همه کودکان مستحق دریافت مراقبت‌های پزشکی باکیفیت هستند. مهم است که شما به عنوان والدین یا سرپرست کودک با بیماری‌های رایج کودکان و جدیدترین دستورالعمل‌های درمانی آگاه باشید تا مطمئن شوید فرزندتان بهترین مراقبت ممکن را دریافت می‌کند.
اطلاعات زیر که از آکادمی پزشکی اطفال در امریکا گرفته شده است، بعضی از بیماری‌های رایج کودکان و راه‌های درمان مورد تایید آنها را آموزش می‌دهد. درمان‌هایی که در این مطلب درباره آنها بحث می‌شود، بر اساس شواهد علمی و بهترین روش‌های درمانی تایید شده هستند. با این حال، ممکن است به دلایلی بهترین فوق متخصص اطفال برای فرزند شما روش درمانی دیگری را تجویز کند، به خصوص اگر کودک شما در حال حاضر بیماری یا آلرژی خاصی داشته باشد. متخصص اطفال ایجاد هر تغییری در درمان را با شما در میان می‌گذارد. اگر درباره نحوه مراقبت از فرزندتان سوالی دارید، آن را با پزشک متخصص اطفال در میان بگذارید.
بیشتر بخوانید: بیماری اوریون در کودکان؛ نکاتی که حتما باید بدانید
بیماری های رایج کودکان و راه درمان آنها
۱. گلو درد
- گلو درد در کودکان بسیار شایع است. با این حال، گلو دردی که ناشی از ویروس باشد نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارد. در این موارد، داروی خاصی لازم نیست و کودک شما باید طی هفت تا 10 روز بهتر شود. در موارد دیگر، گلو درد ممکن است در اثر عفونتی به نام استرپتوکوک ایجاد شود.
- عفونت استرپتوکوکی را نمی‌توان به سادگی با معاینه گلو تشخیص داد. برای تشخیص استرپتوکوک به تست آزمایشگاهی نیاز است یا باید پزشک در مطب یک آزمایش سریع با استفاده از نمونه‌برداری با سواب از گلو انجام دهد. اگر آزمایش استرپتوکوک مثبت باشد، پزشک متخصص اطفال آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. این بسیار مهم است که کودک‌تان طول دوره درمان با آنتی‌بیوتیک را، حتی اگر علائم بهتر شده یا برطرف شده باشند، ادامه دهد. داروهای استروئیدی (مانند پردنیزون) برای بسیاری از انواع گلو دردها مناسب نیستند.
- نوزادان و کودکان نوپا به ندرت دچار گلو درد استرپتوکوکی می‌شوند، اما کودکانی که در مراکز مراقبت از کودکان نگهداری می‌شوند یا خواهر و برادر بزرگترشان این بیماری را دارد بیشتر در معرض آن هستند. اگرچه استرپتوکوک عمدتا از طریق سرفه و عطسه پخش می‌شود، اما کودک می‌تواند با لمس اسباب بازی‌ای که کودک آلوده با آن بازی کرده است، این بیماری را بگیرد.
بیشتر بدانید:ویروس جدید کودکان چیست؟
۲. گوش درد
- درد گوش یکی از بیماری های رایج کودکان است و می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد، از جمله: عفونت گوش میانی (اوتیت مدیا)، گوش شناگران (عفونت پوست در مجرای گوش)، فشار ناشی از سرماخوردگی یا عفونت سینوسی، دندان دردی که به گوش بزند و سایر دلایل. برای بیان این تفاوت‌ها، پزشک متخصص کودکان باید گوش فرزندتان را معاینه کند. در حقیقت، معاینه در مطب همچنان بهترین روش برای تشخیص دقیق است.
