گلیکولیک اسید یک ماده پرکاربرد در دنیای مراقبت از پوست است که توانسته این روزها توجه بسیاری از متخصصان و علاقه‌مندان به زیبایی را به خود جلب کند. این ترکیب، به خانواده آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) تعلق دارد و به دلیل ساختار مولکولی کوچک به سرعت در عمق پوست نفوذ کرده و تحولی بی‌نظیر در بازسازی و درخشندگی آن ایجاد می‌کند. در حال حاضر، Glycolic Acid در محصولات آرایشی و بهداشتی با هدف لایهبرداری، کاهش چین‌وچروک، بهبود رنگ و بافت پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در این مقاله از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا روش استفاده و فواید گلیکولیک اسید برای بدن را بررسی کنیم.
فهرست محتوا
گلیکولیک اسید چیست؟
گلیکولیک اسید (Glycolic Acid) یک اسید آلفا هیدروکسی (AHA) است که به طور طبیعی در نیشکر یافت می‌شود. این اسید به دلیل مولکول‌های کوچک خود به راحتی درون پوست نفوذ می‌کند و به عنوان یک ماده موثر در محصولات مراقبت از پوست استفاده می‌شود. گلیکولیک اسید به لایهبرداری از سلول‌های مرده پوست کمک می‌کند، باعث روشن‌تر شدن آن می‌شود و با تحریک کلاژن می‌تواند خطوط ریز و چین‌وچروک را از بین ببرد. از این ترکیب معمولا در محصولات ضد پیری و برای بهبود بافت و رنگ پوست استفاده می‌کنند. با این حال، ممکن است گلیکولیک‌اسید حساسیت پوست به نور خورشید را افزایش دهد. بنابراین، استفاده از کرم ضد آفتاب در کنار آن توصیه می‌شود.
مکانیسم اثر Glycolic Acid
مکانیسم ترکیبات حاوی این ماده بر پایه توانایی آن در نفوذ به لایه‌های بالایی پوست و تاثیر بر پیوندهای بین سلول‌های مرده عمل می‌کند. در واقع، اثرگذاری این ماده به سه روش اصلی است که به شرح زیر هستند:
- لایهبرداری شیمیایی: گلیکولیک اسید پیوندهای بین سلول‌های مرده سطح پوست (کراتینوسیت‌ها) را تجزیه می‌کند. این امر باعث می‌شود تا سلول‌های مرده پوست جدا شده و پوست تازه و سالم زیرین آشکار شود.
- افزایش تولید کلاژن: این ماده می‌تواند در لایه‌های عمیق‌تر پوست نفوذ کند و با تحریک فیبروبلاست‌ها، تولید کلاژن را افزایش دهد. کلاژن پروتئینی است که به استحکام و انعطاف‌پذیری پوست کمک می‌کند و باعث از بین رفتن چین‌وچرک و خطوط ریز پوست می‌شود.
- مرطوب‌کنندگی و جوان‌سازی: گلیکولیک اسید نوعی مرطوب‌کننده طبیعی به‌شمار می‌آید و به حفظ رطوبت پوست کمک می‌کند. این ماده با افزایش گردش سلولی باعث بهبود وضعیت ظاهری پوست می‌شود و آسیب‌های ناشی از آفتاب و لکه‌های پوستی را کاهش می‌دهد.
بیشتر بدانید: هیالورونیک اسید
کاربرد اسید گلیکولیک
این ماده با بازسازی سلول‌های پوستی و تحریک فرآیندهای ترمیمی به شکل طبیعی منجر به بهبود ظاهر کلی پوست می‌شود. مهم‌ترین کاربردهای Glycolic Acid شامل موارد زیر هستند:
۱- گلیکولیک اسید برای پوست
این ماده به دلیل خاصیت لایهبرداری ملایم، بافت پوست را صاف و نرم می‌کند. به همین دلیل می‌توان از آن برای نقاطی از پوست که ضخیم و خشک هستند مانند آرنج، زانو و پشت بازو استفاده کرد. همچنین، دیگر خاصیت این ماده یعنی تحریک تولید کلاژن به جوان‌سازی پوست و کاهش چین‌وچروک کمک می‌کند.
۲- گلیکولیک اسید برای زیر بغل
محصولات حاوی Glycolic Acid به دلیل خاصیت روشن‌کنندگی و لایهبرداری می‌توانند به کاهش تیرگی زیر بغل کمک کنند. این محصولات با حذف لایه‌های سطحی پوست و تحریک بازسازی سلول‌های جدید باعث روشن‌تر شدن پوست ناحیه زیر بغل می‌شوند.
