اعتماد به نفس؛ افراد دارای اعتماد به نفس بالا چه ویژگی‌هایی دارند؟

اگر ویژگی‌های افراد موفق را مورد بررسی قرار دهید، متوجه می‌شوید که آن‌ها اعتماد به نفس بالایی دارند. اعتماد به‌ نفس یا Self-Confidence یک ویژگی درونی است که همچون کلیدی برای رسیدن به موفقیت و رضایت از خود عمل می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود تا به توانایی‌ها و ارزش‌های خود باور داشته باشیم و بتوانیم بر چالش‌های زندگی غلبه کنیم. همچنین درک مفهوم و تاثیر اعتمادبه‌نفس در زندگی موجب پرورش بهتر آن می‌شود و به ما در دستیابی به موفقیت‌های بیشتر کمک می‌کند. 

در این مقاله از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا بررسی کنیم اعتماد به نفس چیست و راه‌های تقویت آن کدامند.

اعتماد به نفس چیست؟

اعتمادبه‌نفس یا خودباوری پایه‌ای برای رشد فردی و اجتماعی است که بر تصمیم‌گیری‌ها، ارتباطات و حتی سلامت روان فرد تاثیر می‌گذارد. اعتماد به نفس به زبان ساده یعنی باور و اطمینانی که فرد به توانایی، شایستگی و ارزش‌های خود دارد. این ویژگی باعث می‌شود تا فرد با چالش‌ها، تصمیم‌گیری‌ها و موقعیت‌های مختلف زندگی با اطمینان و آرامش برخورد کند. 

گاهی ممکن است Self-Confidence با عزت نفس اشتباه گرفته شود. در حالی که اگر بدانید عزت نفس چیست، متوجه می‌شوید که اعتمادبه‌نفس به معنی باور فرد به توانایی‌ها و مهارت‌های خود در انجام وظایف یا مواجهه با موقعیت خاص است، اما عزت نفس به ارزش‌گذاری فرد نسبت به خودش مرتبط می‌شود. اگر کنجکاوید درباره تفاوت این ۲ مفهوم بیشتر بدانید، می‌توانید مقاله «فرق اعتماد به نفس با عزت نفس» را در درمانکده مطالعه کنید.

ماهیت واقعی خودباوری و تفاوت آن با اعتمادبه‌نفس کاذب

اعتمادبه‌نفس یا خودباوری واقعی به موفقیت‌ها و اتفاقاتی که در زندگی شما رخ می‌دهد، ربطی ندارد. این ویژگی نتیجه باور قلبی شما نسبت به مهارت‌ها و توانایی‌هایتان است. باور قلبی باعث می‌شود تا شما اطمینان داشته باشید که از پس هر کاری برمی‌آیید. 

در واقع، اعتماد به نفس از نظر روانشناسی یک ویژگی درونی است و به تعهد درونی فرد با خودش مرتبط می‌شود. افراد دارای این ویژگی برای رسیدن به خواسته‌های خود تلاش می‌کنند، اما اگر نتیجه مورد نظر حاصل نشد، اعتمادبه‌نفس‌شان را از دست نمی‌دهند. 

با این حال، نباید خودباوری واقعی را با اعتماد به نفس کاذب اشتباه بگیرید. خودباوری واقعی نوعی اعتماد به توانایی و قابلیت متناسب با ظرفیت هر فرد است، اما اعتماد به نفس کاذب به حالتی گفت می‌شود که فرد به صورت غیر واقع‌بینانه و اغراق‌آمیز به توانایی‌ها یا دانش خود باور دارد. در این حالت فرد معمولا مهارت‌ها، توانایی‌ها یا دانش خود را بیشتر از واقعیت ارزیابی می‌کند.

ویژگی افراد دارای اعتماد به نفس

در جواب آن‌هایی که می‌پرسند از کجا بفهمیم اعتماد به نفس داریم، می‌توان گفت مهم‌ترین ویژگی‌های افراد دارای خودباوری سالم و واقعی شامل موارد زیر هستند:

• به توانایی‌ها و مهارت‌های خود ایمان دارد.
• برای رسیدن به اهدافش تلاش می‌کند.
• نقاط قوت و ضعف خود را می‌شناسد.
• با وجود داشتن نقص برای خود ارزش قائل است.
• بر احساسات خود کنترل دارد.
• با اقتدار و اطمینان صحبت می‌کند.
• خود را با دیگران مقایسه نمی‌کند و اهل قضاوت کردن نیست.
• از اشتباه کردن نمی‌ترسد و همواره به دنبال رشد و توسعه فردی است.
• قدرت نه گفتن دارد.
• از موفقیت دیگران خوشحال می‌شود.
• با مشکلات به راحتی روبه‌رو می‌شود و به جای ناامیدی به دنبال راه‌حل می‌گردد.
• خود را با شرایط جدید وفق می‌دهد.
• با محبت و فروتن است.
• برای احساس ارزشمندی به تایید و تحسین مداوم دیگران نیازی ندارد.
• توانایی تصمیم‌گیری منطقی دارد.
• تحت تاثیر انتقادات و قضاوت‌های منفی دیگران قرار نمی‌گیرد.
• در برابر انتخاب‌های خود مسئولیت‌پذیر است.
• نسبت به زندگی و توانایی‌های خود دیدگاه مثبتی دارد.
• به جای تمرکز روی محدودیت‌ها، به دنبال خلق فرصت جدید است. 
• آرام صحبت می‌کند، لبخند می‌زند و زبان بدن صحیحی دارد.
• شنونده خوبی است.