- اگر درد گوش فرزند شما با تب شدید همراه باشد، هر 2 گوش را درگیر کند یا کودک علائم بیماری دیگری را داشته باشد، پزشک متخصص اطفال ممکن است تصمیم بگیرد آنتی‌بیوتیک تجویز کند. آموکسی سیلین، آنتی‌بیوتیک ترجیحی برای عفونت گوش میانی است، به جزء هنگامی که آلرژی به پنی‌سیلین یا عفونت‌های مزمن یا مکرر وجود داشته باشد.
- بسیاری از عفونت‌های واقعی گوش ناشی از ویروس‌ها بوده و نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارند. اگر متخصص اطفال شک کند که عفونت گوش فرزند شما ناشی از ویروس است، با شما درباره راه‌کارهایی که می‌توانند درد گوش کودک را تا زمان سپری شدن طول دوره درمان از بین ببرند، صحبت خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: انواع بیماری ارثی و اختلال ژنتیکی + روش های پیشگیری و درمان
۳. عفونت‌های مجاری ادراری
- عفونت مثانه که به آن عفونت ادراری یا UTI هم گفته می‌شود، هنگام رشد باکتری‌ها در مجاری ادراری رخ می‌دهد. عفونت مجاری ادراری می‌تواند از نوزادی تا دوران نوجوانی و حتی جوانی به وجود بیاید. علائم UTI عبارتند از: درد یا سوزش در هنگام دفع ادرار، نیاز فوری به ادرار کردن یا نیاز به ادرار کردن به طور مکرر، خیس کردن رختخواب توسط کودکی که می‌تواند به دستشویی برود، درد شکمی یا درد پشت یا پهلو.
- پزشک برای تشخیص عفونت مجاری ادراری، قبل از مشخص کردن نوع درمان، به آزمایش ادرار نیاز دارد. پزشک ممکن است بسته به نوع باکتری موجود در ادرار کودک، روش درمانی را تنظیم کند.
۴. عفونت پوست
- در بیشتر کودکانی که عفونت‌های پوستی را تجربه می‌کنند، ممکن است برای تعیین مناسب‌ترین درمان انجام تست پوستی (کشت یا سواب) مورد نیاز باشد. اگر کودک‌تان سابقه MRSA، عفونت استافیلوکوکی یا سایر باکتری‌های مقاوم را دارد، در مواجهه با سایر اعضای خانواده قرار داشته یا با باکتری‌های مقاوم تماس داشته است، به پزشک اطلاع دهید.
۵. برونشیت
- برونشیت مزمن نوعی عفونت راه‌های هوایی بزرگ و مرکزی در ریه‌ها است که بیشتر در بزرگسالان مشاهده می‌شود. اغلب کلمه «برونشیت» برای توصیف ویروس قفسه سینه استفاده می‌شود و نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارد.
۶. برونشیولیت
- برونشیولیت در نوزادان و کودکان خردسال در فصل سرما و آنفلوآنزا شایع است. در صورت ابتلا به این بیماری ممکن است پزشک هنگام بررسی تنفس کودک، صدای خس خس بشنود.
- برونشیولیت اغلب در اثر ویروس ایجاد می‌شود و به آنتی‌بیوتیک نیاز ندارد. داروهای مورد استفاده در افراد مبتلا به آسم (مانند آلبوترول یا استروئیدها) برای بسیاری از نوزادان یا کودکان کم سن و سال دارای برونشیولیت توصیه نمی‌شود. کودکانی که زودرس به دنیا آمده‌اند یا دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند ممکن است به برنامه‌های درمانی مختلفی نیاز داشته باشند.
۷. درد
- بهترین داروی ضددرد برای کودکان استامینوفن یا ایبوپروفن است. با پزشک متخصص اطفال درباره اینکه چه مقدار دارو به فرزند خود بدهید صحبت کنید، چون دوز آن باید بر اساس وزن فرزند شما مشخص شود.
- مسکن‌های مخدر برای کودکانی که جراحات یا شکایات رایجی مانند پیچ خوردن زانو، درد گوش یا گلو درد دارند مناسب نیستند. کدئین هرگز نباید برای کودکان استفاده شود، چون ممکن است باعث مشکلات شدید تنفسی و حتی مرگ شود.
