آیا می‌دانید دمای طبیعی بدن چقدر است؟ پاسخ به این سوال سخت‌تر از چیزی است که فکر می‌کنید. چون دمای بدن می‌تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار بگیرد. در این مقاله از مجله درمانکده، درباره دمای طبیعی بدن بزرگسالان، کودکان و زنان باردار صحبت می‌کنیم. همچنین عوامل موثر بر آن و زمان مراجعه به پزشک را توضیح می‌دهیم. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
فهرست محتوا
میانگین دمای طبیعی بدن انسان
ممکن است شنیده باشید که دمای طبیعی بدن 98/6 درجه فارنهایت (37 درجه سانتی‌گراد) است. اما این عدد فقط یک میانگین را نشان می‌دهد و دمای طبیعی ممکن است کمی بالاتر یا پایین‌تر از آن باشد. بالا یا پایین بودن دما نسبت به میانگین به خودی‌خود نشانه بیماری نیست. چون عوامل متعددی وجود دارند که می‌توانند روی دمای طبیعی بدن کودک و بزرگسال تاثیر بگذارند، از جمله: سن، جنسیت، زمان اندازه‌گیری و سطح فعالیت بدنی.
دمای طبیعی بدن نوزاد از کودکان و بزرگسالان بیشتر است. چون سطح بدن نوزادان نسبت به وزنشان بزرگ‌تر است و بدن آن‌ها از نظر متابولیکی فعال‌تر بوده و گرمای بیشتری تولید می‌کند. از سوی دیگر، نوزادان در هوای گرم کمتر عرق میکنند، یعنی بدنشان گرمای بیشتری را نگه می‌دارد.
بیشتر بدانید: خواص سیاه دانه چیست؟
با افزایش سن، توانایی بدن برای تنظیم دما تغییر می‌کند. معمولا افراد بالای 64 سال در مقایسه با افراد جوان‌تر سرعت کمتری در سازگاری با تغییرات ناگهانی دما دارند. به طور کلی، دمای طبیعی بدن سالمندان پایین‌تر است و این افراد در حفظ گرما مشکل بیشتری دارند.
جدول زیر دمای طبیعی بدن به فارنهایت و سانتی‌گراد را نشان می‌دهد:
| سن | دمان دهان | دمای مقعد/ گوش | دمان زیر بغل |
| 0 تا 12 ماهگی | 95/8 تا 99/3 درجه فارنهایت (36/7 تا 37/3 درجه سانتی‌گراد) | 96/8 تا 100/3 درجه فارنهایت (37 تا 37/9 درجه سانتی‌گراد) | 94/8 تا 98/3 درجه فارنهایت (36/4 تا 37/3 درجه سانتی‌گراد) |
| کودکان | 97/6 تا 99/3 درجه فارنهایت (36/4 تا 37/4 درجه سانتی‌گراد) | 98/6 تا 100/3 درجه فارنهایت (37 تا 37/9 درجه سانتی‌گراد) | 96/6 تا 98/3 درجه فارنهایت (35/9 تا 36/8 درجه سانتی‌گراد) |
| بزرگسالان | 96 تا 98 درجه فارنهایت (35/6 تا 36/7 درجه سانتی‌گراد) | 97 تا 99 درجه فارنهایت (36/1 تا 37/2 درجه سانتی‌گراد) | 95 تا 97 درجه فارنهایت (35 تا 36/1 درجه سانتی‌گراد) |
| افراد بالای 65 سال | 93 تا 98/6 درجه فارنهایت (33/9 تا 37 درجه سانتی‌گراد) | 94 تا 99/6 درجه فارنهایت (34/4 تا 37/6 درجه سانتی‌گراد) | 92 تا 97/6 درجه فارنهایت (33/3 تا 36/4 درجه سانتی‌گراد) |
آشنایی با دمای طبیعی بدن در افراد بالغ و کودکان می‌تواند تشخیص تب را آسان‌تر کند. به خاطر داشته باشید که میانگین دمای بدن از فردی به فرد دیگر متفاوت است. دمای بدن شما ممکن است تا 1 درجه فارنهایت (0/6 درجه سانتی‌گراد) بالاتر یا کمتر از دستورالعمل فوق باشد.
