آمپول ب کمپلکس برای چیست و چند وقت یکبار باید تزریق شود؟

ویتامین‌های گروه B در دسته مواد مغذی برای سلامت بدن جای دارند که به متابولیسم انرژی، عملکرد سیستم ایمنی، تولید گلبول‌های قرمز و حفظ سلامت پوست و مو کمک می‌کنند. آمپول ب کمپلکس یکی از مکمل‌های دارویی پرکاربرد است که شامل ترکیبی از ویتامین‌های گروه B می‌شود و برای پیشگیری یا درمان کمبود ویتامین‌های این گروه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آمپول می‌تواند دوز بالایی از ویتامین B را در شرایط حساس مانند ضعف عمومی یا خستگی مفرط وارد جریان خون کند و موجب جذب سریع و موثر ویتامین‌ها شود. در این مقاله از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا شما را با ترکیبات، موارد مصرف، عوارض و روش تزریق آمپول ب کمپلکس بیشتر آشنا کنیم.

آمپول ب کمپلکس چیست؟

ویتامین B کمپلکس شامل گروهی از ویتامین‌های محلول در آب می‌شود که وجود آن‌ها برای عملکرد صحیح بدن ضروری است. این ویتامین‌ها نقش مهمی در سلامت سیستم عصبی، متابولیسم بدن، تولید انرژی، حفظ سلامت پوست و مو دارند. زمانی که بدن نتواند گروه ویتامین B را از طریق غذا جذب کند، آمپول ب کمپلکس (B-Complex) برای جبران کمبود ویتامین‌ها تجویز می‌شود. 

این آمپول ترکیبی از ویتامین‌های گروه B است که شامل موارد زیر می‌شوند:

• ویتامین B۱ (تیامین)
• ویتامین B۲ (ریبوفلاوین)
• ویتامین B۳ (نیاسین)
• ویتامین B۵ (پانتوتنیک اسید)
• ویتامین B۶ (پیریدوکسین)
• ویتامین B۷ (بیوتین)
• ویتامین B۹ (فولیک اسید)
• ویتامین B۱۲ (کوبالامین)

در حال حاضر می‌توانید بهترین آمپول ب کمپلکس را از برند بکوویت (Becovit) خریداری کنید.

مکانیسم اثر آمپول B کمپلکس

مکانیسم اثر این آمپول به عملکرد ویتامین‌های گروه B در بدن بستگی دارد. به عنوان مثال، ویتامین B۱ برای رشد و عملکرد سالم اندام‌ها مانند مغز و قلب مفید است و ویتامین B۲ به بدن برای تجزیه چربی‌ها و داروها کمک می‌کند. ویتامین B۳ نقش مهمی در حفظ سلامت پوست، اعصاب و گوارش دارد و گاهی توسط پزشک برای بهبود کلسترول خون تجویز می‌شود. 

کمک به سلامت مغز و سیستم عصبی بر عهده ویتامین B۵ است. از طرفی ویتامین B۶ نقش حیاتی در ساخت گلبول‌های قرمز، انتقال اکسیژن به کل بدن و تقویت سیستم ایمنی دارد. ویتامین B۷ یا همان بیوتین می‌تواند به سلامت پوست، مو و ناخن کمک کند و وجود ویتامین B۹ برای ساخت DNA و مواد ژنتیکی ضروری است. تامین سطح کافی فولیک اسید و فولات قبل و در دوران بارداری از بروز نقایص مادرزادی جلوگیری می‌کند. 

ویتامین B۱۲ هم یکی از نیازهای اساسی سلول‌های خونی و عصبی به‌شمار می‌آید. وجود این ویتامین برای تشکیل میلین که نوعی پوشش محافظ اعصاب است، ضروری بوده و کمبود آن موجب نوروپاتی و مشکلات شناختی می‌شود.

