بیماری پیسی چیست؟ هرآنچه باید درباره این بیماری بدانید!

بیماری ویتیلیگو یا پیسی پوست نوعی بیماری خودایمنی است که در آن لکه‌های سفید و فاقد رنگدانه روی پوست ایجاد می‌شوند. در پیسی تولید رنگدانه در پوست مختل شده و در نتیجه مناطقی از پوست به رنگ سفید درمی‌آیند. روند ویتیلیگو می‌تواند ناگهانی و پیشرونده یا تدریجی باشد.

در ادامه این مقاله از مجله پزشکی درمانکده می‌خواهیم در مورد اینکه علت بیماری پیسی چیست و چه علائمی دارد توضیح دهیم. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید. 

پیسی چیست؟

در پیسی که نام دیگر آن برص یا ویتیلیگو (Vitiligo) است، نقاطی از پوست بدن رنگ خود را از دست می‌دهند و بی‌رنگ یا سفید می‌شوند. پیسی همچنین می‌تواند روی رنگ چشم و موها هم تاثیر بگذارد و حتی گاهی روی پوست سقف دهان هم ایجاد می‌شود.

برخی از نقاط پوست که در اثر این بیماری رنگ خود را از دست داده‌اند ممکن است تا آخر عمر به همان حالت باقی بمانند و برخی دیگر به تدریج بهبود می‌یابند. افراد از هر سن، جنس و نژادی ممکن است درگیر این بیماری شوند.

حقایقی در مورد بیماری ویتیلیگو

چند نکته که باید در مورد بیماری ویتیلیگو بدانید، در ادامه آمده است:

• ویتیلیگو در همه افراد از هر سن، جنس و نژادی می‌تواند ایجاد ‌شود.
• هیچ درمان قطعی‌ای وجود ندارد و اغلب موارد بیماری مادام‌العمر است.
• ویتیلیگو یک بیماری خودایمنی بوده و مسری نیست.
• لکه‌های ویتیلیگو شدیدا به نور خورشید حساس هستند.
• افراد مبتلا به بیماری پیسی باید از قرارگرفتن بدون حفاظ زیر نور آفتاب خودداری کنند.
• استرس و اضطراب می‌تواند باعث افزایش لکه‌های پیسی شود.

علت بروز بیماری پیسی چیست؟

علت اصلی بروز ویتیلیگو از بین‌رفتن ملانوسیت‌های پوست است. ملانوسیت‌ها سلول‌هایی هستند که وظیفه تولید رنگدانه روی پوست را برعهده دارند. در افراد مبتلا به ویتیلیگو، در بخش‌هایی از پوست بدن مثل صورت، آرنج، بازوها و دست‌ها تعدادی از ملانوسیت‌ها می‌میرند یا از کار می‌افتند.

به این ترتیب رنگ این قسمت‌ها کمی روشن‌تر از پوست کل بدن است و با پیشرفت بیماری کاملا سفید می‌شود. علت اصلی مرگ ملانوسیت‌ها و بروز این بیماری هنوز مشخص نشده اما عوامل مختلفی در بروز آن نقش دارند. در مورد علت بیماری پیسی از نظر اسلام، اطلاعات دقیقی در دسترس نیست.  

عوارض بیماری ویتیلیگو

افراد مبتلا به ویتیلیگو ممکن است عوارض زیر را تجربه کنند:

• آفتاب‌سوختگی شدید و دردناک
• استرس اجتماعی
• تغییرات بینایی
• کاهش فعالیت غدد اشکی
• آسیب به عنبیه
• مشکلات شنوایی
• اضطراب
• سرطان پوست

بیشتر بدانید: اگزمای دیشیدروتیک؛ روش درمان این بیماری ناخوشایند چیست؟

عوامل موثر در بروز بیماری پیسی

برخی از عواملی که در بروز این بیماری دخیل هستند، عبارت‌اند از:

• ژنتیک

تخمین زده می‌شود که ۲۰ درصد از افراد مبتلا به ویتیلیگو بستگان درجه یک مبتلا به ویتیلیگو دارند.

• پاسخ خودایمنی بدن

سیستم ایمنی بدن به ملانوسیت‌ها حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برد.

• استرس اکسیداتیو

منظور از استرس اکسیداتیو زمانی است که بین مولکول‌های اکسیژن و آنتی‌اکسیدان‌ها تعادل وجود ندارد. این شرایط می‌تواند زمینه‌ساز بروز ویتیلیگو شود.

• عوامل محیطی

ناراحتی عاطفی، آفتاب سوختگی یا قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی احتمال بروز بیماری پیسی را در افراد افزایش می‌دهد.

