علائم کبد چرب در چهره و پوست بیشتر زمانی بروز می‌کنند که بیماری شدت یافته است. در راس این نشانه‌ها می‌توان به یرقان یا همان زردی پوست اشاره کرد که نشان‌دهنده اختلالی در عملکرد کبد است. علاوه‌بر آن بیماران ممکن است با بثورات پوستی در قسمت‌های مختلف بدن نیز مواجه شوند. در این مقاله از مجله درمانکده به‌طور خاص علائم کبد چرب روی پوست و چهره را مطالعه می‌کنید.
مهم‌ترین علائم کبد چرب در چهره و پوست چیست؟
علائم کبد چرب در چهره مردان یا زنان را می‌توان در ۹ مورد زیر خلاصه کرد:
۱- زردی (Jaundice)
یرقان یا زردی پوست یکی از مهم‌ترین علائم کبد چرب در زنان و مردان در مراحل پیشرفته بیماری است. کبد نقش مهمی در پردازش و حذف بیلی روبین (Bilirubin) دارد. بیلی روبین رنگدانه زردی است که هنگام تجزیه گلبول‌های قرمز در بدن تولید می‌شود. زمانی که کبد آسیب می‌بیند دیگر توانایی حذف این ماده رنگی را ندارد در نتیجه سطح بیلی روبین در خون افزایش پیدا می‌کند. بیلی روبین‌های اضافه شروع به رسوب در بافت‌های مختلف بدن مانند پوست می‌کنند و همین امر منجر به زردی آن می‌شود. البته در کنار آن زردی چشم را نیز باید به مجموعه علائم کبد چرب در چهره اضافه کرد.
بیشتر بدانید:کبد چرب گرید 1 چیست؟
۲- کبودی در قسمت‌های مختلف بدن
کبودی‌های بی‌دلیل و خونریزی‌های طولانی‌مدت می‌توانند یکی دیگر از علائم کبد چرب در چهره و پوست باشند. این نشانه نیز اغلب در مراحل پیشرفته بیماری خود را نشان می‌دهد.
کبد مسئول تولید چندین پروتئین ضروری به نام فاکتورهای انعقادی است که به لخته شدن خون کمک می‌کنند و مانع از خونریزی بیش از حد هنگام آسیب می‌شوند.
۳- واریس‌های عنکبوتی (Telangiectasia)
وریدهای عنکبوتی یا تلانژکتازی، رگ‌های خونی کوچک و گشاد‌شده‌ای هستند که نزدیک سطح پوست آن‌ها را می‌بینید. این رگ‌ها اغلب شبیه تارهای عنکبوت یا شاخه‌های درخت هستند، به همین دلیل پزشکان به آن «ورید یا رگ‌های عنکبوتی» می‌گویند. اختلالات ارثی، عوامل محیطی و اختلالات بافت همبند مانند اسکلرودرمی یا لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) از مهم‌ترین دلایل بروز این بیماری به‌شمار می‌روند. در کنار این بیماری‌ها کبد چرب نیز می‌تواند دلیلی برای ظاهر شدن رگ‌های عنکبوتی باشد.
زمانی که کبد آسیب می‌بیند تغییراتی در جریان خون و ساختار عروقی ایجاد می‌شود. این موضوع می‌تواند زمینه را برای تلانژکتازی فراهم کند. به همین دلیل پزشکان رگ‌های عنکبوتی را یکی از علائم کبد چرب در چهره و پوست معرفی می‌کنند.
ویژگی‌های ظاهری رگ‌های عنکبوتی
رگ‌های عنکبوتی مجموعه‌های نازک و تار مانندی از رگ‌های خونی کوچک هستند که معمولا رنگ قرمز، آبی یا بنفش دارند. قطر آن‌ها چیزی بین نیم تا یک میلی‌متر است.
محل ظهور رگ‌های عنکبوتی در بدن
این رگ‌ها را اغلب روی پاها، صورت (به‌ویژه در اطراف بینی و گونه‌ها) و گاهی روی سینه یا سایر قسمت‌های بدن می‌بینید.
