قرص لاموتریژین (Lamotrigine) یکی از داروهای موثر در درمان اختلالات عصبی است که به طور گسترده برای کنترل تشنج و تثبیت خلق‌وخو در اختلال دوقطبی مورد استفاده قرار میگیرد. این دارو با تنظیم فعالیت غیر طبیعی سلول‌های عصبی در مغز به کنترل حملات صرع و پیشگیری از نوسانات خلقی شدید بیماران دوقطبی کمک می‌کند. لاموتریژین به دلیل اثربخشی و تحمل‌پذیری بالا، به عنوان یک داروی ضد صرع و کاهش‌دهنده حملات روانی در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی شناخته می‌شود. با این حال، استفاده از آن نیازمند دقت و پایش دقیق توسط پزشک متخصص است تا از بروز عوارض جانبی جلوگیری شود.
در این مقاله از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا به بررسی مکانیسم عمل، کاربردها، عوارض جانبی و نحوه صحیح مصرف قرص لاموتریژین بپردازیم.
فهرست محتوا
- اطلاعات شناسنامه‌ای قرص لاموتریژین
- مکانیسم اثر لاموتریژین
- موارد مصرف قرص لاموتریژین ۲۵ چیست؟
- روش مصرف لاموتریژین
- بهترین زمان مصرف قرص لاموتریژین
- علائم اوردوز با قرص لاموتریژین
- موارد احتیاط و منع مصرف لاموتریژین
- روش قطع قرص لاموتریژین
- قرص لاموتریژین چه عوارضی دارد؟
- ایا قرص لاموتریژین چاق کننده است؟
- تداخل دارویی لاموتریژین
- راهنمای مراجعه به پزشک
- سوالات متداول
اطلاعات شناسنامه‌ای قرص لاموتریژین
مهم‌ترین اطلاعات دارویی این قرص را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید:
| عناوین مرتبط با شناسنامه دارو | توضیحات |
| چکیده راهگشای دارو | این قرص برای درمان حملات صرع، کاهش نوسانات خلقی بیماران دوقطبی و اهداف دیگری همچون حملات اضطرابی و افسردگی تجویز می‌شود. |
| نام دارو | لاموتریژین با نام‌های تجاری لاموژین، لاموبیوژین، لامیکتال و لامیکسون عرضه می‌شود. |
| گروه دارو | به دسته‌ای از داروها با نام داروهای ضد تشنج یا داروهای ضد صرع (AEDs) تعلق دارد. |
| ساختار دارو |  |
| فرمول شیمیایی | C9H7Cl2N۵ |
| داروهای هم‌گروه | گاباپنتین، پرگابالین، فلبامات، تیاگابین، ویگاباترین،کاربامازپین و توپیرامات |
| فرم‌های موجود دارو | قرص و در دوزهای ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ میلی‌گرم |
مکانیسم اثر لاموتریژین
مکانیسم اثر این قرص عمدتا با توانایی آن در تنظیم فعالیت الکتریکی غیر طبیعی نورون‌ها در مغز مرتبط است. در واقع، لاموتریژین اثرات خود را از طریق مهار برخی کانال‌های یونی و تعدیل انتقال‌دهنده‌های عصبی اعمال می‌کند.
این قرص با اتصال به کانال‌های سدیمی در غشای نورون‌ها، مانع از ورود بیش از حد یون‌های سدیم به داخل سلول می‌شود. این فرآیند، با نتایجی همچون کاهش تحریک‌پذیری نورون‌ها و جلوگیری از تخلیه‌های الکتریکی غیر طبیعی همراه است که عامل اصلی تشنج به‌شمار می‌آیند.
از طرفی، قرص لاموتریژین مانع از آزادسازی بیش از حد گلوتامات می‌شود. افزایش غیر طبیعی این انتقال‌دهنده عصبی می‌تواند در ایجاد و گسترش تشنج و نوسانات خلقی نقش داشته باشد. همچنین، این دارو با تثبیت غشای نورونی، از فعالیت‌های غیر عادی نورون‌ها جلوگیری می‌کند که این امر در کنترل حملات تشنجی و تعدیل نوسانات خلقی موثر است.
