سرخک در بزرگسالان چه می‌کند؟

سرخک، یکی از مسری‌ترین بیماری‌های ویروسی جهان است که در سر تا سر جهان افراد زیادی را درگیر می‎‌کند. کودکان و بزرگسالان می‌توانند از تماس بدنی، سرفه یا عطسه و حتی تنفس و صحبت در هوایی که کسی در آن به سرخک آلوده است، این بیماری را بگیرند. بیماری سرخک با وجود واکنش، حالا در بسیاری از نقاط جهان ریشه‌کن شده یا به حداقل رسیده اما هنوز در گوشه و کنار جهان بزرگسالانی به این بیماری دچار می‌شوند. در این مطلب علائم بیماری سرخک در بزرگسالان را می‌خوانیم و با خطرات آن آشنا می‌‏شویم.

بیشتر بدانید: آنتی‌بیوتیک‌ها و اثرات آن بر روی سلول‌ها

علائم سرخک بزرگسالان

علامت بروز سرخک بزرگسالان شامل:

• تب
• راش پوستی در تمام بدن
• آبریزش بینی
• آبریزش و سرخی چشم
• سرفه خشک
• اسهال
• درد گوش (در بعضی از موارد سرخک حتی باعث عفونت گوش می‌‏شود یا گلودردهای شدید ایجاد می‎‌کند).

به شکل میانگین، ویروس سرخک ده تا دوازده روز بعد از ورود به بدن علائم خودش را نشان می‏‌دهد اما طیف استاندارد بروز علائم ممکن است هفت تا بیست و یک روز طول بکشد. دوره حضور سرخک در بدن بدون علامت را “دوره نهفته” می‌گویند. چند روز بعد از بروز اولین علامت‌ها و پایان دوره نهفته، روی پوست آرام آرام از لکه‌های قرمز پر می‌شود. این لکه‌‎ها صورت، بدن، دست و پاها و روی گردن و گلو را کاملا پر می‌کنند.

بیشتر بدانید:فرق آبله مرغان و سرخک چیست؟ علائم رایج این‌ دو بیماری

بیشتر بدانید: حس بویایی در کرونا؛ علامتی دیگر از کرونا

علل سرخک

سرخک معمولاً زمانی پخش می‌شود که فردی قطرات سرفه یا عطسه یک فرد مبتلا را می‌بلعد یا استنشاق می‌کند. ویروس سرخک در داخل مخاط یا قطرات بزاق حمل و برای چندین ساعت زنده می‌ماند. هم‌چنین اگر فردی سطوح یا اشیاء آلوده را لمس کند و سپس دهان یا بینی خود را لمس کند یا قبل از شستن دست‌ها غذا بخورد، عفونت ممکن است رخ دهد. علائم معمولاً حدود 10 تا 12 روز پس از عفونت رخ می‌دهد. سرخک بسیار مسری است. برآوردها حاکی از آن است که یک فرد مبتلا به سرخک از هر 10 نفری که با آن‌ها در تماس هستند، 9 نفر را مبتلا می‌کند که واکسینه نشده یا قبلاً به سرخک مبتلا نشده‌اند.

چه بزرگسالانی در معرض ابتلا به سرخک هستند؟

افرادی که در کودکی واکسن سرخک یا انواع واکسن ترکیبی را دریافت نکرده‌‏اند یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند، به شکل کلی بیشتر ریسک ابتلا به سرخک را دارند. دانشجویان و دانش‌آموزان، پرسنل درمانی مثل پزشکان (متخصصین پوست)، پرستاران و بهداران و کسانی که به شکل مداوم به کشورهای مختلف سفر می‌‏کنند هم نسبت به دیگر بزرگسالان، بیشتر سرخک می‌گیرند (شیوع سرخک در کشورهای فقیر و رو به توسعه از میانگین جهانی بیشتر است).  سیر پیشروی و علائم سرخک بزرگسالی تا حدود زیادی شبیه به سرخک در دوره کودکی است، با این فرق که در سالمندان، افراد آسیب‌پذیر و بیمار و زنان باردار، علائم شدیدتر و خطرناک‌‏تر خواهند بود.

