سوزاک یا گونوره‌آ چیست و درمان آن چند روز طول می‌کشد؟

بیماری سوزاک یا گونوره‌آ (Gonorrhea) عفونت ناشی از باکتری است که از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود و هم مردان و هم زنان را آلوده می‌کند. این باکتری اغلب مجرای ادرار، رکتوم یا حلق را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در زنان می‌تواند دهانه رحم را هم آلوده کند.

گونوره‌آ اغلب در اثر رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی از فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند. اما نوزادان متولدشده از مادران آلوده ممکن است در هنگام زایمان به آن مبتلا شوند. این بیماری در نوزادان عموما چشم‌ها را درگیر می‌کند.

اجتناب از رابطه جنسی یا استفاده از کاندوم و نداشتن رابطه جنسی با افراد متعدد بهترین راه برای جلوگیری از عفونت مقاربتی است. تا انتهای این مقاله از مجله سلامت درمانکده با ما همراه باشید تا درباره علائم، دلایل و راه‌های درمان گونوره‌آ اطلاعات بیشتری کسب کنید.

علائم سوزاک

در بسیاری از موارد، گونوره‌آ هیچ گونه علائمی به همراه ندارد. در سایر موارد، علائم می‌توانند بسیاری از نواحی بدن را تحت تاثیر قرار دهند، اما معمولا در دستگاه تناسلی ظاهر می‌شوند. در ادامه علائم گونوره‌آ در زنان و مردان و همچنین در قسمت‌های مختلف بدن را بررسی می‌کنیم.

۱. علائم در مردان

علائم بیماری در مردان ممکن است ۲ تا ۳۰ روز پس از تماس با عفونت ظاهر شوند. با این حال، در بعضی موارد، چند هفته طول می‌کشد تا علائم آشکار شوند.  اولین علامت قابل توجه معمولا سوزش یا درد هنگام ادرار کردن است. همچنین بررسی عکس بیماری سوزاک در مردان نشان‌دهنده تغییر رنگ و تورم دهانه آلت تناسلی و تورم یا درد بیضه‌ها است. سایر علائم احتمالی گونوره‌آ عبارت‌اند از:

• تکرر ادرار
• ترشح چرک یا مایع از آلت تناسلی (ممکن است به رنگ زرد، سفید، بژ یا سبز باشد)
• خارش و درد در ناحیه مقعد
• خونریزی یا ترشح از مقعد
• درد هنگام دفع مدفوع

۲. علائم گونوره‌آ در زنان

بسیاری از زنان مبتلا به گونوره‌آ علائم خاصی ندارند. در سایر موارد ممکن است علائم از یک روز تا چند هفته پس از تماس با عفونت ایجاد شوند. این علائم اغلب نسبتا خفیف هستند و شباهت زیادی به علائم عفونت‌های قارچی واژن یا سایر عفونت‌های باکتریایی دارند.

بررسی عکس بیماری سوزاک در زنان نشان‌دهنده خروج ترشحات آبکی به رنگ کرم یا مایل به سبز از واژن است. از سایر علائم این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
• نیاز بیشتر به دفع ادرار
• افزایش شدت قاعدگی یا لکه‌بینی بین دوره‌های قاعدگی
• درد در هنگام رابطه جنسی واژینال
• درد شدید در قسمت پایین شکم
• خارش و درد در ناحیه مقعد
• خونریزی یا ترشح از مقعد
• درد هنگام دفع مدفوع

بیشتر بدانید: آزمایش سوزاک

۳. علائم گونوره‌آ در سایر نقاط بدن

گونوره‌آ می‌تواند نواحی زیر را هم تحت تاثیر قرار دهد:

• چشم‌ها: اگر بیماری روی چشم‌ها تاثیر بگذارد، به درد، التهاب و قرمزی چشم، ورم پلک، حساسیت به نور و ترشحات چرکی از یک یا هر ۲ چشم منجر می‌شود.
• حلق: علائم و نشانه‌های عفونت حلق ممکن است شامل گلودرد و تورم عقده‌های لنفاوی گردن باشد.
• مفاصل: آلوده شدن یک یا چند مفاصل به باکتری(آرتریت عفونی) با گرم و قرمز شدن، تورم و درد شدید مفاصل به‌خصوص در زمان حرکت همراه است.

آلوده شدن چشم‌ها زمانی اتفاق می‌افتد که فرد با اندام تناسلی یا محل عفونت تماس داشته باشد و سپس قبل از شستن دست‌ها، چشم‌های خود را لمس کند.

