آمپول دگزامتازون چیست؟ فواید و عوارض آن را بشناسید

دگزامتازون که به آن دگزا هم می‌گویند یکی از رایج‌ترین داروهایی است که برای درمان واکنش‌های آلرژیک، بیماری‌های التهابی و مشکلات مفصلی استفاده می‌شود. در این مقاله از مجله درمانکده در مورد آمپول دگزامتازون، موارد مصرف و عوارض احتمالی آن صحبت می‌کنیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

اطلاعات شناسنامه‌ای آمپول دگزامتازون

عناوین مرتبط با شناسنامه دارو	توضیحات
چکیده راهگشای دارو	آمپول دگزامتازون یک نوع کورتیکواستروئید است که برای درمان بیماری‌های التهابی از جمله آسم برونشیال، اختلالات غدد درون‌ریز و روماتیسم استفاده می‌شود.
نام دارو	این دارو با نام دگزامتازون (Dexamethasone) شناخته می‌شود.
بک‌گراند دارو	آمپول دگزامتازون برای درمان بیماری‌های مرتبط با غدد درون‌ریز، مفاصل، پوست، چشم، دستگاه گوارش، دستگاه تنفس و… تجویز می‌شود. این دارو که در سال ۱۹۵۷ ساخته شده است، از نظر ساختاری شباهت زیادی به سایر کورتیکواستروئیدها از جمله پردنیزولون دارد.
نوع دارو	این دارو از نوع مولکول کوچک (Small molecule) است.
گروه دارو	Dexamethasone یک داروی تایید شده است. این دارو در ۳۰ اکتبر ۱۹۵۸ تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) را دریافت کرده است.
ساختار دارو
فرمول شیمیایی	C22H29FO5
داروهای هم گروه	بکلومتازون، بتامتازون، بودزوناید، کورتیزون استات، پردنیزولون، تریامسینولون، فلوتیکازون، تتراکوزاکتاید و فلونیزولید
فرم‌های موجود دارو	قرص، آمپول و قطره

نام برندهای آمپول دگزامتازون

شرکت‌های دارویی این آمپول را با نام‌های تجاری مختلف روانه بازار می‌کنند، از جمله:

• دگزاتیسین
• دگزادیک
• آکوازون
• دکسون

بیشتر بدانیم:آمپول دگزامتازون بعد از کاشت مو چه تاثیری دارد؟

آمپول دگزامتازون برای چیست؟

پزشک دگزامتازون آمپول را برای موارد زیر تجویز می‌کند:

• درمان واکنش‌های آلرژیک شدید
• کنترل انواع خاصی از ادم (ورم یا احتباس مایعات در بافت‌های بدن)، بیماری‌های گوارشی و انواع خاصی از آرتریت (مشکلات مفصلی)
• درمان بیماری‌های خاصی که بر خون، پوست، چشم‌ها، غده تیروئید، کلیه‌ها، ریه‌ها و سیستم عصبی تاثیر می‌گذارند
• درمان علائم کمبود کورتیکواستروئید (فقدان موادی که معمولا توسط بدن تولید می‌شوند و برای عملکرد طبیعی آن مورد نیاز هستند)
• کنترل انواع خاصی از شوک
• درمان حالت تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی
• جلوگیری از پس زدن عضو پیوندی

بیشتر بدانید: قرص هیدروکسی زین برای چیست؟

طرز استفاده از آمپول دگزامتازون

آمپول دگزامتازون نحوه تزریق خاصی دارد؛ به طوری که بسته به نوع محصول و بر اساس دستور متخصص یا پزشک عمومی باید آن را داخل ورید، عضله، مفصل یا پوست تزریق کرد. در مورد بهترین زمان تزریق آمپول Dexamethasone و نحوه انجام این کار با پزشک مشورت کنید.

بدون مشورت با پزشک استفاده از Dexamethasone را قطع نکنید. چون بعضی از بیماری‌ها ممکن است با قطع ناگهانی دارو بدتر شوند. علاوه بر این، احتمال دارد علائمی مانند حالت تهوع، سرگیجه، ضعف یا درد عضلانی و مفصلی را تجربه کنید. برای جلوگیری از بروز این علائم، پزشک باید به تدریج دوز دارو را کاهش دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک یا داروساز مشورت کنید. همچنین توصیه می‌شود بدتر شدن بیماری یا بروز هر گونه علائم جدید را فورا گزارش دهید.

