افتادگی مثانه (Bladder Prolapse) چیست؟ علت، علائم روش‌های درمان

افتادگی مثانه مشکلی است که به دلیل پایین آمدن مثانه در لگن و دیواره واژن در خانم‌ها ایجاد می‌شود. معمولا زمانی که عضلات کف لگن ضعیف باشند و یا فشار زیادی به آن وارد شود، این مشکل ایجاد می‌شود. در اکثر مواقع افتادگی مثانه قابل درمان است. برای درمان افتادگی مثانه خفیف تا متوسط از درمان‌های غیرجراحی و برای درمان افتادگی مثانه شدید از روش جراحی استفاده می‌شود. اما افتادگی مثانه چه نشانه‌هایی دارد و چطور درمان می‌شود؟ در این مقاله از مجله درمانکده می‌توانید با روش‌های پیشگیری، درمان و همچنین علت بروز افتادگی مثانه آشنا شوید.

بیشتر بدانید: علت درد بیضه در مردان چیست؟

افتادگی مثانه چیست؟

پرولاپس مثانه یا سیستوسل زمانی ایجاد می‌شود که مثانه به سمت دیواره جلویی واژن برآمده شود. این مشکل معمولا له دلیل ضعف و کشیدگی دیواره واژن و عضلات لگن ایجاد می‌شود و مهم‌ترین عامل ایجاد آن زایمان و فشارهای مکرر به این نقطه است. در بسیاری از مواقع افتادگی لگن به خودی خود ایجاد می‌شود و ممکن است با افتادگی روده یا رکتوسل و یا افتادگی رحم نیز همراه باشد.

بیشتر بدانید: اورتروسکوپی چیست؟

علائم افتادگی مثانه

اگر این مشکل خفیف باشد، ممکن است هیچ علامتی را تجربه نکنید. در این شرایط لازم است پزشک برای تشخیص افتادگی رحم از پاپ اسمیر استفاده کند. اگر این مشکل به سمت واژن باشد، فرد با علائم زیر مواجه خواهد شد.

• احساس فشار و کشیدگی در واژن
• بیرون زدن یک توده در واژن که در زمان دراز کشیدن مشخص می‌شود.
• مشکل در دفع ادرار
• احساس عدم تخلیه کامل مثانه
• بی‌اختیاری ادرار
• مشکلات یا درد در حین رابطه جنسی
• عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری
• تکرر ادرار
• نیاز به زور زدن برای شروع جریان ادرار
• احساس پری و فشار در واژن
• نشت ادرار در رابطه جنسی

در صورت داشتن چنین علائمی بهتر است مشاوره با دکتر اورولوژی آنلاین مشورت کنید و در صورت لزوم می توانید به صورت حضوری به دکتر اورولوژی مراجعه کنید.

بیشتر بدانید: پیلوگرام داخل وریدی چیست؟

علت افتادگی مثانه

شایع‌ترین علت افتادگی مثانه بارداری و زایمان است. در حدود نیمی از زنانی که باردار می‌شوند و به ویژه زایمان طبیعی را تجربه می‌کنند، ایجاد می‌شود. تغییرات هورمونی و اضافه‌وزن در بارداری موجب ضعف عضلات لگن می‌شود. معمولا خطر این مشکل با هر زایمان طبیعی افزایش پیدا می‌کند در صورتی که زایمان طولانی شود و یا جنین بزرگ باشد، احتمال بروز این مشکل بیشتر است. در ادامه به دیگر علت‌های این مشکل اشاره شده است.

• یائسگی
• کاهش قدرت عضلات کف لگن
• یبوست و زور زدن
• سرفه مزمن
• مشکل ریوی
• اضافه‌وزن
• بلند کردن اجسام سنگین به‌طور مکرر
• ارثی بودن مشکل
• جراحی لگن
• سابقه خانوادگی

بیشتر بدانید: ارتباط بین سنگ کلیه و دیابت چگونه است؟

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

نه این مشکل می‌تواند مشکلات ناراحت‌کننده‌ای را برای فرد ایجاد کند، اما به‌ندرت دردناک است. این مشکل سبب می‌شود تا تخلیه مثانه دشوار شود و این موضوع موجب بروز عفونت در مثانه می‌شود. اگر علائم و نشانه‌هایی دارید که روی فعالیت‌های روزانه شما تاثیر می‌گذارند، بهتر است هر چه سریع‌تر برای درمان از یک پزشک متخصص کمک بگیرید.

بیشتر بدانید: بوی بد ادرار نشان دهنده چیست؟

درمان افتادگی مثانه

این مشکل اگر خفیف باشد، نیاز به هیچ درمانی ندارد، تنها لازم است فرد از زور زدن و بلند کردن اجسام سنگین اجتناب کند تا شدت مشکل بیشتر نشود. معمولا هرچقدر شدت این مشکل بیشتر باشد، فرد با علائم شدیدتری روبرو خواهد شد. معمولا کاهش وزن، انجام تمرینات کگل و همچنین استفاده از دستگاهی به نام پساری در واژن می‌تواند به درمان این مشکل کمک زیادی کند. در ادامه می‌توانید با رایج‌ترین روش‌های درمان این مشکل آشنا شوید.

