آزمایش فریتین برای تشخیص چه بیماری است؟

آهن یکی از مواد معدنی ضروری برای فعالیت اندام‌های حیاتی بدن است. این ماده به طور طبیعی در بدن وجود ندارد و از طریق غذا جذب می‌شود. فریتین نوعی پروتئین ذخیره‌ای در بدن است که وظیفه جذب و ذخیره آهن را به عهده دارد. افزایش یا کاهش مقدار این پروتئين در خون، به طور مستقیم با کاهش یا افزایش میزان آهن بدن ارتباط دارد. آزمایش فریتین نیز برای بررسی کاهش یا افزایش فریتین خون در شرایط مختلف انجام می‌شود. در ادامه این مقاله از مجله سلامت درمانکده به این سوال پاسخ می‌دهیم که ازمایش فریتین برای چیست. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

فریتین در آزمایش خون چیست؟

حتما تاکنون عبارت ferritin را در آزمایش خون خود دیده‌اید و این سوال برایتان پیش آمده است که فریتین چیست. فریتین یکی از پروتئين‌های ذخیره آهن در بدن است که برای بررسی ذخایر آهن بدن اندازه‌گیری می‌شود. هر یک نانوگرم فریتین موجود در سرم خون معادل با هشت میلی‌گرم آهن ذخیره بدن است و مقدار آن به تناسب شرایط بدن، دچار کاهش یا افزایش می‌شود. کاهش یا افزایش مقدار فریتین خون باعث بروز برخی علائم در بدن می‌شود. شناخت این علائم در تشخیص و درمان به موقع بیماری‌های مختلف بسیار مهم است.

علت بالا بودن فریتین خون چیست؟

افزایش میزان فریتین در آزمایش خون دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد. برای مثال سلول‌های روده در برخی از افراد به دلیل نقص ژنتیکی، بیش از حد آهن را به خون جذب می‌کنند و همین باعث بالارفتن فریتین می‌شود. از دیگر دلایل افزایش فریتین در خون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ابتلا به بیماری آرتریت روماتوئيد
• سرطان خون
• لوسمی لنفوم هوچکین
• سرطان کبد
• آسیب طحال
• ابتلا به سندروم STILL با شروع بزرگسالی
• هپاتیت مزمن C
• مسمومیت با آهن
• کم‌خونی همولیتیک
• روماتیسم مفصلی
• لوپوس
• التهاب
• مصرف زیاد مشروبات الکلی
• چاقی
• بیماری کبدی
• سندروم پای بی‌قرار
• پرکاری تیروئید
• تالاسمی و دریافت خون مکرر
• ابتلا به دیابت نوع ۲

علائم فریتین بالا

زمانی که مقدار فریتین در خون افزایش یابد، فرد دچار هموکروماتوز یا اضافه بار آهن می‌شود که عوارضی به همراه دارد. از مهم‌ترین عوارض فریتین بالا در خون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد مفاصل
• اختلالات قلبی
• افزایش ریزش موها
• کاهش میل جنسی
• خستگی شدید
• درد شکمی
• کاهش وزن ناگهانی و بدون دلیل
• تپش قلب

بیشتر بدانید: آهن خون در برگه آزمایش

درمان فریتین بالا چیست؟

میزان فریتین خون به دلایل مختلفی افزایش پیدا می‌کند، به همین دلیل شیوه درمان فریتین بالا در افراد مختلف با هم متفاوت است. پزشک بعد از معاینه و بررسی شرح حال مریض، درمان را آغاز می‌کند. برای مثال یکی از دلایل بالابودن فریتین در خون، ابتلا به تالاسمی و دریافت خون است. همزمان با دریافت یک واحد خون، فریتین موجود در آن را نیز دریافت می‌کنند و همین منجر به افزایش فریتین خون در این افراد می‌شود. درمان مناسب برای جلوگیری از افزایش فریتین خون در افراد مبتلا به تالاسمی، تجویز داروی دسفرال است. مصرف این دارو صرفا با نسخه و تجویز پزشک مجاز است و نباید آن را بدون نظر پزشک و خودسرانه مصرف کنید.

علت پایین بودن فریتین خون چیست؟

کمبود فریتین خون نشانه کمبود آهن در بدن است و زمانی رخ می‌دهد که فرد کمتر از نیاز روزانه خود آهن دریافت می‌کند. مهم‌ترین دلیل کمبود فریتین در خون، ابتلا به کم‌خونی فقر آهن است که در آن تعداد سلول‌های خونی کاهش می‌یابند. از دیگر دلایلی که باعث کاهش فریتین در خون می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خونریزی شدید در دوره قاعدگی
• بارداری
• بیماری کلیوی
• خونریزی ارگان‌های داخلی
• همودیالیز
• اختلال در ساخت سلول‌های خونی
• رژیم غذایی نامناسب
• اختلال گوارشی

علائم فریتین پایین

همزمان با کاهش میزان فریتین در خون، علائم زیر بروز پیدا می‌کنند:

• سردرد شدید و مداوم
• خستگی زیاد
• تحریک‌پذیری
• بدخلقی
• سرگیجه و ضعف
• مشکل تنفسی بدون دلیل
• پا درد بدون دلیل
• شنیدن صدای زنگ در گوش
• مشکل تمرکز
• مشکل حافظه

درمان فریتین پایین چیست؟

برای درمان فریتین پایین باید حتما به متخصص بیماری داخلی یا متخصص هماتولوژی مراجعه کنید تا بهترین دارو برای فریتین پایین را با توجه به شرایطی که دارید، تجویز کند. بهترین قرص برای فریتین پایین طبق نظر پزشکان، قرصی است که کمترین عارضه و ناسازگاری را با بدن شما داشته باشد. گاهی حتی بدون نیاز به قرص و فقط با اصلاح رژیم غذایی می‌توان میزان فریتین خون را به محدوده نرمال رساند.

