بیماری آسم؛ انواع، پیشگیری و درمان

آیا بیماری آسم خطرناک است؟ آیا این درست است که بیماران مبتلا به آسم تا آخر عمر به این بیماری دچارند؟ چگونه میتوان علائم آن را کاهش داد؟ در این مقاله از مجله درمانکده می‌خواهیم به بررسی این موارد بپردازیم و روش‌های جدید درمان آسم را بررسی کنیم.

بیماری آسم چیست؟

بیماری آسم (Asthma disease) یا به عبارتی آسم برونشیال، بیماری است که ریه‌های شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به سبب آن مجاری هوایی باریک و متورم می‌شوند و توسط مخاط اضافی تولید شده، مسدود می‌شوند. این عارضه در حال حاضر بیش از 25 میلیون نفر را در ایالات متحده تحت تاثیر قرار داده است که این تعداد شامل بیش از 5 میلیون کودک است.

مصرف داروها می‌تواند علائم این بیماری را درمان کند. شایان ذکر است که آسم، یک بیماری مزمن (مداوم) است، به این معنی که قابل‌درمان نیست، اما علائم آن قابل‌کنترل هستند، نیاز به کنترل پزشکی دارد و در صورت عدم درمان، تهدیدی برای زندگی فرد محسوب می‌شوند.

بیشتر بدانید: چه غذاهایی باعث خارش پوست می‌شود؟

در طول حمله آسم در مجاری تنفسی چه اتفاقی می افتد؟

وقتی به طور طبیعی نفس می‌کشید، ماهیچه‌های اطراف مجاری هوایی شل می‌شوند و امکان عبور راحت و بی‌صدای هوا را فراهم می‌کنند. در طول حمله آسم، ممکن است این رخدادها در مجاری تنفسی بیمار ایجاد گردد که باعث تشدید علائم بیمار می‌شوند:

1- بروز برونکواسپاسم در افراد مبتلا به بیماری آسم

ماهیچه‌های اطراف راه‌های هوایی منقبض (سفت) می‌شوند و در نتیجه، راه‌های هوایی شما را باریک می‌کنند و هوا نمی‌تواند آزادانه جریان یابد.

بیشتر بدانید: قرص فکسوفنادین چه کاربردی دارد؟

2- التهاب مجاری تنفسی

در این حالت، پوشش مجاری تنفسی شما متورم می‌شوند و اجازه نمی‌دهند هوای زیادی به ریه‌های شما وارد یا از آن خارج شوند.

3- تولید مخاط بیشتر در بیماران آسمی

در طول حمله آسم، بدن شما مخاط بیشتری تولید می‌کند که این مخاط غلیظ راه‌های هوایی را مسدود می‌کند.

با سفت‌تر شدن مجاری هوایی، صدایی به نام خس‌خس به هنگام تنفس به گوشتان می‌خورد (صدایی که راه‌های هوایی شما هنگام بازدم ایجاد می‌کنند) در نهایت زمانی که آسم شما کنترل نشود ممکن است دچار شعله‌ور شدن حملات آسمی شوید.

بیشتر بدانید: هر آنچه که باید از بیماری سل بدانید

انواع بیماری آسم

آسم، بر اساس علت و شدت علائم آن به انواع مختلفی تقسیم می‌شود و ارائه‌دهندگان مراقبت‌های سلامتی، آن را به‌صورت زیر شناسایی می‌کنند:

نوع متناوب (دوره‌ای) آسم

این نوع آسم به‌صورت متناوب ایجاد شده و سپس برطرف می‌شود و در پی آن، احساس ناخوشایندی نخواهید داشت.

نوع پایدار بیماری آسم

در آسم مداوم، فرد در بیشتر مواقع، دچار علائم آسم می‌شود. این علائم می‌تواند خفیف، متوسط ​​یا شدید باشد. ارائه‌دهندگان مراقبت‌های سلامتی، شدت آسم را بر اساس تعداد دفعات بروز علائم آن، تعیین می‌کنند. آن‌ها همچنین توجه می‌کنند که حملات آسم تا چه اندازه‌ای فعالیت‌های روزانه فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

بیشتر بدانید: مراقب خودت در خانه تکانی باش

آلرژیک (آسم بیرونی)

آلرژی برخی افراد، می‌تواند باعث حمله آسم شود. آلرژن‌ها شامل مواردی مانند کپک‌ها، گرده‌ها و پوست حیوانات خانگی هستند.

غیر آلرژیک (آسم داخلی)

عوامل خارجی از جمله ورزش، استرس، بیماری و آب‌وهوا نیز می‌توانند باعث تشدید علائم آسم شوند.

بیشتر بدانید: لیست مواد غذایی آلرژی زا چیست؟

بیماری آسم بزرگسالان

این نوع آسم بعد از سنین 18 سالگی شروع می‌شود.

