بی‌اختیاری مدفوع و راه حلی برای آن که دیگر خجالت زده نشوید!

بی‌اختیاری در دفع به از دست دادن غیرارادی مدفوع گاز یا مایع یا از دست دادن غیرارادی مدفوع جامد اشاره دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بین 2 تا 7 درصد از جمعیت عمومی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اگرچه بروز واقعی ممکن است بسیار بیشتر باشد زیرا بسیاری از مردم در بحث درباره این مشکل با پزشکان مردد هستند. بی‌‌اختیاری مدفوع خفیف، مردان و زنان را به طور مساوی تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما زنان تقریباً دو برابر مردان در معرض آن هستند.لازم به ذکر است که بی‌‌اختیاری مدفوع در افراد مسن شایع‌تر است. این عارضه می‌تواند اعتماد به نفس را تضعیف کند، اضطراب ایجاد کند و منجر به انزوای اجتماعی شود. افرادی که از این موضوع رنج می‌برند باید تا حد امکان در مورد وضعیت خود بیاموزند و علائم خود را صادقانه با پزشک خود در میان بگذارند چرا که یک بیماری قابل درمان است.

علائم بی‌اختیاری مدفوع

علائم بی‌‌اختیاری مدفوع می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. موارد خفیف ممکن است فقط شامل مشکل در کنترل گاز باشد، در حالی که موارد شدید می‌تواند منجر به ناتوانی در کنترل مدفوع مایع و تشکیل شده شود. بیمار ممکن است به دلیل مدفوع مایع مکرر یا اسهال احساس فوریت داشته باشد یا نشت مدفوع را تجربه کند. اگر خونریزی همراه با عدم کنترل روده وجود دارد، در اسرع وقت با پزشک متخصص مشورت کنید.

خونریزی ممکن است نشان دهنده تومور رکتوم، پرولاپس رکتوم، التهاب در بافت‌های کولون و رکتوم یا شرایطی باشد که شامل کولیت اولسراتیو و بیماری کرون می‌شود. ذکر این نکته الزامیست که همه این شرایط نیاز به ارزیابی سریع توسط پزشک دارد.

بیشتر بدانید: آناتومی مری و نحوه عملکرد آن

علت بی‌‌اختیاری مدفوع

علل بروز بی‌‌اختیاری مدفوع در بزر‌گ‌سالان عبارت‌اند از:

اسهال

مدفوع شل و آبکی ناشی از اسهال به سرعت رکتوم را پر می‌کند و نگه‌داشتن آن سخت‌تر از مدفوع جامد است. اسهال شایع‌ترین عامل خطر برای بی‌ اختیاری مدفوع برای افرادی است که در بیمارستان‌ها، خانه‌های سالمندان یا سایر موسسات مشابه اقامت ندارند. اسهال ممکن است به دلیل مشکلات دستگاه گوارش مانند:

• بیماری التهابی روده
• سندرم روده تحریک‌پذیر
• پروکتیت
• یبوست

بیشتر بدانید: فیبروز کبد چیست و آیا راهی برای درمان قطعی آن وجود دارد؟

آسیب یا ضعف عضلانی

اگر عضلات مقعد، کف لگن یا راست روده آسیب دیده یا ضعیف شده باشند، ممکن است نتوانند مقعد شما را بسته نگه دارند و اجازه دهند مدفوع به بیرون نشت کند. این عضلات ممکن است آسیب ببینند یا ضعیف شوند.

• جراحی
• حذف سرطان مقعد یا رکتوم
• هموروئید را حذف کنید
• درمان آبسه و فیستول مقعد
• ضربه

آسیب عصبی

اگر اعصابی که مقعد، کف لگن و راست روده شما را کنترل می‌کنند آسیب دیده باشند، ماهیچه‌ها نمی‌توانند آن‌طور که باید کار کنند. آسیب به اعصابی که به شما می‌گویند چه زمانی مدفوع در رکتوم شما وجود دارد، تشخیص این‌که چه زمانی باید به دنبال توالت باشید را دشوار می‌کند. اعصاب ممکن است آسیب ببیند:

• عادت طولانی مدت زور زدن برای دفع مدفوع
• آسیب مغزی
• آسیب نخاعی

بیشتر بدانید: قرص آسپرین چیست و چرا مصرف می‌شود؟

بیماری‌های عصبی

بیماری‌های عصبی پیوند خارجی NIH که بر اعصاب مقعد، کف لگن یا راست روده تاثیر می‌گذارد، می‌تواند باعث بی‌‌اختیاری مدفوع شود. این بیماری‌ها عبارت‌اند از:

• زوال عقل لینک خارجی NIH
• مولتیپل اسکلروزیس پیوند خارجی NIH
• پیوند خارجی بیماری پارکینسون NIH
• سکته مغزی لینک خارجی NIH
• دیابت نوع 2
• از دست دادن کشش در رکتوم

اگر رکتوم شما زخم یا ملتهب باشد، سفت می‌شود و نمی‌تواند آن‌قدر کشیده شود که مدفوع را نگه دارد. رکتوم شما می‌تواند به سرعت پر شود و مدفوع ممکن است به بیرون نشت کند. جراحی رکتوم، پرتودرمانی پیوند خارجی NIH در ناحیه لگن، و بیماری التهابی روده می‌تواند باعث ایجاد زخم و التهاب در رکتوم شود.

در این زمینه بهتر است به دکتر روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید تا مشکل هر چه زودتر شناسایی و ریشه‌کن شود.

بیشتر بدانید: پری‌بیوتیک و هرآنچه که باید درباره آن بدانید!

هموروئید

بواسیر می‌تواند مانع از بسته شدن کامل عضلات اطراف مقعد شود که باعث می‌شود مقدار کمی از مدفوع یا مخاط به بیرون نشت کند.

افتادگی راست‌روده

افتادگی رکتوم وضعیتی که باعث می‌شود راست روده از طریق مقعد شما پایین بیاید هم‌چنین می‌تواند مانع از بسته شدن کامل عضلات اطراف مقعد شود که باعث می‌شود مقدار کمی از مدفوع یا مخاط به بیرون نشت کند.

عدم تحرک بدنی

اگر از نظر بدنی فعال نیستید، به خصوص اگر ساعات زیادی در روز را به صورت نشسته یا دراز کشیده می‌گذرانید، ممکن است مدفوع زیادی در رکتوم خود نگه داشته باشید. سپس مدفوع مایع می‌تواند در اطراف مدفوع جامد تر نشت کند. به همین دلیل افراد ضعیف و مسن به احتمال زیاد به بی‌‌اختیاری مدفوع مرتبط با یبوست مبتلا می‌شوند.

بیشتر بدانید: علت اسهال چیست و چه انواعی دارد؟

زایمان طبیعی

زایمان گاهی اوقات باعث آسیب به اسفنکترهای مقعدی می‌شود که می‌تواند باعث بی‌‌اختیاری مدفوع شود. 

رکتوسل

در واقع رکتوسل عارضه‌ای است که باعث می‌شود رکتوم شما از طریق واژن بیرون بزند. رکتوسل زمانی اتفاق می‌افتد که لایه نازک ماهیچه‌هایی که رکتوم شما را از واژن جدا می‌کنند ضعیف شود. مدفوع ممکن است در رکتوم شما باقی بماند زیرا رکتوسل باعث می‌شود که مدفوع به بیرون رانده شود.

بیشتر بدانید: مدفوع زرد در بزرگسالان و کودکان نشانه چیست؟

بیشتر بدانید: مدفوع سفید چیست؟

علت بی‌‌اختیاری مدفوع در کودکان

برای کودکان بزرگ‌تر از 4 سال، شایع‌ترین علت بی‌‌اختیاری مدفوع، یبوست با مقدار زیاد مدفوع در رکتوم است. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، ممکن است کودک نتواند متوجه شود که مدفوع جدیدی وارد راست روده می‌شود. ممکن است کودک نداند که نیاز به اجابت مزاج دارد. مقدار زیادی مدفوع در رکتوم می‌تواند باعث شل شدن مزمن اسفنکترهای داخلی مقعد شود که باعث می‌شود مدفوع نرم در اطراف مدفوع سفت در راست روده نفوذ کرده و به بیرون نشت کند.

نقایص مادرزادی مقعد، رکتوم یا کولون مانند بیماری هیرشپرونگ می‌تواند باعث بی‌‌اختیاری مدفوع در کودکان شود. این نقایص مادرزادی ممکن است عضلات کف لگن را ضعیف کند یا به اعصاب مقعد یا راست روده آسیب برساند. آسیب به اعصاب مقعد و راست روده نیز می‌تواند باعث بی‌‌اختیاری مدفوع شود، هم‌چنین آسیب‌های نخاعی و نقایص مادرزادی طناب نخاعی می‌تواند باعث بی‌‌اختیاری مدفوع شود.

بهتر است با وجود این مشکلات به دکتر فوق تخصص گوارش کودکان مراجعه شود یا از طریق مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان گوارش کودکان از دکتر راهنمایی کسب کنید.