میزان نرمال ferritin در زنان

مقدار نرمال فریتین در زنان در سنین و شرایط مختلف با هم فرق می‌کند، اما در حالت کلی محدوده نرمال فریتین در زنان بین ۱۰ الی ۱۵۰ نانوگرم در دسی‌لیتر است و در آزمایشگاه‌های مختلف ممکن است متفاوت باشد. به این نکته توجه کنید که میزان فریتین در زنان یائسه با میزان آن در دوره بارداری یا پریودی متفاوت است. پایین‌بودن میزان فریتین خون در پریودی به دلیل خونریزی در این دوره کاملا طبیعی است.

بیشتر بدانید: tibc در آزمایش خون چیست؟

فریتین کمتر از 10 در زنان نشانه کمبود فریتین است و نیاز به بررسی بیشتر و درمان دارد. عوارض کمبود فریتین در زنان شامل خستگی شدید، بی‌حالی، ضعف، سرگیجه و سردردهای مزمن است. اگر این علائم را دارید، می‌توانید از طریق خدمات نوبت‌دهی درمانکده با یک متخصص هماتولوژی به صورت آنلاین یا حضوری مشورت کنید.

میزان نرمال ferritin در مردان

مقدار نرمال فریتین خون در مردان بین ۱۲ الی ۳۰۰ نانوگرم بر دسی‌لیتر متفاوت است. شرایط مختلف مثل بیماری یا افزایش سن می‌تواند باعث کاهش یا افزایش این مقدار شود. بهترین راه برای بررسی میزان فریتین خون در مردان، چکاپ منظم است.

بیشتر بدانید: mch در آزمایش خون

آزمایش فریتین در کودکان

نوزادان و کودکان به دلیل اینکه در سن رشد هستند، به آهن بیشتری نیاز دارند و به همین دلیل مقدار فریتین آن‌ها بیشتر از بزرگسالان است. مقدار فریتین در خون از دوره نوزادی تا ورود به دوره نوجوانی، کاهش می‌یابد. مقدار فریتین برای نوزادان ۲۰۰ تا ۶۰۰ نانوگرم بر دسی‌لیتر متغیر است. این میزان در سنین بالاتر یعنی ۶ ماهگی تا ۵ سالگی، کاهش می‌یابد و به ۵۰ تا ۲۰۰ نانوگرم بر دسی‌لیتر می‌رسد.

آیا برای آزمایش ferritin باید ناشتا بود؟

برای آزمایش فریتین خون، نیازی به ناشتایی نیست اما چون ممکن است همراه با این آزمایش پزشک تست‌های دیگری نیز برای شما تجویز کرده باشد، بهتر است در مورد ناشتایی و شرایط قبل از آزمایش با پزشک مشورت کنید. شما می‌توانید برای دریافت نوبت مشاوره حضوری یا آنلاین با متخصص هماتولوژی، از خدمات نوبت‌دهی حضوری یا اینترنتی درمانکده استفاده کنید.

آمادگی برای آزمایش ferritin

به طور کلی آزمایش فریتین خون به آمادگی خاصی نیاز ندارد، اما اگر داروی خاص یا مکمل آهن مصرف می‌کنید، بهتر است قبل از آزمایش در مورد ارتباط دارو با نتیجه آزمایش از پزشک خود مشورت بگیرید. برای مثال مصرف مکمل‌های آهن باید از حداقل سه روز قبل از انجام آزمایش قطع شود. علاوه بر این شرایط زیر هم می‌توانند روی نتیجه آزمایش شما تاثیر بگذارند:

• رژیم غذایی پرآهن
• ورزش و فعالیت شدید قبل از آزمایش
• قاعدگی
• مصرف دخانیات
• اهدا یا دریافت خون در روزهای گذشته
• مصرف داروهای حاوی آهن

سخن پایانی

می‌توان گفت که اکثر افراد از انجام آزمایش و دیدن نتایج آن، استرس دارند. آن‌ها از مواجه‌شدن با نتایج غیرطبیعی فریتین خون می‌ترسند. اما کاهش یا افزایش فریتین خون لزوما به معنی این نیست که شما یک بیماری لاعلاج و خطرناک دارید. طبق آمارها میزان فریتین خون یک نفر از هر ۲۰ نفر سالم، خارج از محدوده طبیعی است. در این مقاله از مجله پزشکی درمانکده سعی کردیم تا به مهم‌ترین سوالات شما در ارتباط با آزمایش فریتین خون پاسخ دهیم. برای دریافت نوبت مشاوره پزشکی به صورت آنلاین یا حضوری می‌توانید از خدمات درمانکده استفاده کنید.

برای این کار می‌توانید از طریق سایت درمانکده اقدام کنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله متخصص هماتولوژی آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری متخصص هماتولوژی از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.

سوالات متداول

منابع: medlineplus | my.clevelandclinic