آبله مرغان از بیماری‌های عفونی شایع در دوران کودکی است و احتمال ابتلای افراد به این بیماری در سنین بزرگسالی هم وجود دارد. معمولا علائم آبله مرغان مانند تب و راش‌های قرمز در کودکان شدید است؛ به همین دلیل توصیه می‌شود با مشاهده نشانه‌های اولیه بیماری، سریعا به متخصص عفونی مراجعه کنید. همچنین بزرگسالانی با شرایط خاص مانند سن بالا، سیستم ایمنی ضعیف یا بارداری، باید از قرار گرفتن در معرض فرد مبتلا به این بیماری خودداری کنند؛ زیرا علائم آبله مرغان در بزرگسالان معمولا با درد زیاد و عوارض جانبی همراه می‌شود.
اگر تاکنون فرزند شما به آبله مرغان مبتلا نشده یا خودتان در کودکی واکسن این بیماری را نزده‌اید، در این مقاله از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا شما را با علائم آبله مرغان در نوزادان، کودکان و بزرگسالان آشنا کنیم. شناخت بهتر نشانه‌های این بیماری به شما کمک می‌کند تا در اسرع وقت برای درمان آبله مرغان به پزشک مراجعه کنید.
فهرست محتوا
مراحل آبله مرغان
آبله مرغان (Chickenpox) یا واریسلا (Varicella) یک عفونت ویروسی بسیار مسری است که توسط ویروس واریسلا زوستر (Varicella zoster) ایجاد می‌شود. علائم آبله مرغان به صورت بثورات خارشدار و تاول‌های پر از مایع روی صورت و بدن بروز پیدا می‌کنند. این بیماری که اغلب با نشانه‌هایی همچون خستگی، تب (معمولا کمتر از ۳۹ درجه سانتی‌گراد)، از دست دادن اشتها، دردهای عضلانی یا مفصلی و سردرد ظاهر می‌شود، دارای مراحل زیر است:
- مرحله اول: بثورات خارشدار روی صورت، بدن یا داخل دهان و گاهی‌اوقات روی پلک‌ها یا اندام تناسلی ظاهر می‌شوند. شدت بثورات می‌تواند در افراد مختلف متفاوت باشد.
- مرحله دوم: بثورات به تاول‌های پر از مایع تبدیل می‌شوند. سه تا پنج روز طول می‌کشد که این تاول‌ها از بین بروند.
- مرحله سوم: پوسته‌ها و دلمه‌هایی که تاول‌های از بین رفته را می‌پوشانند بعد از حدود یک هفته بهبود می‌یابند.
علائم آبله مرغان چیست؟
آبله مرغان ممکن است در روزهای ابتدایی ابتلا به ویروس، هیچ نشانه‌ای بروز ندهد و فرد فقط احساس خستگی، تب، سردرد و بی‌اشتهایی داشته باشد. در واقع، می‌توان این علائم را از نشانه‌های اولیه بیماری دانست که در پنج تا هفت روز ابتدایی ابتلا به ویروس آبله مرغان بروز پیدا می‌کنند.
علائم رایج آبله مرغان
متخصصان معتقدند، رایج‌ترین نشانه‌های آبله مرغان قبل از نمایان شدن بثورات پوستی، شامل موارد زیر هستند:
- تب خفیف ۳۷.۸ تا ۳۸.۹ درجه سانتی‌گراد
- سردرد
- کاهش اشتها
- خستگی مفرط
- احساس ناخوشی عمومی
- بی‌حوصلگی و بدخلقی
معمولا ویروس عامل بیماری آبله مرغان (واریسلا زوستر) به مدت یک هفته به صورت نهفته در بدن باقی می‌ماند و پس از اتمام دوره نهفتگی، راش‌های قرمز پدیدار می‌شوند. این بثورات پوستی بعد از یک یا ۲ روز به تاول‌های پر از مایع و همراه با خارش تبدیل خواهند شد که شیوع آن‌ها در قفسه سینه، کمر و پشت بیشتر است.