آمپول ب کمپلکس برای چیست؟

این آمپول می‌تواند به داشتن بدنی سالم و روحیه‌ای شاد کمک کند. پزشک معمولا آمپول B کمپلکس را با اهداف درمانی زیر تجویز می‌کند:

• افزایش انرژی
• رفع بی‌حالی و خستگی مفرط
• بهبود کیفیت خواب
• کنترل هوس غذایی
• سلامت پوست و ناخن
• کمک به رفع استرس و بهبود خلق‌وخو
• رفع کسالت چهره

بیشتر بدانید: برای ضعف بدن چه ویتامینی بخوریم؟

این آمپول در شرایط دیگری هم توسط پزشک تجویز می‌شود که شامل موارد زیر هستند:

آمپول ب کمپلکس برای سرماخوردگی

مصرف آمپول B کمپلکس برای کاهش دوره سرماخوردگی یکی از رایج‌ترین کاربردهای این دارو به‌شمار می‌آید. ویتامین ب کمپلکس می‌تواند پاسخ ایمنی بدن را برای مبارزه با عفونت‌های ویروسی همچون سرماخوردگی تعدیل ببخشد. با این حال، باید بدانید که آمپول B-Complex جایگزین داروهای ضد ویروسی یا آنتی‌بیوتیک نمی‌شود و صرفا نقش حمایتی دارد.

آمپول ب کمپلکس در دوران قاعدگی

برخی مطالعات نشان می‌دهند که ویتامین B۶ می‌تواند به کاهش علائم جسمی و روانی سندرم پیش از قاعدگی (PMS) همچون احساس خستگی، بی‌حالی، نوسانات خلقی و افسردگی کمک کند. همچنین ویتامین B۱۲ و B۹ با تولید گلبول‌های قرمز، از کم‌خونی ناشی از خونریزی شدید جلوگیری می‌کنند.

آمپول ب کمپلکس برای مو

آمپول ب کمپلکس برای ریزش مو مفید است. برخی از ویتامین‌های این آمپول مانند ویتامین B۷ (بیوتین) در ساخت کراتین مو نقش مهمی دارند و می‌توانند ضمن تقویت مو از ریزش آن جلوگیری کنند. همچنین ویتامین‌هایی مانند B۳ و B۵ با افزایش گردش خون در پوست سر و کمک به تغذیه فولیکول‌های مو باعث تقویت آن‌ها می‌شوند. 

البته لازم به ذکر است، آمپول B-Complex می‌تواند به کاهش ریزش مو در مواردی که این عارضه ناشی از کمبود ویتامین B باشد کمک کند، در غیر این صورت تاثیر چندانی ندارد.

آمپول ب کمپلکس برای آفت دهان

برخی تحقیقات نشان می‌دهند ویتامین B۱۲ موجود در این آمپول برای بهبود زخم‌های دهانی مفید است. پزشک گاهی در کنار پماد B۱۲، آمپول B-Complex که حاوی این ویتامین است را برای کاهش التهاب و تسریع ترمیم زخم‌های دهانی تجویز می‌کند.

آمپول ب کمپلکس برای میگرن

تحقیقات نشان داده‌اند، برخی از ویتامین‌های آمپول B کمپلکس مانند ویتامین B۶، B۹ و B۱۲ به پیشگیری و کاهش شدت و حملات میگرنی کمک می‌کنند. همچنین پزشکان معتقدند مصرف ویتامین B۲ بر اختلال عملکردی میتوکندری در سلول‌ها تاثیر می‌گذارد و موجب پیشگیری از بروز میگرن می‌شود.

بیشتر بدانید: آمپول پروژسترون

آمپول ب کمپلکس برای افسردگی و اضطراب

تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۸، خبر از ارتباط معناداری بین کمبود سطح ویتامین B۱۲ و بروز افسردگی و اضطراب بیش از حد می‌دهد. افراد مبتلا به افسردگی یا استرس و اضطراب شدید که تحقیقات روی آن‌ها انجام شد، دارای سطح ویتامین B۱۲ پایین‌تری نسبت به دیگران بودند. بر این اساس می‌توان گفت، ویتامین B۱۲ نقش مهمی در سلامت مغز و تولید نوروترانسمیترها دارد و کمبود آن تا حدودی با علائم افسردگی و اختلالات شناختی مرتبط است. با این حال، نتیجه تحقیقات انجام شده قطعی نیست و نیاز به مطالعات بیشتری در این زمینه وجود دارد.

آمپول ب کمپلکس در بارداری و شیردهی

دریافت ویتامین گروه B برای خانم‌های باردار، به‌ویژه سه ماه اول حاملگی ضروری است. این ویتامین نقش موثری در تشکیل سلول‌های خونی سالم، رشد مغز و سیستم عصبی جنین دارد. همچنین فولیک اسید موجود در این آمپول می‌تواند به جلوگیری از نقایص مادرزادی مانند نقص لوله عصبی کمک کند. 