بیشتر بدانید:آمپول دگزامتازون بعد از عمل بینی چه تاثیری دارد؟

عوارض آمپول دگزامتازون

در صورتی که علائم زیر شدید بودند یا برای مدت طولانی ادامه داشتند، برای از بین بردن عوارض آمپول dexamethasone به پزشک مراجعه کنید:

• سردرد
• کند شدن سرعت بهبود جراحت‌ها و کبودی‌ها
• خشکی پوست و نازک شدن آن
• ایجاد لکه‌ها یا خطوط قرمز و بنفش زیر پوست
• فرورفتگی در محل تزریق
• افزایش چربی بدن
• اختلال خواب
• افسردگی
• افزایش تعریق
• ضعف عضلانی
• درد مفاصل
• اختلال قاعدگی
• سکسکه
• افزایش اشتها
• درد یا قرمزی در محل تزریق
• افزایش رشد موهای صورت یا بدن
• حالت تهوع یا استفراغ

بیشتر بدانید: آمپول هیدروکورتیزون چیست؟

عوارض جانبی جدی

بعضی از عوارض جانبی Dexamethasone‌ ممکن است جدی باشند. اگر علائم زیر را تجربه کردید، فورا با پزشک تماس بگیرید یا به دنبال مراقبت‌های پزشکی اورژانسی باشید:

• گلودرد، تب، لرز، سرفه یا سایر علائم عفونت
• تشنج
• مشکلات بینایی
• تورم چشم‌ها، صورت، لب‌ها، زبان، گلو، دست‌ها و پاها
• مشکل در بلع
• تنگی نفس
• افزایش وزن ناگهانی
• کهیر
• خارش

آمپول دگزامتازون ممکن است باعث کند شدن رشد کودکان شود. در زمان استفاده فرزندتان از این دارو، پزشک سرعت رشد او را به دقت تحت نظر می‌گیرد. در مورد خطرات این آمپول برای کودکان با متخصص اطفال صحبت کنید.

کسانی که برای مدت طولانی از Dexamethasone‌ تزریقی استفاده می‌کنند ممکن است به کاتاراکت (آب مروارید) یا گلوکوم (آب سیاه) مبتلا شوند. در مورد خطرات استفاده از این دارو و دفعات مراجعه به چشم‌پزشک، با پزشک معالج خود مشورت کنید.

بیشتر بدانیم:آمپول دگزامتازون برای دندان درد چه کاربردی دارد؟

موارد احتیاط پیش از مصرف

اگر می‌خواهید عوارض جانبی ناشی از مصرف آمپول دگزامتازون را به حداقل برسانید، نکات زیر را رعایت کنید:

• اگر به Dexamethasone یا هر داروی دیگری حساسیت دارید، این موضوع را به پزشک اطلاع دهید.
• به پزشک خود بگویید که از چه داروها، مکمل‌های غذایی یا محصولات گیاهی استفاده می‌کنید. در بعضی موارد ممکن است لازم باشد پزشک دوز سایر داروها را تغییر دهد یا شما را از نظر بروز عوارض جانبی به دقت تحت نظر بگیرد.  
• اگر عفونت قارچی دارید، درباره این موضوع با پزشک صحبت کنید. احتمالا پزشک به شما خواهد گفت که از تزریق این آمپول خودداری کنید.
• درباره سابقه ابتلا به بیماری‌های مختلف به‌خصوص سل، کاتاراکت، گلوکوم، پرفشاری خون، حمله قلبی، افسردگی یا سایر بیماری‌های روانی،‌ میاستنی گراویس (یک نوع بیماری که باعث ضعیف شدن عضلات می‌شود)، پوکی استخوان، مالاریا، بیماری کبد، کلیه، قلب، روده یا تیروئید و هر نوع عفونت باکتریایی، انگلی یا ویروسی درمان‌نشده در هر نقطه از بدن با پزشک صحبت کنید.
• در صورت انجام جراحی از جمله جراحی دندان، به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید که از آمپول Dexamethasone استفاده می‌کنید.
• بدون مشورت با پزشک خود از هیچ نوع واکسنی برای پیشگیری از بیماری‌ها استفاده نکنید.
• آمپول Dexamethasone‌ ممکن است توانایی شما را برای مبارزه با عفونت‌ها کاهش دهد و در صورت ابتلا به عفونت از بروز علائم هشداردهنده جلوگیری کند. در حین استفاده از این دارو از افرادی که بیمار هستند دوری کنید و دست‌های خود را مرتب بشویید. اگر فکر می‌کنید با فردی که به آبله مرغان یا سرخک مبتلا بوده است تماس داشته‌اید، فورا این موضوع را به پزشک اطلاع دهید.
• این دارو ممکن است قند خون را افزایش دهد. در صورت ابتلا به دیابت، از پزشک بپرسید که آیا لازم است تغییراتی در رژیم غذایی یا داروهای خود ایجاد کنید یا خیر.
• اگر در دوران سالمندی به‌سر می‌برید، هرگز بدون مشورت با پزشک از آمپول Dexamethasone استفاده کنید. چون بیشتر از افراد جوان به عوارض جانبی این دارو حساس هستید.

