آیا حیوانات هم دچار کرونا می‌شوند؟

کرونا ویروس که همه‌گیر و در حال گسترش است زندگی انسان‌ها در تمامی نقاط جهان را تحت تاثیر قرار داده است. اثرات تخریبی کرونا علاوه بر بیماری‌ها شامل آسیب‌های روحی و ترس از مرگ در افراد می شود. حتی گفته می‌شود که کرونا در حیوانات نیز رایج است و به راحتی قابل انتقال به انسان است.

در هر صورت کرونا یک ویروس جدید با واکنش‌های گوناگون است که همچنان در حال بررسی و تحقیق است. نگرانی از ویروس کرونا صاحبان حیوانات خانگی را نیز درگیر نموده است که آیا این حیوانات به کووید 19 مبتلا می‌شوند؟ آیا بیماری کرونا از طریق حیوانات به انسان قابل انتقال است؟ با وجود تحقیقات انجام شده هنوز چیزهای زیادی وجود دارد که ما نمی‌دانیم یا درک نمی‌کنیم اما به دنبال ترس از انتقال کرونا از طریق حیوانات اطلاعات جالبی حاصل شده که می‌تواند مفید باشد.

کرونا در حیوانات

حیوانات (به طور خاص خفاش‌ها) منشاء بسیاری از ویروس‌های خانواده‌ی کرونا ویروس هستند. ویروس سارس کووید2 که منشا بیماری کووید 19 است یک ویروس جدید است و تمام موارد شناخته شده کووید 19 به دلیل تماس مستقیم و غیرمستقیم انسان‌ها با یک‌دیگر بوده است.

به نظر می‌رسد این ویروس از منبع حیوانی منشاء گرفته است. بعضی از تئوری‌ها عامل آن را خفاش‌ها یا مورچه‌ خوارهای مالایایی (پانگولین) می‌دانند اما منشاء آن هرچه که بوده است، بعد از جهش به قابلیت آلوده کردن انسان با سرعت بالا دست یافته و باعث بیماری‌زایی و مرگ قابل توجهی بین انسان‌ها شده است.

گزارش‌های پراکنده‌ای در مورد آلودگی چند حیوان اهلی و حتی یک ببر در باغ‌ وحش نیویورک به ویروس سارس کوید2 منتشر شده است اما علیرغم تمامی این گزارشات شواهد اندکی مبتنی بر اینکه حیوانات اهلی می‌توانند به مخزن کوید 19 تبدیل شوند، وجود دارد.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها توصیه می‌کند اگر شما مبتلا به کوید19 نیستید می‌توانید با حیوانات خانگی خود مانند گذشته رفتار کنید و احتیاج به مراقبت خاصی وجود ندارد اما اگر آلوده به این ویروس هستید باید از روی احتیاط تماس خود را با حیوانات خانگی خود و سایر حیوانات محدود نمایید. در ادامه این مطلب از مجله درمانکده اطلاعات بیشتری در این مورد کسب خواهید کرد، با ما همراه باشید… .

 انتقال کرونا از حیوانات به انسان

بر اساس شواهد و مطالعات انجام شده طی پاندمی کرونا تمام موارد انسانی کووید 19 به علت انتقال مستقیم یا غیرمستقیم بین انسان صورت گرفته است و تاکنون هیچ مدرکی مبنی بر انتقال از طریق حیوانات (دام‌ها یا حیوانات خانگی) به انسان وجود ندارد. در مورد نقش حیوانات در شروع پاندمی کوید 19 نیز مطالعات بیشتری در حال انجام است.

کلیه مواردی که دال بر انتقال و همه گیری COVID-19  است نشان می‌دهد که دلیل  اصلی انتقال این ویروس تماس مستقیم یا غیرمستقیم بین انسان‌ها بوده و به طور حتم اعلام نشده که حیوانات ناقل این بیماری به انسان هستند. طبق بیانیه‌ها هنوز هیچ مدرکی نشان دهنده این نیست که حیوانات (دام و حیوانات خانگی) یا حتی محصولات حیوانی می‌توانند COVID-19 را به انسان منتقل کنند. البته در آزمایشگاه‌ها هم‌چنان تحقیقات در رابطه با نقش احتمالی حیوانات در همه‌گیری COVID-19  ادامه دارد و دانشمندان به دنبال پاسخی برای چگونگی انتقال اولیه این بیماری هستند.