آسم دوران کودکی

اغلب قبل از 5 سالگی شروع می‌شود و می‌تواند در نوزادان و کودکان نوپا رخ دهد. آسم در کودکان کمی بیشتر از بزرگسالان شایع است.

آسم ناشی از ورزش (تنگی نایژه در اثر ورزش یا EIB)

این نوع از آسم با ورزش ایجاد می‌شود و به آن برونکواسپاسم (منقبض شدن ماهیچه‌های تنفسی) ناشی از ورزش نیز گفته می‌شود.

آسم ناشی از آسپرین

آسپرین جزء عوامل محرک بیماری آسم محسوب می‌شود و حساسیت به این دارو باعث بروز علایم در کودک مبتلا به آسم می‌شود، البته این مورد، در پنج درصد از بیماران بزرگسال مبتلا به آسم نیز گزارش شده است.

بیماری آسم شبانه

آسمی که شب‌هنگام بروز می‌کند و یا بدتر می‌شود آسم شبانه نامیده می‌شود که ممکن است خواب شبانه را مختل کند.

گونه سرفه‌ای آسم (CVA) CVA

نوع دیگری از انواع آسم است که با سرفه‌های خشک و مداوم شناخته می‌شود و علائم کلاسیک آسم، یعنی تنگی نفس و خس‌خس سینه را ندارد.

آسم شغلی

این نوع آسم در درجه اول برای افرادی اتفاق می‌افتد که در محل کار خود با مواد تحریک‌کننده در ارتباط‌اند.

سندرم هم‌پوشانی آسم -COPD  (ACOS)

این سندرم زمانی اتفاق می‌افتد که فردی هم آسم و هم بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) داشته باشد. در این صورت هر دو بیماری تنفس شخص را دشوار می‌سازند.

چه کسانی ممکن است به آسم مبتلا شوند؟

هر فردی در هر سنی ممکن است به آسم مبتلا شود. افراد مبتلا به آلرژی یا افرادی که در معرض دود تنباکو قرار دارند بیشتر در معرض ابتلا به آسم هستند که این شامل دود دست‌دوم (قرارگرفتن در معرض دود شخصی که سیگار می‌کشد) و دود دست سوم (قرارگرفتن در مکان‌هایی که برخی سیگار کشیده‌اند) می‌شود.

آمارها نشان می‌دهد که زنان بیشتر از مردان به آسم مبتلا می‌شوند. همچنین این بیماری افراد سیاه‌پوست را بیشتر از سایر نژادها تحت تاثیر قرار می‌دهد.

علائم بیماری آسم

افراد مبتلا به آسم معمولا علائم واضحی دارند. این علائم و نشانه‌ها شبیه بسیاری از عفونت‌های تنفسی است. آن‌ها شامل:

• سفتی یا درد قفسه سینه
• سرفه (به‌خصوص در شب)
• تنگی نفس
• خس‌خس سینه

ممکن است در هر حمله آسم، همه این علائم ذکر شده را در کنار هم نداشته باشید. در آسم مزمن، شما ممکن است علائم و نشانه‌های مختلفی را در زمان‌های مختلف تجربه کنید که این علائم می‌تواند بین حملات آسم تغییر کند.

علل به‌وجودآمدن آسم

محققان دقیقا نمی‌دانند که چرا برخی از افراد به آسم مبتلا می‌شوند درحالی‌که برخی دیگر چنین نیستند. بااین‌حال، آلرژی می‌تواند خطر ابتلا به آسم را در افراد افزایش دهد. در این میان نمی‌توان از نقش عوامل محیطی در زمینه ابتلا به آسم چشم‌پوشی کرد چراکه افراد پس از قرارگرفتن در معرض محرک‌هایی که مجاری تنفسی آن‌ها را تحریک می‌کنند، ممکن است به آسم مبتلا شوند. این مواد شامل آلرژن‌ها، سموم، بخارات و دود است (این موارد به‌ویژه برای نوزادان و کودکان خردسالی که سیستم ایمنی آن‌ها کامل نشده است بسیار مضر است).

سایر علل بروز آسم شامل موارد زیر است:

1. خواستگاه ژنتیکی: اگر افراد خانواده شما سابقه آسم یا بیماری‌های آلرژیک داشته باشند، خطر ابتلا به این بیماری در شما بیشتر می‌شود.
2. عفونت‌های تنفسی: برخی عفونت‌های تنفسی، مانند ویروس سین سیشیال تنفسی (مهم‌ترین عامل ویروسی عفونت‌های حاد تنفسی یا RSV) نیز می‌توانند به ریه‌های درحال‌رشد کودکان آسیب برساند و منجر به بروز آسم گردد.

