pdw در آزمایش خون چیست و میزان نرمال آن چه قدر است؟

اصطلاح pdw در آزمایش خون CBC نشان‌دهنده یکی از پارامترهای مهمی است که برای ارزیابی سلامت پلاکت‌ها استفاده می‌شود. در واقع، این تست که آن را با نام پهنای توزیع پلاکتی هم می‌شناسند، به پزشک در تشخیص شمارش پلاکت خون و زمان توزیع آن‌ها کمک می‌کند. افزایش یا کاهش غیر طبیعی pdw ممکن است نشان‌دهنده اختلالی در بدن باشد که در این صورت نیاز به بررسی دقیق‌تر توسط پزشک دارد. از همین‌رو مقدار pdw در آزمایش خون و ارتباط آن با دیگر شاخص‌های خونی می‌تواند به تشخیص و مدیریت بیماری‌های مرتبط با سلامت پلاکت‌ها کمک کند.

اگر کنجکاو هستید از نتیجه برگه آزمایش خون خود سر در بیاورید، در این مقاله از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا شما را با مفهوم pdw در آزمایش خون و تفسیر آن بیشتر آشنا کنیم.

منظور از pdw در آزمایش خون چیست؟

شاخص pdw در آزمایش خون که مخفف Platelet Distribution Width است، توصیف‌کننده عرض نسبی پلاکت‌ها بر حسب حجم در تجزیه و تحلیل کلی خون (شمارش CBC) است. در واقع، این شاخص که به آن پهنای توزیع پلاکتی هم می‌گویند، تغییرات را در اندازه پلاکت‌های خون بررسی می‌کند و میزان تفاوت در اندازه آن‌ها را نشان می‌دهد. 

پلاکت‌ها کوچک‌ترین سلول‌های خونی هستند که پس از ساخته شدن در مغز استخوان، وارد جریان خون می‌شوند. این سلول‌های خونی کروی شکل در طول فرآیند انعقاد خون به قطع خونریزی کمک می‌کنند. آن‌ها به یکدیگر و رشته‌های فیبرین می‌چسبند تا خونریزی قطع شود. در آزمایش خون CBC، پارامتر PDW زمان توزیع پلاکت‌ها در جریان خون و میزان تغییرات در اندازه آن‌ها را بررسی می‌کند. 

چه زمانی تست pdw در آزمایش خون تجویز می‌شود؟

ارزیابی پهنای توزیع پلاکتی معمولا به عنوان بخشی از شمارش خون کامل (CBC) انجام می‌شود. زمانی که با علائمی مانند خونریزی غیر طبیعی، خون دماغ شدن یا وجود خون در دستگاه گوارش به پزشک مراجعه کنید، آزمایش خون برای شما تجویز می‌شود تا شاخص PDW مورد بررسی قرار بگیرد. برخی از رایج‌ترین علائم کاهش پلاکت یا اختلال خونریزی که باعث تجویز آزمایش pdw می‌شوند، عبارت‌اند از:

• خونریزی‌های متعدد از بینی
• طولانی‌شدن قطع خونریزی از زخم کوچک
• ایجاد کبودی بدون علت و غیر قابل توضیح
• وجود خون در مدفوع
• خونریزی شدید پریودی
• بروز لکه‌های قرمز روی پوست با نام petechiae و مشابه بثورات پوستی
• ایجاد لکه‌های کوچک ارغوانی روی پوست با نام پورپورا ناشی از خونریزی زیر پوست

تفسیر pdw در آزمایش خون

تفسیر تست pdw در آزمایش خون با توجه به وضعیت بالینی بیمار و سایر پارامترها مانند PLT و MPV انجام می‌شود و به تنهایی نمی‌توان از آن به عنوان یک معیار قطعی برای تشخیص بیماری استفاده کرد. با این حال، شاخص pdw به پزشک کمک می‌کند تا به درک بهتری از وضعیت پلاکت‌ها و سیستم خون‌رسانی در بدن برسد. 

بیشتر بدانید: CBC در آزمایش خون چیست؟

معمولا نتایج زیر به تفسیر این پارامتر کمک می‌کنند:

رنج نرمال pdw 

مقدار پلاکت نرمال معمولا در خون افراد مختلف و با نژادهای گوناگون، متفاوت است. با این حال متخصصان معتقدند، اگر تعداد پلاکت‌ها به طور میانگین بین ۱۰ تا ۱۷.۹ باشد در محدوده رنج طبیعی قرار دارد. اما این بدان معنا نیست که pdw کمتر از ۱۰ در آزمایش خون خطرناک است. چرا که پزشکان این عدد را در کنار سایر فاکتورهای خونی مورد بررسی قرار می‌دهند.

