استیل سیستئین چیست؟ در چه مواردی مصرف می‌شود و چه عوارضی دارد؟

استیل سیستئین یا N-استیل سیستئین (NAC) از اسید آمینه L-سیستئین که یکی از بلوک‌های سازنده پروتئین‌ها است، به دست می‌آید. کاربردهای احتمالی این دارو از کنترل قند خون تا درمان مشکلات ریوی گسترده است. پزشکان معتقدند که NAC سنتز گلوتاتیون را تحریک می‌کند. گلوتاتیون ترکیبی است که رادیکال‌های آزاد را از بین می‌برد و از این طریق مانع التهاب و آسیب می‌شود. این مقاله از مجله درمانکده به بررسی تاثیر NAC روی بدن می‌پردازد و تداخلات دارویی و عوارض جانبی آن را توضیح می‌دهد. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

کاربرد داروی استیل سیستئین

به استيل سيستئين به انگليسی Acetyl cysteine می‌گویند. این دارو به شکل‌های مختلف و در دوزهای متفاوت تولید می‌شود. برای مثال، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قرص استیل سیستئین ۲۰۰ میلی‌گرم
• قرص جوشان استیل سیستئین 600 میلی‌گرم
• ساشه ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی‌گرم
• محلول استنشاقی ۳۰۰ میلی‌گرم/ ۳ میلی‌لیتر
• آمپول ۲ گرم/ میلی‌لیتر

محققان پتانسیل داروی ACETYLCYSTEINE را برای کمک به درمان طیف گسترده‌ای از مشکلات پزشکی بررسی کرده‌اند. بعضی از تحقیقات نشان داده‌اند که استفاده از NAC ممکن است در موارد زیر کمک‌کننده باشد:

۱. درمان مشکلات سلامت روان

افزایش NAC در بدن سطح بعضی از نوروترنسمیترها (انتقال‌دهنده‌های عصبی) را افزایش می‌دهد که این موضوع ممکن است عملکرد ذهنی فرد را بهبود بخشد. بر اساس تحقیقات، NAC می‌تواند به کاهش علائم بیماری‌های روانی مختلف از جمله اختلال دوقطبی، اختلال وسواس فکری عملی (OCD) و اسکیزوفرنی کمک کند.

نتیجه تحقیقات در مورد تاثیر NAC روی تسکین علائم بیماری‌های روانی امیدوارکننده است؛ اما اکثر پزشکان آن را به عنوان تنها راه‌کار درمانی توصیه نمی‌کنند. به عبارت دیگر، پزشک می‌تواند از آن در کنار روان‌درمانی و سایر داروها استفاده کند.

بیشتر بدانید: قرص لیتیوم برای چیست؟ قرصی برای درمان اختلالات روحی روانی!

۲. درمان بیماری‌های ریوی و رفع خلط

استیل سیستئین برای ریه هم مفید است. به همین دلیل، بعضی از پزشکان استفاده از آن را به افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن ریوی مانند برونشیت یا فیبروز کیستیک توصیه می‌کنند. البته تحقیقات مختلف در مورد کاربرد NAC برای درمان بیماری‌های ریوی به نتایج متفاوتی رسیده‌اند. بنابراین در این زمینه باید مطالعات بیشتری انجام شود.

۳. بهبود حساسیت به انسولین در افراد مبتلا به PCOS

در یک مطالعه مشاهده شد که مصرف NAC ممکن است برای افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) مفید باشد. این سندرم می‌تواند به مقاومت به انسولین و افزایش قند خون منجر شود. مقاومت به انسولین زمانی رخ می‌دهد که بدن نمی‌تواند به خوبی به هورمون انسولین واکنش نشان دهد.

ذکر این نکته ضروری است که تاثیر NAC برای کاهش قند خون بالا در افراد مبتلا به PCOS در مطالعات با‌کیفیت بررسی نشده است. از سوی دیگر، NAC نمی‌تواند جایگزین انسولین یا سایر روش‌های کنترل قند خون شود؛ بلکه باید در کنار آن‌ها و فقط به عنوان یک مکمل مورد استفاده قرار بگیرد.

بیشتر بدانید: بهترین قرص کیست تخمدان چیست؟

۴. کاهش خطر زایمان زودرس

داروی NAC می‌تواند به کاهش خطر زایمان زودرس هم کمک کند. واژینوز باکتریایی (عفونت واژن ناشی از باکتری‌ها) با زایمان زودرس مرتبط است و پاسخ التهابی بدن به این عفونت ممکن است احتمال زایمان زودرس را افزایش دهد. به گفته محققان، از آنجا که NAC با التهاب مبارزه می‌کند، احتمال دارد به مقابله با این عامل خطر زایمان زودرس هم کمک کند.

در یک مطالعه، مصرف پروژسترون و ۰/۶ گرم NAC در روز پس از هفته ۱۶ بارداری برای کسانی که سابقه زایمان زودرس و واژینوز باکتریایی داشتند، مفید بود. محققان این مطالعه اعلام کردند که ترکیب NAC با اسید فولیک هم ممکن است اثر مشابهی داشته باشد. با این حال، مانند هر مکمل دیگری مهم است که قبل از مصرف NAC در دوران بارداری حتما در مورد بی‌خطر بودن آن با متخصص زنان مشورت کنید.