موارد مصرف قرص لاموتریژین ۲۵ چیست؟
این قرص یک داروی ضد صرع و ضد تشنج است که برای درمان حملات صرع در افراد بالغ و کودکان بالا ۲ سال مورد استفاده قرار میگیرد. پزشک معمولا دوزهای مختلف این قرص را برای درمان تشنج کانونی، تشنج عمومی و سندرم لنوکس-گاستو (نوع خاصی از صرع مقاوم به درمان) تجویز می‌کند. همچنین، لاموتریژین می‌تواند به کاهش نوسانات خلقی در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی کمک کند.
در برخی مواقع، روانپزشک از لاموتریژین برای اهداف دیگری همچون موارد زیر استفاده می‌کند:
لاموتریژین و اضطراب
این قرص می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب ناشی از اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و اختلال خوردن که منجر به افزایش وزن شدید می‌شود، کمک کند. از طرفی، اگر اضطراب فرد به دلیل اختلال دوقطبی ایجاد شده و با افسردگی شدید همراه است، پزشک قرص لاموتریژین تجویز می‌کند تا با تثبیت خلق‌وخو سطح اضطراب را کاهش دهد.
بیشتر بدانید: فنوباربیتال
لاموتریژین و افسردگی
قرص لاموتریژین برای پیشگیری از عود دوره افسردگی در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی مفید است. این دارو از طریق تثبیت خلق‌وخو و پیشگیری از نوسانات شدید به کاهش شدت و تعداد دوره‌های افسردگی کمک می‌کند.
لاموتریژین و وسواس
این قرص به طور مستقیم برای درمان اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) مورد تایید نیست، اما در برخی موارد خاص به عنوان بخشی از روند درمان مورد استفاده قرار میگیرد. قرص لاموتریژین ممکن است به عنوان داروی کمکی در کنار مهارکننده‌های بازجذب سروتونین یا سایر داروهای ضد افسردگی تجویز شود.
همچنین، اگر وسواس همراه با اختلال دوقطبی، تشنج یا نوسانات خلقی شدید بروز پیدا کند، لاموتریژین می‌تواند از طریق تنظیم فعالیت عصبی و کاهش تحریک‌پذیری نورون‌ها علائم را بهبود ببخشد. برخی پزشکان، قرص لاموتریژین را در مواردی که وسواس مقاوم به درمان است و با اختلالات خلقی شدید همراه شده، موثر می‌دانند.
روش مصرف لاموتریژین
این قرص باید دقیقا طبق دستورالعمل پزشک مصرف شود. پزشک دوز دارو را بر اساس نوع و شدت بیماری، سابقه پزشکی، سن بیمار و نحوه پاسخ‌دهی بدن به دارو مشخص می‌کند. به طور معمول، قرص لاموتریژین برای یک تا ۲ بار در روز تجویز می‌شود. پزشک، درمان را با پایین‌ترین دوز آغاز می‌کند و در صورت نیاز به تدریج افزایش می‌دهد. نکات مهم حین مصرف این دارو شامل موارد زیر هستند:
- دارو را تا اتمام دوره درمان به طور کامل مصرف کنید.
- این قرص را می‌توانید همراه با غذا یا بدون آن بخورید.
- اگر پس از مصرف چند دوز از دارو احساس کردید بهتر شده‌اید، آن را به صورت خودسرانه قطع نکنید.
- این قرص باید همراه با یک لیوان پر از آب بلعیده شود؛ بنابراین از خرد کردن، شکستن یا جویدن آن اجتناب کنید.
- اگر پزشک فرم حل‌کردنی این قرص را برای شما تجویز کرده، می‌توانید آن را با یک لیوان آب یا آبمیوه حل کنید و بخورید.
- پزشک دوز دارو را بر اساس شدت بیماری تجویز می‌کند؛ بنابراین از تغییر خودسرانه دوز آن بپرهیزید.
- در صورتی که خوردن یک نوبت از دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری دوز فراموش‌شده را مصرف کنید. با این حال، اگر نوبت بعدی دارو نزدیک است (کمتر از چهار ساعت)، می‌توانید دوز فراموش‌شده را نادیده بگیرید و مصرف دارو را طبق دستورالعمل پزشک ادامه دهید.
- برای جبران نوبت فراموش‌شده دارو، از مصرف ۲ دوز به صورت همزمان خودداری کنید؛ زیرا می‌تواند احتمال بروز عوارض جانبی را افزایش دهد.
