مخملک یک بیماری عفونی است که معمولا موجب بروز گلودرد و بثورات پوستی می‌شود. این بیماری ممکن است بدون درمان بهبود پیدا کند، اما معمولا پزشک برای از بین بردن عامل عفونی، دارو تجویز می‌کند. درمان خانگی مخملک یک روش درمانی مکمل در کنار دارو درمانی است که نقش مهمی در بهبود علائم و کاهش ناراحتی‌های ناشی از این بیماری دارد. در واقع، مراقبت خانگی می‌تواند علائم بیماری همچون درد، خارش، تب، بثورات پوستی و گلودرد را تسکین ببخشد و موجب تسریع روند بهبودی شود. حال سوالی که مطرح می‌شود، این است که برای مخملک چی خوبه و چگونه می‌توان علائم این بیماری را در خانه کنترل کرد.
در مقاله پیش‌رو از مجله درمانکده همراه ما باشید تا روش‌های خانگی درمان مخملک و بهترین دارو برای این بیماری را بررسی کنیم.
فهرست محتوا
درمان خانگی مخملک در کودکان و بزرگسالان
درمان خانگی مخملک بر کاهش علائم تمرکز دارد و به فرد کمک می‌کند تا دوران بیماری را راحت‌تر سپری کند. در کنار درمان اصلی (دارو درمانی) که زیر نظر پزشک انجام می‌شود، می‌توان از راه‌کارهای خانگی زیر برای کنترل و تسکین علائم کمک گرفت:
بیشتر بدانید: مخملک چیست؟
- استراحت کافی: استراحت به تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با عفونت کمک می‌کند.
- نوشیدن مایعات فراوان: برای جلوگیری از کم‌آبی بدن، به‌ویژه موقع تب، نوشیدن آب، آبمیوه‌های طبیعی و چای گیاهی توصیه می‌شود.
- غرغره آب نمک: غرغره کردن آب گرم و مقدار کمی نمک می‌تواند به التهاب گلو و تسکین گلودرد کمک کند.
- استفاده از دستگاه بخور: رطوبت هوا به بهبود علائم گلودرد و خشکی پوست کمک می‌کند. برای این منظور می‌توانید از دستگاه بخور در فضای اتاق استفاده کنید.
- مصرف عسل و آبلیمو: عسل خاصیت ضد باکتری دارد و لیمو سرشار از ویتامین C است. از همین‌رو توصیه می‌شود، برای تسکین گلودرد و تقویت سیستم ایمنی مخلوط عسل و آبلیمو بخورید.
- عدم مصرف غذاهای تحریک‌کننده: غذاهای تند و ترش می‌توانند باعث تحریک گلو و بثورات پوستی شوند؛ بنابراین در طول دوره درمان این بیماری بهتر است از مصرف آن‌ها بپرهیزید.
بهترین داروی مخملک در کودکان و بزرگسالان
در بیشتر موارد، مخملک خفیف بدون هیچ درمانی در عرض یک هفته برطرف می‌شود. با این حال، درمان آن مهم است. چون این کار سرعت بهبودی را افزایش می‌دهد و از بروز عوارض جانبی جدی جلوگیری می‌کند. گاهی‌اوقات داروی مخملک کودکان و بزرگسالان را می‌توان بدون نسخه تهیه کرد.
بیشتر بدانید: ماکولار چیست؟
این داروها اغلب خاصیت تسکین‌دهندگی دارند و به عنوان درمان خانگی مخملک در نظر گرفته می‌شوند. با این حال برخی داروهای دیگر، درمان‌کننده عامل عفونی بیماری هستند و باید حتما زیر نظر پزشک تجویز شوند.
در ادامه شما را با بهترین دارو برای درمان مخملک در خانه و داروهای تجویزی زیر نظر پزشک آشنا می‌کنیم:
بیشتر بدانید: عکس مخملک در کودکان
داروهای مسکن و تب‌بر
در درمان خانگی مخملک می‌توان از داروهای بدون نسخه (OTC) برای تسکین تب و درد استفاده کرد. استامینوفن و ایبوپروفن بهترین دارو برای مخملک بزرگسالان هستند، اما کودکان بهتر است تحت نظر متخصص اطفال از آن‌ها استفاده کنند. در ادامه با این داروها بیشتر آشنا می‌شوید:
بیشتر بدانید: عکس خون مردگی زیر پوست
استامینوفن
افرادی که به دنبال درمان خانگی مخملک هستند، از استامینوفن به عنوان یک تب‌بر و مسکن استفاده می‌کنند. این دارو برای کاهش و تسکین دردهای خفیف و متوسط گزینه مناسبی است، اما باید دوز آن برای کودکان و بزرگسالان توسط پزشک مشخص شود.