در صورت داشتن علائم کرونا بهتر است هر چه سریع‌تر به رزرو نوبت آنلاین دکتر متخصص عفونی بپردازید یا از طریق امکان مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان عفونی در درمانکده مشکل خود را در میان بگذارید و با کمک دکتر هرچه زودتر درمان شوید.

بیشتر بخوانیم: عفونت ادراری چیست؟ علائم، علل، تشخیص و درمان

افرادی که حیوانات خانگی دارند در معرض ابتلا به کرونا هستند؟

همان‌طور که بیان شد تا به امروز آزمایشات و مدارک ارائه شده اعلام داشته‌اند که حیوانات خانگی، دام، ماهی، طیور اهلی یا حیوانات باردار تهدیدی برای ابتلای افراد به COVID-19 نیستند و این دسته از حیوانات ناقل این بیماری نیستند. این تحقیقات نشان می‌دهد که افراد می‌توانند با رعایت ضوابط و مقررات بهداشتی از حیوانات خانگی و دام ها نگهداری نمایند.

اما باید در نظر داشت که کرونا در حیوانات وجود دارد و باید پروتکل‌های بهداشتی را به عنوان یک قاعده کلی برای ارتباط با تمامی حیوانات و انسان‌ها در نظر گرفت و اقدامات ایمنی زیستی را جدی گرفت. بهتر از بعد از هربار ارتباط با حیوانات خانگی و تماس مستقیم با آن‌ها دست‌ها را با آب و صابون بشویید و به خوبی ضدعفونی نمایید.

انتقال کرونا از خفاش به انسان

در کشورهایی که مصرف گوشت خفاش مرسوم تر است توصیه می‌شود که اولاً حیوان سلامت بوده  و بعد به طور کامل پخته و بعد مصرف شود. اما به طور کلی در دوره همه‌گیری کرونا توصیه می‌شود که از خوردن گوشت یا محصولات حیوانات بیمار خودداری کنید و از گوشت خام حیوانات وحشی یا اندام‌ها یا بافت‌های نپخته استفاده نکنید. به‌طور کلی خوردن گوشت خفاش توصیه نمی‌شود و دلیل اصلی آن هم وجود تعدادی از پاتوژن‌های مشترک بین انسان و دام در خفاش‌ها هستند که به این منظور مصرف و خوردن آن منع می‌شود.

خفاش‌ها نسبت به ویروس‌ها بسیار مقاوم هستند و به همین دلیل است که نسبت به سایر حیوانات وحشی نسبت بیشتری از پاتوژن‌های مشترک بین انسان و دام را حمل می‌کنند. هم‌چنین، بسیاری از گونه‌های خفاش‌ها در معرض تهدید یا در معرض خطر انقراض قرار دارند، که باعث می‌شود آن‌ها برای شکار ممنوع باشند و استفاده از آن‌ها به عنوان منبع غذایی غیرقانونی باشد.

بیشتر بخوانیم: با عفونت کمپیلوباکتر به طور کامل آشنا شوید

انتقال کرونا ویروس از راسو به انسان

بعد از کشف این موضوع که ویروس سارس کووید2 می‌تواند از راسو به انسان منتقل شود، دولت دانمارک 17 میلیون راسوی پرورشی را از بین برد، از آن‌جایی که ویروس در فرآیند انتقال ممکن است دچار جهش شود، محققان نگران‌اند که گونه‌های جهش یافته ممکن است به واکسن‌های موجود کمتر پاسخ دهند.

در حال حاضر هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ویروس‌های جهش یافته ممکن است باعث بیماری شدیدتر با قابلیت سرایت بالاتر شود اما بعضی نسخه‌ها آزمایشگاهی کمتر به آنتی‌بادی‌ها پاسخ می‌دهند که این موضوع باعث نگرانی است.

