دندان ترک خورده یک وضعیت دردناک و ناخوشایند است که گاهی حتی با چشم دیده نمی‌شود. دندانپزشک اغلب روش درمان این عارضه را بر اساس محل، بزرگی و عمق ترک انتخاب می‌کند.
یکی از مشکلات رایج دندانپزشکی، دندان ترک خورده است که در اغلب موارد افراد خودشان متوجه این عارضه نمی‌شوند. زمانی که شما موقع نوشیدن مایعات گرم یا سرد و حتی نفس کشیدن احساس درد می‌کنید اما ظاهر دندان‌تان تغییر رنگ و شکل نداشته، احتمالا یک ترک ریز در بخشی از دندان وجود دارد. خوشبختانه ترک‌های دندان را می‌توان درمان کرد. برای این منظور باید در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان ترک خورده منجر به عفونت پالپ و سرایت آن به ریشه نشود.
اگر شما هم کم‌وبیش با درد دندان مواجه هستید اما نمی‌دانید این درد با ترک خوردگی دندان مرتبط است یا خیر، در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا علت، علائم و روش درمان ترک‌های دندان را بررسی کنیم.
فهرست محتوا:
منظور از دندان ترک خورده چیست؟
ترک خوردگی دندان‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که ساختار دندان به دلایل مختلف دچار آسیب شود. از این آسیب با عنوان سندرم دندان ترک خورده (CTS) یاد می‌کنند که گاهی‌اوقات بسیار ریز و بی‌ضرر هستند اما برخی مواقع می‌توانند منجر به شکستن دندان و از دست رفتن کامل آن شوند.
درواقع ترک خوردگی دندان‌ها ممکن است در لایه بیرونی دندان ایجاد شوند یا به لایه عمیق‌تر گسترش یابند. به همین دلیل شدت درد دندان ترک خورده می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. زمانی که ترک خوردگی به ریشه و عصب دندان برسد شما درد شدیدتری احساس می‌کنید.
در ادامه می‌توانید عکس دندان ترک خورده را مشاهده کنید:
چرا دندان‌ها ترک می‌خورند؟
مهم‌ترین علت ترک خوردن دندان شامل موارد زیر است:
- دندان قروچه شدید یک عامل اثرگذار در ایجاد ترک دندان محسوب میشود.
- اگر مواد غذایی یا نوشیدنی سرد و گرم را بدون فاصله زمانی و پشت سر هم مصرف کنید، احتمال ایجاد ترک در دندان افزایش می‌یابد.
- جویدن و گاز گرفتن مواد غذایی سفت دلیل اکثر ترک خوردگی‌های دندان است.
- ضربه و آسیب شدید به فک یا چانه می‌تواند بر روی دندان ترک‌های ریز ایجاد کند.
- عدم درمان به موقع برخی بیماری‌های لثه باعث ترک ریشه دندان میشود.
- دندان‌هایی که عصب‌کشی شده‌اند، ساختار ضعیف‌تری دارند و بیش از سایر دندان‌ها مستعد ترک خوردگی هستند.
- اگر ترمیم و پرکردن دندان پوسیده با حجم مواد زیاد انجام شود، به مرور زمان باعث ایجاد ترک روی دندان خواهد شد.
بیشتر بخوانید:درمان دندان درد
انواع ترک خوردگی دندان کدامند؟
ترک دندان انواع مختلفی دارد که هر یک به دلایل گوناگونی ایجاد می‌شوند. دندانپزشک با شناخت نوع ترک دندان می‌تواند بهترین گزینه برای درمان را انتخاب کند. با این حال بهتر است شما هم با انواع دندان ترک خورده آشنا شوید:
خطوط ترک
منظور از خطوط ترک، ترک‌های ریز روی مینای خارجی دندان هستند. این نوع ترک‌ها که بیشتر در افراد بزرگسال دیده می‌شوند هیچ دردی ندارند و بیشتر بر روی زیبایی دندان‌ها اثر می‌گذارند. از همین‌رو تنها زمانی نیاز به درمان این نوع ترک است که بخواهید طرح لبخندتان را بهبود ببخشید.
