نحوه قرار گرفتن دندان‌ها روی هم تاثیر زیادی روی زیبایی و سلامت دهان و دندان دارد. صاف و مرتب بودن دندان‌ها و مناسب بودن سطح تماس دندان‌های بالا و پایین با یکدیگر می‌تواند خطر ابتلا به بسیاری از مشکلات از جمله پوسیدگی دندان و بیماری لثه را کاهش دهد. ارتودنسی یکی از پرطرفدارترین خدمات دندان‌پزشکی است که برای نظم بخشیدن به دندان‌ها استفاده می‌شود. به طور کلی، ۲ نوع ارتودنسی ثابت و متحرک وجود دارد که هر کدام از آن‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند. این مقاله از مجله درمانکده به ارتودنسی متحرک و انواع آن اختصاص دارد. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
فهرست محتوا
ارتودنسی متحرک چیست؟
به ارتودنسی متحرک به انگلیسی Removable orthodontic appliances می‌گویند. در ارتودنسی ثابت براکت‌ها روی دندان‌ها می‌چسبند، اما ارتودنسی متحرک به دندان‌ها متصل نیست و شما می‌توانید آن را هنگام غذا خوردن، مسواک زدن یا ورزش کردن از دهان خارج کنید. این موضوع آزادی عمل شما را افزایش می‌دهد و رعایت نکات بهداشتی را آسان‌تر می‌کند.
در ابتدا ممکن است هنگام استفاده از این نوع ارتودنسی کمی احساس ناراحتی کنید، چون بخشی از فضای دهان شما توسط یک صفحه پلاستیکی اشغال می‌شود؛ اما نگران نباشید، به سرعت به آن عادت خواهید کرد. از سوی دیگر، از آنجا که مغز شما وجود ارتودنسی را به عنوان غذا تفسیر می‌کند، ممکن است پس از قرار دادن آن در دهان، ترشح بزاق افزایش پیدا کند. این مشکل احتمالا یک تا ۲ روز طول می‌کشد و بعد از آن، دهان می‌تواند خود را با شرایط جدید تطبیق دهد.
بیشتر بدانید: ارتودنسی دندان چیست؟
در تصویر زیر می‌توانید نتیجه استفاده از ارتودنسی متحرک قبل و بعد از درمان را ببینید:
انواع ارتودنسی متحرک کودکان و بزرگسالان
به طور کلی، دستگاه ارتودنسی متحرک فک پایین و بالا به ۲ گروه فعال و غیر فعال طبقه‌بندی می‌شود. تجهیزات فعال ارتودنسی به دندان‌ها فشار وارد می‌کنند و در مرتب شدن آن‌ها نقش دارند. اما تجهیزات غیرفعال هیچ فشاری به دندان‌ها وارد نمی‌کنند و فقط آن‌ها را در موقعیت فعلی خود نگه می‌دارند. در نتیجه، از این ارتودنسی متحرک بعد از ثابت شدن دندان‌ها و در پایان دوره درمان استفاده می‌شود تا دندان‌ها دوباره نامرتب نشوند.
در ادامه رایج‌ترین انواع ارتودنسی متحرک را بررسی می‌کنیم و کاربرد آن‌ها را توضیح می‌دهیم:
- پلاک نامرئی: ارتودنسی متحرک نامرئی جنس پلاستیکی و شفاف دارد و به همین دلیل قابل دیدن نیست. پلاک نامرئی باید هر ۲ هفته یک‌بار برداشته شود.
- پلاک فانکشنال: زمانی از این پلاک استفاده می‌شود که فک بالا یا پایین جلوتر از حد طبیعی باشد. ارتودنسی متحرک فانکشنال همراه با ثابت و مرتب کردن دندان‌ها، به فک فشار وارد می‌کند و باعث حرکت استخوان می‌شود.
- پلاک Z شکل: اگر با مشکل عقب بودن دندان‌های قدامی مواجه باشید، می‌توانید از پلاک Z شکل استفاده کنید. پلاک Z شکل این دندان‌ها را به سمت جلو می‌کشد تا با سایر دندان‌ها هم‌ردیف شوند.
- پلاک نگهدارنده (ریتینر): بعد از اتمام ارتودنسی، از این پلاک برای جلوگیری از کج شدن مجدد دندان‌ها استفاده می‌شود.
بیشتر بدانید: ارتودنسی دندان فاصله دار چگونه است؟
ارتودنسی متحرک برای چه کسانی مناسب است؟
اکثر افرادی که برای مرتب کردن دندان‌های خود به درمان نیاز دارند می‌توانند از دستگاه‌های متحرک استفاده کنند. این نوع ارتودنسی در رفع بسیاری از مشکلات دندان موثر است و می‌تواند از ساده‌ترین تا پیچیده‌ترین موارد را درمان کند.
