آشواگاندا (Ashwagandha) که به آن جینسینگ هندی یا گیلاس زمستانی هم می‌گویند، یک گیاهان دارویی مهم در طب آیورودا (طب سنتی هند) است. مردم هزاران سال است که از این گیاه برای کاهش استرس، افزایش سطح انرژی و بهبود تمرکز استفاده می‌کنند. اما برای اثبات اثربخشی و ایمنی آن باید مطالعات بیشتری انجام شود.
در این مقاله از مجله درمانکده به این سوال که آشواگاندا برای چیست و چه فواید و عوارضی دارد، پاسخ می‌دهیم. ما را تا انتهای این مطلب همراهی کنید.
فهرست محتوا
خواص آشواگاندا برای زنان و مردان
از فواید این گیاه دارویی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. به کاهش استرس و اضطراب کمک می‌کند
آشواگاندا به دلیل نقشی که در کاهش استرس دارد، از شهرت زیادی برخوردار است. این گیاه به عنوان آداپتوژن طبقه‌بندی می‌شود؛ یعنی ماده‌ای که به بدن کمک می‌کند با استرس مقابله کند. گیلاس زمستان واسطه‌های استرس مانند کورتیزول را کنترل می‌کند و فعالیت محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA) یا سیستم تنظیم‌کننده پاسخ استرس را کاهش می‌دهد.
در یک مطالعه کوچک هشت هفته‌ای با ۵۸ شرکت‌کننده، سطح استرس و میزان هورمون کورتیزول در کسانی که روزانه ۲۵۰ یا ۶۰۰ میلی‌گرم عصاره گیلاس زمستانی مصرف کردند، به طرز چشمگیری کاهش یافت. علاوه بر این، خواب افراد هم بهبود پیدا کرد. در یک مطالعه دیگر که روی ۶۰ نفر انجام شد، مصرف روزانه ۲۴۰ میلی‌گرم عصاره گیلاس زمستانی به مدت ۶۰ روز با کاهش اضطراب همراه بود.
تحقیقات اولیه نشان می‌دهد گیلاس زمستانی ممکن است یک مکمل مفید برای استرس و اضطراب باشد. با این حال، بعضی از محققان معتقدند که شواهد کافی برای ایجاد اجماع در مورد مناسب‌ترین دوز و شکل آشواگاندا برای درمان اختلالات مرتبط با استرس وجود ندارد.
بیشتر بدانید: دمنوش برای سرماخوردگی
۲. برای عملکرد ورزشی مفید است
بعضی از تحقیقات به بررسی فواید آشواگاندا در بدنسازی و سایر ورزش‌ها پرداخته و به این نتیجه رسیده‌اند که این گیاه روی عملکرد ورزشی تاثیر مثبت دارد و می‌تواند مکمل ارزشمندی برای ورزشکاران باشد.
بررسی نتایج ۱۲ مطالعه که از گیلاس زمستانی در دوزهای مختلف (۱۲۰ تا ۱۲۵۰ میلی‌گرم) استفاده کرده بودند، نشان داد که این گیاه عملکرد فیزیکی از جمله قدرت و استفاده از اکسیژن را در طول ورزش افزایش می‌دهد.
در یک مطالعه دیگر هم مشاهده شد گیلاس زمستانی می‌تواند حداکثر اکسیژن مصرفی (VO2 max) را افزایش دهد. VO2 max حداکثر اکسیژنی است که فرد می‌تواند در طول فعالیت شدید استفاده کند. داشتن VO2 max بهینه برای ورزشکاران و غیر ورزشکاران مهم است. VO2 max پایین با افزایش خطر مرگ و میر همراه است؛ در حالی که VO2 max بالا خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می‌دهد.
علاوه بر این، گیلاس زمستانی ممکن است به افزایش قدرت عضلانی کمک کند. در یک مطالعه، قدرت و اندازه عضلات در مردانی که ۶۰۰ میلی‌گرم آشواگاندا در روز مصرف کردند و به مدت هشت هفته تمرینات مقاومتی انجام دادند، در مقایسه با دیگران افزایش یافت.