۸. سرماخوردگی
- سرماخوردگی توسط ویروس‌ها در قسمت فوقانی مجرای تنفسی ایجاد می‌شود. بسیاری از کودکان کم سن، به خصوص آن‌هایی که در مراکز حمایتی نگهداری می‌شوند، سالیانه بین ۶ تا هشت بار سرما می‌خورند. علائم سرماخوردگی (از جمله آبریزش بینی، احتقان و سرفه) ممکن است تا 10 روز ادامه داشته باشد.
- وجود مخاط سبز در بینی همیشه به معنی عدم نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک نیست. سرماخوردگی معمولا هرگز به آنتی‌بیوتیک احتیاج ندارد. اما اگر پزشک به عفونت سینوسی مشكوك باشد، بر اساس علائم فرزند شما و معاینه بدنی تصمیم می‌گیرد كه آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
۹. سینوزیت باکتریایی
- سینوزیت باکتریایی با به دام افتادن باکتری‌ها در سینوس‌ها اتفاق می‌افتد. وقتی علائم شبیه سرماخوردگی مانند آبریزش بینی، سرفه هنگام روز یا هر دو، بیش از 10 روز بدون بهبودی ادامه یابد، پزشک به سینوزیت مشکوک می‌شود.
- اگر این مشکل به مدت حداقل سه تا چهار روز متوالی با آبریزش بینی غلیظ و زرد و تب همراه شود، ممکن است نیاز به آنتی‌بیوتیک باشد.
۱۰. سرفه
- سرفه معمولا در اثر ویروس‌ها ایجاد می‌شود و اغلب نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارد.
- داروهای سرفه برای کودکان چهار ساله و کوچکتر یا برای کودکان چهار تا ۶ سال توصیه نمی‌شوند، مگر اینکه توسط پزشک تجویز شده باشند. مطالعات نشان داده‌اند كه داروهای سرفه در گروه سنی چهار سال به پایین جواب نمی‌دهند و می‌توانند عوارض جانبی جدی ایجاد کنند. داروهای سرفه همراه با آرام‌بخش‌ها از جمله کدئین نباید برای کودکان استفاده شوند.
۱۱. آسم و آلرژی
هر کودکی ممکن است دچار حساسیت شود، اما کودکان خانواده‌هایی که سابقه آلرژی دارند به احتمال بیشتری به این مشکل دچار خواهند شد. ممکن است کودکان پتانسیل حساسیت را از والدین خود به ارث ببرند، اما فقط بعضی از آنها به یک بیماری آلرژیک فعال مبتلا می‌شوند. آلرژی کودکان می‌تواند به روش‌های مختلفی نمود پیدا کند از جمله:
- بثورات پوستی (درماتیت آتوپیک یا اگزما)
- آسم– رینیت آلرژیک (که به عنوان تب یونجه هم شناخته می‌شود)
- حساسیت‌های غذایی
در کودکان، آسم علت اصلی مراجعه به اورژانس، بستری شدن در بیمارستان و غیبت از مدرسه است. آسم در دوران کودکی قابل درمان نیست و علائم ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابد، اما با درمان صحیح، شما و کودک‌تان می‌توانید علائم را تحت کنترل داشته باشید و از آسیب دیدن ریه‌های در حال رشد جلوگیری کنید.
۱۲. فلج مغزی
فلج مغزی به توصیف گروهی از اختلالات مزمن می‌پردازد که توانایی کودک برای کنترل حرکات و وضعیت بدن را مختل می‌کنند. این اختلالات در دوران بارداری یا بعد از تولد از آسیب‌دیدگی نواحی حرکتی مغز ناشی می‌شوند. علائم همیشه در طول سال اول زندگی کودک قابل تشخیص نیست.
