همه چیز راجع‌به ارتباط افسردگی با مشکلات گوارشی؛ از کاهش تولید هورمون‌ها تا افزایش اسید معده

اگر شما هم از کسانی هستید که تصور می‌کنید علائم افسردگی تنها شامل نشانه‌های روحی و روانی، مانند احساس ناراحتی و ناامیدی است، این مطلب را از دست ندهید. زیرا افسردگی بیماری‌ است که تمام اعضای بدن را تحت الشعاع قرار می‌دهد و می‌تواند برای تمام بدن دردسرآفرین باشد. پس نباید ارتباط افسردگی با مشکلات گوارشی را نادیده گرفت.

نکته مهم راجع‌به افسردگی این است که نشانه‌های این بیماری تنها مختص علائم روحی و روانی نمی‌شود و نشانه‌های فیزیکی فراوانی مانند حالت تهوع، اسهال، درد و تغییر وزن را نیز به همراه دارد. اما معمولا مردم نسبت به این مشکلات بی توجه هستند و یک درصد هم احتمال نمی‌دهند که مشکلات گوارشی‌شان ناشی از افسردگی باشد. در این مطلب از مجله درمانکده قصد داریم ارتباط افسردگی با مشکلات گوارشی را بررسی کنیم. بنابراین تا انتها با این مطلب همراه باشید تا آگاهی کاملی از تاثیر استرس بر اجزای دستگاه گوارش به دست آورید.

بیشتر بدانید: علت تنهایی چیست و چگونه می‌توان از آن خلاص شد؟

بیشتر بدانیم: نقش تغذیه در بروز اختلالات روانی

افسردگی چیست و چه نشانه‌هایی دارد؟

افسردگی بیماری است که معمولاً به‌خاطر شرایط محیطی، جغرافیایی و اجتماعی برای افراد مختلف بروز پیدا می‌کند. فرقی نمی‌کند شما در چه سن و سالی هستید زیرا این بیماری می‌تواند به سراغ کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و سالمندان برود و در هر گروه با علائم خاص خود ظاهر شود.

 اگر بخواهیم تعریف دقیقی از افسردگی ارائه دهیم باید بگویم که معمولاً طیف گسترده‌ای از اختلالات روحی، از ناراحتی‌های کوتاه مدت گرفته تا درماندگی شدید، افسردگی یا به طور دقیق‌تر افسردگی بالینی نامیده می‌شود. در این نوع از افسردگی فرد معمولا علائمی مانند بی‌میلی، اختلال خواب، بی‌انگیزگی و مواردی از این دست را تجربه می‌کند. اما این موارد تنها نشانه‌های این بیماری نیستند و علائم بیش‌تری با افسردگی همراه است. علائمی مانند:

• احساس ناراحتی، پوچی یا درماندگی.
• کج خلقی، فوران خشم و پایین آمدن آستانه صبر.
• بی میلی به انجام فعالیت‌های لذت بخش مانند: ورزش و رابطه جنسی.
• خستگی مفرط و پایین بودن سطح انرژی 
• اختلال در اشتها مانند: بی‌میلی به غذا، کاهش وزن شدید و یا افزایش وزن ناگهانی 
• داشتن اضطراب دائمی و پرخاشگری 
• کند شدن روند حرکت، تفکر و صحبت کردن 
• احساس بی‌ارزش بودن و داشتن عذاب وجدان مستمر
• اختلال در تمرکز، یادآوری و یادگیری
• داشتن درد فیزیکی مانند: سردرد یا کمردرد.

بیشتر بدانیم: تحریک پذیری چیست؟

بیشتر بدانیم: ۱۵ تاثیر افسردگی روی سلامت

انواع افسردگی و رابطه آن‌ها با مشکلات گوارشی

اکنون که با علائم کلی افسردگی آشنا شدید بد نیست انواع آن را نیز بشناسید تا بهتر بتوانیم وارد موضوع اصلی، یعنی ارتباط افسردگی با مشکلات گوارش ‌شویم. این بیماری انواع مختلفی دارد که برخی از آن‌ها با شدت و علائم بیش‌تری همراه هستند و برخی دیگر به صورت خفیف و سطحی ظاهر می‌شوند. این انواع عبارتند از:

افسردگی اساسی، کلاسیک یا تک قطبی

این اختلال بسیار شایع و متداول است و معمولاً در بین بزرگسالان بروز پیدا می‌کند. افرادی که دچار این نوع از افسردگی شده‌اند روزانه علائم متنوع و زیادی را احساس می‌کنند. علائمی مانند احساس ناامیدی، خواب آلودگی، کمبود انرژی، پرخوری، درد بی دلیل و… افسردگی اساسی یا MDD می‌تواند به‌صورت کوتاه مدت یا بلند مدت با فرد همراه باشد.

