آرتریت پسوریاتیک چیست و چه کسانی را گرفتار می‌کند؟

پسوریازیس (psoriasis) یک بیماری پوستی است که اغلب در آرنج، زانو، مچ پا، پا و دست باعث ایجاد بثورات قرمز و پوسته پوسته می‌شود. تقریبا 30 درصد افرادی که با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند، به یک نوع آرتریت التهابی به نام «آرتریت پسوریاتیک» (psoriatic arthritis) یا PsA مبتلا می‌شوند. به این بیماری «آرتروپاتی پسوریاتیک» یا «ورم مفاصل پسوریاتیک» هم می‌گویند.

آرتریت پسوریاتیک یک بیماری خودایمنی است که به دلیل حمله سیستم ایمنی به بافت‌های سالم رخ می‌دهد. بیشتر افراد، سال‌ها قبل از تشخیص PsA، به پسوریازیس مبتلا می‌شوند. اما در بعضی از آن‌ها، مشکلات مفصلی قبل از ظاهر شدن مشکلات پوستی یا هم‌زمان با آن شروع می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این بیماری، مقاله امروز مجله درمانکده را تا انتها بخوانید.

انواع آرتریت پسوریاتیک

مانند سایر انواع آرتریت، شدت آرتریت پسوریاتیک می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. با توجه به این موضوع، 2 نوع PsA وجود دارد:

انواع PsA	ویژگی‌ها
الیگوآرتیکولار (oligoarticular)	معمولا نوع خفیف‌تر بیماری است که حداکثر چهار مفصل را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
پلی‌آرتیکولار (polyarticular)	نوع شدیدتر بیماری است که چهار یا چند مفصل را درگیر می‌کند.

بیشتر بدانید: اسپوندیلیت آنکیلوزان چیست؟

بیشتر بدانیم: آرتریت پاتلوفمورال چیست؟ با علائم و درمان این بیماری آشنا شوید

آرتریت پسوریاتیک و علائم آن

هم آرتریت پسوریاتیک و هم پسوریازیس بیماری‌های مزمنی هستند که با گذشت زمان بدتر می‌شوند. با این حال، ممکن است بعضی اوقات علائم شما بهبود یابد یا به طور موقت از بین برود.

آرتریت پسوریاتیک می‌تواند مفاصل یک یا هر 2 طرف بدن را تحت تاثیر قرار دهد. علائم و نشانه‌های این بیماری اغلب شبیه آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) است. هر 2 بیماری باعث می‌شوند مفاصل دردناک و متورم شوند، اما آرتریت روماتوئید معمولا روی مفاصل هر 2 طرف بدن تاثیر می‌گذارد.

علائم آرتریت پسوریاتیک عبارتند از:

• تورم انگشت‌های دست و پا
• درد پا
• درد در قسمت پایین کمر
• خستگی
• تورم و درد در اطراف تاندون‌ها
• سفتی و خستگی در صبح
• کاهش دامنه حرکتی
• تغییر ناخن‌ها
• قرمزی و درد چشم
• پوسته پوسته شدن پوست، به خصوص روی زانو، آرنج و پوست سر

بیشتر بدانید: اسکلرودرمی چیست؟

بیشتر بدانیم: آرتریت روماتوئید چیست؟ با علائم آن آشنا شوید

عوارض بیماری مفصلی در افراد مبتلا به پسوریازیس

درصد کمی از افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک به «آرتریت موتیلان» (arthritis mutilans) مبتلا می‌شوند که نوع شدید، دردناک و ناتوان‌کننده بیماری است. با گذشت زمان، آرتریت موتیلان به استخوان‌های کوچک دست، به ویژه انگشت‌ها صدمه می‌زند و به تغییر شکل و ناتوانی دائمی منجر می‌شود. از سایر عوارض PsA می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ابتلا به نوعی آرتریت به نام نقرس
• خستگی
• چاقی
• سندرم متابولیک که با پرفشاری خون، کلسترول بالا و قند خون بالا مشخص می‌شود
• فیبرومیالژیا
• افسردگی و اضطراب
• دیابت
• بیماری‌های قلبی

بیشتر بدانید: قرص ناپروکسن چیست؟

علت آرتریت پسوریاتیک

آرتریت پسوریاتیک زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به سلول‌ها و بافت‌های سالم حمله می‌کند. پاسخ ایمنی باعث التهاب مفاصل و همچنین تولید بیش از حد سلول‌های پوست می‌شود.