• ابتلا به بیماری‌های خودایمنی دیگر

برخی از بیماری‌های خودایمنی با افزایش خطر ابتلا به ویتیلیگو همراه هستند. تحقیقات نشان داده که حدود ۱۵ تا ۲۵ درصد از افراد مبتلا به ویتیلیگو یک بیماری خودایمنی دیگر چون دیابت نوع یک، بیماری تیروئید، بیماری آدیسون، آنمی، پسوریازیس، روماتیسم مفصلی، لوپوس اریتماتوز و… دارند.

انواع مختلف بیماری ویتیلیگو

طبق تحقیقات آکادمی پوست آمریکا، انواع مختلفی از ویتیلیگو بسته به ظاهر لکه‌ها، میزان پوشش بدن و نحوه انتشار آن‌ها وجود دارد که عبارت‌اند از:

• موضعی

ویتیلیگوی موضعی زمانی است که تنها چند نقطه محدود و کوچک در قسمت‌های مختلف بدن دچار پیسی می‌شوند.

بیشتر بدانید: گال چیست؟

• کانونی

ویتیلیگو کانونی نوع نادری از این بیماری است که در آن یک سری لکه زرد در نقطه کوچکی از بدن ایجاد می‌شوند و تا ۲ سال به همان شکل باقی می‌مانند.

• آکروفیشال

در این نوع، لکه‌های ویتیلیگو تنها روی صورت، پوست سر، اطراف اندام تناسلی و روی انگشتان دست یا پا ایجاد می‌شوند.

• مخاطی

این نوع بیماری ویتیلیگو لکه‌های سفید بیشتر در اطراف غشاهای مخاطی و لب‌ها ظاهر می‌شود.

• تریکوم

در ویتیلیگو تریکوم، یک لکه سفید یا بی‌رنگ وجود دارد که اطراف آن با رنگدانه‌های روشن‌تر احاطه شده است.

• عمومی 

در ویتیلیگوی عمومی لکه‌ها اندازه و شکل خاصی ندارند و به طور پراکنده در نواحی مختلف بدن ایجاد می‌شوند.

• یونیورسال یا جهانی

ویتیلیگو یونیورسال بسیار نادر است و در این نوع بیش از ۸۰ درصد پوست بدن دچار دپیگمانتاسیون بوده و فاقد رنگدانه است.

• سگمنتال 

در این نوع، تنها پوست یک طرف بدن مانند یک پا، یک طرف صورت یا یک بازو دچار پیسی می‌شود. سرعت پیشرفت لکه‌ها در ویتیلیگو سگمنتال بین ۶ تا ۱۲ ماه است و  بسیاری از افراد بعد از این مدت لکه‌های جدیدی را تجربه نمی‌کنند. ویتیلیگو سگمنتال در سنین پایین‌تر رخ داده و تنها حدود ۵ تا ۱۶ درصد از افراد مبتلا به ویتیلیگو را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

• غیرسگمنتال

در ویتیلیگو غیرسگمنتال لکه‌ها به طور مساوی در هر دو طرف بدن و اغلب روی پوستی که معمولا در معرض نور خورشید قرار دارد، مانند صورت، گردن یا دست‌ها ظاهر می‌شوند. شیوع ویتیلیگو غیرسگمنتال بیشتر از ویتیلیگو سگمنتال است.

بیشتر بدانید: پماد برای گال

علائم بیماری پیسی

علامت اصلی ویتیلیگو ظاهرشدن لکه‌های مسطح با رنگ روشن‌ روی پوست است. روند بیماری از یک لکه ساده که کمی رنگ پریده‌تر از بقیه قسمت‌های پوست است شروع می‌شود و با گذشت زمان، این نقطه کم‌رنگ‌تر و در نهایت کاملا سفید می‌شود.

لکه‌های پیسی از نظر شکل و اندازه با هم متفاوت هستند. گاهی‌اوقات ممکن است حاشیه لکه‌ها ملتهب شده و منجر به خارش شود. با این حال به طور معمول لکه‌های پیسی هیچ‌گونه ناراحتی، تحریک، درد یا خشکی در پوست ایجاد نمی‌کنند.

با دیدن عکس اولیه پیسی در اینترنت می‌توانید مهم‌ترین علامت این بیماری، یعنی نقاط بی‌رنگ روی پوست بدن را مشاهده کنید. اگر اخیرا متوجه لکه‌های سفیدی روی پوست صورت و بدن خود شده‌اید و درباره آن‌ها نگران هستید، می‌توانید از خدمات معاینه آنلاین متخصصان پوست درمانکده استفاده کنید. همچنین می‌توانید برای تاثیر بیماری پیسی بر ازدواج از پزشکان درمانکده مشورت بگیرید.

آیا شدت علائم پیسی در افراد مختلف با هم یکسان است؟

اثرات بیماری ویتیلیگو بین افراد متفاوت است. به عنوان مثال، برخی از افراد تنها تعداد انگشت‌شماری لکه سفید را روی نقاط مشخصی از بدن خود دارند که اندازه آن‌ها ثابت است. در حالی که برخی دیگر لکه‌های سفید و بزرگ‌تری که به هم می‌پیوندند و گسترش می‌یابند، تجربه می‌کنند.

