آیا خون در مدفوع نشانه سرطان است؟

خون در مدفوع می‌تواند ترسناک باشد، اما همیشه نشان‌دهنده بیماری‌های جدی مانند سرطان نیست. برای مثال بواسیر یا همان هموروئید (Hemorrhoids) می‌تواند باعث بروز خون تازه و قرمز در مدفوع شود. این در حالی است که برخی خونریزی‌های گوارشی منجر به خون مخفی در مدفوع می‌شوند. در این مقاله از مجله درمانکده به بررسی دلایل مختلف وجود خون در مدفوع می‌پردازیم و به این سوال پاسخ می‌دهیم که آیا خون در مدفوع نشانه سرطان است؟

بیشتر بدانید: مدفوع و ۱۰ واقعیت شگفت‌انگیز درباره آن

مهم‌ترین علت خون در مدفوع چیست؟

وجود خون در مدفوع می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. اگر این عارضه را تجربه می‌کنید، بهتر است در مورد آن با پزشک متخصص مشورت داشته باشید. در ادامه برخی از علل احتمالی آن را بررسی می‌کنیم:

هموروئید (Hemorrhoids)

هموروئید یا بواسیر یکی از علل شایع خون در مدفوع است و به وضعیتی گفته می‌شود که رگ‌های خونی در رکتوم یا مقعد متورم می‌شوند. بواسیر می‌تواند داخلی یا خارجی باشد و ممکن است به دلیل زور زدن هنگام دفع، یبوست مزمن یا بارداری بروز کند.

شقاق مقعد (Anal fissures)

این پارگی‌های کوچک در پوشش مقعد هستند که اغلب در اثر دفع مدفوع بزرگ یا سفت (یبوست) ایجاد می‌شوند. شقاق مقعدی می‌تواند منجر به خون روی مدفوع یا روی دستمال توالت شود.

عفونت‌های گوارشی (Gastrointestinal infections)

برخی عفونت‌های باکتریایی، ویروسی یا انگلی می‌توانند باعث التهاب در دستگاه گوارش شوند و مدفوع را خون‌‌آلود کنند. به عنوان مثال می‌توان به گاستروانتریت باکتریایی (Bacterial gastroenteritis)، گاستروانتریت ویروسی (آنفولانزای معده، Viral gastroenteritis) یا عفونت‌های انگلی مانند آمیبیاز (Amoebiasis) اشاره کرد.

بیماری التهابی روده (IBD)

شرایطی مانند بیماری کرون (Crohn’s disease) و کولیت اولسراتیو (ulcerative colitis) از اختلالات التهابی مزمن دستگاه گوارش هستند که می‌توانند باعث خونریزی مقعدی شوند و علائم دیگری مانند درد شکم، اسهال و کاهش وزن داشته باشند.

بیماری دیورتیکولار (Diverticular disease)

دیورتیکول‌ها (Diverticula) کیسه‌های کوچک و برآمده‌ای هستند که می‌توانند در روده بزرگ ایجاد شوند. هنگامی که این کیسه‌ها ملتهب یا عفونی می‌شوند، به آن دیورتیکولیت می‌گویند. اگر دیورتیکول پاره شود یا خونریزی کند، ممکن است خونریزی مقعدی رخ دهد.

پولیپ یا سرطان کولورکتال (Colorectal polyps or cancer)

پولیپ‌ها رشد غیر طبیعی بافت‌ها هستند که می‌توانند در روده بزرگ یا رکتوم ایجاد شوند. در حالی که بیشتر پولیپ‌ها غیر سرطانی هستند، برخی از آن‌ها می‌توانند در طول زمان به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند. وجود خون در مدفوع می‌تواند نشانه پولیپ یا سرطان کولورکتال (سرطان روده بزرگ) باشد، به خصوص اگر مداوم باشد یا با علائم نگران‌کننده دیگری مانند تغییر در عادات روده یا کاهش وزن ناخواسته همراه باشد.

بیشتر بدانید: خون در مدفوع؛ از تشخیص تا روش‌های درمان

علل دیگر خون در مدفوع

سایر علل بالقوه خون در مدفوع شامل ضربه و آسیب به مقعد یا رکتوم، خونریزی گوارشی به دلیل مصرف برخی از داروها (مانند داروهای ضد‌التهابی غیر استروئیدی یا ضد انعقادها)، ناهنجاری‌های عروقی یا شرایط نادری مانند آنژیودیسپلازی (angiodysplasia) است.

در این بیماری، عروق خونی کوچک در دیواره روده‌ها و معده ناهنجار می‌شوند. این ناهنجاری معمولا در بخش عروقی ضعیف شکل می‌گیرد و می‌تواند به خونریزی درونی و تشکیل خونریزی‌های داخل روده و معده منجر شود.