عوارض سوزاک

درمان نکردن سوزاک می‌تواند عوارض جانبی مهمی به همراه داشته باشد، از جمله:

• ناباروری در زنان: گونوره‌آ می‌تواند در رحم و لوله‌های رحمی گسترش یابد و بیماری التهابی لگن (PID) را ایجاد کند. PID به زخم شدن لوله‌های رحم، تشدید عوارض حاملگی و ناباروری زنان منجر می‌شود. این بیماری به درمان فوری نیاز دارد.
• ناباروری در مردان: گونوره‌آ باعث التهاب لوله‌های اپیدیدیم می‌شود که به این عارضه اپیدیدیمیت می‌گویند. اپیدیدیمیت درمان‌نشده خطر ناباروری مردان را افزایش می‌دهد.
• عفونتی که به مفاصل و سایر نواحی بدن گسترش می‌یابد: گونوره‌آ می‌تواند سایر نواحی بدن از جمله مفاصل را از طریق جریان خون آلوده کند. از علائم این عارضه می‌توان به تب، بثورات، زخم‌های پوستی و درد مفاصل اشاره کرد.
• افزایش خطر ابتلا به ایدز: گونوره‌آ ممکن است فرد را برای ابتلا به عفونت ناشی از ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) که به ایدز منجر می‌شود، مستعدتر کند. کسانی که هم به بیماری گونوره‌آ و هم به HIV مبتلا هستند، به راحتی می‌تواند هر ۲ بیماری را به شرکای جنسی خود منتقل کنند.
• عوارض در نوزادان: نوزادی که از مادر مبتلا به این بیماری متولد می‌شود، در معرض خطر عوارض مختلف از جمله نابینایی و ایجاد زخم روی پوست سر قرار دارد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت مشاهده هرگونه علامت یا نشانه نگران‌کننده مانند احساس سوزش هنگام دفع ادرار یا خروج ترشحات چرکی از آلت تناسلی، واژن یا رکتوم باید به دکتر زنان، دکتر اورولوژی یا متخصص عفونی مراجعه کنید. همچنین در صورت ابتلای شریک جنسی خود به سوزاک لازم است نزد پزشک بروید.

بیشتر بدانید: خونریزی بعد از رابطه

دلایل ابتلا به سوزاک

باکتری نایسریا گونوره‌آ (Neisseria gonorrhoeae) عامل ایجاد بیماری سوزاک است. این بیماری اغلب در طی تماس جنسی شامل مقاربت دهانی، مقعدی یا واژینال از فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند. بعضی شواهد نشان می‌دهد که سوزاک دهانی ممکن است از طریق بوسه فرانسوی هم منتقل شود. با این حال، به تحقیقات بیشتری درباره این موضوع نیاز است.

اگر در گذشته به گونوره‌آمبتلا شده‌ باشید، بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به آن هستید. سوزاک درمان‌نشده همچنین می‌تواند خطر ابتلا به سایر عفونت‌های مقاربتی را افزایش دهد.

علاوه بر این، گونوره‌آ در حین زایمان از مادر باردار به نوزاد منتقل می‌شود.

عواملی که خطر ابتلا به سوزاک را افزایش می‌دهند

خطر ابتلا به این بیماری در زنان کمتر از ۲۵ سال و مردان همجنسگرا در مقایسه با دیگران بیشتر است. سایر عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به گونوره‌آ را افزایش دهند عبارت‌اند از:

• داشتن شریک جنسی جدید
• داشتن شریک جنسی که با چند نفر رابطه دارد
• داشتن بیش از یک شریک جنسی
• سابقه ابتلا به گونوره‌آ یا سایر بیماری‌های مقاربتی

بیشتر بدانید: غربالگری زنان

راه‌های تشخیص بیماری گونوره‌آ

برای تشخیص این بیماری، پزشک نمونه سلول‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد. نمونه‌ها می‌توانند از طریق روش‌های زیر جمع‌آوری شوند.

• آزمایش ادرار: از این تست برای شناسایی باکتری‌های موجود در مجاری ادراری استفاده می‌شود.
• نمونه‌برداری از ناحیه عفونی: نمونه‌برداری از حلق، مجرای ادرار، واژن یا رکتوم به جمع‌آوری باکتری‌هایی را که در آزمایشگاه شناسایی می‌شوند، کمک می‌کند.

برای زنان، کیت تست خانگی سوزاک وجود دارد. این کیت شامل سواب واژینال برای آزمایش توسط خود افراد است که به منظور بررسی به آزمایشگاه ارسال می‌شود.

انجام تست برای سایر عفونت‌های مقاربتی

پزشک ممکن است انجام آزمایش برای تشخیص سایر عفونت‌های مقاربتی را توصیه کند. گونوره‌آ خطر ابتلا به این عفونت‌ها به‌ویژه کلامیدیا را افزایش می‌دهد.

