آمپول شل کننده عضلات دارویی است که با نسخه پزشک تجویز می‌شود و به درمان مشکلات مربوط به عضلات از جمله اسپاستیسیتی و اسپاسم کمک می‌کند. در حال حاضر، انواع مختلفی از آمپول‌های شل‌کننده عضلات وجود دارد که هر کدام به شیوه‌های مختلف عمل می‌کنند. با ما تا انتهای این مقاله از مجله سلامت درمانکده همراه باشید تا درباره این داروها، نحوه عملکرد و عوارض احتمالی آن‌ها اطلاعات بیشتری کسب کنید.
فهرست محتوا
- آمپول شل کننده عضلات برای چی خوبه؟
- بهترین آمپول شل کننده عضلات چیست؟
- طریقه استفاده از آمپول شل کننده عضلات
- میزان اثربخشی داروهای شل‌کننده عضلات چقدر است؟
- عوارض استفاده از آمپول شل کننده عضلات
- تداخل الکل با آمپول شل کننده عضلات
- فعل و انفعالات آمپول شل کننده عضلات در بدن
- افراد آسیب‌پذیر
- کلام پایانی
- سوالات متداول
آمپول شل کننده عضلات برای چی خوبه؟
داروهای شل‌کننده عضلات به ۲ دسته آنتی‌اسپاستیک‌ها و آنتی‌اسپاسمودیک‌ها تقسیم می‌شوند. این ۲ دسته دارو در کاربرد، نحوه عملکرد و عوارض جانبی با یکدیگر متفاوت هستند. علاوه بر این، بعضی از آن‌ها ممکن است برای شرایطی تجویز شوند که ارتباطی با عملکرد عضلات ندارند. به عنوان مثال، گاهی‌اوقات پزشکان از دیازپام برای درمان اضطراب و تشنج استفاده می‌کنند.
در ادامه کاربردهای داروهای آنتی‌اسپاستیک و آنتی‌اسپاسمودیک را بررسی می‌کنیم.
۱. داروهای آنتی‌اسپاستیک
پزشکان معمولا داروهای آنتی‌اسپاستیک مثل باکلوفن و دانترولن را برای درمان اسپاستیسیتی تجویز می‌کنند. اسپاستیسیتی به معنی سفتی غیر طبیعی عضلات به دلیل انقباض طولانی‌مدت آن‌ها است. این مشکل اغلب به دلیل آسیب‌دیدگی مسیرهای عصبی کنترل‌کننده حرکات و رفلکس‌های کششی در مغز یا نخاع رخ می‌دهد.
اسپاستیسیتی می‌تواند عضلات بخش‌های مختلف بدن را درگیر کند، اما بیشتر در عضلات پا دیده می‌شود. این مشکل به دلایل مختلف اتفاق می‌افتد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- فلج مغزی
- مولتیپل اسکلروزیس یا ام‌اس (MS)
- آسیب نخاعی
- سکته مغزی
- آسیب مغز یا سر
- اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) که به آن بیماری لو گهرینگ هم می‌گویند
۲. داروهای آنتی‌اسپاسمودیک
پزشکان اغلب از داروهای آنتی‌اسپاسمودیک مثل اورفنادرین و متوکاربامول برای درمان دردهای اسکلتی-عضلانی و میوفاسیال به‌ویژه دردهای پایین کمر و اسپاسم‌های عضلانی (انقباض ناگهانی و غیر ارادی عضلات) استفاده می‌کنند.
ذکر این نکته ضروری است که داروهای آنتی‌اسپاسمودیک درمان خط اول برای درد یا اسپاسم نیستند و معمولا زمانی تجویز می‌شوند که سایر داروها موثر نباشند. این موضوع به عوارض جانبی نامطلوب این داروها از جمله پتانسیل ایجاد اعتیاد مربوط می‌شود.
بهترین آمپول شل کننده عضلات چیست؟
اگر به دنبال دانستن نام آمپول شل کننده عضلات کمر، پا و سایر اندام‌ها هستید، باید بدانید که انتخاب داروی مناسب باید حتما تحت نظر پزشک و بر اساس نوع مشکل، شدت علائم و وضعیت سلامتی شما انجام شود. با این حال، در ادامه به تعدادی از رایج‌ترین داروهای شل‌کننده عضلات که ممکن است توسط پزشکان تجویز شوند، اشاره می‌کنیم.
۱. باکلوفن
باکلوفن یک آگونیست گاما-آمینوبوتیریک اسید (GABA) است که به منظور مدیریت اسپاستیسیتی شدید با منشاء مغزی یا نخاعی برای بیماران بزرگسال و کودکان بالای چهار سال تجویز می‌شود.
۲. دانترولن
دانترولن برای کنترل اسپاستیسیتی از جمله انقباضات عضلانی ناشی از شرایط خاص مانند آسیب نخاعی، سکته مغزی، فلج مغزی و ام‌اس استفاده می‌شود. این دارو همچنین ممکن است برای پیشگیری یا درمان یک مشکل پزشکی به نام هیپرترمی بدخیم که در بعضی از بیماران در حین جراحی یا بیهوشی رخ می‌دهد، تجویز شود.
