دوران نوجوانی یکی از حساس‌ترین مراحل زندگی است که فرد در آن تغییرات جسمی، روانی و عاطفی زیادی را تجربه می‌کند. یکی از این تغییرات افزایش میل جنسی است که در طول آن، نوجوان تمایل دارد تا با مسائل مرتبط به رابطه جنسی بیشتر آشنا شود. آگاهی و آموزش مناسب درباره سکس در نوجوانی نه تنها به سلامت جسم و روان نوجوان کمک می‌کند، بلکه از بروز رفتارهای پرخطر و پیامدهای ناخواسته جلوگیری می‌شود. از آن جایی که صحبت در مورد رابطه جنسی در دوران نوجوانی برای والدین و حتی خود نوجوانان دشوار است، در این مقاله از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا به بررسی پیامدهای مثبت و منفی سکس در نوجوانی بپردازیم.
فهرست محتوا
مزایای صحبت در مورد سکس با نوجوانان
تمایل جنسی در دوران نوجوانی یکی از مراحل تکامل رشد انسان است. هرچه فرد به دوران بلوغ نزدیک‌تر می‌شود، اشتیاق تجربه یا افزایش آگاهی درباره رابطه جنسی در او شدت می‌گیرد. در واقع، می‌توان گفت میل جنسی در دوران بلوغ به بخش مهمی از زندگی نوجوان تبدیل می‌شود. کشش جنسی در دوران نوجوانی ممکن است بسته به فرهنگ، عرف، آموزش‌ها، گرایش جنسی و مقررات هر کشور به شکل‌های گوناگونی خود را نشان دهد.
برخی خانواده‌ها پرداختن به موضوع سکس در نوجوانی را به دلیل شرم و حیا نادیده می‌گیرند. در حالی که صحبت کردن درباره افزایش میل جنسی برای حفظ سلامت جنسی نوجوانان ضروری است. در دنیای پیشرفته امروز که تکنولوژی‌هایی مانند تلفن همراه، اینترنت و ماهواره به راحتی در اختیار نوجوانان قرار دارد و می‌توانند آن‌ها را از تحولات جنسی آگاه کنند یا موجب افزایش میل جنسی نوجوان شوند، حرف زدن والدین درباره سکس در نوجوانی بیش از پیش ضرورت دارد. عدم آگاهی نوجوان در مورد کشش جنسی خود در فضای خانواده باعث می‌شود تا به منابع گمراه‌کننده و نادرست گرایش پیدا کند و ممکن است پیامد منفی به همراه داشته باشد.
بیشتر بدانید: بلوغ دختران و پسران
درک روابط جنسی نوجوانان
تجربه رفتار جنسی در دوران نوجوانی یک امر اجتناب‌ناپذیر است، اما این بدین معنا نیست که همه نوجوانان سکس را به طور کامل تجربه می‌کنند. باید بپذیریم که تجربه سکس در نوجوانی یک خواسته درونی طبیعی و بسیار قدرتمند است، با این حال نوجوان همراه با افزایش تمایلات جنسی به بلوغ عاطفی و اجتماعی هم می‌رسد. بنابراین ممکن است کشش جنسی خود را در قالب روابط عاشقانه و صمیمی یا کنجکاو بودن در مورد روابط بزرگسالان بروز دهد. اگر خانواده و جامعه نسبت به دلیل بروز این رفتار نوجوانان درک و آگاهی درستی داشته باشند، می‌توان از سکس در نوجوانی و پیامدهای منفی آن جلوگیری کرد.
نقش والدین در تفاوت نگاه نوجوان به سکس
نقش والدین در تمایلات جنسی نوجوانان بسیار پررنگ است. والدینی که با دیدگاهی باز و علمی درباره مسائل جنسی با فرزند نوجوان خود صحبت می‌کنند، باعث می‌شوند تا نوجوانان نگرش سالمی نسبت به این موضوع داشته باشند. همچنین می‌توان گفت، معمولا نوجوانانی که با والدین خود درباره رابطه جنسی صحبت می‌کنند، تجربه این موضوع را تا سنین بزرگسالی به تعویق می‌اندازند.
اگر والدین موضوعات مرتبط با رابطه جنسی را به عنوان یک نیاز طبیعی و بخشی از رشد انسان مطرح کنند، نوجوانان احساس شرم و گناه نخواهند داشت. در واقع، والدین با ارائه اطلاعات صحیح و بدون قضاوت، باعث می‌شوند تا نوجوان موقع شروع رابطه جنسی به سراغ رفتار جنسی پرخطر نرود و از کاندوم برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های مقاربتی و بارداری ناخواسته استفاده کند.
برخی والدین تصور می‌کنند صحبت درباره سکس در نوجوانی را باید برعهده مدارس و سیستم آموزشی کشور بگذارند. در حالی که اولین صحبت درباره تمایلات جنسی نوجوان باید در خانواده و توسط والدین انجام شود؛ زیرا آموزه‌های مدارس به اندازه صحبت‌های والدین بر کشش جنسی نوجوان اثرگذار نیست. بنابراین باید بگوییم، دیدگاه والدین در مورد سکس در سنین نوجوانی و نحوه برخورد آن‌ها با این موضوع می‌تواند بر رویکرد نوجوان نسبت به تجربه سکس و کنترل میل جنسی نوجوانان تاثیر زیادی بگذارد.