از هر ۱۰۰۰ تولد تقریبا 2 تا 6 نوزاد ممکن است دچار فلج مغزی شوند. کودکان مبتلا به فلج مغزی خفیف ممکن است فقط یک لنگش خفیف یا ناهماهنگی در راه رفتن داشته باشند، اما کودکان با نوع شدید فلج مغزی احتمالا در کل دوران زندگی‌شان به مراقبت و نظارت نیاز دارند. بسیاری از نوزادانی که با فلج مغزی متولد می‌شوند ممکن است تا حدودی دچار عقب‌ماندگی ذهنی یا تشنج شوند.
۱۳. دیابت کودکان
کودکان عمدتا به دیابت نوع 1 مبتلا می‌شوند، نوعی از این بیماری که در آن سیستم ایمنی سلول‌های تولیدکننده انسولین را تخریب کرده و بدن دیگر انسولین تولید نمی‌کند. بنابراین، تزریق انسولین برای ادامه حیات ضروری است.
اگرچه دیابت نوع 2 بیشتر در بزرگسالان رایج دارد، اما کودکان هم گاهی اوقات به آن مبتلا می‌شوند. نوع دوم دیابت معمولا به دلیل افزایش وزن در پی بی‌تحرکی و افزایش مصرف انرژی به وجود می‌آید و با قرص یا انسولین به همراه رژیم و ورزش قابل درمان است. کودکان معمولا پس از 10 سالگی به دیابت نوع 2 مبتلا می‌شوند و اغلب سابقه خانوادگی این بیماری را دارند.
علائم دیابت در کودکان
علائم دیابت نوع 1 و نوع 2 در کودکان تشنگی بیش از حد، تکرر ادرار، کاهش وزن، خستگی و کم آبی بدن است. در دیابت نوع 2 همچنین ممکن است درد شکمی و استفراغ وجود داشته باشد که نشان‌دهنده شرایط بحرانی تهدیدکننده زندگی کودک به نام «کتواسیدوز دیابتی» است.
۱۴. چاقی کودکان
به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده (CDC)، در طی ۳۰ سال گذشته چاقی کودکان بیش از 2 برابر و چاقی نوجوانان بیش از سه برابر شده است. در سال ۲۰۱۰، بیش از یک سوم کودکان و نوجوانان دچار اضافه وزن یا چاقی بودند.
اضافه وزن به عنوان داشتن وزن اضافی برای قدی خاص تعریف می‌شود که این وزن می‌تواند از چربی، عضله، استخوان، آب یا ترکیبی از این عوامل حاصل شود. چاقی به صورت داشتن چربی اضافی در بدن تعریف می‌شود.
اضافه وزن و چاقی نتیجه «عدم تعادل کالری» است (سوزاندن کالری خیلی کم در ازای کالری دریافتی زیاد) و متاثر از عوامل مختلف ژنتیکی، رفتاری و محیطی است. در طولانی مدت، کودکان و نوجوانان چاق می‌توانند تبدیل به بزرگسالان چاق شده و در معرض مشکلات سلامتی مانند بیماری قلبی، دیابت نوع 2، سکته، انواع مختلف سرطان و استئوآرتریت (آرتروز) قرار بگیرند.
۱۵. اختلالات ژنتیکی و سندرم داون
سندرم داون یک اختلال ژنتیکی است که در طول دوره زندگی کودک چالش‌های فیزیکی و ذهنی برای او ایجاد می‌کند. این بیماری از نظر شدت بین افراد مختلف متفاوت است. بنابراین، مشکلات تکاملی هم از متوسط تا جدی متغیر هستند.
سندرم داون رایج‌ترین دلیل ژنتیکی ناتوانی یادگیری در کودکان است. محققان می‌دانند که سندرم داون توسط یک کروموزوم اضافی ایجاد می‌شود، اما به طور قطع به علت ایجاد این سندرم یا اینکه چه تعداد فاکتورهای مختلف باعث آن می‌شوند، پی نبرده‌اند.