افسرده خویی و افسردگی مداوم

دیستایمی یا افسردگی مزمن نوع دیگری از این بیماری است که حداقل دو سال طول می‌کشد. این نوع از بیماری مانند افسردگی اساسی شدید نیست اما شبیه آن است و کارهای روزانه را مختل می‌کند. از مهم‌ترین علائم دیستایمی باید به اختلال اشتها و ضعف گوارش اشاره کنیم. نکته مهم راجع‌به افسردگی مداوم روند درمان طولانی آن است.

بیشتر بدانیم: علائم، علل و درمان اختلال دو قطبی

افسردگی مانیک یا دوقطبی 

افسردگی مانیک شامل دوره‌های مانیا یا هیپومانیا است. افراد در این دوره‌ها حس‌های مختلفی مانند شادی مفرط را تجربه می‌کنند؛ شادی که ناپایدار است و به زودی جایش را به غم می‌دهد. افسردگی دو قطبی معمولاً با یک دوره ۷ روزه مانیا (شادی) شروع می‌شود و کم کم فرد را دچار غم و اندوه و علائم مختلف مانند مشکلات گوارشی و اختلال در اشتها می‌کند. در این زمان افراد باید به پزشک روانشناس مراجعه نمایند اما معمولا به سادگی از کنار آن گذر می‌کنند ‌و مشکلات گوارشی را جدی نمی‌گیرند. شما عزیزان می‌توانید از طریق مشاوره آنلاین با بهترین روانشناسان در ارتباط باشید و به رفع این مشکل بپردازید.

بیشتر بدانیم: اختلال روان‌ تنی یا سایکوسوماتیک چیست؟

افسردگی پیش و پس از زایمان 

افسردگی قبل از زایمان که از نظر بالینی نوعی اختلال افسردگی اساسی است، با آغاز دوره بارداری شروع می‌شود. نوع دیگر این بیماری افسردگی پس از زایمان است که می‌تواند از چند هفته قبل از زایمان شروع شود؛ اما اوج آن دقیقاً پس از به دنیا آمدن کودک است. در این نوع از افسردگی فرد با اختلالات شدید اشتها و خلق و خو مواجه می‌شود زیرا تغییرات هورمونی در طی دوره بارداری و زایمان می‌توانند تغییرات مهمی در مغز و بدن افراد ایجاد کنند.

بررسی انواع بیماری افسردگی موضوع اصلی این بحث نیست. بنابراین در ادامه تنها انواع دیگر این بیماری را نام می‌بریم تا شما با آن‌ها آشنا باشید و در صورت نیاز بتوانید راجع‌به آن‌ها مطالعه کنید. این موارد عبارتند از:

• افسردگی غیر عادی یا آتیپیک
• افسردگی موقعیتی
• افسردگی فصلی 
• افسردگی ناشی از سندروم پیش از قاعدگی
• سایکوز افسرده ساز

 نشانه‌های این بیماری‌ها نیز مانند انواع دیگر افسردگی است که پیش‌تر به آن اشاره کردیم. در برخی از آن‌ها مانند افسردگی ناشی از سندروم پیش از قاعدگی، فرد بیش‌تر با اختلال اشتها و مشکلات گوارشی مواجه می‌شود. در ادامه به‌طور کامل راجع‌به این موضوع صحبت می‌کنیم.

بیشتر بدانیم: قرص خواب آور و اثرات آن بر روی بدن

ارتباط افسردگی با مشکلات گوارشی

شاید کمی عجیب باشد که بگوییم افسردگی و استرس می‌توانند باعث بروز مشکلات مختلف گوارشی از جمله تنگی نفس، التهاب و بی اشتهایی شوند‌. تحقیقات مختلف نشان می‌دهند که بیش‌ترین نورون موجود در بدن در سیستم گوارش جمع شده است. بنابراین سیستم گوارش در برابر استرس و ناراحتی‌های روحی از تحریک پذیری بسیار بالاتری برخوردار است. از همین رو هم پزشکان دستگاه گوارش را مغز دوم بدن معرفی می‌کنند. زیرا اهمیت آن کم‌تر از مغز نیست. حالا شاید بپرسید افسردگی چگونه می‌تواند بر کارکرد دستگاه گوارش تاثیر بگذارد؟ 

روده که یکی از مهم‌ترین اجزای دستگاه گوارش است، بیش از ۷۰ درصد سروتونین بدن را تولید می‌کند؛ ماده‌ای که باعث می‌شود حرکات روده به خوبی انجام و از بروز یبوست جلوگیری شود. همچنین کمبود سروتونین در بدن خودش عاملی است که می‌تواند باعث بروز مشکلات عصبی و افسردگی شود. در واقع مشکلات عصبی و ناراحتی‌های روحی و روانی رابطه مستقیمی با تولید سروتونین دارند. هرچه این مشکلات بیش‌تر باشند، تولید سروتونین کم‌تر می‌شود. برای این‌که بهتر ارتباط افسردگی با بیماری.های گوارش را درک کنید، در ادامه رفتار هر یک از اجزای دستگاه گوارش را در مواجهه با افسردگی توضیح می‌دهیم.