توصیه می‌شود از استامینوفن بیش از سه روز برای درمان تب استفاده نکنید، مگر اینکه دکتر عفونی اجازه این کار را به شما بدهد. همچنین این دارو نباید در بزرگسالان بیش از ۱۰ روز و در کودکان بیش از پنج روز برای درمان درد مصرف شود.
استامینوفن معمولا عوارض خاصی ایجاد نمی‌کند. اما اگر علائم غیر عادی مثل کهیر، گرفتگی صدا، تورم صورت، تنگی نفس یا مشکل در بلع را تجربه کردید، فورا نزد پزشک بروید. کودکان، زنان باردار یا شیرده، کسانی که داروهای دیگری مصرف می‌کنند یا افراد بیمار (به خصوص افراد مبتلا به بیماری کبدی) نباید بدون مشورت با پزشک از استامینوفن استفاده کنند.
ایبوپروفن
استفاده از ایبوپروفن هم یک روش دیگر درمان خانگی مخملک در بزرگسالان است که می‌توان آن را بدون نیاز به نسخه پزشک تهیه کرد. این قرص که یک نوع داروی ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) است، درد خفیف تا متوسط و تب را تسکین می‌دهد.
افراد بزرگسال می‌توانند بسته به شدت درد یا تب هر چهار تا ۶ ساعت یک بار از ایبوپروفن استفاده کنند، اما دوز مصرف این دارو برای کودکان باید توسط پزشک مشخص شود. هرگز بدون مشورت با پزشک از ایبوپروفن بیش از ۱۰ روز برای تسکین درد و بیش از سه روز برای کاهش تب استفاده نکنید. کودکان هم نباید بیش از سه روز از این دارو استفاده کنند، مگر اینکه پزشک اجازه بدهد.
ایبوپروفن ممکن است در بعضی از افراد باعث نفخ، یبوست و سرگیجه شود. اگر این علائم برای مدت طولانی ادامه داشتند، به پزشک مراجعه کنید. کودکان، زنان باردار یا شیرده، افراد سالمند، کسانی که داروهای دیگری مصرف می‌کنند و افراد بیمار (به‌ویژه افراد مبتلا به نارسایی قلبی، بیماری کلیوی، بیماری کبدی و لوپوس) نباید از این دارو به عنوان درمان خانگی مخملک و بدون مشورت با پزشک استفاده کنند.
آنتی‌بیوتیک‌ها
همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، خط اول درمان مخملک، تجویز دارو توسط پزشک است. درمان خانگی مخملک به تسکین علائم و تسریع روند بهبود کمک می‌کند، اما برای جلوگیری از عود مجدد بیماری به دارو نیاز است. آنتی‌بیوتیک‌ها داروهای دیگری هستند که معمولا توسط پزشک برای درمان مخملک تجویز می‌شوند.
این داروها به عملکرد سیستم ایمنی بدن در مبارزه با عفونت کمک می‌کنند، باکتری‌ها را از بین می‌برند و مدت زمان بیماری را کاهش می‌دهند. اگر باکتری‌ها از بین نروند، ممکن است به لوزه‌ها، ریه‌ها، پوست، کلیه‌ها، خون یا گوش میانی گسترش یابند و به مشکلات جدی مثل تب روماتیسمی، بیماری کلیوی، پنومونی (ذات‌الریه) و درد مفاصل منجر شوند.