روش‌های تشخیص بیماری آسم

پزشک با کمک روش‌های زیر، علائم شما را بررسی می‌کند و تشخیص می‌دهد که آیا به بیماری آسم دچارید یا نه. این روش‌ها شامل موارد زیر است:

1- بررسی سوابق پزشکی‌تان

پزشک سوالاتی در مورد والدین و خواهر و برادرانتان از شما می‌پرسد. همچنین از شما پیرامون علائمتان سوال می‌کند. شما باید اطلاعات کاملی پیرامون هرگونه سابقه آلرژی، اگزما (بثورات ناهموار ناشی از آلرژی) و سایر بیماری‌های ریوی خود در اختیار او قرار دهید.

2- تشخیص آسم با انجام آزمایشات لازم

همچنین ممکن است آزمایشاتی را برای اندازه‌گیری عملکرد ریه همچون اسپیرومتری را درخواست کنند. این آزمایش تنگ شدن لوله‌های برونش را با بررسی میزان هوای بازدم بعد از یک نفس عمیق و سرعت بازدم تخمین می‌زند. همچنین ممکن است درخواست رادیوگرافی قفسه سینه، آزمایش خون یا آزمایش پوست نیاز شود.

روش‌های درمان بیماری آسم

شما گزینه‌های بسیاری برای کنترل علائم آسم خود دارید. پزشک ممکن است داروهایی را برای کنترل علائم بیماری شما تجویز کند. این موارد شامل:

درمان حملات آسم با برونکودیلاتورها

این داروها عضلات اطراف مجاری هوایی شما را شل می‌کنند. این ماهیچه‌های شل شده نیز به مجاری تنفسی اجازه می‌دهند تا هوا را حرکت دهند. همچنین به حرکت ساده‌تر مخاط از طریق راه‌های هوایی کمک می‌کنند. این داروها علائم شما را در صورت بروز تسکین می‌دهند و برای آسم متناوب و مزمن استفاده می‌شوند.

درمان بیماری آسم با داروهای ضدالتهاب

این داروها تورم و تولید مخاط در مجاری تنفسی شما را کاهش می‌دهند. همچنین ورود و خروج هوا به ریه‌های شما را آسان‌تر می‌کنند. پزشک ممکن است این داروها را به‌صورت روزانه برای کنترل یا پیشگیری از علائم آسم مزمن برای شما تجویز کند.

درمان‌های بیولوژیک آسم

این درمان‌ها به هنگام آسم شدید و زمانی عملی می‌شوند که علائم آسم به درمان‌های معمول و حتی دوزهای بالای دارو یا استفاده صحیح از دستگاه‌های استنشاقی پاسخ ندهد.

شما داروهای آسم را می‌توانید به روش‌های مختلف مصرف کنید. مثلا ممکن است آن‌ها را با کمک دستگاه‌های استنشاقی با دوز مناسب و یا نبولایزر تنفس کنید (لازم به ذکر است که نبولایزر یا ریزپاش وسیله‌ای برای رساندن دارو به قسمت‌های مختلف دستگاه تنفس از طریق استنشاق است). همچنین پزشک ممکن است داروهای خوراکی برای شما تجویز کند.

چرا آسم تشدید می شود؟

در صورتی‌ که درمان خود را به‌طور منظم انجام ندهید، داروهای خود را مرتب استفاده نکنید و خود را در معرض محرک‌های آسم قرار دهید، علائم بیماری در شما تشدید می‌شود.

محرک‌های آسم

ممکن است به هنگام تماس با مواد تحریک‌کننده، دچار حمله آسم شوید. متخصصان این مواد را “محرک” می‌نامند و البته دانستن اینکه چه چیزی باعث تحریک آسم شما می‌شود، جلوگیری از حملات آسم را برای شما آسان‌تر می‌سازند.

برای برخی افراد، یک محرک می‌تواند بلافاصله آغازگر حملات آسمی باشد. بااین‌حال، برای افراد دیگر یا در زمان‌های دیگر، این حملات ممکن است ساعت‌ها یا روزها بعد از تماس با عامل محرک شروع شود. این محرک‌ها می‌توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند. اما برخی از محرک‌های رایج حملات آسم عبارت‌اند از:

1. آلودگی هوا شامل آلاینده‌های کارخانه‌ها، اگزوز خودروها، دود آتش‌سوزی
2. کنه‌های گردوغبارکه با چشم دیده نمی‌شوند و در هوا وجود دارند
3. ورزش
4. کپک
5. آفات (مثل سوسک‌ها، موش‌ها و سایر آفات خانگی)
6. حیوانات خانگی
7. دود تنباکو و سیگار
8. وجود مواد شیمیایی یا بوهای قوی، گرد آرد یا چوب نیز می‌تواند باعث ایجاد حملات در برخی افراد شود.