هلند، اسپانیا، سوئد، ایتالیا و ایالات متحده کشورهایی هستند که مواردی از ویروس سارس کوید2 را در راسوهای پرورشی گزارش کرده‌اند. کارشناسان بهداشتی نگران این موضوع هستند که جمعیت حیوانات مستعد ممکن است به منابعی برای گردش ویروس تبدیل شوند و با جهش‌هایی که هنگام انتقال صورت می‌گیرد ممکن است در جمعیت انسانی مجدداً ظاهر شوند.

محققان طیف وسیعی از حیوانات (از نهنگ‌ها تا انواع موش‌ها) را مورد بررسی و مطالعه قرار داده‌اند، با بررسی بیش از 282 نمونه از 22 گونه در حیات وحش تاکنون هیچ مورد مثبتی از این ویروس مشاهده نشده است. در بررسی 583 نمونه حیوان خانگی نیز نشان داده شد که سگ‌ها و گربه‌ها می تواند علائم اندکی از این بیماری را نشان دهند اما همان‌طور که قبلاً گفته شده هیچ مورد شناخته شده‌ای از ابتلای انسان در اثر تماس با حیوان خانگی آلوده گزارش نشده است.

بیشتر بخوانیم: بیماری آبله میمونی چیست؟

کرونا در سگ‌ها 

بیماری کرونا ویروس سگ که ساختاری متفاوت از کووید 19 دارد مخصوص سگ‌ها بوده و با ورود به بدن حیوان و ایجاد عفونت روده ای بسیار عفونی باعث مبتلا شدن سگ به این ویروس می‌شود. کرونا ویروس سگ که در توله سگ‌ها بیشتر دیده می‌شود معمولا دوره‌ای کوتاه دارد و با التهاب و بیماری‌های گوارشی برای حیوان همراه است.

در صورت ابتلا حیوان به مشکلات شکمی مبتلا می‌شود. طبق تحقیقات حاصل شده انواع مختلفی از ویروس کرونا وجود دارد که هر کدام گونه‌های مختلف جانوری از جمله انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهند اما کرونایی که در سگ‌ها ایجاد و آن ها را مبتلا می‌سازد قابل انتقال به انسان نیست.

در واقع بیماری کووید 19 که از خانواده کرونا ویروس ها است بین انسان و سگ‌ها مشترک نیست. برخلاف کووید 19 که با اختلال در تنفس همراه است این ویروس در بدن سگ‌ها با مشکلات گوارشی پدیدار می‌شود و سرایتی برای انسان در بر ندارد. اما بهتر است که از ارتباط با سگ‌های بیمار خودداری کرده و یا اگر از آن‌هادر خانه نگهداری می‌کنید حتما پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمایید.

بیشتر بخوانیم: تب کریمه کنگو و کرونا چه علائم مشابهی دارند؟

علائم کرونا در سگ‌ها

معمولا کرونا ویروس در سگ‌های بالغ با نشانه‌های بالینی کمتری همراه است و بیشتر توله سگ‌ها هستند که علائمی از ابتلا به آن را نشان می‌دهند. در هر صورت ابتدایی‌ترین علامت برای این ویروس اسهال شدن سگ است که به صورت ناگهانی آغاز و در نهایت منجر به بی حالی و کاهش اشتها در حیوان می‌شود. مدفوع شل، با بوی متعفن و نارنجی رنگ از علائمی است که می‌تواند به عنوان هشدار برای کرونا ویروس در سگ‌ها باشد.

کرونا در گربه‌ها

آیا گربه‌ها هم به بیماری کرونا مبتلا می‌شوند؟ آیا گربه‌ها ناقل بیماری کرونا هستند؟

بله گربه‌ها به بیماری کرونا مبتلا می شوند اما ساختار بیماری کرونا در گربه‌ها متفاوت بوده و تحت عنوان ویروس کرونا گربه (FCoV)  از آن یاد می‌شود. در واقع کرونای گربه ای وجود دارد که بسیار مسری است و در خانواده‌های چند گربه‌ای بیشتر دیده می‌شود. این نوع کرونا روده را تحت تاثیر قرار داده و با التهاب روده گربه مبتلا همراه است.