درمان اختلالات ژنتیکی
سندرم داون مشکلی است که در کل عمر وجود دارد. مداخلات سریع به نوزادان و کودکان مبتلا به این سندرم کمک می‌کند که توانایی‌های فیزیکی و فکری خود را ارتقا دهند.
۱۶. اختلالات تشنج
تشنج هنگامی اتفاق می‌افتد که کودک انواع خاصی از فعالیت‌های الکتریکی غیرطبیعی را در مغز تجربه کند. در طول تشنج، فرزند شما ممکن است:
- ناهنجاری‌هایی را در احساسات یا عواطف خود تجربه کند.
- دچار تشنج (تکان دادن غیرطبیعی عضلات) شود.
- هوشیاری خود را از دست دهد.
- به اطراف خیره شود.
داشتن تنها یک تشنج به این معنی نیست که فرزند شما صرع دارد. معمولا قبل از تشخیص صرع، باید چندین تشنج رخ دهد. بسیاری از کودکان مبتلا به صرع از این بیماری عبور می‌کنند. با این حال، حتی تشنج‌های خفیف باید به پزشک متخصص اطفال گزارش شده و تحت درمان قرار گیرد.
۱۷. بیماری کم خونی داسی شکل
بیماری کم خونی داسی شکل که اغلب به آن آنمی سلول داسی یا فقط «سلول داسی» گفته می‌شود، یک بیماری ارثی است که هموگلوبین درون سلول‌های قرمز خون را تحت تاثیر قرار می‌دهد. وجود هموگلوبین داسی (HbS) باعث تشکیل گلبول‌های قرمز هلالی شکل، سفت و چسبناک می‌شود که این به گرفتگی یا بسته شدن عروق خونی کوچک منجر می‌شود. بسته به اینکه کدام‌یک از اعضای بدن فرزند شما درگیر باشد، این گرفتگی باعث ایجاد حملات دردناک، مرگ بافتی و عوارض جدی می‌شود.
بیماری کم خونی داسی شکل عمدتا در جمعیت آمریکایی-آفریقایی مشاهده می‌شود. این بیماری در مردم با قومیت‌های دیگر مانند خاورمیانه، هند مرکزی و کشورهای حاشیه دریای مدیترانه، مخصوصا یونان دیده می‌شود.
درمان کم خونی داسی شکل
روش‌های موثری برای کمک به تسکین علائم کم خونی داسی شکل در فرزند شما وجود دارد، اما در اکثر موارد درمانی وجود ندارد. كودكان مبتلا به اين بيماري به مراقبت‌های منظم پزشكی نیاز دارند.
اگر علائم تغییر کنند
گاهی اوقات، عفونت‌های خفیف (ویروسی یا باکتریایی) می‌توانند به عفونت‌های جدی‌تر تبدیل شوند. اگر به نظر می‌رسد بیماری فرزند شما تغییر کرده است، بعد از گذشت چند روز از بین نمی‌رود یا نگران علائم جدید ایجاد شده هستید، با پزشک معالج تماس بگیرید. اگر بیماری فرزند شما بدتر شده یا عارضه ایجاد کرده باشد، پزشک متخصص اطفال ممکن است یک روش درمانی جدید توصیه کند.
سخن پایانی
از آنجا که سیستم ایمنی بدن کودکان هنوز تکامل نیافته است، آنها در برابر بیماری‌ها حساس‌تر و آسیب‌پذیرتر هستند. بنابراین، این وظیفه شما به عنوان والدین یا سرپرستان کودک است که مراقبت جدی‌تری از آنها داشته باشید. در این مطلب با ۱۸ بیماری و مشکل رایج در بین کودکان آشنا شدید. در صورتی که نسبت به سلامت کودک خود مشکوک هستید، توصیه می‌کنیم حتما از متخصصان کمک بگیرید. برای دریافت مشاوره‌های پزشکی می‌توانید از خدمات درمانکده بهره ببرید.
[sibwp_form id=7]
