خال صورت چه موقع نگران‌کننده است؟ از علت تا درمان

خال صورت زائده پوستی خوش‌خیم است که تاثیر زیادی در زیبایی چهره افراد دارد. این نشانه‌ها اغلب به صورت صاف یا کمی برجسته با رنگ‌های متفاوتی در بخش‌های مختلف صورت ظاهر می‌شوند.

پوست صورت یکی از تاثیرگذارترین اجزای آن است که نقش مهمی در زیباتر دیده شدن چهره دارد. در کنار سایر اجزای صورت، نشانه‌ها و علائمی که روی پوست ظاهر می‌شوند در زیبایی آن تاثیر زیادی دارند. خال صورت یکی از این نشانه‌ها است که اغلب به عنوان زائده پوستی خوش‌خیم و بی‌خطر شناخته می‌شود. خال‌های صورت انواع مختلفی دارند و هر یک دارای ویژگی خاصی هستند. گاهی‌اوقات می‌توان تغییرات کوچک یا بزرگ در آن‌ها را نشانه‌‌ای از بروز یک بیماری دانست. جالب است بدانید در گذشته خال مشکی صورت نماد زیبایی بود اما اکنون بیشتر زنان برای برداشتن آن‌ها به متخصص پوست مراجعه می‌کنند. 

در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا ضمن بررسی مفهوم کلی خال صورت با انواع، علت بروز و نحوه درمان آن بیشتر آشنا شوید.

خال صورت چیست؟

خال صورت نشانه‌های کوچک مسطح یا برجسته‌ای هستند که به شکل طبیعی روی پوست صورت ایجاد می‌شوند. این خال‌ها معمولا به دلیل تجمع ملانین (پیگمان‌های پوستی) در نقاط خاص صورت بروز پیدا می‌کنند. 

ممکن است خال‌های صورت با رنگ‌های مختلفی ظاهر شوند اما اغلب بی‌خطر هستند. با این حال در برخی موارد، این نشانه‌ها می‌توانند تغییر کنند و علائم نامطلوبی مانند رشد سریع، تغییر در رنگ، خونریزی یا درد داشته باشند که در این صورت به مشاوره پزشکی نیاز دارید.

شکل و علائم ظاهری خال صورت

خال‌های صورت اغلب کوچکتر از ۱.۵ میلی‌متر هستند و به صورت گرد یا بیضی ظاهر می‌شوند. اکثر این خال‌ها با سطح صاف دیده می‌شوند؛ در غیر این صورت ظاهری گنبدی شکل دارند. معمولا خال صورت از رنگ سیاه، قهوه‌ای تا صورتی کم‌رنگ متغیر است که به حالت تکخال یا گروهی بروز پیدا می‌کنند.

بیشتر بخوانید: برداشتن خال با انواع روش‌های بروز + راهنمای کامل درمان آن

خال صورت چگونه به وجود می‌آید؟

خال‌های صورت به طور کلی به ۲ صورت مادرزادی یا اکتسابی ایجاد می‌شوند:

خال صورت مادرزادی

 این نوع خال‌های صورت از هفته دوازدهم بارداری مادر در جنین شکل می‌گیرند اما ممکن است یک یا ۲ سال بعد از تولد نوزاد ظاهر شوند. این خال‌ها معمولا بی‌خطر هستند، با این حال برخی پزشکان معتقدند بهتر است خال‌های مادرزادی را بردارید تا دچار تغییر ژنتیکی نشوند.

خال صورت اکتسابی

 این نوع خال‌های صورت مختص دوران نوجوانی و جوانی هستند که روی پوست ظاهر می‌شوند. از عوامل اصلی به وجود آورنده خال صورت اکتسابی می‌‎توان به بلوغ، شیمی‌درمانی، نور شدید خورشید، پرتودرمانی یا حاملگی اشاره کرد.

علت خال صورت

بروز خال‌های صورت به عوامل مختلفی بستگی دارد و ممکن است به دلایل زیر ظاهر شوند:

• وراثت: اکثر خال‌های صورت به دلیل ژنتیک و وراثت بروز پیدا می‌کنند. اگر والدین یا نسل‌های قبلی خانواده در صورت خود خال داشته باشند، احتمال بروز آن به شکل ژنتیکی در فرزندان وجود دارد.
• تابش UV: قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید می‌تواند باعث ایجاد خال در صورت و تغییر رنگ پوست شما شود.
• تغییرات هورمونی: شرایطی مانند بارداری، دوره‌های قاعدگی و تغییرات هورمونی مرتبط با سن مانند یائسگی از عوامل موثر در ایجاد خال‌های صورت هستند.
• آسیب‌ها و التهاب پوست: ابتلا به التهابات پوستی و برخی آسیب‌ها مانند ایجاد زخم در صورت یا جراحی زیبایی صورت می‌تواند به ایجاد خال‌های متعدد در این ناحیه منجر شود.
• استفاده از دارو: ایجاد خال صورت یکی از عوارض جانبی مصرف برخی داروها محسوب می‌شود.