پنی‌سیلین رایج‌ترین دارو برای مخملک است. اما افرادی که به آن حساسیت دارند می‌توانند طبق نظر پزشک از اریترومایسین، آزیترومایسین یا سایر آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده کنند. در ادامه با این داروها بیشتر آشنا می‌شوید:
پنی‌سیلین
گاهی شدت بیماری زیاد است و درمان خانگی مخملک به تنهایی کارساز نیست. پزشک در چنین شرایطی پنی‌سیلین تجویز می‌کند. دوز پنی‌سیلین بر اساس سن و وضعیت سلامتی شما تعیین می‌شود. پنی‌سیلین ممکن است در برخی افراد عوارضی مانند حالت تهوع، استفراغ، اسهال، دل‌درد یا زبان سیاه و مودار ایجاد کند. اگر این عوارض شدید بودند یا به مرور زمان از بین نرفتند، به پزشک مراجعه کنید.
آزیترومایسین
از آزیترومایسین هم می‌توان تحت نظر پزشک به عنوان دارو برای مخملک استفاده کرد. دوز مصرف آزیترومایسین توسط پزشک مشخص می‌شود. سعی کنید آن را هر روز در ساعت‌های مشخص بخورید تا سریع‌تر بهبود یابید. هرگز دوز یا مدت زمان مصرف این دارو را خودسرانه تغییر ندهید؛ چون ممکن است به مشکلات جدی دچار شوید.
اگر از آنتی‌اسیدهای حاوی هیدروکسید آلومینیوم یا هیدروکسید منیزیم استفاده می‌کنید، باید بین مصرف این آنتی‌اسیدها و داروی آزیترومایسین کمی فاصله در نظر بگیرید. از عوارض شایع آزیترومایسین می‌توان به حالت تهوع، استفراغ، اسهال، دل‌درد و سردرد اشاره کرد. در صورت شدید بودن این علائم در دوره درمان مخملک یا مشاهده علائم جدی مثل تپش قلب، سرگیجه، خس‌خس سینه، مشکل در بلع یا تنفس و زرد شدن پوست یا چشم، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
اریترومایسین
شما می‌توانید در کنار درمان خانگی مخملک از اریترومایسین استفاده کنید. این دارو مانند سایر آنتی‌بیوتیک‌ها باید حتما توسط پزشک تجویز شود. اریترومایسین جلوی رشد باکتری‌ها را می‌گیرد و عفونت‌های مرتبط با آن‌ها را از بین می‌برد. مصرف این دارو با معده خالی به جذب بهتر آن کمک می‌کند. اما در صورت بروز حالت تهوع می‌توانید آن را همراه با غذا یا شیر بخورید.
شایع‌ترین عوارض جانبی اریترومایسین شامل اسهال، استفراغ، دل‌درد و از دست دادن اشتها هستند. چنان‌چه این عوارض شدید بودند یا برای مدت طولانی ادامه داشتند، با پزشک در مورد راه‌های کنترل آن‌ها مشورت کنید.
چه غذایی برای مخملک خوب است؟
مصرف مواد غذایی مفید در طول دوره بیماری، یکی دیگر از روش‌های درمان خانگی مخملک است که به کاهش علائم و تسکین آن‌ها کمک می‌کند.
مواد غذایی مفید در درمان این بیماری شامل موارد زیر هستند:
عسل
عسل کاربرد فراوانی در درمان خانگی مخملک و تسکین گلودرد ناشی از آن دارد. این ماده دارای خاصیت ضد التهابی است و به رفع گلودرد و بهبود دیگر علائم مخملک کمک می‌کند. برای تسکین درد گلو می‌توانید مقداری عسل را با آب گرم ترکیب کنید و به کودک بدهید. به خاطر داشته باشید که کودکان زیر ۱۲ ماه نباید از عسل استفاده کنند. جالب است بدانید که استفاده از عسل به صورت موضعی روی بثورات پوستی ناشی از مخملک نیز به کاهش درد و ناراحتی کمک زیادی می‌کند.
سوپ مرغ
سوپ مرغ پروتئین زیادی دارد و به افزایش انرژی بدن در دوران بیماری کمک می‌کند. برای کاهش درد و ناراحتی گلو ناشی از مخملک بهتر است مقداری سوپ مرغ ساده بخورید. به خاطر داشته باشید که سوپ مرغ را به صورت ولرم مصرف کنید؛ استفاده از سوپ داغ می‌تواند گلودرد را افزایش دهد.
