اتواسکلروز اصطلاحی است که از دو کلمه oto به معنای گوش و اسکلروز به معنای سخت شدن غیرطبیعی بافت بدن تشکیل شده است. این عارضه ناشی از بازسازی غیرطبیعی استخوان در گوش میانی است. در این بیماری بازسازی غیرطبیعی بافت گوش موجب ایجاد اختلال در انتقال صدا از گوش میانی به گوش داخلی می‌شود. بیشتر از 3 میلیون آمریکایی به اتواسکلروز مبتلا هستند و زنان سفید پوست و میانسال بیشتر از دیگران در معرض این بیماری قرار دارند. در این مقاله از مجله درمانکده می‌توانید با هر آن چیزی که لازم است درباره اتواسکلروز بدانید، آشنا شوید.
فهرست محتوا:
اتواسکلروز چیست؟
اتواسکلروز (Otosclerosis) به شرایطی گفته می‌شود که استخوان داخل گوش به صورت غیرطبیعی رشد کند و موجب بروز مشکلات شنوایی در فرد شود. این بیماری یکی از دلایل نسبتاً شایع کم شنوایی در بزرگسالان جوان است. در گوش ما 3 استخوان ریز وجود دارد که با ورود امواج صوتی به ارتعاش درمی‌آیند. زمانی که فرد به اتواسکلروز مبتلا می‌شود، استخوان رکابی شروع به ترکیب شدن با استخوان‌های اطراف خود می‌کند و در نتیجه دیگر نمی‌تواند حرکت کند. در این شرایط صدا دیگر به طور مؤثر به گوش داخلی منتقل نمی‌شود و فرد قادر به شنیدن صداها همانند قبل نخواهد بود.
بیشتر بدانید: سکته گوش یا کری ناگهانی چیست؟ علت، علائم و راه‌کارهای درمانی آن
علائم اتواسکلروز
علائم اتواسکلروز معمولاً در دهه 20 تا 30 زندگی بروز می‌کند و ممکن است در یک گوش و یا هر دو گوش ایجاد شود. در ادامه به رایج‌ترین علائم اتواسکلروز اشاره شده است.
- کم شنوایی که به مرور بدتر می‌شود.
- مشکل در شنیدن صداهای بم و کم عمق
- بلند به نظر رسیدن صدای فرد برای خودش
- شنیدن کلمات زمانی که صدای پس زمینه وجود دارد، راحت‌تر می‌شود.
- شنیدن صدای وزوز در گوش
- احساس سرگیجه در موارد نادر
بیشتر بدانید: شکاف کام و لب چیست؟ علت، علائم و راه‌کارهای درمانی آن
عوامل مؤثر بر بیماری اتواسکلروز
اتواسکلروز زمانی ایجاد می‌شود که استخوان‌های گوش میانی در جای خود گیر کنند و قادر به ارتعاش نباشند. در این شرایط صدا نمی‌تواند از گوش عبور کند و در نتیجه شنوایی دچار مشکل می‌شود.
علت ابتلا به اتواسکلروز هنوز به طور قطعی و دقیق مشخص نیست اما به نظر می‌رسد که این بیماری با به ارث بردن یک ژن معیوب از والدین ایجاد می‌شود. برخی مواقع تغییرات سطح هورمون در دوران بارداری موجب بدتر شدن علائم بیماری می‌شوند. گاهی اوقات نیز بروز عفونت‌های ناشی از سرخک و شکستگی‌های استرسی در بافت استخوانی اطراف گوش موجب بروز این مشکل می‌شود. در ادامه می‌توانید با مهم‌ترین عامل مؤثر بر اتواسکلروز آشنا شوید.
- سابقه خانوادگی
- جنسیت (معمولاً زنان بیشتر در معرض ابتلا به اتواسکلروز قرار دارند)
- بارداری
- ویروس سرخک
- عدم استفاده از فلوراید
- علل ناشناخته
بیشتر بدانید: ساکشن گوش؛ کاربرد، عملکرد، مزایا و معایب
درمان اتواسکلروز
اتواسکلروز می‌توان موجب کاهش شنوایی خفیف تا شدید شود و به‌ندرت فرد را به طور کامل ناشنوا کند. معمولاً شنوایی طی چند ماه تا چند سال بدتر می‌شود و اگر نادیده گرفته شود، شدت آن افزایش پیدا می‌کند. گاهی اوقات استفاده از سمعک و جراحی می‌تواند به درمان موفقت آمیز بیماری کمک کند. معمولاً 80 تا 90 درصد افرادی که تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند، بهبود پیدا می‌کنند. گاهی اوقات اتواسکلروز به گوش داخلی سرایت می‌کند و موجب کاهش شنوایی می‌شود که دیگر با جراحی نیز قابل بهبود نیست.
استفاده از سمعک
اولین روش درمان اتواسکلروز استفاده از سمعک است. سمعک وسیله‌ای است که حجم صدای ورودی به گوش را افزایش می‌دهد و به فرد کمک می‌کند تا صداها را واضح‌تر بشنود. امروزه سمعک‌هایی طراحی شده که اندازه بسیار کوچکی دارند و داخل گوش قرار می‌گیرند و در زمان استفاده اصلاً مشخص نیستند.