ارتودنسی متحرک برای رفع مشکلات دندانی کودکان خردسال گزینه مناسبی به شمار می‌رود. تنها نکته مهم این است که نحوه استفاده از آن باید به طور کامل به کودک آموزش داده شود. بزرگسالان هم می‌توانند به راحتی از این روش برای مرتب کردن دندان‌های خود استفاده کنند. در حقیقت، بسیاری از بزرگسالان استفاده از دستگاه متحرک را ترجیح می‌دهند. چون آزادی عمل بیشتری به آن‌ها می‌دهد و می‌توانند آن را در طول رویدادهای مهم مثل مهمانی و… از دهان خارج کنند.
مزایای ارتودنسی متحرک چیست؟
از مهم‌ترین مزایای این روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هر زمان که بخواهید می‌توانید آن را از دهان خارج کنید.
- تنظیم کردن دستگاه و استفاده از آن آسان است.
- در مقایسه با ارتودنسی ثابت آسیب کمتری به دندان‌ها وارد می‌کند. ارتودنسی ثابت ممکن است ریشه دندان را تحت تاثیر قرار دهد.
- معمولا گران نیست.
بیشتر بدانید: ارتودنسی نامرئی و هر آن چیزی که باید قبل از انجام آن بدانید!
ارتودنسی متحرک چه معایبی دارد؟
معایب این دستگاه شامل موارد زیر است:
- در ابتدا ممکن است در حین استفاده از این دستگاه مشکلات گفتاری را تجربه کنید. معمولا مدتی طول می‌کشد تا با این نوع ارتودنسی سازگار شوید.
- برای فردی که دندان‌های او به شدت نامرتب هستند، گزینه مناسبی به شمار نمی‌رود. چون مرتب کردن این دندان‌ها به نیروی زیادی نیاز دارد که دستگاه متحرک قادر به اعمال آن نیست.
- میزان موفقیت این روش به همکاری شما بستگی دارد.
چگونه از ارتودنسی متحرک مراقبت کنیم؟
از این دستگاه دقیقا مطابق دستور دکتر دندانپزشک استفاده کنید. دستگاه باید حداقل یک بار در روز با استفاده از خمیر دندان تمیز شود. رعایت بهداشت در حین استفاده از ارتودنسی متحرک اهمیت زیادی دارد، چرا که دستگاه دائما میکروب‌ها را جمع‌آوری می‌کند و این می‌تواند به عفونت منجر شود که برای سیستم ایمنی بدن بسیار خطرناک است.
هنگامی که دستگاه را از دهان خارج می‌کنید، آن را در ظرف مخصوص خود قرار دهید. از نگه داشتن دستگاه ارتودنسی در جیب لباس یا سایر مکان‌ها خودداری کنید، چون ممکن است بشکند یا گم شود.
بیشتر بخوانید: ارتودنسی دندان خرگوشی چقدر طول می‌کشد؟
کلام پایانی
دندان‌پزشکان اغلب از ارتودنسی متحرک برای اصلاح مشکلات جزئی دندان و فک استفاده می‌کنند. از این وسیله می‌توان در پایان ارتودنسی برای ثابت نگه داشتن دندان‌ها هم استفاده کرد. اثربخشی دستگاه متحرک تا حد زیادی به همکاری شما بستگی دارد. رعایت دستورالعمل‌های پزشک می‌تواند محدودیت‌های استفاده از این وسیله را به حداقل برساند و به شما در دستیابی به نتیجه مطلوب کمک کند.
اگر در مورد مراحل ارتودنسی متحرک، انواع آن و نکاتی که باید در حین استفاده از این وسیله رعایت کنید سوال دارید، می‌توانید آن را از دکتر دندانپزشک آنلاین سایت درمانکده بپرسید. درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده است که به راحتی و در کوتاه‌ترین زمان ممکن برای مشاوره آنلاین با دندانپزشک وقت بگیرید.
سوالات متداول
اگر میزان ناهنجاری دندان‌ها جزئی باشد، می‌توان از این روش برای مرتب کردن آن‌ها استفاده کرد. در موارد شدید معمولا استفاده از ارتودنسی ثابت توصیه می‌شود.
از این دستگاه معمولا برای افزایش عرض فک کودکان و نوجوانان کم‌سن استفاده می‌شود. هر بار که پیچ دستگاه باز می‌شود، عرض پلاک ۰/۲۵ میلی‌متر افزایش می‌یابد.
دوران کودکی بهترین زمان ارتودنسی متحرک است. هر چقدر سن شما در زمان استفاده از این روش کمتر باشد، احتمال موفقیت آن بیشتر است. با این حال، در هر سنی می‌توان از دستگاه متحرک استفاده کرد.
اگر از این ارتودنسی برای مرتب کردن دندان‌ها استفاده شود، به دلیل فشاری که دستگاه روی دندان‌ها وارد می‌کند، طبیعی است که کمی درد داشته باشید. با این حال، درد ناشی از این روش در مقایسه با ارتودنسی ثابت کمتر است.
منابع: icloudhospital, smile2impress