به نظر می‌رسد که هم عوامل ژنتیکی و هم عوامل محیطی در پاسخ سیستم ایمنی نقش دارند. بسیاری از افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک سابقه خانوادگی پسوریازیس یا PsA دارند. محققان نشانگرهای ژنتیکی خاصی را کشف کرده‌اند که احتمالا با آرتریت پسوریاتیک مرتبط هستند. ترومای فیزیکی و عفونت ویروسی یا باکتریایی ممکن است در افراد مستعد از نظر ژنتیکی به PsA منجر شوند.

بیشتر بدانیم: کپسولیت چسبنده چیست؟

عوامل خطر

عوامل متعددی خطر ابتلا به آرتریت پسوریاتیک را افزایش می‌دهند، از جمله:

• پسوریازیس: ابتلا به پسوریازیس مهم‌ترین عامل خطر PsA است.
• سابقه خانوادگی: بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری، پدر، مادر، خواهر یا برادری دارند که از PsA رنج می‌برد. داشتن والدین مبتلا به پسوریازیس شانس ابتلا به پسوریازیس را سه برابر می‌کند و احتمال ابتلا به PsA را افزایش می‌دهد.
• سن: هر کسی ممکن است به آرتریت پسوریاتیک مبتلا شود، اما این بیماری غالبا در بزرگسالان 30 تا 55 ساله رخ می‌دهد.

علاوه بر این، بعضی عوامل باعث شعله‌ور شدن علائم بیماری می‌شوند، از جمله:

• مصرف نکردن داروها
• آسیب پوستی، مانند آفتاب‌سوختگی
• عفونت
• کمبود خواب
• استرس
• چاقی

بیشتر بدانید: شایع ترین بیماری های روماتیسمی

تشخیص آرتریت پسوریاتیک

در طول معاینه، پزشک مفاصل شما را از نظر وجود تورم، درد یا گرما بررسی می‌کند، ظاهر ناخن‌هایتان را می‌بیند و کف پا و اطراف پاشنه را فشار می‌دهد.

هیچ تستی نمی‌تواند به تنهایی تشخیص آرتریت پسوریاتیک را تایید کند، اما بعضی از تست‌ها می‌توانند سایر علل درد مفاصل مانند آرتریت روماتوئید یا نقرس را رد کنند.

برای کسب راهنمایی بیشتر می‌توانید از طریق امکان مشاوره تلفنی با دکتر روماتولوژی یا سایر روش‌های موجود در سایت درمانکده با پزشک مورد نظر خود در ارتباط باشید.

بیشتر بدانیم: علائم لوپوس چگونه است؟

1. تست‌های تصویربرداری

این تست‌ها شامل موارد زیر هستند:

• اشعه ایکس: به شناسایی تغییراتی که در اثر آرتریت پسوریاتیک اتفاق می‌افتند، اما در سایر انواع آرتریت رخ نمی‌دهند، کمک می‌کند.
• ام آر آی (MRI): از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی برای تولید تصاویر دقیق از بافت‌های سخت و نرم بدن استفاده می‌کند. با MRI می‌توان مشکلات مربوط به تاندون‌ها و رباط‌های پا و کمر را بررسی کرد.

2. تست‌های آزمایشگاهی

تست‌هایی که به تشخیص PsA کمک می‌کنند عبارتند از:

• فاکتور روماتوئید (RF): یک آنتی‌بادی است که اغلب در خون افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید وجود دارد، اما معمولا در خون افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک یافت نمی‌شود. این آزمایش به پزشک کمک می‌کند که بین این 2 بیماری تمایز قائل شود.
• آزمایش مایع مفصلی: پزشک با استفاده از سوزن می‌تواند از یکی از مفاصل آسیب‌دیده شما (اغلب زانو) مقدار کمی مایع خارج کند. وجود کریستال‌های اسید اوریک در مایع مفصلی ممکن است نشان‌دهنده نقرس باشد. البته این احتمال وجود دارد که هم نقرس داشته باشید و هم آرتریت پسوریاتیک.

درمان آرتریت پسوریاتیک

آرتریت پسوریاتیک درمان قطعی ندارد و درمان‌های موجود بر کنترل علائم متمرکز می‌شوند. درمان به شدت بیماری شما و نوع مفاصل درگیر بستگی دارد. ممکن است لازم باشد قبل از پیدا کردن گزینه‌ درمانی مناسب، روش‌های مختلف را امتحان کنید.