عمل جراحی
اگر به هر دلیلی تمایل به استفاده از سمعک ندارید و یا برای درمان نیاز به راه‌کار مؤثرتری دارید، می‌توانید از عمل جراحی استاپدکتومی استفاده کنید.
بیشتر بدانید: سینوزیت قارچی؛ انواع، علائم، دلایل و راه‌کارهای درمانی
عمل جراحی استاپدکتومی چیست؟
جراحی استاپدکتومی روشی است که هم با بی‌هوشی کامل و هم بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. در این جراحی برشی در داخل مجرای گوش یا گاهی در قسمت بالا یا جلوی گوش ایجاد می‌شود. سپس جراح بخشی از استخوان رکابی گوشت را برمی‌دارد و یک ایمپلنت پلاستیکی یا فلزی در گوش قرار می‌دهد. این ایمپلنت در گوش موجب انتقال صدا از استخوان‌های باقی‌مانده به گوش داخلی می‌شود. بعد از جراحی فرد می‌تواند همان روز یا روز بعد به خانه برود. عمل جراحی استاپدکتومی یک عمل ساده است که معمولاً نتایج موفقیت‌آمیزی دارد.
نحوه تشخیص اتواسکلروز
اگر نگران شنوایی خود هستید، بهتر است ابتدا به یک پزشک عمومی مراجعه کنید و علائم و شرایط خود را برای او توضیح دهید. پزشک گوش شما را معاینه می‌کند و بعد از بررسی سابقه پزشکی و انجام چند آزمایش قادر به تشخیص مشکل خواهد بود. در صورتی که پزشک به اتواسکلروز مشکوک باشد، شما را به یک متخصص گوش، حلق و بینی یا متخصص شنوایی ارجاع می‌دهد و در آن جا با انجام آزمایش‌های مختلف شنوایی، تمپانوگرام، ادیوگرافی و تصویربرداری و اسکن سر پزشک بیماری را به طور دقیق شناسایی می‌کند.
پیشگیری از اتواسکلروز
حقیقت این است که برای پیشگیری از اتواسکلروز هیچ راه‌کاری وجود ندارد. در بسیاری از مشکلات و بیماری‌های مربوط به گوش قرار گرفتن در معرض صدای بلند و عفونت موجب بروز بیماری می‌شود. اما اتواسکلروز یک بیماری ارثی است که هیچ روشی برای پیشگیری از آن وجود ندارد و تنها راه‌کاری که باید رعایت شود، جلوگیری از پیشرفت بیماری است. معمولاً استفاده از سمعک و همچنین عمل جراحی می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند و مانع از دست دادن شنوایی در فرد شود.
عوارض اتواسکلروز
معمولاً برای افرادی که بعد از اطلاع از بیماری اقدام به درمان می‌کنند، تا حدودی درمان می‌شوند و مشکل آن‌ها بعد از استفاده از سمعک یا عمل جراحی بهتر خواهد شد. اما در صورتی که فرد نسبت به درمان بی‌توجه باشد، ممکن است بعد از 10 تا 15 سال شدت کم شنوایی به مرور افزایش پیدا کند و فرد در گذر زمان توانایی شنوایی را به طور کامل از دست بدهد.
بیشتر بدانید: اختلال شیپور استاش چیست؟ + علائم، علت، روش‌های درمان و پیشگیری
جمع‌بندی
اتواسکلروز یک بیماری ژنتیکی است که هیچ راه‌کاری برای پیشگیری از آن ارائه نشده است. استفاده از سمعک و انجام عمل جراحی بهترین روش‌های درمان اتواسکلروز هستند. فراموش نکنید که عدم درمان بیماری می‌تواند سبب بروز مشکلات شنوایی جدی‌تری در فرد شود. بنابراین در صورتی که علائم مربوط به این بیماری را تجربه می‌کنید، هر چه سریع‌تر از یک پزشک متخصص کمک بگیرید.
شما عزیزان می‌توانید به راحتی از طریق مشاوره آنلاین با دکتر گوش، حلق و بینی در سایت درمانکده با دکتر تماس صوتی یا تصویری برقرار کنید و به راحتی ویزیت شوید.
سوالات رایج
بعد از عمل اتواسکلروز از قرار گرفتن در هوای سرد و فشار هوا در هواپیما و غواصی پرهیز کنید. سعی کنید از افراد بیمار دوری کنید تا به عفونت‌های دستگاه تنفسی مبتلا نشوید. در معرض صداهای بلند قرار نگیرید و در صورتی گوش درد و سرگیجه و تب حتماً به پزشک مراجعه کنید.
حقیقت این است که در گذشته برای درمان اتواسکلروز از قرص‌های فلوراید استفاده می‌شود. اما امروزه مصرف این قرص‌ها توصیه نمی‌شود و معمولاً این قرص‌ها خطر شکستگی استخوان را افزایش می‌دهند. قرص دیگری به نام بیس فسفونات نیز در گذشته برای درمان این بیماری استفاده می‌شد، که در حال حاضر استفاده از هم توسط پزشکان مردود اعلام شده است. بنابراین فعلاً هیچ روش درمانی با دارو برای این بیماری وجود ندارد.
افرادی که با استفاده از سمعک هنوز مشکلاتی جدی در شنوایی دارند و یا به هر دلیلی تمایل به استفاده از سمعک ندارند، می‌توانند از عمل جراحی اتواسکلروز استفاده کنند.
منابع: nhs، nidcd، betterhealth