به یاد داشته باشید، این فهرست کامل نیست و علت خون در مدفوع می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. پزشک متخصص می‌تواند علائم و سابقه پزشکی شما را ارزیابی کند و هرگونه آزمایش لازم را برای ارائه تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام دهد.

چه مقدار خون در مدفوع خطرناک است؟

مقدار خون در مدفوع با توجه به علت زمینه‌ای آن می‌تواند بسیار متفاوت باشد. در برخی موارد، حجم خون ممکن است حداقل باشد؛ به طوری که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نباشد (خون مخفی در مدفوع) و برای تشخیص آن به آزمایش مدفوع (stool test) نیاز داشته باشید. از سوی دیگر، مقادیر بیشتر آن می‌تواند از رگه‌ها یا لکه‌ها تا مقدار قابل توجهی خون که مدفوع را سیاه (معروف به ملنا،‌ melena) یا قرمز روشن می‌کند، متغیر باشد.

در صورت مشاهده خون در مدفوع، صرف نظر از مقدار آن، مهم است که به پزشک متخصص مراجعه کنید. به طور کلی، شرایط زیر نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی دارد:

• اگر خونریزی شدید همراه با ضعف قابل توجه، سرگیجه یا غش را تجربه می‌کنید، بهتر است هر چه سریع‌تر به دنبال کمک پزشکی باشید زیرا این شرایط می‌تواند نشان‌دهنده یک وضعیت اورژانسی باشد.
• اگر این عارضه همراه با درد شدید شکمی، اسهال مداوم، کاهش وزن ناخواسته یا سایر علائم نگران‌کننده باشد، ضروری است که به سرعت به پزشک مراجعه کنید.

چه موقع خون در مدفوع نشانه سرطان است؟

وجود خون در مدفوع می‌تواند توسط عوامل مختلفی ایجاد شود. اگرچه وجود خون در مدفوع می‌تواند نشانه‌ای از سرطان روده بزرگ باشد، اما لزوما به معنای وجود آن نیست. شرایط دیگری مانند هموروئید، شقاق مقعدی یا عفونت‌های دستگاه گوارش نیز وجود دارد که می‌تواند باعث ایجاد این عارضه شود.

بیشتر بدانید: مدفوع تکه تکه؛ آیا خطری تهدیدتان می‌کند؟

انواع خون در مدفوع چگونه است؟

وقتی صحبت از خون در مدفوع می‌شود، چند نوع یا ظاهر متفاوت وجود دارد که می‌تواند به پزشکان در تعیین علت احتمالی کمک کند. این موارد عبارت‌اند از:

• خون قرمز روشن در مدفوع
  این نوع خون تازه است و به طور معمول نشان‌دهنده خونریزی در قسمت پایینی دستگاه گوارش، مانند راست‌روده یا مقعد است. در این حالت خون ممکن است به صورت رگه‌های قرمز ظاهر شود یا با مدفوع مخلوط شود. این خون را به‌راحتی می‌توان دید.
• خون مارونی یا قرمز تیره در مدفوع
  خونی که تیره‌تر و به رنگ مایل به قهوه‌ای به نظر می‌رسد ممکن است نشان‌دهنده خونریزی در روده بزرگ یا روده کوچک باشد. این نوع خونریزی منجر به مخلوط شدن خون با مدفوع می‌شود و ظاهری تیره یا قیری به نام ملنا به آن می‌دهد. این نوع مدفوع اغلب چسبناک است.

توجه به این نکته مهم است که ظاهر خون در مدفوع با توجه به علت زمینه‌ای و عوامل فردی می‌تواند متفاوت باشد. در حالی که رنگ و قوام خون می‌تواند سرنخ‌هایی را ارائه دهد، یک ارزیابی پزشکی مناسب برای تعیین علت دقیق ضروری است. شما می‌توانید سوالات خود را در این زمینه با پزشکان متخصص گوارش درمانکده مطرح کنید.

بیشتر بدانید: مدفوع سیاه نشانه چیست؟

خون در مدفوع در چند خط

خون در مدفوع نشان‌دهنده خونریزی در یکی از اندام‌های گوارشی است و بیماری‌های زمینه‌ای متنوعی منجر به بروز آن می‌شوند. اگر متوجه این مشکل شدید، بهتر است که با پزشک متخصص مشورت کنید تا علت اصلی آن مشخص شود. پزشکان احتمالا آزمایش‌های تشخیصی مانند کولونوسکوپی یا تجزیه و تحلیل نمونه مدفوع را تجویز می‌کنند و عوامل مختلفی از جمله سابقه پزشکی، علائم و نتایج آزمایشات را بررسی می‌کنند.

چند سوال درباره خون در مدفوع