نتیجه pdw پایین

پایین بودن pdw به معنی شاخص توزیع پلاکتی کم‌حجم است و معمولا آسیب شناختی ایجاد نمی‌کند. اغلب متخصصان معتقدند، پایین بودن این پارامتر در آزمایش خون جای نگرانی ندارد. البته اگر pdw به صورت غیر طبیعی در آزمایش خون پایین باشد در کنار سایر شاخص‌های خونی مانند PLT و MPV مورد بررسی قرار می‌گیرد. 

این عارضه ممکن است با یکی از بیماری‌ها و شرایط زیر در ارتباط باشد:

• لوسمی یا سرطان خون: سلول‌های سرطانی در خون، مغز استخوان را آلوده می‌کنند و بر پلاکت‌هایی که در مغز استخوان تشکیل می‌شوند، تاثیر می‌گذارند.
• هپاتیت مزمن B: این بیماری می‌تواند بر سیستم خون‌رسانی و عملکرد پلاکت‌ها تاثیر منفی داشته باشد.
• بیماری رادیواکتیو: پرتوهای رادیواکتیو بر عملکرد پلاکت‌ها تاثیر منفی می‌گذارند و تعداد آن‌ها را کاهش می‌دهند.
• سندرم میلوسپلاستی: این بیماری بر مغز استخوان تاثیر می‌گذارد و باعث کاهش تعداد پلاکت‌ها می‌شود.
• کم‌خونی شدید: در برخی از انواع کم‌خونی‌ها، اندازه پلاکت‌ها از حالت طبیعی یکنواخت‌تر می‌شوند و pdw در آزمایش خون کاهش می‌یابد.

بیشتر بدانید: آزمایش خون CBC Diff چیست؟

نتیجه pdw بالا

علت بالا بودن pdw در آزمایش خون را می‌توان نتیجه خارج شدن پلاکت‌ها از محدوده طبیعی خود دانست. زمانی که تعدادی از پلاکت‌ها اندازه کوچک و بعضی دیگر اندازه بزرگ داشته باشند، pdw بالا می‌رود. این وضعیت معمولا به دلیل فعال شدن پلاکت‌های ناشی از بیماری التهابی، تومور مغز استخوان یا بیماری قلبی و عروقی ایجاد می‌شود. 

دیگر شرایط و بیماری‌هایی که در بالا رفتن pdw نقش دارند، شامل موارد زیر هستند:

• التهاب: هر نوع بیماری التهابی در بدن باعث افزایش سطح پلاکت‌ها در خون می‌شود.
• بیماری‌های مزمن: برخی از بیماری‌های مزمن مانند روماتیسم مفصلی، ترومبوسیتوز، مشکلات پانکراس، پانکراتیت و بیماری التهابی روده می‌توانند باعث افزایش pdw شوند.
• استرس: عوامل تنش‌زا مانند فشارهای روانی و استرس می‌توانند تعادل بین پلاکت‌ها را در حجم خون برهم بزنند.
• عفونت: عفونت‌های شدید در اندازه و عملکرد پلاکت‌ها تغییر ایجاد می‌کنند و باعث بالا رفتن pdw در آزمایش خون می‌شوند.
• کم‌خونی: این عارضه یکی دیگر از مواردی است که به طور غیر مستقیم بر افزایش تعداد پلاکت‌ها تاثیر می‌گذارد، اما نمی‌توان بالا بودن شاخص توزیع پلاکتی در آزمایش خون را صرفا نشانه کم‌خونی دانست.
• خونریزی: در شرایطی مانند جراحی‌های سنگین که ممکن است فرد دچار خونریزی شود، تعداد پلاکت‌ها افزایش می‌یابند.
• سرطان: بیماران سرطانی معمولا به دلیل کاهش میزان اسیدوزیدها، تعداد سلول‌های لایه‌ای کمتری دارند که این وضعیت باعث افزایش پلاکت‌های خونی می‌شود.

بالا بودن pdw در آزمایش خون نشانه چیست؟

برخی متخصصان معتقدند، بالا بودن pdw در آزمایش خون می‌تواند نشان‌دهنده برخی شرایط خاص باشد که شامل موارد زیر هستند:

• افزایش احتمال سقط در زنان باردار
• افزایش احتمال آسیب به شبکیه چشم بیماران مبتلا به دیابت کنترل‌نشده 
• افزایش لخته خون و سکته قلبی یا مغزی
• افزایش احتمال ابتلا به سرطان مثانه یا معده

اگر پس از انجام آزمایش خون، متوجه شدید شاخص pdw از محدوده نرمال بالاتر است، نگران نشوید. چرا که این وضعیت می‌تواند موقتی باشد. بهترین راه‌کار در این شرایط، مراجعه به پزشک است تا pdw در آزمایش خون بالا به درستی تفسیر شود.