برای دریافت راهنمایی بیشتر و مشاوره آنلاین با دکتر متخصص پوست درمانکده در ارتباط باشید.

انواع خال صورت کدامند؟

خال‌های صورت دسته‌بندی متفاوتی از لحاظ رنگ دارند که شامل موارد زیر می‌شوند:

خال قرمز

خال قرمز همان خال گیلاسی است که دلیل اصلی بروز آن‌ها در صورت، سلول‌های خونی با همین رنگ هستند. این نوع خال‌های صورت کاملا بی‌خطر بوده و اغلب پس از ۳۰ سالگی ظاهر می‌شوند. معمولا افرادی که پوست صورت روشنی دارند با زائده پوستی خال قرمز مواجه می‌شوند. زمانی که مویرگ‌های خونی، رشد غیر طبیعی زیر پوست داشته باشند، دچار بیرون‌زدگی از پوست می‌شوند و ما آن‌ها را به شکل خال‌های قرمز صورت مشاهده می‌کنیم.

خال هاله‌دار

یکی از خال‌های بی‌خطر صورت که اغلب در دوران نوجوانی ظاهر می‌شود، خال هاله‌دار است. در اطراف این نوع خال، یک هاله سفید رنگ وجود دارد که به محو شدن آن با افزایش سن فرد کمک می‌کند.

خال سیاه

خال‌های سیاه و قهوه‌ای تیره صورت، رایج‌ترین نوع زائده پوستی ژنتیکی هستند. این خال‌ها اغلب بی‌خطر بوده و به صورت مادرزادی در صورت اکثر افراد وجود دارند. به این نوع خال‌های صورت، خال ملانوسیتی می‌گویند؛ زیرا ملانوسیت‌ها سلول‌های رنگدانه‌سازی هستند که با تکثیر بر اثر دلایل مختلف رنگ سیاه پیدا می‌کنند.

خال آبی

این نوع خال‌های صورت بیشتر در نواحی سر و زیر صورت دیده می‌شوند. خال آبی اغلب کوچک و مسطح است اما در برخی مواقع می‌تواند تا یک سانتی‌متر هم رشد کند. این نوع خال‌های صورت در زنان بیشتر شایع است. معمولا خال آبی در دوران کودکی و موقع تولد نوزاد دیده می‌شود و پس از آن خودبه‌خود تا قبل از ۱۰ سالگی از بین می‌رود.

بیشتر بخوانید: انواع خال‌های صورت و بدن را بشناسید

دلیل زیاد شدن خال صورت چیست؟

دلایل مختلفی می‌توانند باعث افزایش تعداد خال‌های صورت به شکل موقت یا دائم شوند. به طور کلی مهم‌ترین علت زیاد شدن خال صورت با عوامل زیر مرتبط است:

• محصولات پوستی: هنگام استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی اگر به تناسب ترکیبات آن با نوع پوست صورت خود توجه نکنید باعث ایجاد تحریک و آلرژی می‌شوند. در بسیاری از افراد تحریکات پوستی به شکل خال‌های صورت بروز پیدا می‌کنند.
• رژیم غذایی: تغذیه نامناسب، مصرف غذاهای چرب و بسیار شیرین باعث تولید چربی اضافی در پوست صورت می‌شود که نتیجه آن ظاهر شدن خال‌های کوچک روی صورت است.
• تغییرات محیطی: عواملی مانند تعریق طولانی‌مدت زیر نور خورشید (بدون استفاده از محافظت‌کننده‌های خورشیدی) و آلودگی هوا می‌توانند به تغییرات در پوست و بزرگتر شدن ظاهر خال‌های صورت منجر شوند.
• تغییرات هورمونی: یکی از مهم‌ترین دلایل زیاد شدن خال‌های صورت، تغییرات در سطح هورمون‌ها است. دوران بلوغ، بارداری، قاعدگی یا مشکلات هورمونی ناشی از سندروم تخمدان پلی کیستیک در برهم خوردن هورمون‌ها و ایجاد خال‌های صورت نقش مهمی دارند.

اگر متوجه شده‌اید خال صورت شما در حال تغییر است (بزرگتر شده یا تعداد آن بیشتر می‌شود) برای بررسی علت آن حتما با پزشک متخصص پوست مشورت کنید.

خا‌ل‌های صورت چه زمانی نگران‌کننده هستند؟

اگر یک یا چند علائم زیر را داشتید باید برای بررسی بیشتر به دکتر متخصص پوست مراجعه کنید. این نشانه‌ها تاییدکننده سرطان نیستند اما باید مورد بررسی قرار بگیرند:

• تغییر رنگ خال
• توده‌ای شدن خال
• تغییر اندازه خال
• خشک یا پوسته پوسته شدن خال
• احساس خارش در خال
• وجود سابقه ملانوما (سرطان سلول‌های رنگدانه‌ساز) در خانواده
• تبدیل خال‌های مسطح صورت به خال دارای ترشح خونی یا چرکی

خال صورت را با لکه‌های پوستی اشتباه نگیرید!