بیشتر بدانید: عوارض واکسن برکت به چه صورت است؟

سرخک و بارداری

شاید بشود شدیدترین و خطرناک‌ترین اثرگذاری سرخک بزرگسالی را در زنان باردار دید. متخصصان می‎‌گویند که زنان باردار در برابر سرخک آسیب‌پذیرتر هستند و برای همین باید پیش از اقدام به بارداری (در صورتی که واکسن سرخک نزده باشند) حتما گلوبین ایمنی اینتراونوس یا عامل IGIV را دریافت کنند. به طور کلی علاوه بر زنان باردار، تمام کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند هم بهتر است این گلوبین را دریافت کنند چون واکسن ممکن است به این افراد ایمنی کامل در برابر ویروس را ندهد. از آن‌جایی که سرخک به شدت ویروسی است، اگر مادر بارداری آن را بگیرد به سرعت از راه جفت به جنین منتقل می‏‎‌شود و او را دچار مشکلات مادرزادی و عصبی می‎‌کند. در هشت هفته اول بارداری، درصد ابتلای جنین پنجاه تا هشتاد درصد است. این درصد در ماه‌‎های بعدی کم‌تر می‎‌شود به طوری که در سه ماهه آخر به کم‌تر از ده درصد می‎‌رسد. در سه ماهه اول، قلب و اعضای بدن جنین در حال شکل گرفتن هستند و حمله سرخک می‌تواند شکل‏‌گیری آن‏‌ها را مختل و جنین را با ناهنجاری مواجه کند. ناهنجاری‎‌هایی مثل مشکلات قلبی، کبد تکامل نیافته، آب مروارید مادرزادی، ناشنوایی و خونریزی پوست. گاهی در موارد پیشرفته، ویروس سرخک حتی می‎‌تواند مستقیما به سراغ سیستم عصبی مرکزی برود و نوزاد را دچار تشنج و عقب‌ماندگی مغزی کند.

بیشتر بدانید: عوارض واکسن سینوفارم

درمان سرخک در بزرگسالان

با توجه به تحقیقاتی که انجام شده است یک مورد سرخک بدون عارضه معمولاً حدود 14 روز طول می‌کشد و اکثر افراد بهبودی کامل پیدا می‌کنند. آنتی‌بیوتیک‌ها کار نمی‌کنند زیرا این بیماری ویروسی است. هدف درمان کاهش علائم و کاهش خطر عوارض است. گزینه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• استراحت در رختخواب
• مایعات فراوان
• پاراستامول برای کاهش درد و تب
• جداسازی برای کاهش خطر انتقال

گاهی اوقات، سرخک به یک بیماری جدی تبدیل می‌شود که نیاز به درمان فوری دارد و حتی می‌تواند زندگی را تهدید کند. گاهی اوقات، افراد ممکن است بر اثر عوارض جان خود را از دست بدهند، حتی اگر مراقبت‌های پزشکی فوری دریافت کنند.

درمان بستگی به عارضه دارد اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• بستری شدن در بیمارستان
• مراقبت‌های حمایتی، به عنوان مثال، برای حفظ آب بدن، و بررسی تب و عفونت
• آنتی‌بیوتیک، برای درمان عفونت باکتریایی.

بیشتر بدانید: عفونت ادراری چیست؟ علائم، علل، تشخیص و درمان

تماس با فرد مبتلا به سرخک

اگر با فرد مبتلا به سرخک در تماس بوده‌اید و در برابر سرخک ایمن نیستید (واکسینه نشده‌اید یا عفونت سرخک نداشته‌اید)، گزینه‌های درمانی مختلفی وجود دارد. با پزشک خود در مورد گزینه‌های خود صحبت کنید.

بسته به موقعیت شما، این موارد ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• اگر در 72 ساعت گذشته با فرد مبتلا به سرخک در تماس بودید، فوراً واکسیناسیون سرخک را انجام دهید.
• اگر در 3 تا 7 روز گذشته با فرد مبتلا به سرخک در تماس بوده‌اید، می‌توان ایمونوگلوبولین را برای محافظت موقت تجویز کرد. این به عنوان ایمن‌سازی غیر‌فعال شناخته می‌شود. واکسیناسیون سرخک یا ایمن سازی فعال باید بعدا انجام شود تا از خطر بیشتر عفونت جلوگیری شود، اما تا 5 ماه پس از دریافت ایمونوگلوبولین. ایمونوگلوبولین طبیعی انسانی به صورت تزریقی داده می‌شود.