پیشگیری از بیماری آسم

اگر پزشک شما تشخیص دهد که مبتلا به آسم هستید، باید بفهمید که چه چیزی باعث حمله آسم در شما می‌شود و از آن‌ها اجتناب کنید. بااین‌حال، هیچ راهی برای پیشگیری از ابتلا به آسم وجود ندارد.

کنترل آسم

هدف از درمان آسم، کنترل علائم آن است. کنترل آسم یعنی شما:

• بتوانید کارهای روزمره و موردعلاقه‌تان را در محل کار و خانه انجام دهید.
• علائم بیماری آسم نداشته باشید (به حداقل برسانید).
• به‌ندرت از داروهای تسکین‌دهنده آسم استفاده کنید.
• و علائم بیماری، اختلالی در خواب شما ایجاد نکند.

برای کنترل این علائم باید آن‌ها را پیگیری کنید. این بخشی مهم در مدیریت بیماری شماست. برای این منظور ممکن است پزشک برای اندازه‌گیری بیشینه میزان جریان بازدمی و تعیین عملکرد ریه از شما بخواهد که از یک پیک فلومتر (PF) استفاده کنید (این دستگاه، اندازه‌گیری می‌کند که شما با چه سرعتی می‌توانید هوا را از ریه‌های خود خارج کنید). پزشک با کمک این دستگاه دوز داروهای استنشاقی شما را تعیین می‌کند. همچنین متوجه این موضوع می‌شود که آیا علائم شما بدتر شده است یا خیر.

چه زمانی باید به پزشک فوق تخصص آسم مراجعه کنیم؟

حملات شدید آسم ممکن است تهدیدکننده زندگی باشند؛ بنابراین به هنگام بروز علائم اورژانسی زیر حتما به پزشک متخصص ریه مراجعه کنید:

• حاصل نشدن بهبودی حتی پس از استفاده از اسپری استنشاقی
• اضطراب یا وحشت
• صورت رنگ‌پریده و عرق کرده
• ناخن‌های دست و لب‌های مایل به آبی (در افراد با پوست روشن) یا لب‌ها و لثه‌های خاکستری یا سفید (در افراد با پوست تیره)
• احساس درد یا فشار در قفسه سینه
• سرفه بی‌وقفه
• خس‌خس شدید هنگام تنفس
• مشکل در صحبت‌کردن
• تنفس بسیار سریع

اگر فرصت مراجعه حضوری به مطب متخصص آسم را ندارید می‌توانید از طریق مشاوره آنلاین با دکتر آنلاین آسم در تماس باشید. در پنل پزشکان درمانکده می‌توانید بهترین متخصصان آسم تهران یا شهرستان‌ها را پیدا کنید و مشاوره آنلاین یا تلفنی بگیرید.

مقایسه آسم با بیماری انسداد مزمن ریه (COPD)

انسداد مزمن ریه، یک بیماری شایع و قابل پیشگیری ریه است که به یک بیماری و مشکل اشاره نمی‌کند بلکه منظور گروهی از بیماری‌های ریه است که آمفیزم و برونشیت مزمن آسمی مهم‌ترین آن‌ها هستند. تفاوت این بیماری با آسم در ماهیت عوامل ایجادکننده و محرک این دو بیماری است.

همچنین بیماران آسمی در صورت دریافت درمان مناسب در فواصل میان حملات، هیچ‌گونه علامتی در آن‌ها مشاهده نمی‌شود، اما در بیماران مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه ممکن است همواره شاهد علائم این بیماری باشید.

این دو بیماری در عین تفاوت‌هایی که با هم دارند، در اغلب موارد تشخیص و افتراق آن‌ها از یکدیگر به‌درستی صورت نمی‌گیرد. در نمونه‌های بسیاری، بیماری که در حقیقت مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه است، درمان آسم را دریافت می‌کند! بنابراین تشخیص صحیح پزشکی برای شناسایی بیماری‌ها و درمان آن‌ها با روش‌های مناسب، بسیار حائز اهمیت است.

مشاهده بیشتر : لیست بهترین فوق متخصص داخلی

بیماری آسم و کووید -۱۹

اگر مبتلا به آسم متوسط ​​تا شدید باشید، یا اگر علائم آسم شما به‌خوبی کنترل نشده باشد، در صورت ابتلا به بیماری کرونا در معرض خطر بیشتری نسبت به سایرین، برای بستری شدن در بیمارستان قرار دارید؛ بنابراین، حتما واکسینه شوید و به هنگام حضور در فضاهای سرپوشیده و شلوغ ماسک بزنید. همچنین از قرارگرفتن در معرض افراد مبتلا به ویروس خودداری کنید.

[sibwp_form id=5]

مشاوره آنلاین پزشکی درمانکده