بیشتر بدانید: کبد را بهتر و بیشتر بشناسید + بیماری های کبد

تشخیص ناتوانی در کنترل مدفوع

همراه با معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است بخواهد آزمایش‌های دیگری مانند مانومتری آنورکتال را نیز انجام دهد. این تست فشار مقعد، کشسانی مقعد و احساس رکتوم را آزمایش می‌کند. این آزمایش‌ها می‌توانند علت بی‌‌اختیاری مدفوع شما را مشخص کنند.

بیشتر بدانید: بی اختیاری مدفوع در کودکان چیست؟

بیشتر بدانید: شناخت بیشتر از آناتومی معده

درمان بی‌‌اختیاری مدفوع

درمان اغلب به علت و شدت آن بستگی دارد، اما گزینه‌های ممکن عبارت‌اند از:

• تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی برای رفع یبوست یا اسهال
• برنامه‌های ورزشی برای تقویت عضلات کنترل کننده روده
• دارو برای کنترل اسهال و یبوست
• جراحی
• محصولات بی اختیاری مانند: پلاگ‌های مقعدی و پدهای یک‌بار مصرف را می‌توان تا زمانی که علائم شما بهتر کنترل شود استفاده کرد. حتی اگر درمان بی اختیاری روده شما ممکن نباشد، علائم باید به طور قابل توجهی بهبود یابد.

برای درمان بی‌‌اختیاری مدفوع باید ابتدا به دکتر گوارش مراجعه شود یا از طریق مشاوره آنلاین با دکتر گوارش در سایت درمانکده علت این مشکل شناسایی شده و سپس به درمان پرداخته شود.

بیشتر بدانید: سرطان روده (سرطان کولون یا کولورکتال)چیست و چه علائمی دارد

سوالات متداول

چه زمانی برای بی‌‌اختیاری مدفوع باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر بی‌‌اختیاری مدفوع مکرر یا شدید است، باید به پزشک مراجعه کنید. اگرچه برخی از افراد به تنهایی قادر به مدیریت بی‌‌اختیاری مدفوع خفیف یا نادر هستند، اگر این عارضه بر کیفیت زندگی شما تاثیر می‌گذارد یا باعث ناراحتی عاطفی یا اجتماعی می‌شود، باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین می‌توانید از طریق مشاوره آنلاین با متخصص روانشناس یا مشاوره آنلاین با متخصص روانپزشک حال روحی خود را بهبود ببخشید.

آیا می‌توان از بی‌اختیاری مدفوع جلوگیری کرد؟

حتی اگر بتوانید خطر بی‌اختیاری مدفوع را کاهش دهید، ممکن است همیشه نتوانید از آن جلوگیری کنید. این به این دلیل است که عضلات مقعد بدون تقصیر شما آسیب می‌بینند. این ماهیچه‌ها نیز به طور طبیعی با گذشت زمان ضعیف می‌شوند.

بیشتر بدانید: از بیماری اسیدوز چه می‌دانید؟

عوارض ناشی از بی‌‌اختیاری مدفوع چیست؟

عوارض مشکلاتی هستند که به دلیل وضعیت یک فرد ایجاد می‌شوند. عبارت‌انداز:

• پریشانی عاطفی و اجتماعی: این بیماری می‌تواند خجالت آور باشد و برخی از کودکان، نوجوانان یا بزرگ‌سالان ممکن است بخواهند از مدرسه و موقعیت‌های اجتماعی اجتناب کنند. برخی از کودکان ممکن است به دلیل این موضع افسرده شوند.

• تحریک فیزیکی: قرار گرفتن مکرر در معرض مدفوع و پاک کردن پوست می‌تواند پوست اطراف مقعد را تحریک کند.
• تغذیه نامناسب با گذشت زمان: بی‌اختیاری شدید مدفوع ممکن است به این معنی باشد که بدن کودک شما تغذیه کافی از غذا دریافت نمی‌کند. پزشک کودک شما ممکن است غذاهای تغذیه‌ای را توصیه کند.

بیشتر بدانید: هر آنچه باید درباره بیماری سلیاک بدانیم

نتیجه‌گیری

در این مقاله از مجله درمانکده در خصوص این بیماری که بسیاری از انسان‌ها به خصوص در بزرگ‌سالان به دلیل شرمساری و کاهش عزت نفس کم‌تر از آن سخن به میان نمی‌آورند، چیستی، علائم، علل و تشخیص و درمان آن مورد بحث قرار گرفت. باشد که مفید فایده واقع شده باشد.