داروی آمانتادین (آمورل) برای پارکینسون و آنفولانزای نوع A

داروی آمانتادین یا آمورل به شکل قرص، کپسول یا محلول خوراکی تولید شده و به تنهایی یا همراه با سایر داروها برای درمان بعضی از بیماری‌ها تجویز می‌شود. آگاهی از نحوه عملکرد این دارو و رعایت توصیه‌های پزشکی به بیماران کمک می‌کند که بیشترین بهره را از آن ببرند و از عوارض جانبی احتمالی پیشگیری کنند.

در این مقاله از مجله سلامت درمانکده به بررسی مهم‌ترین نکات مربوط به آمانتادین می‌پردازیم تا اطلاعات کاملی  در مورد آن کسب کنید. اگر به دنبال اطلاعات دقیق و کاربردی هستید، ادامه مطلب را از دست ندهید.

اطلاعات شناسنامه‌ای داروی آمانتادین

عناوین مرتبط با شناسنامه دارو	توضیحات
چکیده راهگشای دارو	آمانتادین یک داروی ضد ویروس است که برای بیماران مبتلا به آنفولانزا نوع A و پارکینسون تجویز می‌شود.
نام دارو	این دارو با نام آمانتادین (Amantadine) شناخته می‌شود.
بک‌گراند دارو	این دارو در ابتدا برای پیشگیری از آنفولانزای نوع A یا درمان آن به بازار عرضه شد. اما بعدها مشخص شد که می‌تواند برای بیماری پارکینسون هم مفید باشد.
نوع دارو	این دارو از نوع مولکول کوچک (Small molecule) است.
گروه دارو	داروی Amantadine یک داروی تایید شده است.
ساختار دارو
فرمول شیمیایی	C10H17N
فرم‌های موجود دارو	قرص، کپسول و محلول خوراکی

داروی آمانتادین چیست و چه کاربردی دارد؟

از خواص داروی آمانتادین معمولا برای شرایط زیر استفاده می‌شود:

• پیشگیری از آنفولانزای نوع A یا درمان آن
• درمان بیماری پارکینسون (اختلال سیستم عصبی که مشکلاتی در حرکت کردن، حفظ تعادل و کنترل عضلات ایجاد می‌کند) یا شرایط مشابه
• درمان مشکلات حرکتی ناشی از مصرف دارو که به آن واکنش‌های خارج هرمی (اکستراپیرامیدال) می‌گویند

داروی آمورل ممکن است برای بعضی از انواع آنفولانزا مناسب نباشد. چون تاثیر آن به نوع ویروسی که باعث عفونت شده است، بستگی دارد. در بعضی از مناطق ممکن است ویروس‌های آنفلوانزای A در برابر این دارو مقاوم شده باشند که این موضوع باعث کاهش اثرگذاری آن می‌شود.

روش و زمان مصرف آمانتادین

داروی آمورل به شکل کپسول، کپسول طولانی اثر، قرص و محلول خوراکی در دسترس است. کپسول‌، قرص‌ و محلول خوراکی معمولا یک یا ۲ بار در روز مصرف می‌شوند؛ در حالی که از کپسول‌ طولانی اثر باید یک‌ بار در روز هنگام خواب استفاده کنید. در هنگام مصرف این دارو لازم است نکات زیر را رعایت کنید:

• آمورل را هر روز در ساعت‌های مشخص بخورید.
• از این دارو دقیقا طبق دستور پزشک استفاده کنید. اگر بیماری پارکینسون علت تجویز آمورل باشد، پزشک ممکن است دارو را با دوز کم شروع کند و به‌ تدریج مقدار آن را افزایش دهد.
• مقدار مصرف دارو را خودسرانه تغییر ندهید یا بدون مشورت با پزشک از آن برای مدت طولانی استفاده نکنید.
• کپسول‌های طولانی اثر را به‌ طور کامل ببلعید و از شکستن، جویدن یا خرد کردن آن‌ها بپرهیزید. اگر در بلع دارو مشکل دارید، می‌توانید کپسول را باز کنید و محتویات آن را روی یک قاشق غذاخوری ماده غذایی نرم (مانند سس سیب) بریزید. در این حالت باید دارو را بلافاصله و بدون جویدن قورت دهید.
• مصرف داروی آمورل را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید. قطع ناگهانی این دارو می‌تواند باعث تب، گیجی، تغییر در وضعیت ذهنی یا گرفتگی شدید عضلانی شود. پزشک معمولا دوز دارو را به ‌تدریج کاهش می‌دهد.