بیشتر بدانید: کلونازپام
بهترین زمان مصرف قرص لاموتریژین
اگر پزشک لاموتریژین را یک بار در روز تجویز کرده، می‌توانید آن را صبح یا شب مصرف کنید. مصرف آن در شب برای افرادی که دچار عوارض جانبی مانند سرگیجه یا خواب‌آلودگی می‌شوند، مناسب‌تر است. با این حال، اگر پزشک دارو را در ۲ دوز تقسیم کرده، باید آن را هر ۱۲ ساعت یک بار مصرف کنید. همچنین، یادتان باشد دارو را هر روز در ساعت مشخصی بخورید تا دوز ثابتی از آن در بدن‌تان باقی بماند.
بیشتر بدانید: کاربامازپین
علائم اوردوز با قرص لاموتریژین
اگر این قرص طبق دستورالعمل پزشک مصرف نشود، می‌تواند یک سری علائم ایجاد کند که در صورت مشاهده آن‌ها باید سریعا بیمار را به اورژانس بیمارستان برسانید. مهم‌ترین عوارض مصرف زیاد لاموتریژین عبارت‌اند از:
- خواب‌آلودگی شدید
- حرکات غیر طبیعی مردمک چشم
- از دست دادن هوشیاری و غش
- تغییر در ریتم ضربان قلب
- مشکلات تنفسی
- از دست دادن تعادل
موارد احتیاط و منع مصرف لاموتریژین
این قرص در صورت وجود شرایط و بیماری‌های زیر باید با احتیاط مورد استفاده قرار بگیرد و ممکن است در مواردی منع مصرف داشته باشد:
- حساسیت به ترکیبات دارو
- مشکلات کبدی یا کلیوی
- سابقه ابتلا به اختلال دوقطبی، افسردگی یا افکار آسیب رساندن به خود
- سابقه ابتلا به مننژیت
- بیماری چشمی مانند گلوکوم
- اختلالات عضلانی مانند میاستنی گراویس
- سابقه اعتیاد به مواد مخدر یا الکل
- مشکلات تنفسی مانند آسم یا بیماری انسدادی مزمن ریه
بیشتر بدانید: والپروات سدیم
تاثیر قرص لاموتریژین در بارداری و شیردهی
این قرص در دوران بارداری فقط در صورتی باید مصرف شود که قطع آن برای مادر ضرر داشته باشد. در غیر این صورت، مصرف آن در دوران بارداری توصیه نمی‌شود؛ زیرا می‌تواند به جنین آسیب برساند. بنابراین، اگر حامله هستید یا قصد بارداری دارید، قبل از مصرف لاموتریژین حتما با پزشک متخصص زنان مشورت کنید. همچنین، لاموتریژین بر روی محصولات جلوگیری از بارداری مانند قرص‌ها، برچسب‌ها و حلقه‌های کنترل بارداری تاثیر می‌گذارد و اثربخشی آن‌ها را کاهش می‌دهد. از همین‌رو اگر به دنبال راه‌کارهای ایمن‌تر برای پیشگیری از بارداری هستید، با دکتر زنان و زایمان مشورت کنید.
مصرف قرص لاموتریژین در شیردهی هم مورد تایید نیست. چرا که ترکیبات این دارو از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شود و احتمال بروز عوارض جانبی همچون تحریک‌پذیری، خواب‌آلودگی یا مشکلات تغذیه‌ای را در نوزاد افزایش می‌دهد.
روش قطع قرص لاموتریژین
لاموتریژین باید تحت نظر پزشک قطع شود؛ زیرا قطع ناگهانی آن می‌تواند عوارض جدی مانند بازگشت تشنج یا عود علائم اختلال دوقطبی به همراه داشته باشد. پزشک معمولا دوز مصرفی دارو را به صورت هفتگی یا هر ۲ هفته یک بار کاهش می‌دهد. سرعت کاهش دوز قرص به میزان آن، مدت مصرف دارو و شرایط بیمار بستگی دارد.
قرص لاموتریژین چه عوارضی دارد؟
این قرص ممکن است مانند سایر داروها باعث بروز برخی عوارض جانبی شود که شامل موارد زیر هستند:
عوارض جانبی رایج
خطرات و عوارض جانبی رایج معمولا خودبه‌خود پس از گذشت چند روز برطرف می‌شوند.