ویروس کرونا در گربه‌ها از طریق مصرف غذاهای آلوده انتقال می‌یابد و در نهایت با حمله به روده کوچک و چسبیدن به سلول‌های آن روده را تحت کنترل گرفته و به شدت درگیر می‌سازد. ویروس به سرعت در بدن گربه تکثیر شده و قابل سرایت به گربه‌ای دیگر است. این اتفاق زمانی می‌افتد که گربه‌ها در سینی یا ظروف مشترک غذا بخورند.

بیشتر بخوانیم: از تب مالت رایج‌ترین بیماری مشترک بین انسان و دام چه می‌دانید؟

علائم ابتلای گربه‌ها به ویروس کرونا گربه‌ای

بیشتر گربه‌های مبتلا به کرونا علائم و نشانه‌های بارزی ندارند اما معمولاً این بیماری با اسهال خفیف به دلیل آسیب روده مبتلا می‌شوند.

 آیا کرونا ویروس گربه همان کووید 19 است؟

خیر، کرونایی که در گربه‌ها وجود دارد ساختار متفاوتی از کووید 19 دارد، همان‌طور که اشاره شد کرونا ویروس کووید 19 از طریق خفاش‌ها به انسان منتقل شده است و کرونایی که توسط گربه‌ها ایجاد می‌شود متفاوت بوده و طبق آخرین گزارشات قابل انتقال به انسان نیست. بنابراین در نهایت می‌توان گفت که گربه‌ها ناقل بیماری کووید 19 نیستند.

ساختار بدن گربه‌ها به گونه‌ای است که گیرنده‌هایی را در مجاری تنفسی خود دارند که SARS-CoV-2 به آن‌ها متصل می‌گردد. در آزمایشات صورت گرفته بر روی گربه‌ها و تماس آن ها با ویروس سارس اصلی گربه‌ها به آن مبتلا نشده و سرایتی از این بیماری صورت نگرفته است. طبق آخرین گزارش و آزمایشات انجام شده در حال حاضر هیچ موردی از SARS-CoV-2 در گربه‌ها شناسایی نشده است و گربه‌ها ناقل کرونا نیستند.

کرونا در حیوانات وارداتی

ممکن است این سوال ذهن شما را درگیر سازد که آیا حیوانات یا دام‌هایی که از کشورهای دیگر وارد می‌شوند و در واقع وارد پروسه واردات و صادرات می‌شوند ناقل بیماری کرونا هستند؟

در پاسخ باید بگوییم که در حقیقت هیچ مدرک محکمی وجود ندارد که نشان دهد دام یا حیوانات به طور کلی، از جمله ماهی، محصولات حیوانی، یا محصولات کشاورزی ناقل بیماری کووید-19 هستند بنابراین این ادعا در رابطه با حیوانات، دام ها و طیور وارداتی و صادراتی نیز صادق است.

امروزه به اثبات رسیده است که حیوانات دیگر به جز خفاش ها، هیچ نقشی در انتقال COVID-19 به مردم ندارند، هیچ دلیلی برای محدود کردن تجارت یا جابجایی حیوانات و محصولات آن‌ها وجود ندارد، مگر اینکه افراد با حیوانات حرکت کنند و محدودیت‌های سفر ملی برای انسان وجود داشته باشد.

البته باید خاطر نشان کرد که نه تنها کووید 19 بلکه تمامی ویروس های خانواده کرونا منشا حیوانی دارند و بسیاری از آن ها هم از جمعیت خفاش ها نشات می‌گیرد. با این حال، ویروس SARs-CoV-2 که باعث بیماری COVID-19 می شود، یک ویروس جدید است. تا به امروز، تمام موارد شناخته شده COVID-19 به دلیل تماس مستقیم یا غیر مستقیم بین انسان‌ها است.

