معرفی انواع قرص و شربت اشتها آور برای گروه‌های سنی مختلف

قرص اشتها آور دارویی است که می‌تواند میل به غذا خوردن را افزایش دهد؛ زیرا به‌طور خاص برای درمان بی‌اشتهایی طراحی شده‌اند. داشتن اشتها برای غذا خوردن یکی از عوامل مهم در حفظ سلامت بدن است. غذا، مواد مغذی مورد نیاز را برای تقویت بدن تامین کرده و انرژی لازم برای انجام فعالیت‌های روزانه را فراهم می‌کند. اما اگر اشتهای خود را از دست بدهید چه می‌شود؟

کاهش اشتها ممکن است باعث شود غذا برایتان جذاب نباشد. در نتیجه، ممکن است رژیم غذایی متعادلی نداشته باشید و این موضوع می‌تواند شما را ضعیف کند و احتمال ابتلا به مشکلات سلامت دیگر را افزایش دهد. همچنین نخوردن غذا می‌تواند منجر به کاهش سریع وزن شود. اگر اشتهای شما آن‌قدر کاهش یافته باشد که نتوانید مواد مغذی کافی دریافت کنید، ممکن است پزشک برای شما یک محرک اشتها تجویز کند. در ادامه این مقاله از مجله سلامت درمانکده، موثرترین و بهترین قرص اشتها آور را معرفی خواهیم کرد.

قرص اشتها آور برای سالمندان

رایج‌ترین مکمل‌های اشتها‌‌آور تجویز‌شده برای سالمندان عبارت‌اند از:

۱. قرص زینک (روی)

تحقیقات نشان داده‌اند، کمبود زینک (Zinc) در سالمندان یکی از دلایل اصلی کاهش اشتها در آن‌ها است و می‌تواند باعث کاهش وزن شود. در نظر داشته باشید که کمبود زینک باید توسط متخصص تغذیه تشخیص داده شود؛ بنابراین از مصرف خودسرانه این مکمل بپرهیزید. همچنین اگر سالمند شما توانایی بلعیدن قرص یا کپسول را از دست داده، می‌توانید از پزشک درخواست کنید که برای او شربت زینک سولفات تجویز کند.

۲. تیامین (ویتامین B1)

با افزایش سن، جذب تیامین (Thiamine) در دستگاه گوارش کاهش می‌یابد. کمبود تیامین در افراد مسن ممکن است منجر به اختلال در عملکرد دستگاه گوارش شده و می‌تواند باعث کاهش اشتها و در نتیجه کاهش وزن شود.​ تشخیص به‌موقع کمبود ویتامین B1 در بدن و تامین آن از طریق مکمل‌های دارویی می‌تواند به بهبود اشتها و سلامت کلی افراد مسن کمک کند.​

قرص اشتها اور برای مردان

اکساندرولون (Oxandrolone) یک استروئید آنابولیک است که برای افزایش وزن در مردانی تجویز می‌شود که به‌دلایلی مثل جراحی، عفونت مزمن یا آسیب‌های شدید، وزن زیادی از دست داده‌اند. این دارو با تقویت سنتز پروتئین در عضلات باعث افزایش حجم عضله و وزن بدن می‌شود. برخلاف بسیاری از استروئیدها، اثرات آندروژنی آن نسبتا خفیف است و به همین دلیل گزینه‌ای امن‌تر برای مردان محسوب می‌شود.

اکساندرولون به‌طور مستقیم اشتها را زیاد نمی‌کند؛ اما با بهبود وضعیت بدنی و افزایش انرژی، می‌تواند به‌طور غیر مستقیم باعث افزایش اشتها شود. با این حال، ممکن است عوارضی مانند آسیب کبدی یا کاهش تستوسترون ایجاد کند و فقط باید با نسخه پزشک مصرف شود. مصرف این دارو در زنان ممکن است باعث اختلالات هورمونی مثل تغییر صدا، رشد موهای زائد یا بزرگ شدن کلیتوریس شود. این عوارض گاهی غیر قابل بازگشت هستند؛ بنابراین، مصرف این دارو در زنان توصیه نمی‌شود و در صورت لزوم باید کاملا تحت نظر متخصص زنان و زایمان انجام شود.