ترک عمودی
دندان ترک خورده جلو اغلب دارای ترک خوردگی عمودی است که ترک آن از سطح جونده به شکل عمود به سمت ریشه امتداد پیدا می‌کند. این نوع ترک باعث خرد شدن دندان نمی‌شود اما در صورت عدم رسیدگی به موقع می‌تواند گسترش یابد. معمولا اطراف ترک خوردگی عمیق دندان، لکه‌های زرد یا قهوه‌ای ایجاد می‌شوند که نشان‌دهنده آسیب به پالپ یا ریشه دندان است.
بیشتر بخوانید:پر کردن دندان چگونه انجام میشود؟
دندان خرد شده
گاهی‌اوقات ترک ایجادشده روی دندان به دلیل ضربه به فک یا گاز زدن مواد غذایی سفت بروز پیدا می‌کند. در این وضعیت بخشی از مینای دندان از گوشه دندان قدامی جدا میشود که اصطلاحا به آن دندان خرد شده می‌گویند.
دندان خرد شده درد زیادی ایجاد نمی‌کند و در اغلب موارد دندانپزشک می‌تواند به راحتی با چسب مخصوص تکه جدا شده را به دندان اصلی بچسباند. در صورتی که تکه جدا شده دندان در دسترس نباشد، دندانپزشک برای ترمیم از روش چسباندن پرکننده همرنگ دندان استفاده می‌کند.
کاسپ شکسته
زمانی که ترک روی سطح جونده دندان‌های خلفی ایجاد شود به آن کاسپ شکسته می‌گویند. مثلا شکستن تخمه آفتابگردان با دندان جلو ممکن است باعث شکستن کاسپ شود.
این نوع دندان ترک خورده ابتدا بسیار ریز است و نمی‌توان آن را با چشم مشاهده کرد اما پس از گذشت چند روز گسترش می‌یابد و باعث جدا شدن گوشه‌ای از دندان میشود.
این وضعیت در دندان‌های پر شده بیشتر رخ می‌دهد. کاسپ شکسته معمولا در نزدیکی پالپ ایجاد نمی‌شود اما ممکن است موقع جویدن، گاز زدن یا نوشیدن مایعات گرم و سرد کمی درد احساس کنید.
بیشتر بخوانید:علل عفونت دندان عصب کشی
ترک مورب دندان
این نوع ترک خوردگی شدیدترین و عمیق‌ترین نوع دندان ترک خورده است که در نزدیکی عمق لثه ایجاد میشود. در حال حاضر هیچ راه‌کاری برای درمان ترک خوردگی مورب دندان وجود ندارد و باید آن را کشید.
علائم دندان ترک خورده
در اغلب موارد ترک دندان بسیار ریز است و با چشم قابل مشاهده نیست. در این مواقع باید به علائمی که بیش از سه روز ادامه دارند توجه کنید و به دندانپزشک خود اطلاع دهید.
اصلی‌ترین علائم ترک خوردگی دندان عبارت‌اند از:
- احساس درد شدید موقع جویدن غذا
- احساس درد در دندان با تغییر دمای دهان
- تجربه درد مقطعی (درد برای لحظاتی شدید است اما از بین می‌رود)
- افزایش حساسیت دندان به نوشیدنی یا مواد غذایی گرم، شیرین و سرد
برای اطمینان از این که علائم درد دندان شما ناشی از ترک خوردگی دندان است یا به وضعیت دیگری مربوط میشود از دندانپزشک آنلاین درمانکده مشورت بگیرید. همچنین می‌توانید برای معاینه حضوری به متخصص دندانپزشک این مجموعه مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید:عصب کشی دندان چیست؟
با دندان ترک خورده چه کنیم؟
اگر این سوال برای شما پیش آمده که ایا دندان ترک خورده ترمیم میشود یا خیر در جواب می‌توان گفت ترمیم آن به محل، شدت و عمق ترک بستگی دارد. در ادامه رایج‌ترین روش‌های ترمیم دندان ترک خورده را معرفی می‌کنیم:
- استفاده از چسب مخصوص بهترین روش ترمیم ترک‌های ریز و سطحی دندان است.