علائم آبله مرغان در کودکان
تب، سردرد، گلودرد و سوزش معده اولین علائم آبله مرغان در کودکان هستند. احتمالا یک یا ۲ روز پس از شروع این علائم با جوش‌های قرمز در شکم، کمر و صورت فرزند خود مواجه می‌شوید که خارش زیادی دارند. متخصصان معتقدند این راش‌های قرمز ابتدا به صورت انگشت‌شمار ظاهر می‌شوند، اما به تدریج دانه‌های روی پوست افزایش می‌یابند و به سرعت در نواحی دیگر بدن مانند روی تنه، صورت، پوست سر، زیر بغل، روی بازوها و پاها پخش خواهند شد.
این بثورات پوستی خارشدار، ابتدا به صورت جوش‌های قرمز دیده می‌شوند، اما یک یا ۲ روز بعد به شکل تاول‌های پر از مایعی در می‌آیند که ممکن است آن‌ها را در برخی از نواحی بدن کودکان (مانند داخل دهان، گوش و دستگاه تناسلی) ببینید که انتظارش را ندارید.
تعداد لکه‌های قرمز کوچک و تاول‌های خارشدار محدود، نشان‌دهنده علائم آبله مرغان خفیف در کودکان است، اما زمانی که بثورات پوستی طی ۱۲ ساعت پس از بروز اولین نشانه‌ها، تمام بدن فرزندتان را پوشاند، باید بیشتر مراقب او باشید.
به طور کلی می‌توان نشانه‌های زیر را از علائم آبله مرغان در کودکان دانست:
- تب بالای ۳۸.۹ درجه سانتی‌گراد
- درد عضلانی
- تحریک‌پذیری
- سردرد
- سرفه و آبریزش بینی
- خستگی شدید
- خارش پوست
- حالت تهوع و استفراغ
- کاهش اشتها
- زخم شدن دهان و لوزه
- بروز راش‌های قرمز و ملتهب
علائم آبله مرغان در نوزادان
علائم اولیه آبله مرغان در نوزادان به نشانه‌های بیماری آنفولانزا شبیه است. به همین دلیل این علائم قبل از ظاهر شدن بثورات پوستی، با آنفولانزا در نوزادان اشتباه گرفته می‌شوند. معمولا یک یا ۲ روز بعد از بروز نشانه‌های اولیه آبله مرغان، راش‌های قرمز در نواحی مختلف بدن نوزاد بروز پیدا می‌کنند. با این حال، ممکن است نوزادان علائم اولیه آبله مرغان را تجربه نکنند و از همان ابتدا راش‌های قرمز روی بدن آن‌ها ظاهر شوند.
به طور کلی می‌توان رایج‌ترین نشانه‌های آبله مرغان در نوزادان زیر یک سال را شامل موارد زیر دانست:
- درجه حرارت بالای بدن
- خواب‌آلودگی
- کاهش اشتها یا مشکل در تغذیه
- بی‌قراری نوزاد
- تحریک‌پذیری
- احساس ناراحتی و آشفتگی
علائم آبله مرغان در نوجوانان
معمولا شدت علائم این بیماری در نوجوانان بالای ۱۳ سال بیشتر است؛ به همین دلیل توصیه می‌کنند اگر تا این سن، واکسن آبله مرغان نزده‌اید، حتما برای دریافت دوز تکمیلی آن با فاصله حداقل چهار هفته اقدام کنید. شایع‌ترین علائم آبله مرغان در نوجوانان و جوانان شامل موارد زیر می‌شوند:
- بروز علائمی مانند آنفولانزا (عطسه، سرفه، گلودرد و آبریزش بینی)
- تب
- سردرد
- درد شکمی
- حالت تهوع
- خستگی زیاد
- ظاهر شدن بثورات پوستی در سر، صورت، بینی، گلو، دستگاه تناسلی، داخل دهان و گوش
علائم آبله مرغان در بزرگسالان
علائم آبله مرغان در جوانان و بزرگسالان به نشانه‌های این بیماری در کودکان بسیار شبیه است، اما این احتمال وجود دارد که علائم آبله مرغان در سنین بزرگسالی با شدت بیشتری بروز پیدا کند و عوارض جانبی به همراه داشته باشد. متخصصان معتقدند خطر مرگ و میر و عوارض جانبی ناشی از آبله مرغان در بزرگسالان ۲۵ درصد بیشتر از نوجوانان و کودکان است.