قرص برای افزایش اشتها در زنان

قرص سوپر فت فست نیو (Super Fat Fast New) یک مکمل موثر برای افزایش اشتها و وزن در زنان است. این قرص با ترکیبی از ویتامین‌ها، آمینو اسیدها و پروتئین‌ها طراحی شده تا بدن را به‌طور طبیعی و بدون افزایش چربی اضافی، به سمت افزایش توده عضلانی هدایت کند.

زنان به‌دلیل ساختار بدن و میزان متابولیسم بالا، ممکن است در افزایش وزن دچار مشکل شوند؛ اما این مکمل با تحریک اشتها و کمک به جذب مواد غذایی، این فرآیند را تسهیل می‌کند. از سوی دیگر، سوپر فت فست نیو با تقویت انرژی و کاهش احساس خستگی به خانم‌ها کمک می‌کند که در طول روز فعال‌تر باشند.

بیشتر بدانید: قرص فت فست چیست؟

قرص اشتها اور برای نوجوان

سیپروهپتادین (Cyproheptadine) یک آنتی‌هیستامین نسل اول است که به‌طور عمده برای درمان واکنش‌های آلرژیک مانند آبریزش بینی، کهیر، خارش و حساسیت‌های فصلی تجویز می‌شود. یکی از عوارض جانبی شناخته‌شده‌ سیپروهپتادین افزایش اشتها و در نتیجه افزایش وزن است. همین ویژگی باعث شده است که در برخی موارد، این دارو برای کمک به تحریک اشتها در نوجوانانی که دچار بی‌اشتهایی یا کاهش وزن هستند، تجویز شود.

سیپروهپتادین با مهار گیرنده‌های سروتونین در هیپوتالاموس (بخشی از مغز که در کنترل گرسنگی نقش دارد)، باعث تحریک احساس گرسنگی و در نتیجه افزایش مصرف غذا می‌شود. در نظر داشته باشید که مصرف این دارو باید تحت نظر متخصص تغذیه انجام شود؛ زیرا ممکن است با عوارضی مانند خواب‌آلودگی، خشکی دهان، سرگیجه یا تغییرات خلقی همراه باشد.

قرص اشتها آور کودکان

در حال حاضر، بیشتر مکمل‌های اشتها‌آور برای کودکان به‌صورت شربت عرضه می‌شوند و قرص‌های اشتها آور مخصوص کودکان کمتر رایج هستند. بهترین قرص اشتها آور خارجی برای کودکان، قرص جویدنی مولتی‌ویتامین پیکوویت (Pikovit Multivitamin) است. این مکمل حاوی ویتامین‌های گروه B، ویتامین C و D است که به بهبود اشتها و رشد کودکان کمک می‌کند. بهترین شربت اشتها آور قوی خارجی برای کودکان عبارت‌اند از:

• شربت پیکوویت (Pikovit): این شربت برای کودکان یک تا ۱۴ سال مناسب بوده و به افزایش اشتها و رشد کمک می‌کند.
• شربت راسیپ: شربت راسیپ حاوی سیپروهپتادین کلراید، لووکارنیتین، لیزین و ویتامین‌های گروه B بوده و برای کودکان بالای یک سال مناسب است.
• شربت اپتایزر استار ویت: این مکمل حاوی عصاره‌های گیاهی مانند شنبلیله، کاسنی، زردچوبه و ویتامین‌هایی مانند آهن، ید و ویتامین D3 است.
• شربت زینگامان آرتیمان: این شربت کاملا گیاهی بوده و شامل ترکیباتی مانند اسپیرولینا، زنجبیل، زردچوبه، کاسنی و شنبلیله است و به بهبود رشد و تقویت سیستم گوارشی کودکان کمک می‌کند.

قرص اشتها آور بدنسازی

قرص اشتها آور برای بدنسازی باعث افزایش احساس گرسنگی، بهبود هضم و افزایش دریافت کالری می‌شود. یکی از بهترین مکمل‌های اشتهاآور برای بدنسازی قرص فست مود ماسل مدز (MuscleMeds Feast Mode) بوده که حاوی ترکیبات طبیعی مانند ریشه زنجبیل، دانه رازیانه، ریشه شیرین‌بیان و آنزیم‌های گوارشی است.