۳. علائم بعضی از مشکلات سلامت روان را کاهش می‌دهد
شواهد حاکی از آن است که گیلاس زمستانی به کاهش علائم بیماری‌های روانی از جمله افسردگی کمک می‌کند. در یک مطالعه، محققان اثرات این گیاه را در ۶۶ فرد مبتلا به اسکیزوفرنی که از افسردگی و اضطراب رنج می‌بردند، بررسی کردند. آن‌ها متوجه شدند که مصرف روزانه ۱۰۰۰ میلی‌گرم عصاره گیلاس زمستانی به مدت ۱۲ هفته با کاهش افسردگی و اضطراب همراه است.
همچنین تحقیقات محدود نشان داده‌اند که گیلاس زمستانی ممکن است به بهبود اختلالات شناختی در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی کمک کند. با این حال، درباره این موضوع باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
بیشتر بدانید: بهترین دمنوش برای چربی خون
۴. سطح تستوسترون و قدرت باروری مردان را افزایش می‌دهد
از آشواگاندا برای زود انزالی، افزایش سطح تستوسترون و بهبود قدرت باروری استفاده می‌شود. همچنین ممکن است آشواگاندا برای اسپرم مفید باشد و غلظت و تحرک آن را افزایش دهد.
در یک مطالعه، ۴۳ مرد ۴۰ تا ۷۰ ساله مبتلا به اضافه وزن و خستگی خفیف روزانه به مدت هشت هفته قرص حاوی عصاره آشواگاندا یا دارونما مصرف کردند. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که مصرف مکمل گیلاس زمستانی با افزایش ۱۸ درصدی DHEA-S همراه است. DHEA-S یک نوع هورمون جنسی است که در تولید تستوسترون نقش دارد.
۵. در کنترل قند خون نقش دارد
شواهد محدود نشان می‌دهد که گیلاس زمستانی برای افراد مبتلا به دیابت یا قند خون بالا مفید است. محققان با بررسی ۲۴ مطالعه مختلف متوجه شدند که این گیاه می‌تواند سطح قند خون، هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c)، انسولین، چربی خون و نشانگرهای استرس اکسیداتیو را کاهش دهد.
گفته می‌شود بعضی از ترکیبات آشواگاندا از جمله ویتافرین A فعالیت ضد دیابتی قوی دارند و به تحریک سلول‌ها برای دریافت گلوکز (قند) از جریان خون کمک می‌کنند. با این حال، برای درک بهتر این موضوع باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
۶. التهاب را کاهش می‌دهد
ویتافرین A که در گیلاس زمستانی یافت می‌شود به کاهش التهاب در بدن کمک می‌کند. در یک مطالعه، محققان به افراد مبتلا به کووید-۱۹ (کرونا) به مدت هفت روز دارویی دادند که حاوی ۰/۵ گرم آشواگاندا و سایر گیاهان بود. این دارو سطح نشانگرهای التهابی CRP، IL-6 و TNF-α را کاهش داد.
۷. عملکرد مغز و حافظه را بهبود می‌بخشد
بر اساس تحقیقات، گیلاس زمستانی می‌تواند عملکرد شناختی را در جمعیت‌های خاص از جمله سالمندان مبتلا به اختلال شناختی خفیف و افراد مبتلا به اسکیزوفرنی بهبود بخشد. یک مطالعه روی ۵۰ بزرگسال نشان داد که مصرف روزانه ۶۰۰ میلی‌گرم عصاره آشواگاندا به مدت هشت هفته به بهبود حافظه فوری، قدرت توجه و سرعت پردازش اطلاعات کمک می‌کند. محققان معتقدند که ترکیبات موجود در این گیاه از جمله ویتافرین A در مغز خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارند و برای سلامت شناختی مفیدند.
بیشتر بدانید: خواص عرق خارشتر
۸. روی خواب تاثیر مثبت دارد
بسیاری از مردم از گیلاس زمستانی برای تقویت خواب آرام استفاده می‌کنند. بعضی از تحقیقات هم نشان داده‌اند که این گیاه می‌تواند به بهبود مشکلات خواب کمک کند. به عنوان مثال، در یک مطالعه که روی ۵۰ بزرگسال ۶۵ تا ۸۰ ساله انجام شد، مصرف روزانه ۶۰۰ میلی‌گرم ریشه آشواگاندا به مدت ۱۲ هفته به طور قابل‌توجهی کیفیت خواب و هوشیاری ذهنی را پس از بیدار شدن بهبود بخشید.