تغییر سبک زندگی

اگر فرد مبتلا به پرولاپس مثانه هیچ علائمی نداشته باشد، هیچ درمان خاصی نیاز نیست. ایجاد تغییراتی کلی در سبک زندگی می‌تواند تا حد زیادی به رفع مشکل کمک کند و علائم بیماری را کنترل نماید. در ادامه به رایج‌ترین روش‌های درمان افتادگی مثانه در مراحل اولیه که از تشدید بیماری نیز جلوگیری می‌کند، اشاره شده است.

• کاهش وزن
• جلوگیری از یبوست
• ترک سیگار
• اصلاح نحوه نشستن در دستشویی
• اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین
• انجام تمرینات کگل
• درمان سرفه و بیماری‌های ریوی

استفاده از پساری

یکی دیگر از روش‌هایی که برای درمان پرولاپس مثانه، استفاده از یک دستگاه سلیکونی به نام پساری است که برای حمایت از مثانه و دیواره جلویی واژن، داخل واژن قرار می‌گیرد. پساری شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی دارد و برای استفاده از آن هیچ نیازی به جراحی نیست و جاسازی آن توسط پزشک انجام می‌شود.

بیشتر بدانید: آتروفی بیضه چیست؟

عمل افتادگی مثانه

برای درمان این مشکل درجه متوسط یا شدید لازم است فرد تحت عمل جراحی ترمیمی قرار بگیرد تا مثانه به موقعیت طبیعی خود بازگردد. برای انجام جراحی این مشکل روش‌های متعددی وجود دارد، ترمیم قدامی یکی از روش‌های جراحی در دیواره واژن است که درواقع بافت مثانه را از واژن جدا می‌کند. گزینه بعدی که برای درمان افتادگی‌های شدید استفاده می‌شود، جراحی لاپاراسکوپی از طریق شکم است که از تکرر ادرار جلوگیری می‌کند. معمولا در این روش بیمار بعد از 4 تا 6 هفته به‌طور کامل بهبود پیدا می‌کند.

برای زنانی که هرگز قصد ندارند دوباره رابطه جنسی داشته باشند، بستن واژن و کوتاه کردن برآمدگی موجود در واژن می‌تواند به درمان صددرصدی این مشکل کمک کند. درمان این مشکل با لیزر و همچنین روش جراحی باز از دیگر روش‌هایی هستند که در مواقع نیاز پزشک برای درمان این مشکل از آن‌ها استفاده می‌کند.

عوارض بعد از عمل افتادگی مثانه

هرچند در بسیاری از مواقع افرادی که تحت عمل جراحی افتادگی مثانه قرار می‌گیرند مشکل خاصی را تجربه نمی‌کنند، اما به هر حال برخی افراد ممکن است با عوارضی روبرو شوند. در ادامه به برخی از عوارض که معمولا تا 3 ماه اول بیماران را آزار می‌دهد، اشاره شده است.

• بی‌اختیاری ادرار
• احتباس ادرار
• برقرار رابطه جنسی دردناک
• عفونت
• آسیب به مثانه

بیشتر بدانید: نفروپاتی دیابتی خطرناک است؟

روش تشخیص افتادگی رحم

برای تشخیص پزشک ابتدا شخص را معاینه می‌کند و سوالاتی در مورد علائم و نشانه‌هایی که دارید می‌پرسد. سپس وضعیت عضلات کف لگن، روده و رحم نیز بررسی می‌شود. در آزمایش رحم هر گونه افتادگی دیگر و ناهنجاری در لگن و تومورها و توده‌های موجود در مثانه، لگن و رحم به‌طور دقیق توسط پزشک بررسی می‌شود.

معمولا پزشک برای تشخیص پرولاپس مثانه به سونوگرافی لگن نیاز دارد تا مطمئن شود که هیچ‌گونه کیست یا توده‌ای در لگن وجود ندارد که به مثانه فشار وارد می‌کند. سپس یک اسکن از مثانه انجام می‌شود تا میزان ادرار باقی‌مانده در مثانه بررسی شود. برای اطلاع از عفونت مجاری ادراری نیز لازم است فرد آزمایش ادرار دهد. از رایج‌ترین آزمایش افتادگی رحم می‌توان به سونوگرافی لگن، آزمایش عملکرد مثانه یا اورودینامیک، اسکن مثانه و ام‌آر‌آی اشاره کرد.

سخن نهایی

مشکلی است که می‌تواند روال معمول زندگی را مختل کند و مشکلاتی جدی برای فرد ایجاد کند. اگر علائم این مشکل را تجربه می‌کنید و یا سابقه خانوادگی این مشکل را دارید، بهتر است هر چه سریع‌تر برای شروع درمان و پیشگیری از بروز بیماری با یک پزشک متخصص مشورت کنید. در اکثر مواقع این بیماری بدون جراحی و با کمک تمهیدات پزشکی تا حد زیادی کنترل و درمان می‌شود و مشکل جدی برای فرد ایجاد نمی‌کند. درمانکده دوستدار سلامتی شما.

سوالات متداول

منابع: betterhealth، healthdirect، clevelandclinic