بیشتر بدانید: پورن اعتیادآور است؟
پیامدهای منفی سکس در نوجوانی
والدین زیادی بر این باورند که برای جلوگیری از سکس در نوجوانی، نباید درباره آن با فرزند خود صحبت کنند. در حالی که نوجوان برای درک میل جنسی خود به اطلاعاتی نیاز دارد که بهتر است آن‌ها را از سمت والدین دریافت کند. هر چه اطلاعات نوجوان از روابط جنسی بیشتر باشد، بهتر می‌تواند از سلامت جنسی خود مراقبت کند و احتمال اینکه به سراغ رفتار جنسی پرخطر برود، کمتر است.
با وجود مزایای صحبت کردن درباره سکس در نوجوانی، برخی افراد مخالف سرسخت تجربه آن در سنین پایین هستند. بسیاری از نوجوانان ممکن است به دلیل فشار همسالان و نگرانی از قضاوت دیگران وارد رابطه‌ای شوند که برای آن آماده نیستند.
تجربه سکس در نوجوانی می‌تواند با پیامدهای منفی همراه شود که شامل موارد زیر هستند:
- بارداری ناخواسته
- انتقال بیماری‌های مقاربتی به دلیل عدم آگاهی از روش‌های پیشگیری
- عواقب روانی و اجتماعی همچون احساس گناه، استرس، اضطراب و حتی افسردگی
- تاثیر بر روابط آینده و ایجاد مشکل در رابطه زناشویی
چگونه آموزش مسائل جنسی به نوجوانان را شروع کنیم؟
آموزش موضوعات مرتبط با سکس در نوجوانی تاثیر قابل توجهی بر سلامت جنسی نوجوان می‌گذارد. این آموزش‌ها کمک می‌کنند تا نوجوان با تغییرات جسمی و هورمونی خود راحت‌تر کنار بیاید و با شناخت درست احساسات و نیازهایش به سلامت جنسی و روانی دست پیدا کند. اما آموزش‌های مرتبط با سکس در دوران نوجوانی را باید چگونه شروع کنیم؟ در ادامه به بررسی روش‌های مناسب مطرح کردن این آموزش‌ها می‌پردازیم:
۱- با آمادگی کامل صحبت کنید
ابتدا اطلاعات خود را درباره سکس دختران نوجوان و نیازهای آن‌ها تکمیل کنید تا هنگام صحبت دچار استرس و اضطراب نشوید. همچنین حرف زدن درباره سکس پسران نوجوان هم نیازمند شناخت احساسات و نیازهای آن‌هاست تا بتوانید از پس سوالاتی که ممکن است مطرح شود، بربیایید. هرچه آمادگی و اعتمادبه‌نفس شما در این مورد بیشتر باشد، راحت‌تر می‌توانید درباره سکس در نوجوانی صحبت کنید.
بیشتر بدانید: عشق و رابطه جنسی
۲- زمان مناسبی را برای گفتگو انتخاب کنید
از سنین کودکی می‌توانید با مطرح کردن برخی موضوعات مرتبط مانند به دنیا آمدن بچه‌ها، به این موضوع بپردازید که رابطه جنسی بخش عادی و طبیعی روند رشد و زندگی انسان است. اگر مکالمه شما در مسیر درستی هدایت شود و بدون زیاده‌گویی ادامه یابد، بستر مناسبی برای مکالمات بعدی در سنین نوجوانی فراهم خواهد شد. همچنین بسیار مهم است تا در سنین نوجوانی با ایجاد فضای امن و صمیمی در مورد این مسائل با فرزند خود حرف بزنید. در چنین فضایی، نوجوان باور می‌کند که احساساتش جدی گرفته شده و شما همیشه در کنار او هستید.
۳- آماده سوالات نوجوانان باشید
پس از مطرح شدن موضوعی همچون سکس در نوجوانی، باید منتظر پرسیدن انواع سوالات از طرف فرزند خود باشید. از همین‌رو بهتر است اطلاعات خود را درباره بلوغ، گرایشات جنسی، بیماری‌های مقاربتی، خودارضایی و رفتارهای جنسی شایع در نوجوانان بالا ببرید. همچنین باید از قبل درباره ارزش‌های خودتان و جامعه خوب فکر کنید تا بتوانید به سوالات فرزندتان جواب شفاف و مناسبی بدهید.
بیشتر بدانید: دوستی قبل از ازدواج
۴- بررسی کنید اطلاعات فرزندتان درباره سکس چقدر است
برای شروع صحبت درباره سکس در نوجوانی می‌توانید از فرزندتان درباره هویت جنسی بپرسید و از او بخواهید نظرش را درباره رابطه جنسی در سنین پایین بگوید. همچنین می‌توانید برای ایجاد فضایی راحت و به دور از شرم و حیا، ابتدا درباره گروه همسالان و اینکه آن‌ها درباره رابطه جنسی چه می‌گویند، سوال کنید. با شنیدن نظرات فرزندتان یا صحبت‌هایی که بین گروه همسالان می‌شود، می‌توانید تفکر اشتباه او را راحت‌تر اصلاح کنید.
