قرص برنج یا فسفید آلومینیوم (ALP) یک ماده شیمیایی است که به طور گسترده برای کنترل آفات در انبارهای مواد غذایی استفاده میشود. اگرچه این قرص در کشاورزی نقش موثری ایفا می‌کند، اما در بعضی موارد یک تهدید جدی برای سلامت انسان محسوب میشود. چرا که به دلیل ماهیت سمی و تاثیرات سریع خود ممکن است به اشتباه یا حتی عمدا برای اهداف خطرناک مانند خودکشی مورد استفاده قرار بگیرد.
در این مقاله از مجله درمانکده قصد داریم به جنبه‌های مختلف قرص برنج نگاهی بیندازیم و اثرات آن را بر سلامتی بررسی کنیم. اگر به دنبال آگاهی بیشتر در این زمینه هستید، توصیه می‌کنیم تا انتهای این مطلب همراه ما بمانید.
فهرست محتوا
قرص برنج چیست؟
قرص برنج یک ترکیب شیمیایی است که وقتی با رطوبت (آب، بخار آب یا اسید معده) واکنش نشان می‌دهد، فسفین تولید می‌کند. فسفین یک گاز بی‌رنگ است که بویی شبیه سیر یا ماهی گندیده دارد. این گاز سمی و خطرناک به سرعت از طریق دستگاه تنفس یا دستگاه گوارش جذب شده و به بروز عوارض جدی از جمله مسمومیت شدید یا حتی مرگ منجر میشود.
بیشتر بخوانیم: همه چیز درباره خودکشی
قرص برنج برای چی استفاده میشود؟
این سوال که قرص برنج به چه دردی میخوره، به کرات از سوی کسانی که نام این ماده شیمیایی را شنیده‌اند مطرح میشود. در پاسخ به این افراد باید بگوییم که فسفید آلومینیوم معمولا برای کنترل آفات در انبارهای غلات و محصولات کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آنجا که این ماده به دلیل سمی بودن می‌تواند خطرات زیادی برای سلامت انسان‌ها و حیوانات خانگی ایجاد کند، استفاده از آن باید با احتیاط و در شرایط کنترل‌شده انجام شود.
دلایل مسمومیت با قرص برنج
اصلی‌ترین دلایل مسمومیت با فسفید آلومینیوم عبارت‌اند از:
- استفاده عمدی برای خودکشی
- اشتباه گرفتن این قرص با قرص‌های روان‌گردان
- عدم رعایت دستورالعمل‌های ایمنی برای استفاده از قرص برنج یا نگهداری از آن
برای جلوگیری از خطرات ناشی از استفاده نادرست باید روش تشخیص قرص برنج را بدانید. فسفید آلومینیوم معمولا به شکل یک قرص کوچک که به رنگ خاکستری یا سبز تیره است، عرضه میشود.
بیشتر بخوانیم: قرص ضد افسردگی بدون عوارض
عوارض مسمومیت با قرص برنج چگونه است؟
مضرات مصرف قرص برنج به چند عامل مهم بستگی دارد، از جمله: مقدار ماده‌ای که فرد در معرض آن قرار می‌گیرد و مدت زمان مواجهه با گاز فسفین.
عوارض ناشی از مسمومیت با فسفید آلومینیوم معمولا بسیار سریع ظاهر می‌شوند. مصرف خوراکی این ماده می‌تواند باعث درد گلو و معده، حالت تهوع، استفراغ و مشکلات تنفسی شود. گاهی‌اوقات خون همراه با استفراغ از بدن خارج میشود یا بویی شبیه سیر از تنفس فرد به مشام می‌رسد. علاوه بر این، احتمال دارد ریه‌ها و کلیه‌ها آسیب ببینند یا مسمومیت به نارسایی قلبی و مرگ منجر شود.
استنشاق گاز فسفین آزادشده از فسفید آلومینیوم می‌تواند باعث تحریک بینی، دهان، گلو و ریه‌ها شود. اثرات فوری شامل حالت تهوع، استفراغ، اسهال و درد معده است. تنگی نفس، خشکی دهان، تب، لرزش، ضعف، سرگیجه و اختلال در هماهنگی حرکات هم ممکن است رخ دهد. در موارد شدید، این نوع مسمومیت می‌تواند به ریتم غیر طبیعی قلب، نارسایی قلبی، شوک، تجمع مایعات در ریه‌ها و مرگ منجر شود.
تماس پوست با فسفید آلومینیوم ممکن است باعث تعریق، تحریک و احساس سوزن‌سوزن شدن شود. تماس این ماده با چشم هم خطرناک است و به تحریک چشم و دوبینی منجر میشود.
کودکانی که در معرض فسفید آلومینیوم قرار می‌گیرند، احتمالا علائمی مشابه بزرگسالان نشان می‌دهند. با این حال، به دلیل وزن کمتر آن‌ها ممکن است عوارضی که تجربه می‌کنند در مقایسه با بزرگسالان شدیدتر باشد.