- برای ترمیم ترک خوردگی شدیدتر دندان‌های جلویی از روش درمانی ونیر استفاده میشود.
- اگر ترک خوردگی دندان از نوع ترک مویی (بسیار سطحی و ریز) باشد، دندانپزشک با روش جرم‌گیری ترک را از بین می‌برد.
- ایجاد ترک در تاج دندان با ترمیم دندان آسیب‌دیده قابل درمان است. دندانپزشک در این وضعیت برای جلوگیری از شکستگی بیشتر روی دندان روکش می‌گذارد.
درمان دندان ترک خورده
زمانی که ترک خوردگی دندان به پالپ برسد باید برای درمان ریشه عصب‌کشی انجام شود. دندانپزشک پس از درمان ریشه برای محافظت بیشتر از تاج روی سطح آن روکش کامپوزیتی قرار می‌دهد. اما اگر ترک دندان به سمت خط زیر لثه رفته باشد، دیگر نمی‌توان دندان را درمان کرد. در این صورت دندانپزشک دندان را می‌کشد تا لثه دچار عفونت نشود. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که دندان ترک خورده سطحی به موقع مورد درمان قرار نگیرد.
به یاد داشته باشید هیچ روشی برای درمان خانگی دندان ترک خورده وجود ندارد. استفاده از راه‌کارهای طبیعی و خانگی شاید موقتا درد ناشی از ترک خوردگی دندان را تسکین دهند اما درمان‌کننده آن نخواهند بود. برای ترمیم یا درمان قطعی ترک دندان باید حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید:انواع روش کاشت دندان چیست؟
راه‌های پیشگیری از ترک خوردگی دندان
دندان ترمیم‌شده ساختار ضعیفی دارد و ممکن است خیلی زود مجددا دچار ترک خوردگی شود. از همین‌رو مراقبت از دندان‌های طبیعی و توجه به راه‌کارهای پیشگیری از ترک دندان علاوه بر افزایش طول عمر آن‌ها باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها میشود.
بیشتر بخوانید:دلیل اصلی زردی دندان کودکان چیست؟
بهترین روش‌های پیشگیری از ایجاد دندان ترک خورده شامل موارد زیر می‌شوند:
- از نوشیدن مایعات سرد و گرم در فاصله زمانی کوتاه بپرهیزید.
- از جویدن و گاز زدن مواد غذایی سفت و سخت اجتناب کنید.
- اگر در خواب دندان قروچه می‌کنید ، محافظ دندانی درون دهان خود قرار دهید.
- هنگام انجام ورزش‌های رزمی محافظ دندانی بگذارید.
راهنمای مراجعه به پزشک
اگر دندان ترک خورده به موقع درمان شود، احتمال ایجاد ترک خوردگی عمیق و رسیدن آن به ریشه دندان کاهش می‌یابد. بنابراین با مشاهده علائم ترک خوردگی دندان در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه و یا با مشاوره آنلاین دندانپزشک مشورت کنید تا ضمن تحمل درد کمتر مجبور به پرداخت هزینه‌های بالای درمان نشوید.
برای این منظور تیم درمانکده امکان رزرو نوبت نزد پزشک را از طریق سیستم نوبت‌دهی آنلاین این مجموعه برای شما فراهم کرده است. همچنین می‌توانید به لیست بهترین پزشکان متخصص و نظر سایر بیماران دسترسی داشته باشید.
بیشتر بخوانید: روکش دندان چیست؟
سوالات متداول
خیر، هیچ روشی برای درمان خانگی ترک خوردگی دندان وجود ندارد. استفاده از راه‌کارهای خانگی شاید موقتا درد ناشی از این عارضه را تسکین دهند اما درمان‌کننده آن نیستند.
اگر ترک دندان سطحی باشد می‌توان آن را با روش‌های مختلفی ترمیم کرد، اما ترک‌های عمیق‌تر دندان حتما به درمان ریشه (عصب‌کشی) نیاز دارند.
شکافته شدن دندان نتیجه عدم درمان به موقع ترک خوردگی دندان‌ها است که باعث تقسیم آن‌ها به ۲ نیم میشود.
منابع: clevelandclinic | healthline