۳. متوکاربامول
وقتی از امپول شل کننده عضلات برای گرفتگی گردن و رفع انقباضات غیر طبیعی صحبت به میان می‌آید، متوکاربامول یکی از پرکاربردترین داروهایی است که باید به آن اشاره کرد.
متوکاربامول در کوتاه‌مدت برای کاهش درد و ناراحتی عضلانی حاد و درمان مشکلات استخوانی تجویز می‌شود. این دارو به عنوان یک روش مکمل در کنار فیزیوتراپی و سایر روش‌های درمانی توصیه‌شده توسط پزشک عمل می‌کند و نمی‌تواند جایگزین آن‌ها شود.
۴. اورفنادرین
اورفنادرین معمولا برای تسکین علائم مربوط به مشکلات اسکلتی-عضلانی کوتاه‌مدت و دردناک استفاده می‌شود. این مشکلات شامل بیماری‌هایی هستند که بر عضلات، استخوان‌ها و مفاصل بدن تاثیر می‌گذارند.
۵. دیازپام
دیازپام یک نوع بنزودیازپین است که برای شل کردن عضلات یا رفع اسپاسم عضلانی، درمان تشنج، تسکین علائم ترک الکل و کنترل اضطراب قبل از جراحی تجویز می‌شود. در صورت استفاده از دیازپام قبل از جراحی ممکن است بیمار بعضی از جزئیات مربوط به این فرآیند را به یاد نیاورد.
۶. آتراکوریوم
آتراکوریوم عمدتا برای تسهیل فرآیند بیهوشی و شل کردن عضلات در طول تنفس مصنوعی مکانیکی تجویز می‌شود. این دارو همچنین برای لوله‌گذاری داخل نای و درمان انقباضات عضلانی ناشی از تشنج مورد استفاده قرار می‌گیرد.
طریقه استفاده از آمپول شل کننده عضلات
نحوه تزریق آمپول شل کننده عضلات به نوع دارو بستگی دارد و باید توسط پزشک مشخص شود. این نوع دارو ممکن است به داخل عضله، ورید یا در بعضی موارد کانال نخاعی تزریق شود.
میزان اثربخشی داروهای شل‌کننده عضلات چقدر است؟
داروهای آنتی‌اسپاستیک برای درمان اسپاستیسیتی مفیدند؛ اما در دوز بالا ممکن است به عوارض جانبی آزاردهنده منجر شوند.
در مورد اینکه آیا اثربخشی داروهای آنتی‌اسپاسمودیک برای درمان اسپاسم و درد عضلانی از استامینوفن و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) بیشتر است یا خیر، تحقیقات کافی وجود ندارد. آنتی‌اسپاسمودیک‌ها در مقایسه با استامینوفن و داروهای NSAID عوارض جانبی بیشتری دارند. بنابراین مهم است که با پزشک در مورد فواید و خطرات مصرف آن‌ها صحبت کنید.
عوارض استفاده از آمپول شل کننده عضلات
عوارض امپول شل کننده عضلات دست، پا، کمر و سایر نواحی بدن ممکن است بسته به نوع دارو متفاوت باشد. با این حال، از رایج‌ترین عوارض این نوع داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خواب‌آلودگی و خستگی
- سرگیجه
- حالت تهوع
- سردرد
- خشکی دهان
داروهای شل‌کننده عضلات می‌توانند به عوارض جانبی جدی‌تر مانند غش و تاری دید هم منجر شوند. در صورت بروز هر گونه عارضه جانبی آزاردهنده باید در اسرع وقت با پزشک خود تماس بگیرید.
آیا داروهای شل‌کننده عضلات باعث خواب‌آلودگی می‌شوند؟
داروهای شل‌کننده عضلات ممکن است به دلیل تاثیری که روی سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) دارند باعث خواب‌آلودگی شوند. به همین دلیل، توصیه می‌شود در هنگام استفاده از این داروها احتیاط کنید و از انجام کارهایی مانند رانندگی که به هوشیاری کامل نیاز دارند، بپرهیزید.
اوردوز داروهای شل‌کننده عضلات
بعضی از داروهای شل‌کننده عضلات پتانسیل سوء مصرف و اعتیاد را دارند. چرا که مصرف طولانی‌مدت آن‌ها می‌تواند به افزایش تحمل و وابستگی جسمی منجر شود.