دمای طبیعی بدن در بارداری
در دوران بارداری، میزان متابولیسم پایه (BMR) بالاتر می‌رود که این به معنی افزایش تولید گرما در بدن است. یک مطالعه نشان داد که دمای بدن در حوالی هفته دوازدهم بارداری به اوج خود (96 تا 99/5 درجه فارنهایت یا 35/6 تا 37/5 درجه سانتی‌گراد) و بعد از هفته سی و سوم به پایین‌ترین حد خود (95/5 تا 99/1 درجه فارنهایت یا 35/3 تا 37/3 درجه سانتی‌گراد) می‌رسد.
بیشتر بدانید: درمان اسیدی شدن بدن چیست؟
روش اندازه‌گیری دمای بدن
معمولا دمای طبیعی بدن با دماسنج دیجیتال یا دماسنج جیوه‌ای شیشه‌ای و در قسمت‌های مختلف بدن اندازه‌گیری می‌شود. جدول زیر نشان می‌دهد که کدام روش برای هر گروه سنی توصیه می‌شود:
| سن | مقعد | پیشانی | دهان | گوش |
| زیر سه ماهگی | X | |||
| سه تا 6 ماهگی | X | X | ||
| 6 ماهگی تا سه سالگی | X | X | X | |
| چهار سالگی تا دوران نوجوانی | X | X | X | |
| بزرگسالان | X | X | X | |
| سالمندان | X | X | X |
توصیه می‌شود از زیر بغل برای اندازه‌گیری دمای بدن استفاده نشود. چون این روش از دقت کافی برخوردار نیست.
عوامل موثر بر دمای طبیعی بدن
عوامل زیادی روی دمای بدن تاثیر دارند، از جمله:
- دمای بدن در طول روز افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر، دمای طبیعی بدن در شب بالاتر است.
- دمای بدن سالمندان از افراد جوان پایین‌تر است. چون با افزایش سن توانایی بدن برای تنظیم دما کمتر می‌شود.
- سطح فعالیت بدنی روی دمای بدن تاثیر می‌گذارد. هر چقدر فعالیت بیشتری داشته باشید، هسته مرکزی بدن گرم‌تر می‌شود.
- آب و هوا هم می‌تواند دمای بدن را تحت تاثیر قرار دهد. دمای طبیعی بدن در تابستان و محیط گرم افزایش می‌یابد و در سرما کمتر می‌شود.
- اگر برای اندازه‌گیری دمای طبیعی بدن با تب سنج دیجیتال زیر بغل و پیشانی را انتخاب کنید، در مقایسه با زمانی که دمای دهان را اندازه می‌گیرید، دماسنج عدد کمتری را نشان می‌دهد. ذکر این نکته ضروری است که دمای دهان از دمای گوش و مقعد پایین‌تر است.
- سطح هورمون می‌تواند بر دمای بدن تاثیر بگذارد.
بیشتر بدانید: خواص زنجبیل چیست؟
زمان مراجعه به پزشک
نیاز به کمک پزشکی در گروه‌های سنی مختلف متفاوت است.
در صورت لزوم می توانید با دکتر عمومی آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به متخصص عمومی مراجعه کنید.
1. بزرگسالان
در بسیاری از موارد، فرد مبتلا به تب به مراقبت پزشکی نیاز ندارد. با این حال، در صورت مشاهده هر یک از مشکلات زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- کم آبی بدن
- سبکی سر
- کرامپ عضلانی شدید
- تب مداوم یا تبی که به تدریج بدتر می‌شود
به‌علاوه، به افراد زیر توصیه می‌شود در صورت بروز تب حتما با پزشک مشورت کنند:
- کسانی که اخیرا جراحی پیوند عضو انجام داده‌اند
- افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند
- کسانی که از داروهای سرکوب‌کننده ایمنی استفاده میکنند
- کسانی که اخیرا تحت درمان سرطان قرار گرفته‌اند
دمای بیشتر از 106/7 درجه فارنهایت (41/5 درجه سانتی‌گراد) به عنوان هیپرپیرکسی (hyperpyrexia) یا تب شدید تعریف می‌شود. هیپرپیرکسی می‌تواند به آسیب دائمی اندام‌ها و مرگ منجر شود. به همین دلیل، به درمان اورژانسی نیاز دارد.