رایج‌ترین نشانه‌های آبله مرغان در بزرگسالی عبارت‌اند از:
- احساس بدن درد، تب و خستگی، یک یا ۲ روز قبل از ظاهر شدن بثورات پوستی خارشدار
- بروز راش‌های قرمز و تبدیل آن‌ها به تاول‌های پر از مایع
- سرایت ضایعات پوستی ملتهب و خارشدار به سر، صورت، تنه، دست‌ها و پاها
اگر بزرگسالان درگیر علائم آبله مرغان با شدت عفونت بالا شوند، احتمال بروز نشانه‌های زیر افزایش می‌یابد:
- لرزش بدن
- تپش قلب
- ضعف
- سرفه مکرر
- سرگیجه
- احساس سفتی در گردن
- استفراغ
بیشتر بخوانید: داروی آبله مرغان چیست؟ معرفی 3 پماد عالی برای رفع علائم
علائم آبله مرغان در بارداری
زنان باردار، ۱۰ تا ۲۱ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس عامل آبله مرغان با بثورات پوستی بیماری مواجه می‌شوند. بثورات پوستی خارشدار از نشانه‌های این بیماری در دوران بارداری هستند که شباهت زیادی به آبله مرغان کودکان دارند. راش‌های قرمز معمولا پس از تبدیل شدن به تاول‌های پر از مایع در قفسه سینه، صورت و پشت فرد باردار بروز پیدا می‌کنند. از دیگر علائم رایج آبله مرغان در دوران بارداری می‌توان به تب، سردرد، احساس خستگی و افزایش اشتها اشاره کرد.
بیشتر بدانیم:فرق آبله مرغان و سرخک چیست؟ علائم رایج این دو بیماری
عوارض آبله مرغان در کودکان و بزرگسالان
در بیشتر موارد واریسلا یک بیماری خفیف است، اما ممکن است در بعضی از افراد به یک مشکل جدی تبدیل شود و همراه با عارضه باشد. در میان افراد واکسینه‌نشده‌ای که به واریسلا مبتلا می‌شوند، احتمالا بعضی از بیماران علائم آبله مرغان شدیدتری را تجربه می‌کنند. بزرگسالان بیشتر از کودکان مستعد ابتلا به عوارض این بیماری هستند. از رایج‌ترین عوارض این بیماری ویروسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عفونت‌های باکتریایی پوست، بافت‌های نرم، استخوان‌ها، مفاصل یا جریان خون (سپسیس)
- کم‌آبی بدن
- پنومونی
- التهاب مغز (آنسفالیت)
- سندرم شوک سمی
- سندرم ری (Reye’s syndrome)
- مرگ
عوارض آبله مرغان در بارداری چیست؟
ابتلا به واریسلا در دوران بارداری خطرات خاص خود را دارد. زنان باردار کمی بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به ذات‌الریه ناشی از این بیماری هستند. همچنین خطر انتقال عفونت به جنین وجود دارد. اگر عفونت در ۲۰ هفته اول بارداری رخ دهد، احتمال ابتلا به سندرم مادرزادی واریسلا بیشتر است. این سندرم به ایجاد جای زخم در جنین، مشکلات چشمی و ناهنجاری‌های مغزی منجر می‌شود.
چنانچه عفونت در اواخر بارداری اتفاق بیفتد، ممکن است ویروس مستقیما به جنین منتقل شود و نوزاد آلوده به دنیا بیاید. اگر زنی در دوران بارداری در معرض علائم آبله مرغان قرار گرفت، باید سریعا به پزشک مراجعه کند.