طریقه مصرف قرص آشواگاندا
دستورالعمل خاصی در مورد بهترین زمان مصرف آشواگاندا وجود ندارد. شما می‌توانید مکمل این گیاه را به صورت تک‌دوز یا در چند دوز منقسم، همراه با غذا یا با معده خالی مصرف کنید.
توصیه‌ها در مورد دوز گیلاس زمستانی متفاوت است. تحقیقات نشان می‌دهد این گیاه در دوز ۲۵۰ تا ۱۲۵۰ میلی‌گرم در روز برای شرایط مختلف موثر است. اگر درباره این موضوع به راهنمایی بیشتری نیاز دارید، با متخصص تغذیه یا پزشک مشورت کنید.
بیشتر بدانید: چه کسانی نباید دمنوش به لیمو بخورند؟
عوارض قرص آشواگاندا
مصرف این گیاه تا سه ماه برای اکثر افراد بی‌خطر است. با این حال، اطلاعات زیادی در مورد اثرات طولانی‌مدت آن وجود ندارد. حتی اگر بهترین قرص آشواگاندا را تهیه کنید، ممکن است بعد از مصرف آن با مشکلات زیر مواجه شوید:
- ناراحتی دستگاه گوارش فوقانی
- خواب‌آلودگی
- اسهال
- استفراغ
به ندرت ممکن است مشکلات کبدی از جمله نارسایی شدید کبد و نیاز به پیوند کبد رخ دهد.
افراد آسیب‌پذیر
اگر یکی از موارد زیر در مورد شما صدق می‌کند، نباید از گیاه آشواگاندا یا مکمل‌های حاوی آن استفاده کنید:
- باردار هستید (گیلاس زمستانی ممکن است باعث سقط جنین شود).
- در دوران شیردهی به‌سر می‌برید (اطلاعات زیادی درباره تاثیر گیلاس زمستانی روی زنان شیرده و شیرخواران وجود ندارد).
- به سرطان پروستات حساس به هورمون مبتلا هستید.
- از داروهای خاص مانند بنزودیازپین‌ها، ضد تشنج‌ها، داروهای دیابت، داروهای فشار خون بالا و هورمون تیروئید استفاده می‌کنید.
- قرار است به زودی جراحی کنید (حداقل از ۲ هفته قبل از جراحی مصرف گیلاس زمستانی را متوقف کنید).
- بیماری خود ایمنی دارید (مثل لوپوس، ام‌اس و روماتیسم مفصلی).
- اختلال تیروئید دارید.
- به مشکل کبدی مبتلا هستید.
بیشتر بدانید: خواص چای سبز
کلام پایانی
در این مقاله به این سوال که ashwagandha چیست و چگونه مصرف می‌شود، پاسخ دادیم. اکنون می‌دانید که این گیاه ممکن است به کاهش اضطراب و استرس، حمایت از خواب آرام و حتی بهبود عملکرد شناختی و تقویت قدرت باروری کمک کند.
آشواگاندا احتمالا در کوتاه‌مدت برای اکثر مردم بی‌خطر است. با این حال، برای همه مناسب نیست. بنابراین مهم است که قبل از امتحان کردن آن با متخصص تغذیه یا پزشک خود صحبت کنید. برای این کار می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله متخصص تغذیه آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری متخصص تغذیه از متخصص تغذیه مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
آشواگاندا درختچه‌ای همیشه سبز است که در آسیا و آفریقا می‌روید. این گیاه حاوی مواد شیمیایی خاصی است که به آرام کردن مغز، کاهش تورم، کاهش فشار خون و تغییر سیستم ایمنی کمک می‌کنند. آشواگاندا مکمل هم دارد و به شکل قرص و کپسول در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد.
این گیاه ممکن است به دلیل بهبود کیفیت خواب و کاهش استرس و اضطراب به افزایش قد کمک کند. با این حال، برای تایید این موضوع باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
وقتی از بهترین مکمل آشواگاندا صحبت به میان می‌آید، می‌توان به مدین فارما و نچرال ورلد اشاره کرد.
شما می‌توانید مکمل این گیاه را از داروخانه‌ها و فروشگاه‌های آنلاین معتبر تهیه کنید.
منابع: healthline, webmd
اسم این میوه فیسالیس هست