سرشار از اسیدهای چرب مانند اسید اولئیک (Oleic Acid) است که به عمق پوست نفوذ کرده، رطوبت آن را تامین و از خشکی آن جلوگیری می‌کند. اسید پالمیتیک (Palmitic Acid) موجود در روغن دنبه نیز به تقویت سد محافظ طبیعی پوست کمک کرده و می‌تواند با حفظ رطوبت از تبخیر آب پوست در طول روز جلوگیری کند.

همچنین ویتامین‌های A، D، E و K موجود در این روغن برای سلامت پوست ضروری‌ هستند و در حفظ خاصیت کشسانی پوست و بازسازی آن نقش دارند. با وجود این فواید، برخی متخصصان پوست هشدار می‌دهند که شواهد علمی کافی برای از استفاده از روغن دنبه به‌عنوان یک محصول مراقبت پوستی وجود ندارد. استفاده از این روغن ممکن است باعث آکنه شود؛ به‌ویژه در افرادی که پوست چرب یا مستعد جوش دارند.

خواص روغن دنبه برای مو

روغن دنبه سرشار از ویتامین D است که نقش مهمی در سلامت فولیکول‌های مو دارد. روغن دنبه به‌دلیل داشتن اسیدهای چرب فراوان، رطوبت عمیقی را به ساقه مو منتقل می‌کند و باعث نرم‌تر شدن و راحت‌تر شانه کردن آن می‌شود. همچنین این روغن با ایجاد یک لایه محافظ روی مو از خشکی و شکنندگی آن جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، استفاده منظم از روغن دنبه می‌تواند با صاف کردن کوتیکول (Cuticle) مو، به بهبود بافت آن کمک کند و در نتیجه، وزی مو کاهش یافته و درخشندگی آن‌ها افزایش می‌یابد.

خواص روغن دنبه برای بارداری

در دوران بارداری، پوست دچار تغییرات قابل توجهی شده و اغلب منجر به خشکی و ترک‌های پوستی (استرچ مارک) می‌شود. خواص مرطوب‌کنندگی روغن دنبه می‌تواند با آب‌رسانی عمیق به پوست و بهبود خاصیت کشسانی آن کمک کند. استفاده از بالم‌های حاوی دنبه روی نواحی‌ای مانند شکم، باسن و سینه ممکن است خارش ناشی از کشش پوست را کاهش دهد.

همچنین اسیدهای چرب موجود در دنبه برای تولید برخی هورمون‌ها ضروری هستند. برای مثال، چربی‌های اشباع‌شده موجود در دنبه، پیش‌ساز هورمون‌های استروئیدی هستند که برای پاسخ به استرس و سلامت تولید مثل نقش کلیدی دارند.

بیشتر بدانید: خواص کله پاچه برای مردان

خواص دنبه گوسفندی برای مردان

چربی‌های سالم مانند آنچه در روغن دنبه وجود دارند، برای تولید هورمون‌ها از جمله هورمون تستوسترون ضروری‌ هستند. تستوسترون برای سلامت مردان حیاتی است و بر عواملی مانند حجم عضله، تراکم استخوان و میل جنسی آن‌ها تاثیر می‌گذارد. افزودن روغن دنبه به رژیم غذایی، می‌تواند به تعادل هورمونی کمک کند. با این حال، توصیه می‌کنیم قبل از اضافه کردن این روغن به رژیم غذایی خود با یک متخصص تغذیه در این مورد مشورت کنید.

بیشتر بدانید: خواص سیرابی برای مردان

خواص روغن دنبه برای درد

روغن دنبه از زمان‌های گذشته برای اهداف درمانی گوناگونی از جمله تسکین درد مورد استفاده قرار می‌گرفت. ویتامین‌های محلول در چربی و خواص ضد التهابی، آن را به یک درمان طبیعی بالقوه برای کاهش ناراحتی و درد تبدیل کرده است. از فواید این روغن برای تسکین درد نواحی مختلف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱. خواص روغن دنبه برای درد مفاصل

همان‌طور که اشاره شد، روغن دنبه حاوی ویتامین‌های محلول در چربی مانند A، D، E و K است که برای سلامت استخوان و تقویت سیستم ایمنی بدن ضروری‌ هستند. این مواد مغذی به حفظ عملکرد مفاصل و کاهش التهاب کمک می‌کنند. همچنین خواص ضد التهابی اسیدهای چرب موجود در روغن دنبه برای تسکین درد مفاصل مفید هستند.

بیشتر بدانید: حذف روغن از رژیم غذایی

۲. خواص روغن دنبه برای کمر درد

اگرچه شواهد علمی درباره فواید روغن دنبه برای کمر‌درد محدود است؛ اما خواص ضد التهابی این روغن می‌تواند در کاهش کمر‌درد موثر باشد. علاوه بر این، ویتامین‌های محلول در چربی موجود در روغن دنبه از سلامت کلی سیستم عضلانی-اسکلتی پشتیبانی کرده و به کاهش درد کمر کمک کند.