چگونه بفهمیم که ابله مرغان گرفته ایم؟
از آن جایی که تشخیص به موقع بیماری‌های عفونی و درمان مناسب آن‌ها نقش مهمی در پیشگیری از مشکلات جدی دارد، در ادامه شما را با روش‌های مختلف تشخیص علائم آبله مرغان آشنا می‌کنیم:
تشخیص آبله مرغان از روی علائم ظاهری
آبله مرغان در همین چند دهه پیش یک بیماری فوق‌العاده شایع بود؛ به طوری که تقریبا همه مردم در دوران کودکی با آن مواجه می‌شدند. به همین دلیل، اکثر افراد با شکل ظاهری آبله مرغان آشنا بودند و اغلب می‌توانستند به تنهایی آن را تشخیص دهند. از علائم آبله مرغان می‌توان به ایجاد بثورات قرمز رنگ و برجسته اشاره کرد. این بثورات معمولا چند روز پس از تب یا احساس ناخوشی ایجاد می‌شوند و به تدریج تاول‌های پر از مایع را به وجود می‌آورند.
با این حال، از زمان تولید واکسن آبله مرغان، اکثر کودکان هرگز به این بیماری مبتلا نمی‌شوند. بنابراین، ممکن است بسیاری از مردم تا به حال بثورات پوستی ناشی از آبله مرغان را ندیده باشند و نتوانند آن را به راحتی تشخیص دهند. از سوی دیگر، سایر بیماری‌ها هم ممکن است شبیه آبله مرغان به نظر برسند. از این‌رو مهم است که در صورت بروز هرگونه بثورات برجسته و خارشدار به بهترین متخصصان عفونی مراجعه کنید.
تشخیص آبله مرغان با تست آزمایشگاهی
در اکثر موارد، برای تشخیص آبله مرغان به هیچ آزمایشی نیاز ندارید. چرا که پزشک می‌تواند این بیماری را با مشاهده بثورات پوستی تشخیص دهد. با این حال، ممکن است معاینه بدنی و بررسی علائم برای تشخیص علائم آبله مرغان کافی نباشند. در این صورت باید تست‌های آزمایشگاهی مورد نیاز را انجام دهید. پزشک ضرورت انجام تست‌های آزمایشگاهی را بسته به موارد زیر مشخص می‌کند:
- شدت بیماری
- بارداری
- سابقه واکسیناسیون
- وجود علائم غیر عادی
در جدول زیر تست‌های آزمایشگاهی مورد نیاز را برای تشخیص علائم آبله مرغان معرفی می‌کنیم:
| نوع آزمایش | توضیحات |
| واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR) | بررسی ماده ژنتیکی ویروس واریسلا زوستر در مایعات بدن |
| کشت ویروسی | بررسی مایع داخل تاول از نظر وجود ویروس واریسلا زوستر |
| آنتی‌بادی فلورسنت مستقیم (DFA) | بررسی وجود ویروس آبله مرغان در ضایعات پوستی |
| آزمایش خون | بررسی وجود عفونت فعال این بیماری در خون |
بیشتر بخوانید: ویروس سرماخوردگی چیست؟ علائم، علل و راه‌های درمان
با مشاهده کدام علائم آبله مرغان به پزشک مراجعه کنیم؟
پس از مشاهده علائم اولیه آبله مرغان مانند تب، سردرد، خستگی و بی‌اشتهایی، کودک خود را تحت نظر داشته باشید. اگر یک یا ۲ روز پس از بروز این علائم، راش‌های قرمز ظاهر شدند باید به پزشک عمومی مراجعه کنید. پزشک پس از معاینه فیزیکی بثورات پوستی و سوال پرسیدن درباره سایر علائم، بیماری را تشخیص می‌دهد و دارو تجویز می‌کند.