۳- گلیکولیک اسید برای جوش
وجود این ماده در محصولات مراقبتی از پوست به لایهبرداری و پاکسازی منافذ کمک می‌کند. این فرآیند برای جلوگیری از تشکیل جوش و آکنه بسیار مفید است. همچنین، با کاهش تولید چربی، تحریک رشد سلول‌های جدید و رطوبت‌رسانی به پوست باعث بهبود جوش‌های فعال و از بین رفتن جای آکنه می‌شود. در واقع، محصولات حاوی Glycolic Acid با کوچک کردن منافذ باز پوست و کنترل چربی به بهبود آکنه کمک می‌کنند.
۴- گلیکولیک اسید برای تیرگی پوست
تیرگی پوست معمولا به دلیل افزایش رنگدانه‌ها (هیپرپیگمانتاسیون) است. اسید گلیکولیک با لایهبرداری سلول‌های مرده و تحریک بازسازی سلولی به کاهش لکه‌های تیره پوست کمک می‌کند. استفاده منظم از محصولات حاوی این ماده زیر نظر متخصص پوست منجر به روشن‌تر شدن و شفافیت بیشتر پوست می‌شود.
بیشتر بدانید: آزلائیک اسید
۵- گلیکولیک اسید برای بیکینی
برخی افراد از تیرگی ناحیه بیکینی خود احساس خوبی ندارند. محصولات حاوی Glycolic Acid با خاصیت روشن‌کنندگی به کاهش تیرگی این ناحیه کمک می‌کنند. گلیکولیک اسید با لایهبرداری از سلول‌های مرده پوست و تحریک تولید کلاژن در ناحیه حساس بیکینی باعث روشن‌تر شدن آن می‌شود. همچنین، از رشد موهای زیر پوستی در این ناحیه جلوگیری می‌کند.
۶- گلیکولیک اسید برای پوست مرغی
پوست مرغی یا کراتوز پیلاریس نتیجه تجمع سلول‌های مرده و کراتین در فولیکول‌های مو است که باعث ایجاد برجستگی‌های کوچک و زبر می‌شود. Glycolic Acid با تجزیه سلول‌های مرده و نرم کردن بافت پوست به کاهش این برجستگی‌ها کمک می‌کند.
روش استفاده از اسید گلیکولیک
برای انتخاب فرم مناسب محصولات حاوی Glycolic Acid بهتر است حتما با پزشک متخصص پوست مشورت کنید. پزشک روش استفاده صحیح و مقدار مناسب محصول را بر اساس نوع مشکل پوستی توصیه می‌کند. مصرف این محصولات زیر نظر متخصص بسیار حائز اهمیت است. چرا که استفاده نادرست می‌تواند باعث تحریک، حساسیت پوستی یا تشدید مشکل شود.
پزشک معمولا برای دفعه اول، یک محصول با غلظت پایین گلیکولیک اسید تجویز می‌کند که باید آن را پس از پاکسازی پوست از شر آلودگی‌ها و چربی‌های سطحی استفاده کنید. یادتان باشد، همیشه از محصولات مراقبت از پوست تست حساسیت بگیرید. بدین معنی که ابتدا مقدار کمی از آن را روی قسمت کوچکی از پوست مثل پشت گوش یا پشت دست بزنید و چند ساعت صبر کنید تا مطمئن شوید نسبت به آن حساسیت و واکنش منفی ندارید.
بهترین زمان استفاده از این ماده، شب‌ها است. شما باید استفاده از محصولات حاوی Glycolic Acid را به تدریج، مثلا یک بار در هفته شروع کنید. اگر پوست‌تان دچار واکنش منفی نشد، می‌توانید آن را هفته‌ای سه بار مورد استفاده قرار دهید. همچنین، زمانی که هدف شما از مصرف این محصولات، لایهبرداری ملایم است باید از آن‌ها در زمان کوتاه و مشخص، مثلا یک یا ۲ بار در هفته استفاده کنید. اگر پوست حساسی دارید، حتما به پزشک اطلاع دهید تا دوز این ماده متناسب با شرایط پوستی شما تجویز شود.
انواع فرم‌های موجود گلیکولیک اسید
در حال حاضر، محصولات مراقبت از پوست حاوی Glycolic Acid را به شکل‌های مختلفی تولید می‌کنند تا برای پوست‌ها با نیازهای گوناگون و در بخش‌های مختلف بدن مناسب باشد. در ادامه، مهم‌ترین فرم‌های این ماده را معرفی می‌کنیم:
محلول
محلول حاوی گلیکولیک اسید ۲۰ درصد یکی از اشکال موثر آلفا هیدروکسی اسید است که به تقویت پوست صورت و گردن کمک می‌کند. مولکول‌های محلول حاوی این ماده بسیار کوچک هستند؛ به همین دلیل به راحتی در پوست نفوذ می‌کنند و جذب خوبی دارند.
بیشتر بدانید: سرم نیاسینامید
سرم
سرم‌های حاوی این ماده اغلب با گلیکولیک اسید ۳۰ درصد فرموله می‌شوند و توانایی بالایی در لایهبرداری پوست دارند. این محصولات با تحریک تولید کلاژن به رفع چین‌وچروک و تیرگی پوست کمک می‌کنند. از آن جایی که این سرم‌ها ممکن است با غلظت Glycolic Acid بیشتر یا کمتر هم تولید شوند، بهتر است قبل از خرید با پزشک متخصص پوست مشورت کنید.