وقتی جوش‌های صورت بهبود پیدا می‌کنند (به ویژه در پوست‌های چرب) ممکن است جای آن‌ها به صورت لکه روی پوست باقی بماند و کم کم تیره شود. این لکه‌ها به هیچ عنوان خال نیستند و البته خطری هم برای پوست شما ندارند. برای جلوگیری از بروز این عارضه بهتر است جوش‌های صورت‌تان را مدام دست‌کاری نکنید. همچنین می‌توانید زیر نظر متخصص پوست از شوینده و ژل ضد جوش استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: تبخال چیست ؛ علت‌ها، علائم و راه‌های درمان تبخال

روش تشخیص خال صورت

برای تشخیص خال‌های معمولی صورت نسبت به نوع خطرناک آن‌‌ها به مشاهده و ارزیابی دکتر متخصص پوست نیاز است. پزشک می‌تواند موقع بررسی و معاینه فیزیکی، خال‌های صورت را بر اساس ویژگی‌هایی مانند رنگ، اندازه، شکل، محل ایجاد و تغییرات زمانی مورد بررسی قرار دهد. 

برای این منظور سابقه اطلاعات پزشکی شما و هر گونه علائمی که از قبل در مورد پوست صورت خود تجربه کرده‌اید مهم است و می‌تواند به دکتر کمک کند. در مواردی که خال‌های صورت دچار تغییرات غیر معمول شده باشند، پزشک برای بررسی آزمایشگاهی بیوپسی انجام می‌دهد تا تشخیص با دقت بیشتری انجام شود.

درمان خال صورت چگونه است؟

درمان خال‌های صورت با توجه به نوع و علت آن‌ها اعمال می‌شود. رایج‌ترین روش‌های درمانی این زائده‌های پوستی بی‌خطر شامل موارد زیر می‌شوند:

محصولات مراقبت پوستی

برای درمان این عارضه می‌توانید از محصولات مراقبت پوستی مانند کرم‌ها و ژل‌های حاوی اسیدهای بتا-هیدروکسی یا آلفا-هیدروکسی استفاده کنید. این محصولات با بازسازی پوست موجب کاهش رنگدانه‌های خال صورت می‌شوند. البته بهتر است قبل از استفاده محصولات مراقبتی از طریق امکان مشاوره آنلاین با متخصص پوست و مو مشورت کنید.

دارو درمانی

اگر التهابات پوستی علت ایجاد خال صورت باشند، پزشک برای برطرف کردن آن‌ها داروی ضد التهابی تجویز می‌کند.

لیزر درمانی

لیزر خال صورت یکی از جدیدترین روش‌های درمانی این زائده پوستی بی‌خطر است. افرادی که از تعداد یا ظاهر خال‌های صورت خود راضی نیستند، می‌توانند با مراجعه به پزشک متخصص پوست ماهر در سریع‌ترین زمان ممکن برای حذف آن‌ها اقدام کنند.

جراحی

جراحی خال یکی از بهترین و رایج‌ترین روش‌های برداشتن خال‌های صورت است. این کار را می‌توان به شکل‌های مختلفی انجام داد که انواع آن عبارت‌اند از:

• جراحی برشی: در این روش خال صورت با ایجاد برش به طور کامل برداشته می‌شود. جراحی برشی برای خال‌های مسطح یا بدخیم صورت مناسب است.
• جراحی به روش پانچ: روش بیوپسی پانچ یکی از بهترین روش‌های برداشتن خال صورت است که با دستگاه مخصوص انجام می‌شود. اکثر خال‌های کوچک صورت را با این روش حذف می‌کنند.
• جراحی تراشه‌ای: برای حذف کامل خال‌های بسیار بزرگ صورت از روش تخلیه تراشه‌ای استفاده می‌کنند. این روش با بیهوشی موضعی انجام می‌شود و فرآیند انجام آن بدین شکل است که خال را با ایجاد برش در راستای پوست صاف می‌کنند.

بیشتر بخوانید: جوش صورت و تمام باورهای اشتباه دربارۀ آن

راهنمای مراجعه به پزشک

خال صورت به شکل کلی خطرناک نیست و جای نگرانی ندارد. اما انواع مختلفی از خال‌ها در صورت وجود دارند که بروز تغییراتی در آن‌ها می‌تواند یک هشدار برای سلامتی باشد. بنابراین اگر شما هم در چهره خود تعدادی خال سیاه، قهوه‌ای یا قرمز دارید از اثرگذاری آن‌ها بر زیبایی بیشتر چهره‌تان لذت ببرید. تنها زمانی که متوجه تغییراتی در شکل، رنگ یا اندازه خال‌های صورت شدید برای بررسی بیشتر به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.

برای مراجعه به پزشک متخصص می‌توانید از سایت نوبت‌دهی آنلاین درمانکده استفاده کنید. همچنین امکان مشاوره تلفنی، متنی یا تصویری با پزشک متخصص در این مجموعه برای شما فراهم شده است.

سوالات متداول

منابع: healthline | minorsurgery