در صورتی که علائم آبله مرغان با هر یک از نشانه‌های زیر همراه شد، حتما متخصص آبله مرغان را در جریان قرار دهید:
- بروز هر ضایعه‌ای در چشم‌ها
- ظاهر شدن بثورات پوستی بسیار قرمز، دردناک و گرم
- افزایش ضربان قلب، تنگی نفس، سرگیجه شدید
- اختلال در هوشیاری، لرزش دست‌ها
- سرفه‌های شدید
- استفراغ
- عدم هماهنگی در عضلات
راه‌های پیشگیری از آبله مرغان
امروزه واکسن آبله مرغان تقریبا در ۹۰ درصد افرادی که آن را دریافت می‌کنند، مصونیت ایجاد می‌کند. با این حال، شما باید از تماس نزدیک با شخصی که درگیر علائم آبله مرغان شده خودداری کنید. همچنین، از به اشتراک گذاشتن اشیاء با او بپرهیزید و سطوحی را که ممکن است لمس کرده باشد ضدعفونی کنید. اگر به طور ناخواسته در معرض علائم بیماری قرار گرفتید حتما با متخصص عفونی مشورت کنید.
راهنمای مراجعه به پزشک
بیماری آبله مرغان یک عفونت ویروسی با شدت سرایت بالاست که معمولا در دوران کودکی بروز پیدا می‌کند. با این حال، احتمال ابتلای بزرگسالان هم به این بیماری وجود دارد. شناخت علائم آبله مرغان به شما کمک می‌کند تا پس از مشاهده نشانه‌های اولیه بیماری، سریعا به متخصص عفونی مراجعه کنید.
از همین‌رو ما در این مقاله از مجله درمانکده به طور مفصل شما را با علائم آبله مرغان در نوزادان، کودکان و بزرگسالان آشنا کردیم. اگر همچنان درباره نشانه‌های این بیماری سوالی دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر عفونی آنلاین مشاوره داشته باشید و یا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری متخصص عفونی به متخصص مد نظر خود مراجعه کنید.
سوالات متداول
اسهال می‌تواند نشانه بسیاری از بیماری‌های ویروسی باشد. با این حال، ممکن است کودکان و بزرگسالان به دلیل داشتن تب در دوره نهفتگی آبله مرغان، دچار اسهال شوند.
بثورات پوستی خارشدار ناشی از آبله مرغان، ابتدا به صورت جوش‌های قرمز دیده می‌شوند، اما یک یا ۲ روز بعد به شکل تاول‌های پر از مایعی در می‌آیند.
در جواب افرادی که می‌پرسند از کجا بفهمم قبلا آبله مرغان گرفتم می‌توان گزینه‌های بررسی سابقه شخصی و خانوادگی، آزمایش خون، پرسش از والدین یا نزدیکان، بررسی برگه واکسیناسیون، مشاهده زخم‌ها و آثار بیماری را پیشنهاد داد.
اکثر افراد مبتلا به واریسلا بدون عارضه بهبود می‌یابند، اما در موارد نادر احتمال مرگ ناشی از این بیماری وجود دارد. بیشتر مرگ و میرها در بین افراد بزرگسال رخ می‌دهند.
تب ملایم و آبله‌های کوچک صورتی یا قرمز روی پوست که اغلب خارش و سوزش آن‌ها قابل تحمل است، از مهم‌ترین نشانه‌های آبله مرغان خفیف به‌شمار می‌آیند.
نشانه‌های اولیه بیماری در بزرگسالان و کودکان شبیه همدیگر هستند، با این تفاوت که بزرگسالان اغلب علائم این بیماری را با شدت بیشتری تجربه می‌کنند.
منابع: mayoclinic | medicalnewstoday | verywellhealth
سلام خسته نباشید
من آبله مرغان گرفتم سر درد و دل درد و تب بالا یی دارم ولی آبله زیاد نمیره بیشتر روی سرم میزنه
راستی دل پیچه و بیرون روی ام دارم
چه کار باید بکنم؟؟۹