بیشتر بدانید: اسکار پوست و شناخت بیشتر آن

تشخیص پیسی

احتمال بروز پیسی در هر سنی وجود دارد، اما احتمال بروز این بیماری در سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی بیشتر است. هنگام تشخیص این بیماری پزشک ابتدا در مورد سابقه ابتلای خانوادگی به ویتیلیگو از فرد سوال کرده و یک سری معاینه فیزیکی روی پوست انجام می‌دهد.

برای تشخیص لکه‌های پیسی، پزشک ممکن است از نور فرابنفش یا نور سیاه‌رنگ استفاده کند. به این ترتیب نور روی پوست تابانده می‌شود تا نقاط فاقد رنگدانه پوست که زیر نور گچی به نظر می‌رسند، تشخیص داده شوند.

علائم بیماری پیسی در کودکان و نوزادان

علائم بیماری پیسی در نوزادان مانند بزرگسالان بوده و تنها شدت علائم با هم متفاوت است. احتمال بروز ویتیلیگو در سنین کودکی و نوزادی بسیار پایین است. پیسی در کودکان و نوزادان با ظهور لکه‌های بی‌رنگ روی پوست صورت، دست‌ها، پاها، بازوها، ناخن‌ها و بدن شروع می‌شود. توصیه می‌کنیم در صورت مشاهده هر گونه لک سفید مشکوک به ویتیلیگو، سریعا به پزشک مراجعه کرده و علت را بررسی کنید.

روش درمان بیماری پیسی

حتی اگر از بهترین راه درمان بیماری پیسی برای درمان خود استفاده کنید، باید بدانید که ویتیلیگو یک بیماری مادام‌العمر بوده و هیچ روشی نمی‌تواند آن را به طور قطعی درمان کند. در مورد درمان این بیماری چندین روش وجود دارد که پزشک با توجه به شرایط شما ممکن است یک یا چند روش را توصیه کند. این روش‌ها عبارت‌اند از:

• درمان بیماری پیسی با لیزر
• نوردرمانی با نور UVB و نور UVA
• استفاده از کرم ضد آفتاب
• درمان دارویی با کورتیکواستروئیدهای موضعی، روکسولیتینیب و…
• دپیگمانتاسیون
• جراحی و پیوند پوست

بیشتر بدانید: پیودرما گانگرنوزوم و تبعات آن

درمان بیماری پیسی با طب سنتی

تحقیقات طب سنتی در زمینه درمان بیماری ویتیلیگو کامل نیست و اطلاعات دقیقی در این باره وجود ندارد. تنها چند ترکیب گیاهی مثل جینگو بیلو وجود دارد که ممکن است در از بین‌بردن لکه‌های پیسی را درمان کند. در مورد درمان ویتیلیگو با طب سنتی، حتما از متخصصان این حوزه کمک بگیرید و به عطاری‌های عمومی اکتفا نکنید.

بیماری پیسی در بارداری

بارداری برای افراد مبتلا به ویتیلیگو ممنوعیتی ندارد و این افراد از نظر باروری مشکلی ندارند. منتها تغییرات دوره بارداری می‌تواند باعث افزایش لکه‌ها شود که در اغلب موارد بعد از بارداری، وضعیت لکه‌ها به حالت عادی خود برمی‌گردد.

بیماری پیسی و ازدواج

بیماری پیسی اگر به دلیلی غیر از دلایل ژنتیکی و وراثت باشد، به فرزندان منتقل نمی‌شود و نگرانی‌ای بابت ازدواج و فرزندآوری وجود ندارد. توصیه می‌کنیم افراد قبل از اقدام برای ازدواج، با مشاور و همچنین متخصص پوست و مو مشورت کنند.

سخن پایانی

بیماری پیسی یا ویتیلیگو، بیماری‌ای است که با لکه‌های سفید روی نقاط مختلف پوست بدن شناخته می‌شود. نتیجه درمان این بیماری در افراد مختلف بسته به سن، عوامل ایجاد بیماری و شرایطی که دارند متفاوت است. در این مقاله سعی کردیم تا به سوالات شما در مورد این بیماری و اینکه بیماری پیسی از چی میاد، پاسخ دهیم. برای شروع درمان بیماری ویتیلیگو می‌توانید از طریق درمانکده از بهترین متخصصان پوست نوبت بگیرید. همچنین می‌توانید از طریق امکان مشاوره آنلاین با دکتر پوست و مو یا سایر تخصص‌ها ویزیت شوید.

بیشتر بدانید: بیماری پروانه‌ای؛ تاول‌های پوستی که درمان ندارند!

سوالات متداول

منابع: medicalnewstoday | my.clevelandclinic | mayoclinic