پزشک علاوه بر موارد فوق، ممکن است فرم‌های مختلف ویتامین B مانند آمپول ب کمپلکس را برای افزایش انرژی، تنظیم خلق‌وخو و کاهش تهوع صبحگاهی تجویز کند. یادتان باشد، این آمپول در دوران بارداری باید فقط با تجویز مستقیم پزشک مورد استفاده قرار بگیرد؛ زیرا زیاده‌روی در مصرف ویتامین B موجب بروز عوارض جانبی می‌شود.

استفاده از آمپول ب کمپلکس در شیردهی هم توصیه می‌شود. ویتامین‌های موجود در این آمپول می‌توانند خستگی و افت انرژی ناشی از دوران شیردهی را کاهش دهند و در تولید بیشتر شیر موثر هستند. با این حال، بهتر است قبل از تزریق آمپول B-Complex در مورد فرم مناسب استفاده از ویتامین گروه ب در دوران شیردهی با پزشک مشورت کنید.

بیشتر بدانید: آمپول تریامسینولون

آمپول ب کمپلکس برای کودکان

این آمپول برای کودکانی که به دلیل کمبود ویتامین B دچار اختلال در رشد، کاهش اشتها و ضعف سیستم ایمنی شده‌اند، مفید است. این ویتامین‌ها می‌توانند علاوه بر تقویت جسم به بهبود رشد ذهنی کودک کمک کنند. با این حال، دوز استفاده از آمپول B-Complex برای کودکان باید کاملا تحت نظر پزشک تعیین شود. پزشک معمولا دوز ۰.۲۵ تا ۲ میلی‌لیتر آمپول B کمپلکس را به صورت تزریق عضلانی یا داخل سرمی آهسته برای کودکان در نظر می‌گیرد.

نحوه تزریق

این آمپول را می‌توانید به ۲ صورت مورد استفاده قرار دهید که شامل موارد زیر هستند:

• آمپول ب کمپلکس در سرم: بهترین شکل استفاده از این آمپول به صورت تزریق در سرم است. تزریق آن از طریق سرم باعث افزایش سرعت جذب و تاثیر انتشار دارو در بدن می‌شود.
• آمپول ب کمپلکس عضلانی: آمپول B-Complex را به صورت عضلانی هم می‌توان تزریق کرد. تزریق عضلانی آمپول B کمپلکس را می‌توانید در عضله گلوتئال باسن و در منزل انجام دهید. لازم به ذکر است، این آمپول نباید تحت هیچ شرایطی به صورت وریدی مستقیم تزریق شود؛ زیرا حاوی ویتامین B۱۲ است و می‌تواند موجب بروز شوک شود.

آمپول ب کمپلکس را چند وقت یکبار تزریق کنیم؟

ویتامین‌های گروه B نقش مهمی در عملکرد صحیح بدن دارند. پزشک معمولا بسته به شرایط فرد و سابقه پزشکی او دوز تزریق آمپول B کمپلکس را مشخص می‌کند. در شروع درمان و کمبود شدید ویتامین گروه ب، ممکن است این آمپول به صورت روزانه تزریق شود. پس از بهبودی اولیه، تعداد دفعات تزریق ویتامین B به هفته‌ای یک بار و نهایتا ماهی یک یا ۲ بار کاهش می‌یابد.

امپول ب کمپلکس با چه سرمی تزریق شود؟

امکان تزریق امپول ب کمپلکس با سرم قندی نمکی وجود دارد. این سرم می‌تواند هم قند مورد نیاز بدن بیمار را تامین کند و هم برای رقیق‌سازی ویتامین B مفید است. همچنین تزریق امپول ب کمپلکس در سرم رینگر هم تداخلی ایجاد نمی‌کند و اگر با دستور پزشک انجام شود، می‌توان از فواید هر ۲ دارو بهره برد. 

با این حال، یادتان باشد سرم‌های قندی نمکی و رینگر هر کدام دارای ترکیبات منحصربه‌فردی هستند که قبل از تزریق باید به عدم اثرگذاری منفی آن‌ها بر وضعیت پزشکی بیمار توجه کرد، در غیر این صورت تداخلی با آمپول B کمپلکس ایجاد نمی‌کنند.