فناوری به‌کاررفته در این مکمل با نام تغذیه اجباری (Force Feed Technology) با افزایش ترشح هورمون گرلین (هورمون گرسنگی)، شل کردن عضلات معده برای پذیرش حجم بیشتری از غذا و بهبود هضم، به تقویت اشتها کمک می‌کند. نحوه مصرف آن با وعده غذایی اصلی و به‌ صورت روزانه یک تا ۲ بار، هر بار سه کپسول توصیه می‌شود.

قرص اشتها آور برای دیابتی ها

مگسترول استات (Megestrol Acetate) یک پروژستین مصنوعی با خاصیت آنابولیک است که به‌طور گسترده برای تحریک اشتها و افزایش وزن در بیماران مبتلا به سرطان یا ایدز استفاده می‌شود. این دارو از طریق اثر بر هیپوتالاموس، مرکز گرسنگی مغز را تحریک کرده و موجب افزایش اشتها می‌شود.

در بیماران مبتلا به دیابت، مگسترول می‌تواند به‌عنوان یک گزینه موثر برای مقابله با کاهش وزن ناخواسته یا بی‌اشتهایی مورد استفاده قرار گیرد؛ به‌ویژه زمانی که دیگر مداخلات تغذیه‌ای پاسخگو نیستند. با این حال، باید توجه داشت که این دارو ممکن است منجر به افزایش سطح قند خون شود؛ بنابراین استفاده از آن در بیماران دیابتی باید تحت نظر متخصص داخلی و با پایش مستمر قند خون انجام شود.

قرص اشتها آور گیاهی

بهترین قرص‌های و شربت‌های اشتهاآور گیاهی عبارت‌اند از:

۱. قرص شیکوریدین دینه

این مکمل گیاهی از ترکیباتی مانند عصاره ریشه کاسنی، دانه شنبلیله، اسانس رازیانه و مالت تهیه شده است. قرص شیکوریدین با بهبود عملکرد کبد و گوارش به افزایش اشتها و رفع ضعف عمومی بدن کمک می‌کند. همچنین در درمان سوء‌ هاضمه با منشا کبدی و صفراوی کاربرد دارد.

۲. شربت اشتها آور باریج اسانس

این شربت از ترکیباتی مانند انار، نعناع و عسل تهیه شده است. شربت باریج اسانس با تقویت معده، بهبود سوء هاضمه و کاهش حالت تهوع به افزایش اشتها کمک می‌کند. این شربت برای کودکان و بزرگسالان قابل استفاده است و باید قبل از هر وعده غذایی مصرف شود.

۳. شربت اپتایت کیم کیمیاگر

شربت اپتایت کیم کیمیاگر حاوی ترکیباتی مانند افسنطین، عسل طبیعی و به است. این مکمل گیاهی با تقویت معده و دستگاه گوارش به افزایش اشتها و بهبود هضم غذا کمک می‌کند. مصرف این شربت یک ساعت قبل از غذا توصیه می‌شود.​

۴. پودر خوراکی زورفارم زولنگ رسپینا

این مکمل گیاهی با هدف افزایش اشتها، وزن و توده عضلانی طراحی شده است. این محصول از ترکیباتی مانند پودر دانه شنبلیله، پودر زنجبیل و ترنجبین تشکیل شده و اغلب برای ورزشکاران و افراد در دوران نقاهت تجویز می‌شود. مصرف این مکمل برای کودکان زیر ۱۴ سال، زنان باردار یا شیرده و افراد با بیماری‌های خاص باید با احتیاط و مشورت پزشک انجام شود.

بهترین قرص اشتها آور بدون عوارض کدام است؟

یک قرص اشتها‌آور زمانی برای درمان بی اشتهایی در بزرگسالان و سایر گروه‌های سنی، ایده‌آل و بدون عارضه به‌شمار می‌رود که علاوه بر اثربخشی در تحریک اشتها، کمترین تداخل را با عملکرد طبیعی بدن داشته باشد. ویژگی‌های قرص‌های اشتها‌آور با عوارض کم عبارت‌اند از:

• ترکیبات طبیعی یا گیاهی با پشتوانه علمی: استفاده از عصاره‌های گیاهان دارویی مانند شنبلیله، زنجبیل، نعناع، رازیانه و خار‌مریم معمولا ایمنی بالاتری نسبت به داروهای شیمیایی دارند. البته شرط اصلی برای مصرف یک مکمل، وجود شواهد علمی معتبر درباره اثربخشی و بی‌خطر بودن ترکیبات آن است.
• فاقد ترکیبات محرک قوی یا هورمونی: یک مکمل ایمن نباید حاوی موادی مانند کورتون یا ترکیبات شبه‌آمفتامین باشد؛ زیرا ممکن است باعث عوارض جانبی مانند بی‌خوابی، افزایش قند خون، فشار خون بالا یا اختلالات هورمونی شوند.
• سازگاری با سیستم گوارشی: قرص اشتها‌آور نباید باعث بروز علائم گوارشی نظیر نفخ، تهوع، اسهال یا یبوست شود.
• اثرگذاری تدریجی و پایدار: مصرف قرص اشتها آور بدون بازگشت که به‌تدریج و به‌صورت طبیعی باعث افزایش اشتها می‌شوند، معمولا ایمن‌تر از داروهایی هستند که به‌سرعت و با شدت بالا اشتها را تحریک می‌کنند.
• فاقد مواد حساسیت‌زا یا افزودنی‌های شیمیایی: مکمل‌های اشتها‌آور باید عاری از رنگ‌های مصنوعی، نگهدارنده‌های مضر، گلوتن و ترکیبات آلرژی‌زا باشند.
• دارای استانداردهای بین‌المللی ایمنی و کیفیت: وجود تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا یا تاییدیه وزارت بهداشت می‌تواند نشان‌دهنده رعایت اصول ایمنی، کیفیت و سلامت محصول باشد.

آیا استفاده از قرص اشتها آور در دوران شیردهی مجاز است؟

به‌طور کلی استفاده از قرص اشتها اور برای مادران شیرده توصیه نمی‌شود؛ زیرا ممکن است برخی از این داروها وارد شیر مادر شوند و بر نوزاد تاثیر بگذارند. برای مثال، قرص مژسترول استات (Megestrol Acetate) به‌دلیل اثرات هورمونی و اطلاعات محدود درباره ترشح آن در شیر مادر، معمولا توصیه نمی‌شود. سیپروهپتادین (Cyproheptadine) ممکن است تولید شیر را کاهش دهد. داروی درونابینول (Dronabinol) به‌دلیل اثرات روان‌گردان و احتمال ترشح آن در شیر، در دوران شیردهی ممنوع است.

به جای مصرف داروهای اشتهاآور، مادران می‌توانند از روش‌های طبیعی مانند افزایش مصرف غذاهای مغذی، نوشیدن مایعات کافی و خوردن وعده‌های غذایی کوچک و مکرر برای افزایش اشتها و حفظ سلامت خود و نوزاد استفاده کنند. در صورت نیاز به دارو، باید حتما باید با پزشک مشورت شود تا داروهایی که کمترین خطر را برای مادر و نوزاد دارند، تجویز شوند.

جمع‌بندی

در این مقاله به معرفی و بررسی قرص اشتها آور قوی خارجی، گیاهی و ایرانی پرداختیم. همان‌طور که اشاره شد، قرص اشتها اور موجود در داروخانه معمولا برای افرادی تجویز می‌شوند که به دلایل مختلفی مانند بیماری، استرس یا اختلالات تغذیه‌ای دچار کاهش اشتها شده‌اند. انتخاب قرص اشتها آور مناسب باید با در نظر گرفتن سن، وضعیت سلامت عمومی، بیماری‌های زمینه‌ای و هدف فرد از افزایش اشتها انجام شود.

با توجه به تنوع بالای مکمل‌ها و داروهای اشتهاآور، بهترین راه برای رسیدن به نتیجه مطلوب و ایمن، مشاوره با متخصص تغذیه است. متخصص می‌تواند با بررسی دقیق نیازهای تغذیه‌ای شما، مناسب‌ترین گزینه را با حداقل عوارض انتخاب کرده و روند درمان را به‌ صورت علمی پیگیری کند.

شما می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر تغذیه آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر تغذیه از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.

 سوالات متداول

منبع: healthline | webmd