از آنجا که بیشتر داروهای شل‌کننده عضلات اثر آرام‌بخش دارند، بعضی از افراد از آن‌ها به تنهایی یا همراه با سایر داروها برای اهداف غیر پزشکی استفاده می‌کنند تا احساساتی مانند سرخوشی را ایجاد یا تقویت کنند. سوء مصرف داروهای شل‌کننده عضلات می‌تواند خطر اوردوز را افزایش دهد و مشکلات زیر را ایجاد کند:
- تغییر سطح هوشیاری
- توهم
- تشنج
- افسردگی تنفسی
- ایست قلبی
- کما
- مرگ
تداخل الکل با آمپول شل کننده عضلات
اگر از آمپول شل کننده عضلات بازو، کمر و… استفاده می‌کنید، باید از مصرف الکل بپرهیزید. چون الکل و داروهای شل‌کننده عضلات هر ۲ باعث کاهش فعالیت سیستم عصبی مرکزی می‌شوند و اگر با هم مصرف شوند، عوارض جانبی بسیار شدید و خطرناکی ایجاد می‌کنند. این عوارض شامل موارد زیر هستند:
- سرگیجه شدید
- خواب‌آلودگی شدید
- تاری دید
- افت فشار خون
- غش کردن
- مشکلات حافظه
- آسیب‌دیدگی کبد
فعل و انفعالات آمپول شل کننده عضلات در بدن
انواع مختلفی از داروهای شل‌کننده عضلات وجود دارد که هر کدام به روش‌های متفاوتی بر عملکرد عضلات تاثیر می‌گذارند. بیشتر داروهای شل‌کننده عضلات اثر آرام‌بخش دارند و باعث سرکوب سیستم عصبی مرکزی می‌شوند یا جلوی ارسال سیگنال‌های درد را به مغز می‌گیرند.
به طور کلی، داروهای آنتی‌اسپاستیک مستقیما روی نخاع یا عضلات اسکلتی تاثیر می‌گذارند تا سفتی عضلات و اسپاسم غیر ارادی را بهبود ببخشند. در مقابل، داروهای آنتی‌اسپاسمودیک از طریق تغییراتی که در سیستم عصبی مرکزی ایجاد می‌کنند باعث کاهش اسپاسم عضلانی می‌شوند.
افراد آسیب‌پذیر
تزریق آمپول شل کننده عضلات در بارداری نیازمند دقت ویژه است. چرا که بعضی از این داروها ممکن است روی سلامت جنین تاثیر منفی داشته باشند. استفاده از آمپول شل کننده عضلات در شیردهی هم باید با احتیاط انجام شود. چون بعضی از داروها وارد شیر مادر می‌شوند و سلامت کودک را در معرض خطر قرار می‌دهند.
اگر در دوران بارداری یا شیردهی به‌سر می‌برید، حتما این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید تا بهترین دارو را با توجه به شرایط شما تجویز کند.
کلام پایانی
آمپول شل کننده عضلات برای درمان اسپاستیسیتی و اسپاسم و تسکین درد مرتبط با عضلات مفید است. اما مانند هر داروی دیگری ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند یا برای بعضی از افراد مناسب نباشد. از این‌رو قبل از تجویز آن باید پزشک را از وضعیت سلامتی خود و سایر داروهایی که مصرف می‌کنید، مطلع کنید.
اگر در مورد نحوه استفاده از آمپول شل کننده عضلات گردن، کمر و… به راهنمایی نیاز دارید یا می‌خواهید درباره عوارض این نوع دارو اطلاعات بیشتری داشته باشید، با متخصص مغز و اعصاب یا دکتر ارتوپد مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق وب‌سایت درمانکده ویزیت آنلاین متخصص مغز و اعصاب بگیرید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر مغز و اعصاب از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
همچنین می‌توانید با دکتر ارتوپد آنلاین مشاوره داشته باشید و یا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر ارتوپد از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
آمپول شل کننده عضلات کتف، دست، کمر و سایر نواحی بدن برای درمان اسپاستیسیتی و اسپاسم عضلانی تجویز می‌شود و درد ناشی از سفتی یا انقباض غیر طبیعی عضلات را تسکین می‌دهد.
برای انتخاب قویترین آمپول شل کننده عضلات پا و کمر باید با پزشک مشورت کنید. چرا که انتخاب گزینه مناسب به عوامل مختلفی مثل علت و شدت درد، وضعیت سلامتی، سن، حساسیت‌های دارویی و… بستگی دارد.
بله. استفاده از داروهای شل‌کننده عضلات تحت نظر پزشک برای کاهش درد سیاتیک مفید است. این داروها فشار عضلات روی عصب سیاتیک را کاهش می‌دهند و از این طریق به کنترل علائم کمک می‌کنند.
برای شل شدن عضلات مجاری ادراری و کمک به دفع سنگ کلیه از داروهای خاصی مثل تامسولوسین و نیفدیپین استفاده می‌شود. بنابراین برای انتخاب گزینه مناسب باید حتما با پزشک مشورت کنید.
بله. تزریق این دارو ممکن است با کمی درد یا ناراحتی همراه باشد. شدت درد به عوامل مختلفی مثل نوع دارو، روش تزریق و آستانه تحمل درد بستگی دارد.
منبع: my.clevelandclinic