۵. درمان مصرف بیش از حد استامینوفن

پزشکان می‌توانند از NAC برای درمان مصرف بیش از حد استامینوفن استفاده کنند. استامینوفن یک داروی مسکن است که درد و تب را تسکین می‌دهد. اگر در مصرف این دارو زیاده‌روی کنید، پزشک سعی می‌کند با تجویز NAC از آسیب کبدی جلوگیری کند.

۶. سایر مزایای استیل سیستئین

بعضی از تحقیقات نشان داده‌اند که استیل سیستئین برای سیگاری ها مفید است و وابستگی به نیکوتین را کاهش می‌دهد. همچنین می‌توان از آن برای اختلال مصرف الکل، اعتیاد به قمار و بیماری‌های پوستی مرتبط با اختلال وسواس (مثل جویدن ناخن یا کندن مو) استفاده کرد.

علاوه بر این، در تحقیقات مختلف مشخص شده است که NAC ممکن است به سرکوب SARS-CoV-2، ویروسی که باعث بیماری کرونا (COVID-19) می‌شود، کمک کند. این دارو احتمالا می‌تواند نیاز بیمار به تهویه مکانیکی و همچنین نرخ مرگ و میر را کاهش دهد. با این حال، در حال حاضر شواهد محدودی برای تایید این موضوع وجود دارد.

بیشتر بدانید: قرص بوپروپیون؛ از درمان افسردگی تا وسواس

روش مصرف استیل سیستئین

از NAC‌ می‌توان به شکل خوراکی، استنشاقی یا تزریقی استفاده کرد. در مورد دوز و بهترین زمان مصرف استیل سیستئین باید با پزشک مشورت کنید. چون نحوه مصرف آن به عوامل مختلفی مثل سن و نوع بیماری بستگی دارد. معمولا نوع خوراکی این دارو در دوزهای ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی‌گرم در روز تجویز می‌شود.

در مورد نحوه مصرف قرص جوشان استیل سیستئین برای کودکان هم باید نظر دکتر کودکان را جویا شوید. البته به نظر می‌رسد که کودکان می‌توانند تا ۱۲ هفته از ۹۰۰ تا ۲۷۰۰ میلی‌گرم NAC بدون هیچ مشکلی استفاده کنند.

بیشتر بدانید: قرص الانزاپین در بارداری

عوارض استیل سیستئین

عوارض قرص جوشان استیل سیستئین 600 و سایر اشکال این دارو معمولا خفیف است و شامل موارد زیر می‌شود:

• اسهال
• سوزش چشم
• خستگی
• حالت تهوع
• بثورات پوستی
• استفراغ
• خشکی دهان

در موارد نادر ممکن است بعضی از افراد بعد از مصرف استیل سیستئین جوشان یا سایر اشکال این دارو عوارض جانبی شدیدتری مانند افت فشار خون، حملات آسم و سردرد را گزارش کنند.

اگر به آسم یا مشکلات خونریزی مبتلا باشید، احتمالا پزشک به شما می‌گوید از مصرف NAC خودداری کنید. همچنین باید مصرف این دارو را از ۲ هفته قبل از جراحی کنار بگذارید. چون سرعت لخته شدن خون را کاهش می‌دهد و به همین دلیل ممکن است در حین جراحی یا بعد از آن به خونریزی شدید منجر شود.

بیشتر بدانید: قرص سیتالوپرام چیست؟ با این داروی ضد افسردگی آشنا شوید!

تداخلات دارویی استیل سیستئین

کسانی که از نیتروگلیسیرین به شکل قرص، پچ یا کرم استفاده می‌کنند نباید NAC مصرف کنند. چون ترکیب این ۲ دارو می‌تواند باعث کاهش شدید فشار خون و سردرد شود. NAC ممکن است با داروهای رقیق‌کننده خون و بعضی از داروهای کاهنده فشار خون هم تداخل داشته باشد. اگر به طور منظم از داروی خاصی استفاده می‌کنید، قبل از مصرف NAC با پزشک در مورد تداخل آن‌ها با یکدیگر مشورت کنید.

افراد آسیب‌پذیر

مصرف استیل سیستئین در بارداری احتمالا به صورت خوراکی یا استنشاقی بی‌خطر است. NAC از جفت عبور می‌کند؛ اما هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد به جنین آسیب می‌رساند. با این حال، توصیه می‌شود از آن فقط در مواقع ضروری و تحت نظر پزشک استفاده کنید.

اطلاعات کافی در مورد عوارض مصرف استیل سیستئین در شیردهی وجود ندارد. بنابراین بهتر است احتیاط کنید و از مصرف این دارو بپرهیزید.

بیشتر بدانید: قرص ریتالین چیست؟

کلام پایانی

در این مقاله به این سوال که استیل سیستئین برای چی خوبه، پاسخ دادیم. همچنین در مورد بهترین زمان مصرف قرص استیل سیستئین و عوارض جانبی آن صحبت کردیم. اکنون می‌دانید که NAC ممکن است به درمان بسیاری از بیماری‌ها از جمله مشکلات سلامت روان، مقاومت به انسولین و مشکلات ریوی کمک کند. با این حال، برای درک بهتر مزایا و عوارض آن باید تحقیقات بیشتری انجام شود.

اگر در مورد NAC‌ به راهنمایی نیاز دارید، می‌توانید از طریق سایت درمانکده با دکتر عمومی، متخصص ریه یا روانپزشک مشورت کنید. درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده است که با بهترین متخصصان آشنا شوید و از آن‌ها برای ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین وقت بگیرید.

سوالات متداول

منابع: medicalnewstoday, webmd, webmd