بیشتر بدانیم: راز های ناگفته از مراقبه و مدیتیشن

بیشتر بدانیم: اختلال شخصیت نمایشی چیست و چطور باید با آن مقابله کرد؟

تاثیر استرس و افسردگی بر کارکرد اجزای دستگاه گوارش

روده: پیش‌تر اشاره کردیم که بیش‌ترین مقدار از سروتونین بدن در روده تولید می‌شود و اضطراب و افسردگی می‌تواند بر کارکرد این بخش تاثیر چشمگیری بگذارد. در واقع افسردگی باعث می‌شود تولید سروتونین کاهش ‌یابد و توانایی روده در جذب و هضم مواد غذایی نیز کم ‌شود. نتیجه این امر چیزی نیست به جز سندروم روده تحریک پذیر. این بیماری باعث به وجود آمدن نفخ، درد‌های شکمی، اسهال و یبوست می‌شود که اگر دچار این بیماری شده‌اید بهتر است در کنار مراجعه به فوق تخصص گوارش باید به فوق تخصص روانپزشک نیز مراجعه کنند که شما عزیزان می‌توانید از طریق مشاوره آنلاین با دکتر گوارش و مشاوره آنلاین با متخصص روانپزشکی یک قدم به سمت درمان بردارید.

معده: حتما برای شما هم پیش آمده است که در زمان عصبانیت و اضطراب دچار حالت تهوع و استفراغ شده باشید. افسردگی و استرس می‌توانند باعث افزایش سطح اسید معده و بهم خوردن تعادل آن شوند. بروز پی در پی موضوع باعث بروز زخم معده می‌شود.

مری: اگر به افراد مضطرب و افسرده دقت کرده باشید، حتما متوجه شده‌اید که ریتم تنفس این افراد در زمان استرس و ناراحتی، معمولی و عادی نیست و معمولاً از طریق دهان تنفس می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود که هوای بیش‌تری وارد دستگاه گوارش و مری شود؛ به‌خصوص اگر این موضوع در حین غذا خوردن رخ دهد. ورود هوای اضافی به بدن باعث ایجاد مشکلاتی در بلع می‌شود که نتیجه آن نفخ و آروغ زدن زیاد است.

بیشتر بدانیم: متاپلازی روده‌ای معده؛ علائم، پیشگیری، علت و درمان بیماری

درمان مشکلات گوارشی مرتبط با افسردگی

در این مطلب ارتباط افسردگی با مشکلات گوارشی را بررسی کردیم. تا این‌جا با بیماری افسردگی، انواع آن و تاثیری که می‌تواند بر دستگاه گوارش بگذارد آشنا شدید. افسردگی نشانه‌های گوارشی شایعی دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از درد شکمی، اسهال، یبوست، شکم متورم یا نفخ دار، وجود مخاط سفید رنگ در مدفوع و… همچنین افسردگی می‌تواند علائم دیگری بر دستگاه گوارش داشته باشد که با نشانه‌هایی غریب‌تری چون درد قفسه سینه، سرفه خشک مداوم، درد خفیف، گرفتگی در گلو و بوی بد دهان بروز پیدا کند. بنابراین اگر به صورت متوالی مشکلات گوارشی خفیف تا متوسط دارید و دلیل خاصی برای آن پیدا نمی‌کنید، حتماً با پزشک در ارتباط باشید و علت آن را در ناراحتی‌های روحی بجویید.

 همچنین اگر علائمی مانند کاهش وزن غیر طبیعی، تب مداوم، احساس نفخ یا پر بودن بعد از خوردن مواد غذایی کم، وجود خون در مدفوع، درد فک یا گردن، خونریزی مقعدی خفیف تا شدید و استفراغ خون آلود داشتید، خیلی سریع خود را به پزشک برسانید. فراموش نکنید که درمانکده در کنارتان است و شما می‌توانید در سریع‌ترین زمان ممکن، بهترین پزشک را پیدا و نوبت خود را رزرو کنید. بنابراین تعلل نکنید و خیلی سریع مشکلتان را با بهترین پزشک‌ها در میان بگذارید.