بستنی
یکی دیگر از روش‌های درمان خانگی مخملک مصرف بستنی و غذاهای منجمد است که می‌تواند موجب بهبود درد شود. سرما، درد و تورم گلو را کاهش می‌دهد و برای پایین آوردن دمای بدن مفید است. اگر به بستنی دسترسی ندارید، می‌توانید به جای آن از میوه منجمد استفاده کنید.
پاستیل یا آبنبات مخصوص گلودرد
احتمالا در اکثر داروخانه‌ها پاستیل و آبنبات مخصوص گلودرد را دیده‌اید. برای کاهش علائم مخملک به‌ویژه برای کودکان، می‌توانید از پاستیل و آبنبات مخصوص استفاده کنید. فراموش نکنید که پاستیل و آبنبات برای کودکان کمتر از سه تا چهار سال مناسب نیستند و ممکن است موجب خفگی شوند.
آبمیوه‌های طبیعی
آبمیوه طبیعی خواص زیادی برای بدن دارد و می‌تواند با تقویت سیستم ایمنی و افزایش انرژی به درمان خانگی مخملک در کودکان و بزرگسالان کمک کند. از طرفی، آبمیوه طبیعی بدن را هیدراته نگه می‌دارد و به خنک شدن آن کمک می‌کند. به خاطر داشته باشید که در دوران بیماری تنها از آبمیوه‌های طبیعی و خانگی استفاده کنید.
عرقیات خنک
بیماری مخملک با تب همراه است و موجب گرم شدن بدن می‌شود. برای کاهش حرارت بدن بهتر است در این دوران از عرقیات خنک استفاده کنید. در طب سنتی، توصیه می‌شود برای درمان علائم مخملک در کودکان و بزرگسالان، عرقیاتی مثل عرق کاسنی، عرق گشنیز، عرق خرفه، عرق کاهو و عرق ترنجبین را به مقدار مساوی با هم ترکیب کنید و روزانه یک استکان به آن‌ها بدهید.
آویشن
اگر به دنبال درمان خانگی مخملک هستید، مصرف آویشن را فراموش نکنید. آویشن فواید زیادی برای درمان گلودرد دارد و به کاهش علائم مخملک کمک می‌کند. برای تسکین گلودرد ناشی از این بیماری می‌توانید از عرق آویشن یا دمنوش برگ تازه آویشن استفاده کنید.
شربت خاکشیر
مصرف خاکشیر به دلیل داشتن طبع خنک و خواص بی‌نظیر، دیگر روش درمان خانگی مخملک است. مصرف خاکشیر موجب بهبود بثورات پوستی، رفع گلودرد و پایین آمدن تب ناشی از این بیماری می‌شود. برای مصرف خاکشیر باید آن را بشویید و با مقداری آب و عسل ترکیب کنید و به کودک یا فرد بیمار بدهید.
درمان خانگی مخملک در یک نگاه
مخملک یک بیماری مسری نسبتا رایج است که باعث ایجاد گلودرد و بثورات پوستی می‌شود. هرچند درمان خانگی مخملک به بهبود علائم این بیماری کمک می‌کند، اما بهتر است از یک دکتر عفونی برای بررسی وضعیت بیمار کمک بگیرید. ما در این مقاله از مجله درمانکده شما را با روش‌های خانگی و بهترین دارو برای درمان مخملک آشنا کردیم. اگر درباره ایمنی و اثربخشی این روش‌های درمانی متناسب با شرایط خاص خود سوالاتی دارید، می توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر عفونی آنلاین مشاوره داشته باشید و یا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری متخصص عفونی به متخصص مد نظر خود مراجعه کنید.
سوالات متداول
در یک مطالعه مشاهده شده که استفاده از پماد روغن درخت چای به درمان بثورات مخملک کمک می‌کند. با این حال، برای نتیجه‌گیری قطعی به تحقیقات بیشتری نیاز است؛ بنابراین قبل از امتحان کردن روش‌های خانگی یا گیاهی با پزشک مشورت کنید.
به مقدار کافی استراحت کنید، غرغره آب نمک انجام دهید، مایعات فراوان بنوشید و محیط خانه را مرطوب نگه دارید.
پزشک برای درمان این بیماری آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند پنی‌سیلین تجویز می‌کند. با این حال، می‌توانید برای تسکین درد و ناراحتی علائم آن از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید.
منابع: verywellhealth | medicalnewstoday