۵- کلمات را با دقت انتخاب کنید
انتخاب کلمات و جملاتی که برای نوجوان قابل درک باشند، بسیار مهم هستند. اگر نوجوان متوجه حرفهای شما نشود، به جای مطرح کردن افکار و سوالاتش، بیشتر گیج می‌شود و به دنبال معانی کلمات و اصطلاحات در فضای گمراه‌کننده و نامناسب می‌گردد.
۶- انتظارات خود و خطرات موجود را مطرح کنید
به فرزند نوجوان خود توضیح دهید که اگر عکس یا پیام جنسی دریافت کرد، می‌توانید به او کمک کنید تا رفتار مناسبی از خود نشان دهد. همچنین درباره نحوه برخورد صحیح با این موارد یا فشار گروه همسالان برای تجربه رابطه جنسی با فرزندتان حرف بزنید و ارزش‌های خانوادگی و عرف جامعه را به او یادآور شوید. در صورتی که فرزندتان پس از شنیدن حرفهای شما مقاومت نکرد، می‌توانید او را از خطرات احتمالی سکس در نوجوانی همچون بیماری‌های مقاربتی و بارداری ناخواسته آگاه کنید.
۷- یادآوری کنید تجربه سکس در نوجوانی برای هر فرد متفاوت است
به فرزند نوجوان خود یادآوری کنید که رابطه جنسی در این سن می‌تواند برای هر فرد تجربه متفاوتی باشد. به او اطمینان دهید که رابطه جنسی یک مسابقه نیست تا برای انجام آن عجله داشته باشد و نباید این کار را صرفا برای قضاوت نشدن از طرف گروه همسالان انجام دهد. اگر نوجوان شما در برابر حرف‌هایتان واکنش تندی نشان می‌دهد و نمی‌توانید بدون تنش با او صحبت کنید، بهتر است از روانشناس حرفهای در این زمینه راهنمایی بگیرید.
بیشتر بدانید: خود ارضایی چیست؟
پرهیز از سکس در نوجوانی و قوانین مرتبط با آن
در بسیاری از کشورها سکس با نوجوان جرم است و فردی که با دختر یا پسر زیر سن قانونی رابطه جنسی برقرار می‌کند، به عنوان متجاوز جنسی شناخته می‌شود. طبق این قانون، سکس با دختر و پسر زیر ۱۵ سال ممنوع است. در اسلام هم برقراری رابطه جنسی با نوجوانان به دلیل جلوگیری از انحرافات توصیه نمی‌شود. همچنین مبلغان دین اسلام بر این باورند که سکس والدین باید از نوجوانان مخفی بماند؛ زیرا مشاهده این نوع روابط می‌تواند موجب بلوغ زودرس و ایجاد اختلال در روند رشد طبیعی نوجوان شود.
نگاهی کوتاه به سکس در نوجوانی
رابطه جنسی در دوران نوجوانی یک موضوع حساس و پیچیده است که نیاز به آموزش، آگاهی و حمایت از طرف خانواده دارد. در حالی که این امر می‌تواند به رشد عاطفی و شناختی نوجوان کمک کند، اما با خطراتی همراه است؛ به همین دلیل تجربه آن از طرف متخصصان سلامت روان تایید نمی‌شود و در قوانین اغلب کشورها داشتن رابطه جنسی با دختر و پسر زیر ۱۵ سال جرم به‌شمار می‌آید.
ما در این مقاله از مجله درمانکده به طور مفصل در مورد پیامدهای سکس در نوجوانی حرف زدیم و نحوه آموزش صحبت درباره آن با نوجوان را با شما به اشتراک گذاشتیم. اگر درباره این موضوع سوالات بیشتری دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله روانشناس مشاوره آنلاین داشته باشید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر روانشناس از روانشناس مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
صحبت در مورد رابطه جنسی نوجوانان موجب تقویت مهارت تصمیم‌گیری، درک خطرات رفتارهای جنسی، تفکر درست درباره نتیجه رابطه جنسی و درک میزان صمیمیت در رابطه می‌شود.
بهترین روش برای جلوگیری از رابطه جنسی در نوجوانی، آموزش صحیح به نوجوان است تا درک درستی از هویت جنسی، عوارض رفتارهای جنسی پرخطر و ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی داشته باشد.
نوجوانی با تغییرات هورمونی و روانی زیادی همراه است که موجب افزایش کشش جنسی و کنجکاوی درباره هویت جنسی می‌شود. همچنین فشار گروه همسالان، میل به ایجاد ارتباط صمیمانه با جنس مخالف و رسانه‌ها نقش موثری در افزایش تمایل نوجوانان به برقراری رابطه جنسی دارند.
منابع: raisingchildren | healthychildren