اعتماد به نفس باعث چه چیزی می شود؟

خودباوری تاثیرات مثبت گسترده‌ای بر جنبه‌های مختلف زندگی فرد دارد. این ویژگی به فرد کمک می‌کند که با اطمینان بیشتری تصمیم بگیرد، اهداف خود را دنبال کند و با چالش‌های زندگی مواجه شود. در ادامه اثرات مثبت خودباوری را بیشتر توضیح می‌دهیم:

افزایش موفقیت

افراد دارای اعتمادبه‌نفس به خود باور دارند؛ از همین‌رو در مسیر رسیدن به اهداف‌شان تلاش بیشتری می‌کنند. آن‌ها هیچ فرصتی را از دست نمی‌دهند و از شکست‌ها به عنوان یک تجربه استفاده خواهند کرد.

بهبود روابط شخصی و اجتماعی

فرد دارای خودباوری در ارتباطات شخصی و اجتماعی موفق‌تر است. این افراد احساسات و نیازهای خود را به راحتی بیان می‌کنند و اغلب روابط عمیق و معناداری دارند.

رشد شخصی

خودباوری یکی از عوامل مهم رشد و توسعه شخصی به‌شمار می‌آید. فردی که اعتمادبه‌نفس ندارد به دنبال تجربه‌های جدید نمی‌رود و از مواجهه با تغییرات در زندگی می‌ترسد. در چنین شرایطی فرد خودش را محدود می‌کند و از رشد یا توسعه شخصی باز می‌ماند.

بهبود عملکرد شغلی و تحصیلی

اعتماد به نفس برای درس خواندن و دستیابی به موفقیت تحصیلی و شغلی ضروری است. این ویژگی باعث می‌شود تا فرد به خوبی وظایف و مسئولیت‌های خود را انجام دهد و برای روبه‌رو شدن با چالش‌های مختلف آماده باشد.

توانایی تصمیم‌گیری بهتر

خودباوری باعث می‌شود فرد با ارزیابی دقیق شرایط، تصمیمات بهتری بگیرد. افراد دارای این ویژگی کمتر دچار استرس و اضطراب می‌شوند و به دلیل ایمان داشتن به توانایی‌های خود، انتخاب درست‌تری خواهند داشت. در واقع، اعتماد به نفس سالم به فرد انگیزه می‌دهد تا تلاش بیشتری کند و حتی در شرایط دشوار از تصمیمی که گرفته منصرف نشود.

تقویت سلامت جسم و روان

داشتن اعتماد به نفس برای لاغری و سلامت روان هم مفید است. فرد دارای خودباوری به توانایی‌هایش برای مدیریت وزن و رسیدن به یک سبک زندگی سالم ایمان دارد. در واقع، اعتمادبه‌نفس می‌تواند باعث تعهد به رژیم غذایی و برنامه ورزشی شود و به فرد کمک کند تا در برابر شکست‌های موقتی ناامید نشود. 

همچنین این ویژگی با کاهش احساسات منفی مانند خودکم‌بینی یا ترس از قضاوت به سلامت روان فرد کمک می‌کند. فرد دارای خودباوری معمولا احساس رضایت بیشتری از زندگی دارد و کمتر دچار خود تحقیری، اضطراب و افسردگی می‌شود.

ویژگی‌های افراد با اعتماد به نفس پایین

نداشتن اعتماد به نفس زندگی را دشوارتر می‌کند؛ زیرا این ویژگی ارتباط مستقیمی با میزان انگیزه برای انجام کارها دارد. 

به طور کلی، افراد دارای خودباوری ضعیف با ویژگی‌های زیر شناخته می‌شوند:

• از چالش‌های جدید و رقابت می‌ترسند.
• به عقیده و نظر خود اعتماد ندارند. 
• انتقاد‌پذیر نیستند.
• دائما در حال مقایسه خود با دیگران هستند.
• از آینده می‌ترسند و قدرت نه گفتن ندارند.
• اضطراب و آشفتگی احساسی زیادی دارند. 
• نظر خود را دائما تغییر می‌دهند.
• نیاز به تایید شدن از طرف دیگران دارند.
• منفی‌بافی می‌کنند و احساسات منفی زیادی دارند.
• تقصیرات خود را دائما به گردن دیگران می‌اندازند.