بیشتر بدانید: TIBC در آزمایش خون چیست؟

pdw در آزمایش خون بارداری

شاخص pdw به طور طبیعی در دوران بارداری کمی افزایش پیدا می‌کند. با این حال، زمانی که این پارامتر بیش از حد بالا باشد، احتمال ابتلا به دیابت بارداری و پره‌اکلمپسی وجود دارد. مقدار نرمال pdw در آزمایش خون بارداری بین ۹.۴۲ تا ۱۹.۱۲ است. اگر این فاکتور خونی در دوران بارداری بیشتر از حد نرمال باشد، پزشک متخصص زنان به ایجاد پره‌اکلمپسی بالا مشکوک می‌شود. با این وجود، برای تفسیر دقیق بالا بودن pdw در بارداری به تست تعداد پلاکت‌ها یا PLT و آزمایش حجم متوسط پلاکت‌ها یا MPV نیاز است.

بیشتر بدانید: MCH در آزمایش خون چیست؟

برای برگرداندن سطح pdw به حالت نرمال چه کار کنیم؟

برای نرمال کردن این فاکتور خونی ابتدا باید علت اصلی افزایش یا کاهش آن به طور دقیق توسط پزشک بررسی شود. شاخص pdw ممکن است تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند عفونت‌ها، التهابات، اختلالات خونی، کمبودهای تغذیه‌ای یا مشکلات مرتبط با مغز و استخوان دچار تغییر شده باشد. 

معمولا پزشک پس از مشاهده تغییر در سطح پهنای توزیع پلاکتی، از آزمایشات خونی و تصویربرداری‌های بیشتری برای بررسی وضعیت عمومی بدن و عملکرد اندام‌های مختلف کمک می‌گیرد. در نهایت، پس از مشخص شدن علت زمینه‌ای بالا رفتن pdw در آزمایش خون، پزشک از راه‌کارهای مناسب برای درمان آن استفاده می‌کند. 

به عنوان مثال، اگر علت بالا رفتن این شاخص، کمبود ویتامین B۱۲ باشد، تغییراتی در رژیم غذایی ایجاد می‌شود یا پزشک مصرف مکمل با دوز مناسب را آغاز می‌کند. همچنین، اگر pdw به دلیل بیماری کبدی یا کلیوی بالا رفته باشد، درمان مشکلات اندام‌های مذکور در اولویت قرار می‌گیرد.

آزمایشات مکمل تست PDW

زمانی که علت تغییر شاخص pdw در آزمایش خون مشخص نباشد، پزشک از نتیجه آزمایشات تکمیلی استفاده می‌کند. آزمایشات تکمیلی بر اساس علتی که پزشک به آن مشکوک شده و بررسی نتایج تست CBC شامل موارد زیر هستند:

• تست CRP یا ESR برای تشخیص التهاب
• آزمایشات مورد نیاز برای بیماری‌های عفونی و تشخیص باکتری‌ها یا ویروس‌ها
• آزمایش آنتی‌بادی HIT برای تایید بیماری خود ایمنی
• آزمایش نارسایی کلیه
• آزمایش اختلالات خونریزی مانند نقص در PT ،PTT و فیبرینوژن
• آزمایش مورد نیاز برای بررسی عملکرد کلیه
• آزمایش خون برای بررسی آهن، فولات و ویتامین B۱۲
• آسپیراسیون مغز استخوان و بیوپسی در موارد غیر قابل توضیح مانند احتمال وجود سرطان

راهنمای مراجعه به پزشک

شاخص pdw در آزمایش خون که از آن با عنوان پهنای توزیع پلاکتی هم یاد می‌کنند، میزان تفاوت در اندازه پلاکت‌ها را ارزیابی می‌کند. در واقع، این پارامتر که جزئی از تست شمارش کامل خون یا همان CBC است، تغییرات در اندازه پلاکت‌های خون را نشان می‌دهد. با توجه به اینکه pdw به تنهایی نمی‌تواند تشخیص قطعی برای یک بیماری خاص باشد، بسیار مهم است که هرگونه تغییر در این شاخص را با پزشک در میان بگذارید تا نتایج حاصل از آن به درستی تفسیر شوند.

شما می‌توانید برای پرسیدن سوالات بیشتر درباره این پارامتر مهم در برگه آزمایش خون خود شما می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله متخصص داخلی آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری متخصص داخلی از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید. همچنین می‌توانید با دکتر عمومی آنلاین مشاوره داشته باشید و یا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر عمومی به دکتر مد نظر خود مراجعه کنید.

سوالات متداول

منابع: ncbi | sciencedirect