بیشتر بدانید: قرص فاراکلد

عوارض داروی آمانتادین

عوارض شایع آمورل شامل موارد زیر است. اگر این عوارض برای شما آزاردهنده هستند، موضوع را به پزشک اطلاع دهید:

• حالت تهوع
• سرگیجه یا احساس سبکی سر
• زمین خوردن
• مشکل در خوابیدن
• خشکی دهان
• تورم دست‌ها یا پاها
• یبوست

ممکن است عوارض جانبی دیگری هم وجود داشته باشد. در صورت مشاهده هر گونه مشکل غیر عادی، با پزشک خود تماس بگیرید.

عوارض جانبی جدی

در موارد نادر ممکن است داروی آمانتادین عوارض جانبی جدی ایجاد کند. اگر با مشکلات زیر مواجه شدید، فورا به دنبال مراقبت پزشکی باشید:

۱. واکنش‌ آلرژیک شدید

اگر آمورل به واکنش آلرژیک جدی منجر شود، علائم زیر را تجربه می‌کنید:

• مشکل در تنفس یا خس‌خس سینه
• تپش قلب
• تب
• تورم غدد لنفاوی
• ورم صورت، لب‌ها، دهان، زبان یا گلو
• مشکل در بلع یا احساس سفتی در گلو
• خارش، راش پوستی یا کهیر
• حالت تهوع یا استفراغ
• سرگیجه، سبکی سر یا غش
• کرامپ معده
• درد مفاصل

بیشتر بدانید: ریفامپین

۲. فکر کردن به خودکشی یا اقدام به آن

آمورل ممکن است در بعضی از افراد، حتی کسانی که سابقه مشکلات روانی ندارند، به افکار مرتبط با خودکشی منجر شود. در صورت مشاهده علائم زیر، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید:

• فکر کردن به خودکشی یا مرگ
• اقدام به خودکشی
• احساس اضطراب، افسردگی یا تغییرات غیر عادی در خلق‌وخو و رفتار

۳. خواب‌آلودگی

بعضی از مصرف‌کنندگان داروی آمانتادین ممکن است در حین انجام فعالیت‌های روزمره مانند غذا خوردن یا صحبت کردن، بدون هشدار قلبی به خواب بروند. اگر این اتفاق برای شما رخ داد، با پزشک خود تماس بگیرید و از رانندگی یا انجام کارهای نیازمند هوشیاری خودداری کنید.

۴. توهم

داروی آمورل ممکن است باعث توهم یا تشدید رفتارهای روان‌پریشانه شود. در صورت مشاهده علائم زیر، موضوع را به پزشک اطلاع دهید:

• شنیدن، دیدن، حس کردن یا استشمام چیزهایی که دیگران متوجه آن‌ها نمی‌شوند
• باورهای نادرست، برای مثال احساس کنترل شدن توسط دیگران
• بدبینی شدید

۵. افت فشار خون ارتواستاتیک

اگر از داروی آمورل استفاده می‌کنید، ممکن است هنگام ایستادن با مشکل افت ناگهانی فشار خون مواجه شوید. برای پیشگیری از این مشکل توصیه می‌شود به آرامی از جای خود بلند شوید. از علائم افت فشار خون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرگیجه، سبکی سر یا غش هنگام ایستادن
• تاری دید
• گیجی
• ضعف غیر عادی

۶. رفتارهای غیر عادی

داروی آمانتادین ممکن است در بعضی از افراد به ایجاد تمایلات شدید و غیر قابل‌کنترل در زمینه قمار، رابطه جنسی، خرید کردن یا غذا خوردن منجر شود. در صورت مشاهده این علائم، با پزشک خود مشورت کنید.

۷. سندرم نورولپتیک بدخیم

قطع ناگهانی داروی آمورل به یک عارضه جدی به نام سندرم نورولپتیک بدخیم (NMS) منجر می‌شود که می‌تواند کشنده باشد. در صورت نیاز به قطع مصرف دارو حتما با پزشک مشورت کنید. همچنین اگر پس از قطع دارو یا کاهش دوز آن علائم زیر را تجربه کردید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید:

• تب بالا
• سفت شدن عضلات، به طوری که حرکت کردن دشوار شود
• تغییر تنفس یا ضربان قلب
• افزایش تعریق
• گیجی

موارد احتیاط یا منع مصرف

رعایت نکات زیر به شما کمک می‌کند که از بروز هر گونه عارضه جانبی جدی جلوگیری کنید:

• اگر به آمانتادین یا هر داروی دیگری حساسیت دارید، موضوع را به پزشک اطلاع دهید.
• پزشک را در جریان تمام داروها، مکمل‌های غذایی و محصولات گیاهی که مصرف می‌کنید یا قصد مصرف آن‌ها را دارید، قرار دهید. ممکن است لازم باشد پزشک دوز داروهایتان را تنظیم کند یا شما را از نظر بروز عوارض جانبی تحت نظر بگیرد.
• در مورد سابقه ابتلا به هر نوع بیماری به‌خصوص بیماری کلیوی، عفونت مجاری ادراری، صرع ، گلوکوم (آب‌ سیاه)، اگزما، نارسایی قلبی، تورم دست و پا، افت فشار خون، بیماری کبدی، اختلال خواب، مشکلات سلامت روان (افسردگی، تغییرات غیر عادی در رفتار یا خلق‌وخو و فکر کردن به خودکشی یا اقدام به آن) و سوء مصرف الکل یا مواد مخدر با پزشک صحبت کنید.
• داروی آمورل ممکن است باعث خواب‌آلودگی یا تاری دید شود. تا زمانی که از تاثیر دارو بر خود مطمئن نشده‌اید، از رانندگی کردن یا انجام فعالیت‌هایی که به هوشیاری و دید واضح نیاز دارند، بپرهیزید.
• ممکن است هنگام برخاستن ناگهانی از حالت خوابیده دچار سرگیجه، سبکی سر یا غش شوید. این مشکل به‌خصوص در ابتدای دوره درمان یا بعد از افزایش دوز دارو رخ می‌دهد. برای پیشگیری از آن توصیه می‌شود به آرامی از جای خود بلند شوید.
• قبل از دریافت هر گونه واکسن، با پزشک خود مشورت کنید.

بیشتر بدانید: قرص افلوکساسین

تداخلات دارویی آمانتادین

آمورل می‌تواند با داروهای زیر تداخل داشته باشد:

• داروهای آنتی‌کولینرژیک شامل آنتی‌هیستامین‌ها و داروهایی که معمولا برای مثانه بیش‌فعال، بیماری پارکینسون یا مشکلات معده تجویز می‌شوند
• مهارکننده‌های کربنیک انهیدراز مانند زونیساماید، استازولامید یا متازولامید
• سدیم بی‌کربنات که در بعضی از داروهای بدون نسخه (OTC) یا تجویزشده برای سوزش سر دل و زخم معده یافت می‌شود
• تيوريدازين، دارويي که به درمان بعضی از بيماري‌هاي سلامت روان کمک می‌کند
• تریامترن/هیدروکلروتیازید، دارویی که برای درمان فشار خون بالا و ادم (احتباس مایعات) استفاده می‌شود
• کینیدین، دارویی که در درمان ضربان قلب نامنظم کاربرد دارد
• هر دارویی که باعث سرگیجه و خواب‌آلودگی شود، مانند داروهای مسکن، داروهای خواب‌آور یا داروهای ضد اضطراب

ممکن است در این مقاله به تمام  تداخلات دارویی آمورل اشاره نشده باشد. بنابراین لازم است قبل از تجویز آن، فهرست تمام داروها و مکمل‌های مصرفی خود را در اختیار پزشک قرار دهید.

فعل و انفعالات داروی آمانتادین در بدن

آمورل در دسته داروهای آدامانتان قرار دارد. به نظر می‌رسد که این دارو با افزایش میزان دوپامین در بخش‌های خاصی از بدن به بهبود علائم پارکینسون و درمان مشکلات حرکتی ناشی از مصرف دارو کمک می‌کند. آمورل همچنین به‌ عنوان یک داروی ضد ویروس عمل می‌کند و با مهار فعالیت یک پروتئین خاص در ویروس آنفولانزای نوع A، جلوی تکثیر و گسترش آن‌ را در بدن می‌گیرد.

افراد آسیب‌پذیر

در صورتی که باردار هستید، قصد بارداری دارید یا در دوران شیردهی به‌سر می‌برید، موضوع را به پزشک اطلاع دهید. همچنین اگر در حین مصرف داروی آمانتادین باردار شدید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید. چون این دارو ممکن است به جنین آسیب برساند.

سالمندان بیشتر از دیگران در معرض خطر عوارض جانبی آمورل هستند. اگر سن‌تان بالای ۶۵ سال است، با پزشک در مورد خطرات مصرف این دارو صحبت کنید.

کلام پایانی

در این مقاله هر آنچه که لازم بود درباره داروی آمانتادین بدانید را بررسی کردیم. با این حال، هر فرد شرایط پزشکی منحصربه‌فردی دارد و ممکن است به راهنمایی بیشتری نیاز داشته باشد. اگر در مورد مصرف این دارو سوال دارید یا نگران عوارض جانبی آن هستید، حتما با پزشک مشورت کنید.

شما می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر عفونی آنلاین مشاوره داشته باشید و یا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری متخصص عفونی به متخصص مد نظر خود مراجعه کنید.

سوالات متداول

منابع: go.drugbank, webmd, medlineplus