اگر دمای بدن خیلی پایین باشد، ممکن است به هیپوترمی (hypothermia) مبتلا باشید که یک اورژانس پزشکی است. پزشکان کاهش دما به زیر 95 درجه فارنهایت (35 درجه سانتی‌گراد) را هیپوترمی در نظر می‌گیرند.
2. کودکان
اگر دمای بدن کودک بیش از 104 درجه فارنهایت (40 درجه سانتی‌گراد) باشد، باید با اورژانس تماس بگیرید. همچنین اگر تب پنج روز یا بیشتر طول کشید یا کودک دچار کم آبی، استفراغ یا اسهال شد، باید به دنبال کمک پزشکی باشید.
هنگامی که دمای بدن کودک به زیر 95 درجه فارنهایت (35 درجه سانتی‌گراد) می‌رسد، کمک پزشکی ضروری است.
بیشتر بدانید: اهمیت حفظ سلامت در مناطق سرد
3. نوزادان و شیرخواران
اگر دمای بدن شیرخواری که سن او کمتر از سه ماه است از 100/4 درجه فارنهایت (38 درجه سانتی‌گراد) بالاتر باشد، باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی اورژانسی باشید. در این گروه سنی، تب خفیف می‌تواند نشانه عفونت جدی باشد. در شیرخواران زیر 6 ماه، دمای 102/2 درجه فارنهایت (39 درجه سانتی‌گراد) یا بیشتر نیازمند تماس با اورژانس است.
چنانچه دمای بدن شیرخوار به زیر 95 درجه فارنهایت (35 درجه سانتی‌گراد) رسید، به اورژانس مراجعه کنید.
سوالات متداول
تب با کاهش اشتها، لرز، سردرد، درد عضلانی، تعریق و ضعف مشخص می‌شود.
نوزادان و سالمندان بیش از دیگران مستعد ابتلا به هیپوترمی هستند. علائم هیپوترمی عبارتند از: لرزیدن، تنفس آهسته و کم عمق، نبض ضعیف، گفتار نامفهوم، انرژی کم یا خواب‌آلودگی، سردرگمی یا از دست دادن حافظه، از دست دادن هوشیاری و پوست قرمز روشن که در لمس سرد است (در نوزادان).
دمای طبیعی بدن کودکان به این بسته دارد که اندازه‌گیری در کدام بخش بدن انجام شده باشد. مقدار دمای نرمال بدن از پیشانی با زیر بغل، دهان، رکتوم و گوش متفاوت است. برای مثال، دمای دهان بین 36/4 تا 37/4 درجه سانتی‌گراد طبیعی تلقی می‌شود و دمای طبیعی بدن از زیر بغل باید بین 35/9 تا 36/8 درجه سانتی‌گراد باشد.
کلام پایانی درباره دمای طبیعی بدن
دمای طبیعی بدن از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به سن، فعالیت بدنی و وضعیت سلامتی بستگی دارد. دمای بدن نوزادان و شیرخواران ممکن است بالاتر از بزرگسالان باشد، اما حتی یک تب خفیف در این گروه سنی می‌تواند از وجود یک عفونت شدید خبر دهد.
اگر دمای بدنتان به طور غیرعادی بالاتر یا پایین‌تر از حد طبیعی است، حتما به پزشک مراجعه کنید. درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده است که در هر نقطه از جهان که هستید با پزشک مورد نظر خود به صورت آنلاین مشورت کنید.
منابع: healthline, medicalnewstoday
سلام من ۷ هفته باردارم و از دیروز سرما خوردم
تبمو از زیربغل اندازه میگیرم ۳۷/۷ هست
برای بچه خطرناکه؟ چیزای خوبی تو گوگل نخوندم ترسیدم
سلام خانم دکتر :چرا افراد بزرگسال هیپودرمی میکنند ؟
سلام
من ۴۹ سال دارم
بدنم حرارت بدنم گرم است ولی شبها از داخل شکم و پاها دچار سردی و لرز میشم و خوابم نمی بره
گرمای خونه و اتاق رو باید گرم بکنم در حد عرق کردن تا بتونم بخوابم
این باعث اذیت اعضای خانواده میشه
لطفا راهنمایی کنید