1. داروها

• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، درد و التهاب را کاهش می‌دهند. عوارض جانبی شامل تحریک معده، مشکلات قلبی و آسیب کبد و کلیه است.
• داروهای ضدروماتیسمی اصلاح‌کننده بیماری (DMARDs): متوترکسات، لفلونوماید و سولفاسالازین درد، تورم و آسیب مفاصل را کُند یا متوقف می‌کنند. اگر NSAIDs موثر نباشند، پزشک این داروها را امتحان می‌کند. از عوارض DMARDs می‌توان به آسیب کبدی، سرکوب مغز استخوان و التهاب ریه اشاره کرد.
• سرکوب‌کننده‌های ایمنی: اگر قادر به مصرف DMARDs  نباشید، ممکن است نوعی دارو به نام سرکوب‌کننده ایمنی دریافت کنید. این داروها سیستم ایمنی شما را مهار می‌کنند، یعنی همان چیزی را که باعث بیماری خودایمنی می‌شود. استفاده از سرکوب‌کننده‌های ایمنی خطر ابتلا به عفونت را افزایش می‌دهد.
• داروهای بیولوژیک: اگر سرکوب سیستم ایمنی موثر نباشد، پزشک ممکن است یک داروی بیولوژیک تجویز کند. این داروها نوع جدیدتری از DMARD هستند که به جای تضعیف کل سیستم ایمنی بدن، پروتئینی را که باعث التهاب می‌شود مهار می‌کنند.
• مهارکننده آنزیم: با مهار یک آنزیم خاص (یک نوع پروتئین به نام PDE-4) اثر خود را نشان می‌دهد. این کار باعث کُند شدن واکنش‌هایی می‌شود که در بروز التهاب نقش دارند.
• استروئیدها: این داروها می‌توانند به کنترل التهاب کمک کنند، اما پزشکان اغلب از آن‌ها برای PsA استفاده نمی‌کنند. چون ممکن است بثورات پوستی را بدتر کنند. پزشکان استروئیدها را فقط زمانی تجویز می‌کنند که واقعا به آن‌ها نیاز داشته باشید. اگر به مدت طولانی از این داروها استفاده کنید، ممکن است به عوارض جانبی جدی مانند شکنندگی استخوان‌ها، افزایش وزن، پرفشاری خون و دیابت مبتلا شوید.

بیشتر بدانیم: درمان نقرس زانو با بهترین روش ها

2. فیزیوتراپی

فیزیوتراپی و کار درمانی می‌تواند درد را کاهش دهد و انجام کارهای روزمره را آسان‌تر کند. ماساژ درمانی هم ممکن است تسکین‌دهنده باشد.

3. جراحی

مفاصلی را که در اثر آرتریت پسوریاتیک به شدت آسیب دیده‌اند، می‌توان با مفاصل مصنوعی ساخته شده از فلز و پلاستیک جایگزین کرد.

4. سبک زندگی و درمان‌های خانگی

با اقدامات زیر می‌توانید علائم آرتریت پسوریاتیک را کاهش دهید:

• وزن خود را در محدوده مناسب حفظ کنید. چربی تجمع یافته در بدن فشار زیادی به مفاصل وارد می‌کند. همچنین ممکن است روی عملکرد داروها تاثیر بگذارد.
• سیگار نکشید. این یکی از بهترین کارهایی است که می‌توانید برای بهبود سلامت خود انجام دهید.
• از نوشیدن الکل بپرهیزید. الکل روی نحوه عملکرد داروها تاثیر می‌گذارد و عوارض جانبی بعضی از داروها مثل متوترکسات را افزایش می‌دهد.
• از رژیم غذایی آرتریت پسوریاتیک پیروی کنید. پرهیز از مصرف غذاهای فرآوری شده، شیرین یا سرخ شده و افزایش مصرف میوه و سبزی به کنترل علائم بیماری کمک می‌کند.
• ورزش کنید. ورزش کردن یک راه عالی برای محافظت از مفاصل و کنترل وزن است. ورزش‌هایی مثل شنا یا پیاده‌روی می‌توانند گزینه خوبی باشند، با این حال با پزشک درباره فعالیت بدنی مناسب مشورت کنید.
• از مفاصل خود محافظت کنید. برای مثال، از درب‌ بازکن قوطی برای باز کردن درب قوطی‌ها استفاده کنید یا اجسام سنگین را با 2 دست بلند کنید.

بیشتر بدانیم: شایع‌ترین اختلالات خود ایمنی را بیشتر بشناسیم

سوالات متداول

کلام پایانی درباره آرتریت پسوریاتیک

آرتروپاتی پسوریاتیک التهاب مفاصل را به دنبال دارد. اگر پسوریازیس دارید و مفاصل‌تان درد می‌کند، به پزشک خود اطلاع دهید. درمان نکردن آرتریت پسوریاتیک به شدت به مفاصل آسیب می‌رساند. دکتر روماتولوژی می‌تواند به شما در پیدا کردن گزینه درمانی مناسب کمک کند. برای مشورت با یک پزشک باتجربه می‌توانید به سایت درمانکده مراجعه کنید.

منابع: mayoclinic, webmd