کرم
کرمهای حاوی این ماده معمولا با هدف مرطوب‌کنندگی و لایهبرداری همزمان تولید می‌شوند. اغلب کرمهای فرموله‌شده با ترکیب مذکور دارای گلیکولیک اسید ۵۰ درصد هستند تا با اثرگذاری بر اولین لایه پوست، سلول‌های مرده و قدیمی را از بین ببرند. به همین دلیل، معمولا پزشکان برای بهبود مشکلات پوستی مانند هیپرپیگمانتاسیون خفیف، کک‌ومک، لکه‌های متوسط و ملاسما، کرمهای حاوی Glycolic Acid تجویز می‌کنند. با این حال، ممکن است کرمهای مورد نظر با غلظت متفاوت اسید گلیکولیک مانند ۱۰، ۲۰ یا ۳۰ درصد تولید شوند؛ به همین دلیل قبل از خرید بهتر است حتما با متخصص پوست مشورت کنید.
بیشتر بدانید: سالیسیلیک اسید
تونر
تونر معمولا حاوی گلیکولیک اسید ۱۰ درصد است و برای لایهبرداری ملایم و روزانه استفاده می‌شود. از این محصول بعد از شستشوی صورت استفاده می‌کنند تا پوست برای جذب بهتر مرطوبکننده‌ها و سرم‌ها آماده شود.
بیشتر بدانید: کلاژن پپتید چیست؟
بهترین برند گلیکولیک اسید
انتخاب بهترین برند Glycolic Acid به نیازهای پوستی و نوع محصول مورد استفاده (سرم، تونر، کرم و…) بستگی دارد. در حال حاضر، چندین برند معتبر در بازار وجود دارند که فرم‌های مختلف این ماده را با کیفیت بالایی تولید می‌کنند. معروف‌ترین برندها شامل موارد زیر هستند:
- تونر گلیکولیک اسید اوردینری: مناسب برای برای لایهبرداری ملایم، روشن‌کنندگی و هموار کردن بافت ناهموار پوست
- سرم گلیکولیک اسید ویتالیر: مناسب برای کنترل چربی پوست، لایهبرداری ملایم، رفع لک‌های پوستی و روشن‌کنندگی پوست
- سرم گلیکولیک اسید بایومارین: مناسب برای بستن منافذ باز پوست، کنترل چربی، بهبود جوش و تقویت انعطاف‌پذیری پوست
- سرم و کرم گلیکولیک اسید باباریا: مناسب برای رفع چین‌وچروک، لایهبرداری ملایم، رطوبت‌رسانی به پوست، بهبود جوش و رفع جای آن
- کرم گلیکولیک اسید هیدرودرم: مناسب برای لایهبرداری پوست، افزایش رطوبت پوست، روشن‌کنندگی و رفع لکه‌های پوستی
آیا گلیکولیک اسید بارداری را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
استفاده از محصولات موضعی حاوی Glycolic Acid با غلظت پایین در دوران بارداری معمولا به عنوان یک گزینه ایمن در نظر گرفته می‌شوند. با این حال، بهتر است قبل از شروع استفاده از هر نوع محصول پوستی در دوران بارداری با یک متخصص پوست یا دکتر زنان و زایمان مشورت کنید.
راهنمای مراجعه به پزشک
گلیکولیک اسید نوعی آلفا هیدروکسی اسید است که به دلیل داشتن مولکول‌های کوچک به راحتی جذب پوست می‌شود. این ماده به لایهبرداری از سلول‌های مرده روی پوست کمک می‌کند و می‌تواند چین‌وچروک آن را کاهش دهد. در حال حاضر، محصولات آرایشی و بهداشتی متنوعی با این ماده ساخته می‌شوند که برای انتخاب آن‌ها بر اساس نوع پوست خود باید حتما با یک متخصص پوست مشورت کنید.
شما می‌توانید برای پرسیدن سوالات بیشتر درباره انواع فرم‌های Glycolic Acid و نحوه استفاده از آن‌ها به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر پوست آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر پوست از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
کرم باباریا و هیدرودرم
محصولات حاوی این ماده به لایهبرداری پوست، روشن‌تر شدن رنگ آن و بهبود بافت پوست کمک می‌کنند.
محصولات حاوی این ماده، حساسیت به نور خورشید را افزایش می‌دهند. به همین دلیل باید پس از استفاده از آن‌ها حتما کرم ضد آفتاب بزنید.
شما می‌توانید محصولات حاوی این ماده را از داروخانه‌های معتبر یا فروشگاه‌های آرایشی و بهداشتی خریداری کنید.
منابع: webmd | verywellhealth