بیشتر بدانید: با عفونت کمپیلوباکتر به طور کامل آشنا شوید

ایمن سازی در برابر سرخک

ایمن سازی بهترین محافظت در برابر سرخک است. فردی که 2 دوز توصیه شده واکسن سرخک را دریافت می‌کند، 99 درصد در برابر عفونت سرخک مصونیت دارد. اگر به سرخک مبتلا شده‌اید، معمولاً مصونیت مادام العمر خواهید داشت. 2 نوع واکسن سرخک وجود دارد. در نوع اول، واکسن ترکیبی سرخک، اوریون و سرخجه است و معمولاً به عنوان واکسن MMR شناخته می‌شود. در نوع دوم، واکسن ترکیبی سرخک، اوریون، سرخجه و آبله مرغان است و معمولاً به عنوان واکسن MMR شناخته می‌شود.

حفاظت در برابر سرخک تحت برنامه برنامه ملی ایمن سازی در دسترس است.

• کودکان در 12 ماهگی، اولین دوز واکسن سرخک به عنوان واکسن ترکیبی MMR داده می‌شود.
• کودکان در سن 18 ماهگی، دوز دوم واکسن سرخک به عنوان واکسن ترکیبی MMR داده می‌شود.
• همه کودکان زیر 10 سال 
• جوانان زیر 20 سال
• کودکان‌تان و از جمله 9 سال واکسیناسیون جبرانی برای کودکانی که به طور کامل واکسینه نشده‌اند در دسترس است.
• زنانی که قصد بارداری یا پس از تولد فرزند خود را دارند، 2 دوز MMR برای زنانی که ایمنی پایینی دارند یا نسبت به سرخجه ایمنی ندارند، در دسترس است.
• تمام افرادی که در طول یا از سال 1966 متولد شده‌اند، بدون شواهدی مبنی بر 2 دوز مستند واکسن معتبر MMR یا بدون آزمایش خون که شواهدی مبنی بر مصونیت در برابر سرخک، اوریون و سرخجه نشان دهد، واجد شرایط دریافت یک یا 2 دوز واکسن MMR هستند.
• نوزادان تا 6 ماهگی می‌توانند قبل از سفر به خارج از کشور به کشورهایی که سرخک بومی است یا در آن‌جا شیوع سرخک در آن‌ها رخ می‌دهد.

*توجه: واکسن MMR برای افراد 14 سال و بالاتر توصیه نمی‌شود.

بیشتر بدانید: بیماری آبله میمونی چیست؟

افرادی که نباید در برابر سرخک واکسینه شوند

همه افراد کاندید مناسبی برای واکسن سرخک نیستند. فردی که سیستم ایمنی ضعیفی دارد نباید واکسینه شود.

عوارض احتمالی سرخک عبارت‌اند از:

• اوتیت میانی، التهاب گوش میانی
• اسهال و استفراغ، ممکن است عوارض بیشتری مانند کم‌آبی بدن ایجاد کند.
• عفونت‌های تنفسی، مانند برونشیت، کروپ یا لارنژیت
• پنومونی 

نوعی التهاب ریه که باعث حدود 60 درصد مرگ و میرهای سرخک می‌شود.

• مشکلات بارداری

 اگر یک زن باردار به سرخک مبتلا شود، خطر سقط جنین یا زایمان زودرس را تهدید می‌کند.

• انسفالیت یا التهاب مغزی

 از هر 1000 نفر حدود یک نفر را مبتلا به سرخک می‌کند. حدود 10 تا 15 درصد از افراد مبتلا به آنسفالیت می‌میرند و 15 تا 40 درصد از بازماندگان آسیب دائمی مغز به درجات مختلف دارند.

• پان آنسفالیت اسکلروزان تحت حاد (SSPE)

 در حدود یک مورد از هر 100000 مورد سرخک رخ می‌دهد. SSPE یک التهاب پیشرونده بسیار نادر مغز است که باعث انحطاط مغز می‌شود و همیشه کشنده است. SSPE معمولاً حدود 7 سال پس از عفونت سرخک شروع می‌شود.

بیشتر بدانید: قارچ سیاه، در کمین بیماران دارای ضعف سیستم ایمنی

جمع‌بندی

با توجه به مباحث که در مقاله پیش‌رو به طور مفصل بدان پرداخته شد، نتیجه می‌گیریم که برای جلوگیری و درگیری از ابتلا به چنین بیماری ناخوشایندی حتما اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید و هم‌چنین علاوه بر آن مراقبت‌های مربوط به آن را رعایت کنید تا سلامتی‌تان محفوظ بماند.