انجام تست HIV به هر فردی که به عفونت مقاربتی مبتلا است، توصیه می‌شود. انجام آزمایش‌های مربوط به سایر عفونت‌های مقاربتی هم بسته به فاکتورهای خطر مشاهده‌شده در فرد می‌تواند مفید باشد.

درمان سوزاک در زنان و مردان

درمان گونوره‌آ به سن و وضعیت سلامتی فرد بستگی دارد. شما نمی‌توانید این بیماری را با داروهای بدون نسخه یا روش‌های خانگی از بین ببرید. بنابراین برای درمان آن باید نزد پزشک بروید.

۱. بزرگسالان

در بزرگسالان از آنتی‌بیوتیک به عنوان داروی سوزاک استفاده می‌شود. با توجه به وجود سویه‌های مقاوم در برابر دارو، توصیه متخصصان بر این است که درمان سوزاک بدون عارضه با آنتی‌بیوتیک سفتریاکسون تزریقی انجام شود.

پس از دریافت آنتی‌بیوتیک ممکن است تا حداکثر هفت روز عفونت را به دیگران منتقل کنید. بنابراین لازم است در این مدت از فعالیت جنسی بپرهیزید. همچنین سه ماه پس از درمان، دوباره برای گونوره‌آ آزمایش بدهید. با این کار مطمئن می‌شوید که به طور کامل درمان شده‌اید.

۲. شریک جنسی

شریک جنسی شما در ۶۰ روز گذشته هم به غربالگری و درمان نیاز دارد؛ حتی اگر هیچ علائمی نداشته باشد. اگر شما درمان شوید و شریک جنسی‌تان بدون درمان بماند، ممکن است دوباره از طریق تماس جنسی مبتلا شوید. حتما تا هفت روز پس از درمان شریک خود، از هرگونه تماس جنسی خودداری کنید.

۳. نوزادان

نوزادانی که از مادران مبتلا به سوزاک متولد می‌شوند می‌توانند با آنتی‌بیوتیک درمان شوند.

پیشگیری از گونوره‌آ

برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری باید موارد زیر را رعایت کنید:

• استفاده از کاندوم در صورت برقراری رابطه جنسی: در هر نوع تماس جنسی شامل مقاربت جنسی مقعدی، دهانی یا واژینال از کاندوم استفاده کنید.
• محدود کردن تعداد شرکای جنسی: برقراری ارتباط با شخصی که با افراد دیگر رابطه ندارد خطر ابتلا به عفونت مقاربتی را کاهش می‌دهد.
• اطمینان یافتن از انجام آزمایش‌های مربوط به عفونت‌های مقاربتی: قبل از برقراری رابطه جنسی، آزمایش دهید و نتیجه آن را در اختیار شریک جنسی خود بگذارید.
• اجتناب از برقراری رابطه جنسی با شخصی که به نظر می‌رسد به عفونت مقاربتی مبتلا است: در صورتی که شریک جنسی شما علائم عفونت مقاربتی مانند سوزش ادرار، بثورات یا درد در ناحیه تناسلی را دارد، از برقراری رابطه جنسی با او خودداری کنید.
• غربالگری سوزاک: انجام غربالگری سالانه به زنان کمتر از ۲۵ سال که از نظر جنسی فعال هستند و زنان با سن بالاتر که در معرض خطر این عفونت قرار دارند، توصیه می‌شود. غربالگری منظم همچنین برای مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند، مفید است. شرکای جنسی آن‌ها هم باید آزمایش شوند.

بیشتر بدانید: بیماری های تناسلی زنان

دارویی به نام داکسی‌سایکلین ممکن است از آلوده شدن کسانی که به شدت در معرض خطر ابتلا به گونوره‌آ هستند، جلوگیری کند. مصرف داکسی‌سیکلین در مدت سه روز پس از فعالیت جنسی خطر ابتلا به عفونت را کاهش می‌دهد.

در صورت ابتلا به گونوره‌آ، تا زمانی که شما و شریک جنسی‌تان به طور کامل درمان نشده‌اید، رابطه جنسی نداشته باشید. این کار به جلوگیری از عود مجدد بیماری کمک می‌کند.

کلام پایانی

تشخیص زودهنگام بیماری سوزاک و درمان آن می‌تواند تا حد زیادی از عوارض این بیماری جلوگیری کند. اگر فکر می‌کنید به این بیماری مبتلا شده‌اید، هر چه زودتر با دکتر عفونی، دکتر اورولوژی یا متخصص زنان مشورت کنید.

برای این کار می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر عفونی آنلاین مشاوره داشته باشید و یا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری متخصص عفونی به متخصص مد نظر خود مراجعه کنید. همچنین می‌توانید با دکتر اورولوژی آنلاین مشاوره داشته باشید و یا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر اورولوژی به متخصص مد نظر خود مراجعه کنید.

سوالات متداول

منابع: healthline, mayoclinic