بیشتر بدانید:کبد چرب گرید 3 چیست؟
۴- خارش‌های پوستی
یکی از شایع‌ترین علائم کبد چرب در چهره و پوست، خارش‌های پوستی است. مهم‌ترین دلیل آن را می‌توان به تجمع اسید صفراوی در بدن نسبت داد. کبد با تولید صفرا به هضم چربی در سیستم گوارش کمک می‌کند. با آسیب کبد و نقص عملکرد آن اسیدهای صفراوی به درستی از کبد به دستگاه گوارش منتقل نمی‌شوند. این مشکل باعث ایجاد وضعیتی به نام تجمع اسید صفراوی یا کلستاز (Cholestasis) می‌شود. اسیدهای صفراوی انباشته‌شده در جریان خون پایانه‌های عصبی پوست را تحریک می‌کنند و منجر به خارش‌های پوستی می‌شوند. البته این مشکل می‌تواند بیمار را با سایر علائم مانند زردی پوست و چشم نیز درگیر کند.
۵- گزانتومای فوران‌کننده (Eruptive xanthomas)
گزانتومای فوران‌کننده ضایعات و برجستگی‌های پوستی هستند که اغلب به دلیل بالا بودن سطح چربی خون روی پوست ایجاد می‌شوند. در بیماری کبد چرب، توانایی کبد برای پردازش و پاکسازی لیپیدها (چربی‌ها) از خون مختل می‌شود. این اختلال منجر به افزایش سطح چربی خون خواهد شد که خود را به شکل ضایعات پوستی نشان می‌دهد.
بیشتر بدانید:درمان کبد چرب گرید 2 چیست؟
ویژگی‌های ظاهری گزانتومای فوران‌کننده
این برجستگی‌های پوستی را می‌توانید با توجه به ویژگی‌های زیر تشخیص دهید:
- رنگ: آن‌ها اغلب رنگ زرد مایل به قرمز یا زرد مایل به نارنجی دارند که هاله‌ای قرمز رنگ نیز می‌تواند در اطراف آن‌ها وجود داشته باشد.
- شکل و اندازه: آن‌ها برجستگی‌هایی کوچک و مجزا هستند که قطر آن معمولا بین یک تا چهار میلی‌متر است.
- بافت: این بثورات پوستی که به عنوان علائم کبد چرب در چهره و پوست معرفی می‌شوند، می‌توانند بافتی صاف یا کمی زبر و خشن داشته باشند.
مکان‌های گزانتومای فوران‌کننده
این ضایعات پوستی در قسمت‌های مختلف بدن می‌توانند بروز کنند اما در نواحی زیر بیشتر شایع هستند:
- شانه‌ها
- باسن
- بازوها
- ران
- پشت
بیشتر بدانید:12 روش تشخیص کبد چرب در منزل چگونه است؟ (آپدیت 1403)
علائم گزانتومای فوران‌کننده
این برجستگی‌های پوستی اغلب با خارش همراه هستند. برخی بیماران نیز آن را دردناک توصیف می‌کنند. اگر با چنین علائم پوستی مواجه هستید، می‌توانید از طریق مشاوره پزشکی آنلاین یا تلفنی با پزشک متخصص درمانکده مشکل خود را مطرح کنید.
۶- گزانتلاسما (xanthelasma) یا لکه‌های زرد در اطراف پلک‌ها
گزانتلاسما پلاک‌های زرد رنگ یا رسوبات کلسترول هستند که در زیر پوست و معمولا در اطراف پلک‌ها تجمع می‌یابند. این عارضه بیشتر با افزایش سطح کلسترول خون در ارتباط است و نمی‌توان آن را به‌طور خاص از علائم کبد چرب در چهره و پوست معرفی کرد. با این حال اگر به‌طور مکرر با این لکه‌های زرد در اطراف پلک چشم مواجه هستید لازم است برای بررسی‌های بیشتر و تشخیص دقیق با پزشک مشورت کنید. همچین جالب است بدانید این عارضه بیشتر در زنان ۴۰ تا ۵۰ سال دیده می‌شود.