بیشتر بخوانیم: علائم تبخال تناسلی در زنان چیست؟

کرونا در بین حیوانات خانگی

شواهد اندکی وجود دارد که نشان می‌دهد حیوانات خانگی (مانند سگ، گربه، دام، ماهی و طیور) می‌توانند به ویروس کوید19 آلوده شوند اما هیچ مدرکی وجود ندارد که این حیوانات می‌توانند به عنوان منبع عفونت برای دیگر حیوانات باعث آلودگی آن‌ها شوند. با این حال اقدامات پیشگیرانه‌ای برای افرادی که حیوانات خانگی دارند وجود دارد که بعضی از آن‌ها بدین صورت است:

• تا جایی که امکان دارد از تماس با حیوانات در منزل اجتناب کنند. اگر ناچار به تماس و مراقبت از حیوان خانگی خود هستند باید نکات بهداشتی را به طور کامل رعایت کنند (مانند شستن دست‌ها قبل و بعد از تماس با حیوان و استفاده از ماسک)
• اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که ویروس کوید19 شیوع بالایی دارید از تماس با حیوانات خیابانی پرهیز نمایید و قبل و بعد از تماس حتما دست‌های خود را ضدعفونی نمایید.
• هرگونه تجهیزات کشاورزی و ماشین‌آلاتی را که حیوانات خانگی با آن‌ها در تماس بوده‌اند به خوبی ضدعفونی نمایید.
• هیچ دلیلی برای کشتن، رها کردن یا بدرفتاری با حیوانات خانگی به بهانه‌ی خطر سرایت کوید19 وجود ندارد و انجام آزمایشات روتین برای بررسی این ویروس در حیوانات خانگی توصیه نمی‌شود اما آزمایش تشخیصی برای حیواناتی که علائم کووید 19 را دارند و در تماس با افراد آلوده بوده‌اند طبق توصیه فائو لازم است.

برخورد با حیوانات مبتلا به کرونا

امروزه سازمان حمایت از حیوانات اعلام می‌دارد که با این ذهنیت که حیوانات ناقل بیماری کرونا هستند برخورد مناسبی با آن‌ها داشته باشید و سعی داشتید باشد که با آگاهی از این مساله که حیوانات شهری و یا خانگی ناقل صد در صد این بیماری نیستند رفتاری متناسب و دوستانه داشته باشید و تنها اقدامی که در زمان مقابله با آن‌ها می‌بایست انجام دهید جلوگیری از دست زدن و یا غذا دادن مستقیم است.

اجازه ندهید حیوانات شهری و یا حیوانات خانگی افراد دیگر بیش از اندازه به شما نزدیک شوند و سعی در برقراری ارتباط با ایشان نداشته باشید تا بتوانید علاوه بر رعایت اصول شهروندی سالم از ابتلا به بیماری‌ها و ویروس‌هایی که از حیوانات به انسان منتقل می‌شود جلوگیری نمایید. به یاد داشته باشید که هیچ توجیهی برای رها کردن، طرد، بدرفتاری یا کشتن حیوانات به دلیل نگرانی در مورد COVID-19 وجود ندارد.

بیشتر بخوانیم: علائم تبخال تناسلی در مردان چیست؟

انتقال کرونا از انسان به حیوان

برخلاف آن‌که حیوانات خانگی نمی‌توانند باعث آلودگی انسان‌ها شوند، حیوانات در معرض خطر آلودگی از طریق انسان‌های آلوده که دارای علائم یا بدون علامت هستند، قرار دارند. بنابراین اگر دچار علائم آلودگی با ویروس سارس کوید2 می‌باشید حیوان خانگی خود را جهت نگهداری به یکی از آشنایان خود بسپارید در غیر این صورت حتما در تعامل با حیوان خانگی خود از ماسک استفاده نمایید و قبل و بعد از تماس با آن‌ها دست‌های خود را با صابون بشویید.

اگر ناچار به نگهداری حیوان خانگی هستید در مکانی جداگانه آن را نگهداری کنید و برای هر بار ارتباط حتما از دستکش و ماسک استفاده کنید و ظروف استریل را برای غذا دادن به او استفاده کنید. به هیچ عنوان ته مانده غذای خود را به آن‌ها ندهید و سعی کنید غذای جداگانه ای برایشان در نظر بگیرید. 