خواص روغن دنبه در طب سنتی

فواید روغن دنبه از نظر طب سنتی را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید:

مراقبت از پوست	روغن دنبه به‌دلیل خواص مرطوب‌کنندگی و ضد التهاب به بهبود بافت پوست کمک می‌کند.
بهبود زخم‌ها	صابون‌های گیاهی حاوی روغن دنبه نسبت به صابون‌های قلیایی اثربخشی ضد باکتریایی بالاتری نشان داده‌ و باعث پاکسازی و تسریع بهبود زخم‌ها می‌شوند.
رفع مشکلات پوستی	امولسیون‌های موضعی مبتنی بر روغن دنبه در بهبود آب‌رسانی به پوست بسیار مفید هستند؛ به ویژه برای افراد مبتلا به اگزما و پسوریازیس.
کاهش کلسترول خون	برخی از اطباء طب سنتی بر این باور هستند که مصرف این روغن می‌تواند به کاهش کلسترول و بیماری‌های مرتبط با آن کمک کند.

خواص روغن دنبه در غذا

روغن دنبه نقطه دود بالایی دارد؛ یعنی در دمای زیاد نمی‌سوزد و خراب نمی‌شود. به همین دلیل برای سرخ‌کردن، برشته‌کردن و پخت غذا با حرارت بالا بسیار مناسب است؛ زیرا در دمای بالا پایدار می‌ماند و برخلاف بعضی از روغن‌های گیاهی، مواد مضر و رادیکال‌های آزاد کمتری تولید می‌کند. همچنین دنبه مزه غذا را بهتر کرده و طعم خوشمزه و خاصی به غذا می‌دهد.

فواید استفاده از روغن دنبه به‌صورت مالشی

مالیدن روغن دنبه به قسمت‌های مختلف بدن فواید بسیاری دارد که عبارت‌اند از:

۱. خواص مالیدن روغن دنبه به صورت

همان‌طور که اشاره شد، روغن دنبه سرشار از اسیدهای چرب مانند اولئیک (Oleic)، پالمتیک (Palmitic)، استئاریک (Stearic) و لینولئیک (Linoleic) است. این ترکیبات به ایجاد یک سد محافظ روی پوست کمک کرده و باعث حفظ رطوبت و افزایش میزان آب‌رسانی به پوست می‌شوند.

بیشتر بدانید: چه کسانی نباید گوشت قرمز بخورند؟

۲. خواص مالیدن روغن دنبه به بدن

اسیدهای چرب موجود در روغن دنبه شباهت زیادی به ساختار پوست انسان دارد، که می‌تواند به تقویت سد طبیعی پوست و افزایش مقاومت کلی آن کمک کند. روغن دنبه به دلیل خاصیت نرم‌کنندگی، برای تسکین مشکلاتی مانند اگزما و پسوریازیس موثر است، چرا که رطوبت عمیقی به پوست می‌رساند و التهاب را کاهش می‌دهد.

۳. خواص مالیدن روغن دنبه به کف پا

ترکیبات ضد التهابی در روغن دنبه می‌توانند باعث کاهش ورم و تسکین پاهای خسته و دردناک شوند. همچنین استفاده منظم از این روغن می‌تواند به ترمیم و نرم شدن ترک‌های پاشنه پا کمک کرده و از طریق رطوبت‌رسانی عمیق، بازسازی پوست را تقویت کند.

بیشتر بدانید: خواص ماهیچه گوسفندی

مضرات روغن دنبه

عوارض جانبی و مضرات مصرف روغن دنبه عبارت‌اند از:

• به خطر انداختن سلامت قلب و عروق: رژیم‌های غذایی سرشار از چربی‌های اشباع‌شده می‌توانند سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) را افزایش دهند. سطح بالای کلسترول بد با افزایش خطر بیماری‌های قلبی و سکته مغزی در ارتباط است.
• افزایش کلسترول خون: تحقیقات نشان داده‌اند که روغن دنبه می‌تواند باعث افزایش سطح کلسترول خون شود.
• افزایش خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD): تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف دنبه گوسفندی برای کبد چرب مضر بوده و استفاده بیش‌ از حد از این روغن ممکن است باعث بروز کبد چرب غیرالکلی شود.

جمع‌بندی

در این مقاله به بررسی خواص روغن دنبه پرداختیم. همان‌طور که اشاره شد، این روغن فواید متعددی برای سلامتی دارد که شامل تقویت سیستم ایمنی، بهبود سلامت استخوان‌ها، حفظ رطوبت پوست و افزایش انرژی بدن می‌شود. همچنین این روغن در مراقبت از مو و پوست و کاهش دردهای مفصلی نیز نقش دارد. با این حال، مصرف آن باید با احتیاط انجام شود؛ زیرا ممکن است باعث افزایش سطح کلسترول خون و مشکلات قلبی و کبدی شود.

توصیه می‌کنیم قبل از افزودن این روغن به رژیم غذایی خود با یک متخصص تغذیه در‌این‌باره مشورت کنید. می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر تغذیه آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر تغذیه از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.

سوالات متداول

منبع: mcpress.mayoclinic | tbluxe