بیشتر بخوانیم: آمار خودکشی در ایران
۱. عوارض حاد
علائم اولیه که به سرعت و در عرض چند دقیقه یا چند ساعت ظاهر می‌شوند عبارت‌اند از:
- حالت تهوع و استفراغ
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- گیجی
- سردرد
- از دست دادن هوشیاری
۲. عوارض مزمن
قرص برنج می‌تواند در طولانی‌مدت به اندام‌های حیاتی بدن از جمله کبد، کلیه‌ها و سیستم عصبی آسیب بزند یا حتی باعث سرطان شود. در حقیقت، علت اصلی مرگ با مصرف قرص برنج در کالبد شکافی معمولا آسیب‌دیدگی اندام‌های داخلی اعلام میشود.
بیشتر بخوانیم: افسردگی و خودکشی
راه‌های تشخیص مسمومیت با قرص برنج
روش تشخیص مسمومیت با فسفید آلومینیوم شامل بررسی علائم بالینی، پرسش از اطرافیان و انجام آزمایش‌های پزشکی است. سوالاتی که ممکن است پزشک از اطرافیان فرد بپرسد به موارد زیر مربوط می‌شوند:
- استفاده از قرص برنج یا وجود آن در محیط زندگی یا محل کار
- استنشاق بوی خاص (مانند بوی سیر) در محیط
- بلعیدن قرص فسفید آلومینیوم یا تماس مستقیم با آن
بعضی از آزمایش‌ها می‌توانند مسمومیت با این قرص را تایید کنند. به عنوان مثال از تست Spot برای تشخیص گاز فسفین در معده و از تست نیترات نقره برای تشخیص این گاز در تنفس استفاده میشود.
در صورتی که نیاز به راهنمایی بیشتر داشتید می‌توانید به صورت آنلاین از طریق امکان مشاوره آنلاین با دکتر داخلی ویزیت شوید.
اگر قرص برنج خوردیم چیکار کنیم؟
در صورتی که کسی قرص برنج بخورد، باید بلافاصله اقدامات زیر در مورد او انجام شود:
- تماس با اورژانس: فورا با اورژانس (تلفن ۱۱۵) تماس بگیرید و اعلام کنید که فرد مسموم شده است.
- مراقبت از تنفس: اگر فرد دچار تنگی نفس یا مشکل در تنفس شده است، او را به فضای باز ببرید.
- عدم القاء استفراغ: به هیچ عنوان فرد را مجبور به استفراغ نکنید. چون ممکن است گاز فسفین وارد ریه‌ها شود و علائم را تشدید کند.
بیشتر بخوانیم: قرص ونلافاکسین برای چیست؟
کلام پایانی
مسمومیت با قرص برنج یک موضوع جدی است که می‌تواند سلامت شما را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. شناخت این قرص، آگاهی از علائم مسمومیت با آن و آشنایی با اقدامات ضروری در صورت بروز مسمومیت می‌تواند به پیشگیری از خطرات احتمالی کمک کند. در کنار آگاهی، مشورت با پزشکان متخصص هم در این زمینه بسیار ضروری است.
اگر با قرص فسفید آلومینیوم سروکار دارید و در مورد مسمومیت با آن نگران هستید، بهترین اقدام این است که از متخصص داخلی یا پزشک طب اورژانس راهنمایی بخواهید. برای این کار می‌توانید از امکانات سایت درمانکده استفاده کنید. درمانکده بستر مناسبی برای دسترسی سریع و آسان به پزشکان باتجربه در تخصص‌های مختلف است.
بیشتر بخوانیم: معجزه پاروکستین
سوالات متداول
یک قرص کوچک به رنگ سبز تیره یا خاکستری است.
هرگز از قرص فسفید آلومینیوم برای از بین بردن ساس استفاده نکنید. این روش بسیار خطرناک است و سلامتی شما و عزیزان‌تان را به طور جدی تهدید می‌کند.
بله. قرص فسفید آلومینیوم برای موش و سایر جوندگان بسیار کشنده است. اما استفاده از آن در محیط‌های خانگی به دلیل خطرات بسیار بالا برای انسان و حیوانات خانگی توصیه نمی‌شود.
خیر. این کار به دلیل تولید یک گاز خطرناک به نام فسفین توصیه نمی‌شود.
پروانه موم‌خوار یکی از آفات مهم موم زنبور عسل است که به کندوها آسیب جدی وارد می‌کند. از آنجا که قرص برنج برای موم زنبورعسل مضر است و باعث مسمومیت انسان میشود، نباید توسط زنبورداران استفاده شود.
قرص شیمیایی همان فسفید آلومینیوم است که در این مقاله درباره آن صحبت کردیم. اما قرص گیاهی این ماده را ندارد و معمولا از مواد طبیعی از جمله عصاره سیر ساخته میشود.
منبع: gov