- گیجی و سردرد
- سرگیجه و خواب‌آلودگی
- حالت تهوع و استفراغ
- تحریک‌پذیری و بی‌قراری
- لرزش
- پرخاشگری
- بثورات پوستی خفیف
- اسهال
- ضعف عضلانی و خستگی
بیشتر بدانید: دپاکین
عوارض جانبی جدی
در صورت مشاهده این عوارض باید سریعا مصرف قرص را قطع کنید و به پزشک معالج اطلاع دهید:
- افسردگی
- تمایل به آسیب رساندن به خود و افکار خودکشی
- مشکلات رفتاری و ذهنی
- کبودی و خونریزی غیر طبیعی
- از هوش رفتن
- مشکلات بینایی
- تغییر در دفعات ادرار
- خشکی شدید گردن
- بثورات پوستی شدید
- تب بالا و گلودرد شدید
- واکنش آلرژیک مانند خارش، قرمزی، التهاب و تورم در لب‌ها، زبان، دهان و گلو
بیشتر بدانید: گاباپنتین
ایا قرص لاموتریژین چاق کننده است؟
به طور کلی، قرص لاموتریژین و چاقی ارتباط مستقیمی با یکدیگر ندارند. این قرص برخلاف بسیاری از داروهای تثبیت‌کننده خلق‌وخو، کمتر منجر به تغییرات وزنی همچون افزایش وزن می‌شود. با این حال، ممکن است برخی افراد پس از مصرف لاموتریژین واکنش متفاوتی به این دارو نشان دهند. همچنین، این احتمال وجود دارد که افزایش وزن به دلیل وضعیت سلامت کلی یا سایر داروهای مصرفی همراه با لاموتریژین رخ دهد.
تداخل دارویی لاموتریژین
تداخل دارویی می‌تواند اثربخشی این قرص با دوزهای مختلف را کاهش دهد یا منجر به افزایش احتمال بروز عوارض جانبی شود. داروهایی که ممکن است با قرص لاموتریژین تداخل ایجاد کنند، عبارت‌اند از:
- کاربامازپین، فلبامات، گاباپنتین و لوتیراستام
- اکس کاربازپین، فنوباربیتال، فنی‌توئین، پرگابالین، پریمیدون و توپیرامات
- والپروات سدیم، والپروئیک اسید یا زونیساماید
- آریپیپرازول، لیتیوم، الانزاپین و ریسپریدون
- بوپروپیون و ریفامپیسین
- داروهای درمان‌کننده HIV
- داروهای ضد بارداری هورمونی مانند قرص‌ها و برچسب‌های کنترل بارداری
بیشتر بدانید: بوسپیرون
راهنمای مراجعه به پزشک
قرص لاموتریژین یک داروی ضد تشنج است که ضمن کاهش حملات صرع، به کنترل نوسانات خلقی ناشی از اختلال دوقطبی کمک می‌کند. همچنین، در برخی مواقع پزشکان این قرص را با اهداف دیگری همچون مدیریت استرس و اضطراب مورد استفاده قرار می‌دهند. با وجود اثربخشی بالای لاموتریژین در درمان برخی اختلالات عصبی، این دارو را باید کاملا مطابق با دستورالعمل پزشک مصرف کنید تا از بروز عوارض جانبی جدی و عود مجدد علائم بیماری جلوگیری شود.
ما در این مقاله از مجله درمانکده شما را به طور مفصل با کاربرد، عوارض و روش مصرف داروی لاموتریژین آشنا کردیم. اگر درباره ایمنی و اثربخشی این قرص متناسب با شرایط خاص خود سوالات بیشتری دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله روانپزشک آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر روانپزشک از روانپزشک مورد نظر خود نوبت بگیرید. همچنین می‌توانید ویزیت آنلاین متخصص مغز و اعصاب بگیرید و یا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر مغز و اعصاب از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
این قرص یک داروی ضد صرع است و به کاهش نوسانات خلقی در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی هم کمک می‌کند.
مصرف این قرص بدون مشورت با پزشک در دوران بارداری می‌تواند منجر به بروز نقایص مادرزادی شود.
بله. خواب‌آلودگی یکی از عوارض جانبی این قرص به‌شمار می‌آید. از همین‌رو پزشکان توصیه می‌کنند پس از مصرف آن، از انجام کارهایی مانند رانندگی که به هوشیاری کامل نیاز دارند، اجتناب کنید.
منابع: medlineplus | webmd