ویژگی‌های ظاهری گزانتلاسما
آن‌ها معمولا بافت نرمی دارند و سطح آن‌ها کمی برآمده و نامنظم به نظر می‌رسد. گزانتلاسما می‌تواند به‌صورت نقاط کوچک یا بزرگ بروز کند.
محل بروز گزانتلاسما
این لکه‌ها اغلب به صورت پلاک‌های زرد و صاف در گوشه‌های داخلی پلک‌ها ظاهر می‌شوند. با این حال هر قسمتی از پلک‌ها را می‌توانند درگیر کنند. گزانتلاسما درد یا خارش ندارد.
۷- پیگمانتاسیون (Pigmentation)
بروز بیماری‌هایی مانند کبد چرب باعث اختلال در عملکرد آن می‌شود. این موضوع به نوبه خود روی تعادل هورمونی و متابولیسم آن‌ها تاثیر‌گذار است و می‌تواند منجر به تغییر رنگدانه‌های پوست شود.
۸- التهاب و قرمزی کف دست (Liver palms)
در این حالت کف دست و نوک انگشتان به دلیل گشاد شدن رگ‌های خونی قرمز و ملتهب می‌شود. این عارضه بیشتر با سیروز کبدی همراه است. در کنار بیماری‌های کبدی آرتریت روماتوئید، پرکاری تیروئید و بارداری هم می‌توانند باعث بروز آن شوند.
۹- تورم
بسیاری از بیمارانی که به کبد چرب مبتلا هستند با تورم در نواحی مختلف بدن مواجه می‌شوند. در این حالت کبد به دلیل آسیبی که به آن وارد شده است توانایی تولید پرو‌تئین‌هایی مانند آلبومین را ندارد. این پروتئین در حفظ تعادل مایعات بدن نقش مهمی را ایفا می‌کند. با کاهش سطح آلبومین مایعات از رگ‌های خونی وارد بافت‌ها می‌شوند و در نتیجه بیمار با تورم (ادم، Edema) مواجه خواهد شد. البته این نوع از علائم کبد چرب بیشتر پاها و ناحیه شکم را درگیر می‌کنند.
بیشتر بدانید:علائم کبد چرب چیست؟
علائم کبد چرب در چهره در چند خط
علائم کبد چرب در چهره و پوست اغلب خود را به‌صورت لکه‌های پوستی و زردی پوست نشان می‌دهند. بیشتر افراد این نشانه‌ها را در مراحل پیشرفته بیماری تجربه می‌کنند. پزشکان پس از بررسی علائم برای تشخیص قطعی بیماری کبد چرب انجام تست‌های آزمایشگاهی مانند آزمایش خون بیلی‌روبین، آزمایش عملکرد کبد و تست‌های مرتبط را تجویز می‌کنند.
برای مشورت با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر گوارش باتجربه به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی این مجموعه برای مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین با دکتر گوارش یا سایر تخصص‌ها به صورت تلفنی، متنی و تصویری نوبت بگیرید.
سوالات رایج
خیر. این علائم اغلب در بین زنان و مردان مشترک است اما از نظر شدت می‌توانند با یکدیگر متفاوت باشند.
مراحل اولیه بیماری کبد چرب اغلب با علائم خاصی همراه نیست. اما به تدریج می‌تواند باعث پف صورت یا تورم در ناحیه شکم و پاها شود.
رژیم غذایی غنی از سبزیجات، میوه‌ها، مغزها، غلات کامل و ماهی می‌تواند در کنترل علائم کبد چرب در چهره و پوست موثر باشد. در این زمینه لازم است با پزشک مشورت کنید.
منبع: medicalnewstoday | healthline | healthshots