آموزش افزایش اعتماد به نفس

اگر شما هم همیشه می‌گویید که اعتماد به نفس بالا میخوام، خوب است بدانید که خوشبختانه می‌توانید این مهارت را با تمرین و تلاش بیاموزید. در ادامه شما را با راه‌کارهایی برای تقویت اعتماد به نفس آشنا می‌کنیم:

خودتان را بشناسید

خودشناسی اولین قدم برای اعتماد به نفس است. برای اینکه به خود و توانایی‌هایتان ایمان داشته باشید، باید ابتدا خودتان را بهتر بشناسید. خودشناسی به شما کمک می‌کند تا اهداف واقع‌بینانه تعیین کنید و با توجه به شناخت دقیق‌تر از خود، برای پیشرفت‌تان گام بردارید. برای این منظور می‌توانید افکارتان را در یک دفتر بنویسید. ابتدا روی افکار منفی تمرکز کنید، سپس ویژگی‌ها و نکات مثبت‌تان را مورد بررسی قرار دهید.

از خودگویی منفی بپرهیزید

اغلب افراد دارای خودباوری پایین، با صدای آهسته یا بلند درباره خودشان خودگویی منفی دارند. به عنوان مثال می‌گویند، من هیچ‌وقت نمی‌توانم کاری را درست انجام دهم. در چنین شرایطی، باید کاری را که مغزتان می‌گوید نمی‌توانید، انجام دهید. 

احتمالا ابتدا مضطرب می‌شوید و چندین بار اشتباه می‌کنید، اما هر چه جلوتر بروید اعتماد‌به‌نفس‌تان بیشتر می‌شود. این روش اعتماد به نفس داشتن برای کودکان بسیار موثر است. شما می‌توانید برای بهبود خودباوری در کودکان مقاله «افزایش اعتماد به نفس کودک با این جمله های جادویی» را در درمانکده مطالعه کنید.

از منطقه امن خود خارج شوید

دیگر روش موثر اعتماد به نفس بالا بردن این است که از منطقه امن خود خارج شوید و از مواجه شدن با چالش‌های جدید نترسید. شما می‌توانید با یادگیری مهارت‌های جدید، حس توانمندی و کارآمدی را در خود تقویت کنید. برای این منظور کافیست در فعالیت‌های اجتماعی شرکت کنید، کارهای جدید انجام دهید و از صحبت کردن درباره احساسات یا نظرتان نترسید.

به خودتان ایمان داشته باشید

اگر به دنبال جبران اعتماد به نفس از دست رفته هستید، درباره خودتان از جملات مثبت مانند «من می‌توانم»، «من قوی هستم» و «من اعتمادبه‌نفس بالایی دارم» استفاده کنید. همچنین باید به جای تمرکز روی اشتباهات‌تان، بر توانایی‌ها و دستاوردهای خود تاکید داشته باشید. یادتان باشد، شکست بخشی از یادگیری است و نباید از آن بترسید.

اهداف کوچک تعیین کنید

برای خودتان اهداف واقع‌بینانه‌ای تعیین کنید که با تلاش قابل دستیابی باشند. همچنین می‌توانید هر موفقیت کوچکی را جشن بگیرید تا حس خودباوری در شما تقویت شود.

خود ارزشمندی را تمرین کنید

برای تقویت خودباوری و خود ارزشمندی باید بیاموزید که نظرات و احساسات‌تان را با احترام بیان کنید. همچنین تمرین «نه» گفتن و عدم پذیرش درخواست‌های غیر ضروری و غیر منطقی که باعث فشار روانی یا جسمی می‌شوند، به افزایش اعمادبه‌نفس کمک می‌کنند.

خود را با دیگران مقایسه نکنید

مسیر و سرعت رشد و موفقیت می‌تواند در هر فرد متفاوت باشد؛ بنابراین تحت هیچ شرایطی خود را با دیگران مقایسه نکنید. بهترین راه‌کار برای تقویت خودباوری این است که به جای مقایسه خود با دیگران روی پیشرفت‌تان تمرکز داشته باشید.

از زبان بدن مثبت استفاده کنید

افراد دارای اعتمادبه‌نفس بالا زبان بدن صحیحی دارند. برای این منظور کافیست صاف بایستید، ارتباط چشمی برقرار کنید و با صدایی مطمئن حرف بزنید. رعایت این نکات باعث می‌شوند حس قدرت و خودباوری بیشتری داشته باشید.

نگاهی کوتاه به اعتمادبه‌نفس

اعتماد به نفس یکی از ارزشمندترین ویژگی‌های انسانی است که نقش مهمی در دستیابی به موفقیت، ایجاد روابط سالم و حس رضایتمندی از زندگی دارد. این ویژگی، بازتابی از باور فرد نسبت به توانایی‌ها و مهارت‌های خود است و بر جنبه‌های مختلف زندگی مانند تصمیم‌گیری‌ها و مواجهه با چالش‌های جدید تاثیر می‌گذارد. 

ما در این مقاله از مجله درمانکده به طور مفصل بررسی کردیم اعتماد به نفس چیست و چه اهمیتی دارد. شما می‌توانید برای دریافت کمک حرفه‌ای جهت تقویت این ویژگی درونی به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله روانشناس مشاوره آنلاین داشته باشید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر روانشناس از روانشناس مورد نظر خود نوبت بگیرید.

سوالات متداول

منابع: positivepsychology | usf