آیا ویروس کرونا از محصولات غذایی حیوانی قابل انتقال است؟

سوال دیگری که ذهن افراد را مشغول کرده است این است که آیا افراد ناقلی که در شرکت های تهیه مواد غذایی مشغول به کار هستند در زمان تداخل دست با مواد غذایی یا گوشت حیوانات می‌توانند ناقل این بیماری باشند؟

در پاسخ به افرادی که محصولات غذایی با منشا حیوانی را مصرف می‌کنند توصیه می‌شود که حتما اصول و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمایید و برای اطمینان از ایمنی مواد غذایی توصیه‌های زیر را مد نظر قرار دهند:

• از آن‌جا که ویروس‌ها می‌توانند تا دو سال در دمای منفی 20 درجه  زنده بمانند بهتر است که گوشت و سایر محصولات حیوانی را کاملاً بپزید.
• مواد غذایی که منشا حیوانی دارند مانند (گوشت، تخم مرغ، شیر)  به هیچ عنوان به صورت خام یا نیم پز مصرف نشوند. برای کاهش قرار گرفتن در معرض همه ویروس‌ها و سایر پاتوژن‌های غذایی نیاز است که به مقدار کافی حرارت ببینند و کاملاً پخته شوند.
• موازین بهداشتی را به گونه‌ای رعایت کنید که قبل و بعد از پخت، گوشت‌ها به خوبی نگهداری شوند و در معرض آلودگی با ویروس قرار نگیرند.
• در زمان آشپزی و یا استفاده از مواد غذایی کلیه لوازم و مواد اولیه و سطوحی که در آن کار می‌کنید را تمیز نمایید.

بیشتر بخوانیم: کلامیدیا چیست؟ علائم، عوارض و راه های درمان کلامیدیا

نقش دام‌پزشکان در انتقال ویروس کرونا به انسان چیست؟

نکته‌ای که برای خدمات دامپزشکی وجود دارد بررسی‌های لازم و انجام آزمایشاتی که اطمینان لازم مبنی بر عدم انتقال کرونا از حیوانات به انسان را ایجاد نماید.

این مسئله بسیار مهم است که به همه افرادی که در معرض ارتباط با حیوانات یا مراقبت از حیوانات خانگی یا دام‌ها هستند اطمینان دهند که این دسته حیوانات بی‌خطر هستند و فعالیت و وظایف خود را مانند نظارت، واکسیناسیون، تحقیقات شیوع در موارد بیماری، مراقبت‌های اولیه دامپزشکی، کنترل مرزی و… را لحاظ نمایند.

بیشتر بخوانیم: سرخک چیست، چه علائمی دارد و چگونه درمان می‌شود؟

روش‌های پیشگیری از انتقال ویروس کرونا

• برای جلوگیری از انتشار COVID-19 بهتر است فاصله اجتماعی و ایمن را که حداقل 1 متر حتی اگر فرد بیماری در نزدیکی شما نیست رعایت کنید.
• در اماکن عمومی، به ویژه در داخل خانه یا زمانی که فاصله‌گذاری فیزیکی امکان پذیر نیست، از ماسک استفاده کنید.
• از قرار گرفتن در فضاهای بسته خودداری نمایید، فضاهای باز و دارای تهویه مناسب ایمن‌تر هستند. اگر در خانه هستید پنجره‌ها را باز کنید و اجازه دهید تهویه مناسبی ایجاد شود.
• با رعایت بهداشت به وسایل و تجهیزات دست بزنید و دست‌های خود را مرتباً تمیز کنید. از آب و صابون یا ضدعفونی کننده‌های حاوی الکل استفاده کنید.
• واکسن‌های مربوطه را در موعد مقرر تزریق کنید.
• هنگام سرفه یا عطسه، بینی و دهان خود را با آرنج خم یا دستمال کاغذی بپوشانید.

بیشتر بخوانیم: آبسه دندان چیست؟ علائم، علل و راه‌های درمان آن

نتیجه‌گیری

با مطالعه مطالب مذکور نسبت به این بیماری منحوس اطلاعات کافی در ارتباط با حیوانات و انسان‌ها به دست می‌آورید، امید است که هیچ نوع بیماری با این حجم از پاندمی و درگیری در بین مردم سراسر جهان مجدداً همه‌گیر نشود.