آمپول B کمپلکس برای چه افرادی مفید است؟

برخی از افراد نه تنها از تزریق آمپول B-Complex سود می‌برند، بلکه دریافت این ویتامین برایشان ضروری است. به عنوان مثال، تزریق آمپول ب کمپلکس قبل از بارداری به افزایش کیفیت تخمک و تنظیم هورمون‌های بارداری کمک می‌کند. بنابراین اگر قصد بارداری دارید، در مورد فرم مصرف مکمل ویتامین B با پزشک متخصص زنان مشورت کنید. دیگر گروه‌هایی که به دریافت فرم تزریقی یا مکمل خوراکی ویتامین گروه B نیاز دارند، عبارت‌اند از:

• گیاه‌خواران و وگن‌ها
• افراد مسن
• افراد تحت جراحی بای‌پس معده
• مبتلایان به بیماری کرون یا سلیاک
• افراد مبتلا به بیماری خودایمنی، دیابت و انواع سرطان
• مبتلایان به بیماری‌های قلبی، آلزایمر و ایدز

بیشتر بدانید: بهترین زمان مصرف قرص ویتامین d3

آمپول B کمپلکس بهتره یا نوروبیون؟

وقتی صحبت از دریافت فرم تزریقی ویتامین گروه ب می‌شود، افراد زیادی نمی‌دانند باید آمپول B-Complex بزنند یا آمپول نوروبیون. اگر بخواهیم به زبان ساده به مقایسه آمپول ب کمپلکس و نوروبیون بپردازیم، باید بگوییم آمپول B کمپلکس و نوروبیون، هر ۲ حاوی ویتامین‌های گروه B هستند. با این تفاوت که نوروبیون از سه ویتامین نوروتروپیک ضروری مانند B۶، B۱ و B۱۲ تشکیل شده، اما فرم تزریقی ب کمپلکس حاوی تمامی ویتامین‌های گروه ب است.

آمپول ب کمپلکس با چه داروهایی تداخل دارد؟

تداخل دارویی می‌تواند اثربخشی این ویتامین را کاهش دهد یا موجب افزایش احتمال بروز عوارض جانبی شود. داروهایی که ممکن است با آمپول B کمپلکس تداخل ایجاد کنند، عبارت‌اند از:

• داروهای آنتی‌کولرنژیک مانند آتروپین، هیوسین، تری هگزیفنیدیل و بنزو تروپین
• بعضی از داروهای ضد تشنج مانند فنی‌توئین و فنوباربیتال‌ها
• برخی از داروهای درمان‌کننده سرطان مانند سیس‌ پلاتین‌ها 
• هگزالن یا آلترتامین‌ها 
• قطره چشمی آنتی‌بیوتیک‌ مانند کلرامفنیکل
• داروهای کاهش‌دهنده اسید اوریک خون مانند اتوریکوکسیبار، پروبنسید و کلشی سین

عوارض آمپول B-Complex

اگر فرم‌های مختلف ویتامین گروه B مانند آمپول ب کمپلکس بیش از دوز توصیه‌شده توسط پزشک مصرف شوند، باعث بروز عوارضی همچون موارد زیر می‌شوند:

• افزایش قند خون
• خستگی و سردرد شدید
• کاهش فشار خون
• اسهال
• آسیب کبدی
• افزایش احتمال خونریزی زیر پوست
• زرد شدن رنگ پوست
• بوی بسیار بد از دهان
• تشنج
• آسیب شدید عصبی 
• آریتمی‌های شدید و ناپایدار
• اختلال در بینایی

راهنمای مراجعه به پزشک

آمپول ب کمپلکس یک مکمل دارویی پرکاربرد است که از ویتامین‌های گروه B تشکیل شده و نقش مهمی در متابولیسم بدن، افزایش انرژی، سلامت سیستم عصبی، تقویت سیستم ایمنی و تولید گلبول‌های قرمز دارد. این آمپول در شرایطی همچون کمبود ویتامین B تزریق می‌شود و علائم ناشی از آن مانند ضعف، خستگی، ریزش مو، مشکلات عصبی، افسردگی و اضطراب را کنترل می‌کند. 

با وجود مزایای فراوان آمپول B-Complex، بهتر است در مورد دوز و نحوه تزریق آن با پزشک مشورت کنید؛ زیرا زیاده‌روی در استفاده از ویتامین‌های گروه B می‌تواند موجب بروز عوارض جانبی شود. ما در این مقاله از مجله درمانکده شما را به طور مفصل با فرم تزریقی ویتامین‌های گروه B آشنا کردیم. 

اگر درباره ایمنی مصرف آن متناسب با شرایط خاص خود سوالاتی دارید، می‌توانید از طریق وب‌سایت درمانکده ویزیت آنلاین پزشک عمومی بگیرید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر عمومی به دکتر مد نظر خود مراجعه کنید.

سوالات متداول

منابع: medicalnewstoday | healthline