بیشتر بدانیم: آمپول سفازولین برای چیست؟

تداخلات دارویی آمپول دگزامتازون

این آمپول ممکن است با داروهای زیر تداخل داشته باشد:

• آمینوگلوتتیمید
• آمفوتریسین B
• آسپرین و داروهای مشابه آن
• بعضی از آنتی‌بیوتیک‌ها مانند اریترومایسین، کلاریترومایسین و ترولیندومایسین
• داروهای ضد ویروس که برای درمان HIV یا هپاتیت تجویز می‌شوند
• داروهای ضد تشنج از جمله کاربامازپین، فنوباربیتال و فنی‌توئین
• داروهای میاستنی گراویس
• کلستیرامین
• سیکلوسپورین
• دیگوکسین
• دیورتیک‌ها
• افدرین
• هورمون‌های زنانه مانند استروژن، پروژستین و قرص‌های ضد بارداری
• انسولین یا سایر داروهای دیابت
• ایزونیازید
• کتوکونازول
• میفپریستون
• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن
• ریفامپین
• تالیدومید
• وارفارین
• واکسن‌ها

بیشتر بدانید: قرص هیدروکسی زین برای چیست؟

این مقاله ممکن است تمام تداخلات دارویی Dexamethasone‌ را پوشش ندهد؛ بنابراین لازم است فهرست تمام داروها، مکمل‌های غذایی و محصولات گیاهی مورد استفاده خود را در اختیار پزشک قرار دهید. همچنین اگر سیگار می‌کشید، الکل می‌نوشید یا از مواد مخدر استفاده می‌کنید، باید پزشک را از این موضوع مطلع کنید.

بیشتر بدانیم: آمپول کتورولاک چیست؟ + دوز مصرفی و عوارض جانبی

فعل و انفعالات آمپول دگزامتازون در بدن

دگزامتازون به دسته‌ای از داروها به نام کورتیکواستروئید تعلق دارد. این دارو پاسخ سیستم ایمنی بدن را به بیماری‌های مختلف کاهش می‌دهد تا تورم و واکنش‌های آلرژیک را درمان کند. همچنین می‌تواند با جایگزین کردن استروئیدهایی که به طور طبیعی توسط بدن تولید می‌شوند، به درمان افرادی که سطح کورتیکواستروئید آن‌ها پایین است کمک کند.

بیشتر بدانید: قرص پردنیزولون چیست؟

افراد آسیب‌پذیر

استفاده از Dexamethasone روی حیوانات باردار با اثرات نامطلوب همراه بوده است، اما اطلاعات کافی در مورد جنین انسان وجود ندارد. اگر باردار هستید یا قصد دارید باردار شوید، در مورد مزایا و عوارض آمپول دگزامتازون در بارداری و اینکه آمپول Dexamethasone باعث سقط جنین میشود یا خیر، با متخصص زنان مشورت کنید.

در مورد خطرات استفاده از آمپول دگزامتازون در شیردهی هم تحقیقات زیادی انجام نشده است. بنابراین توصیه می‌شود زنان شیرده در مورد عوارض احتمالی آن با پزشک مشورت کنند.

بیشتر بدانیم: بهترین کورتون گیاهی

کلام پایانی

آمپول دگزامتازون‌ علی‌رغم فوایدی که دارد ممکن است در بعضی از افراد به بروز عوارض جانبی خطرناک منجر شود. از این‌رو نباید بدون مشورت با پزشک از آن استفاده کنید. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری درباره این دارو و عوارض احتمالی آن کسب کنید، از پزشکان سایت درمانکده کمک بگیرید. در درمانکده امکان اخذ نوبت جهت ویزیت حضوری و مشاوره آنلاین با پزشک عمومی یا سایر تخصص‌ها فراهم شده است.

بیشتر بدانیم: مونته لوکاست چیست؟ دارویی برای درمان آسم و علائم آلرژیک

سوالات متداول

منابع: go.drugbank, medlineplus, my.clevelandclinic