بارداری پوچ یا حاملگی بدون جنین چیست و چه تفاوتی با بارداری مولار دارد؟

بارداری پوچ (Blighted ovum) یا بارداری بدون جنین (Anembryonic pregnancy) یکی از مشکلاتی است که بعضی از زنان با آن مواجه می‌شوند. در این نوع بارداری، تخمک بارورشده در رحم لانه‌گذاری می‌کند؛ اما جنین هرگز تشکیل نمی‌شود یا رشد نمی‌کند. این وضعیت می‌تواند باعث سردرگمی و ناامیدی شود. چون مادر علائم بارداری را تجربه می‌کند، اما بارداری در نهایت به سقط جنین ختم می‌شود.

در این مقاله از مجله سلامت درمانکده به این سوال که بارداری پوچ کی مشخص میشه، چه دلایل و علائمی دارد و چگونه درمان می‌شود، پاسخ می‌دهیم. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری درباره این موضوع کسب کنید، ادامه مطلب را تا انتها بخوانید.

بارداری پوچ چیست؟

حاملگی پوچ زمانی رخ می‌دهد که تخمک بارورشده در رحم لانه‌گزینی می‌کند، اما به جنین تبدیل نمی‌شود. به عبارت دیگر، تخمک بارورشده از رشد باز می‌ماند، اما ساک حاملگی (محلی که جنین در آن باید رشد کند) به رشد خود ادامه می‌دهد.

جفت و ساک حاملگی خالی همچنان هورمون‌های بارداری را ترشح می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود که علائم اولیه بارداری را تجربه کنید یا حتی تست بارداری شما مثبت شود.

بارداری پوچ از کی مشخص میشه؟

این مشکل معمولا در اوایل بارداری مشخص می‌شود. در این زمان ممکن است با یکی از موارد زیر روبه‌رو شوید:

• تست بارداری مثبت است و علائم بارداری را دارید، اما در اولین سونوگرافی متوجه بارداری بدون جنین می‌شوید.
• تست بارداری مثبت است و علائم بارداری را دارید، اما سقط جنین را در سه ماهه اول تجربه می‌کنید.

فرق بارداری پوچ با مولار چیست؟

بارداری مولار زمانی اتفاق می‌افتد که تخمک و اسپرم به اشتباه لقاح می‌یابند و یک تومور غیر سرطانی را به وجود می‌آورند. این تومور که شبیه خوشه انگور یا کیسه‌های کوچک پر از مایع است نمی‌تواند از جنین در حال رشد حمایت کند و به همین دلیل بارداری به پایان می‌رسد. بعضی از افراد ممکن است سقط جنین کنند. اما اگر این اتفاق نیفتد، به جراحی برای برداشتن بافت‌های مرتبط با حاملگی نیاز است.

علائم بارداری پوچ

در صورتی که حاملگی بدون جنین داشته باشید، ممکن است تست بارداری شما مثبت شود یا علائم بارداری مانند قطع قاعدگی، حساسیت سینه‌ها به لمس و حالت تهوع صبحگاهی را تجربه کنید. اگر سقط جنین به طور طبیعی رخ دهد، علائم زیر را مشاهده می‌کنید:

• خونریزی واژینال (ترشحات در بارداری پوچ به شکل لکه‌بینی، خونریزی، دفع بافت خاکستری روشن یا دفع  لخته‌های خون است)
• کرامپ خفیف تا متوسط در ناحیه لگن و شکم

زمان مراجعه به پزشک

اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید:

• خونریزی شدید از واژن
• سرگیجه یا غش
• تب که از بین نمی‌رود
• علائمی که با گذشت زمان بدتر می‌شوند
• درد شدید که با داروهای مسکن برطرف نمی‌شود

اگر خونریزی واژینال شدید بود یا با علائم کم‌خونی مانند سرگیجه، تپش قلب و رنگ‌پریدگی مواجه شدید، به نزدیک‌ترین اورژانس مراجعه کنید.

بیشتر بدانید: علائم بارداری در هفته اول بعد از لقاح

خطر بارداری پوچ برای مادر

حاملگی بدون جنین در موارد نادر می‌تواند مشکلات زیر را ایجاد کند:

• هموراژی یا خونریزی شدید
• عفونت
• ایجاد بافت اسکار به دلیل جراحی اتساع و کورتاژ (D&C)
• پارگی رحم به دلیل D&C

بارداری پوچ از چیست؟

حاملگی بدون جنین معمولا از مشکلات کروموزومی که طی تقسیم سلولی رخ می‌دهند، ناشی می‌شود. این مشکل ممکن است به دلیل کیفیت پایین تخمک و اسپرم یا خطایی که به طور تصادفی اتفاق می‌افتد، ایجاد شود.

در هنگام لقاح، تخمک پس از بارور شدن توسط اسپرم شروع به تقسیم می‌کند. حدود ۱۰ روز بعد، تمام این سلول‌های جدید به جنین تبدیل می‌شوند. در حاملگی پوچ، جنین هرگز تشکیل نمی‌شود یا پس از تشکیل، رشد آن متوقف می‌شود. این موضوع ممکن است به این دلیل باشد که بدن متوجه مشکل کروموزومی می‌شود و به طور طبیعی بارداری را متوقف می‌کند.

چه کسانی دچار بارداری پوچ می شوند؟

علت دقیق این مشکل مشخص نیست، اما عوامل زیر خطر بروز آن را افزایش می‌دهند:

• سن بالاتر از ۳۵ سال در زمان بارداری
• ابتلا به مشکلات پزشکی یا عفونت‌های درمان‌نشده
• سابقه سقط جنین

روش تشخیص بارداری پوچ

پزشک می‌تواند حاملگی بدون جنین را با استفاده از سونوگرافی ترانس‌واژینال در سه ماهه اول بارداری (معمولا بین هفته‌های هفت تا ۹) تشخیص ‌دهد.

بعضی از پزشکان سطح گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) را هم در خون بررسی کنند. hCG در اوایل بارداری به سرعت افزایش می‌یابد و بین هفته هشت تا ۱۰ به اوج خود می‌رسد. اگر سطح هورمون به سرعت بالا نرود یا پایین باشد، ممکن است از سقط جنین یا مشکل دیگری خبر دهد.

گاهی‌اوقات، پزشک سطح hCG را در چند روز متوالی اندازه‌گیری می‌کند تا ببیند که آیا مقدار آن در حال افزایش است یا خیر. این روش می‌تواند ابزار موثری برای تشخیص حاملگی بدون جنین باشد.

بیشتر بدانید: سوالات بارداری

درمان بارداری پوچ

بعضی از زنان بافت‌های مرتبط با بارداری را به طور طبیعی سقط می‌کنند و به درمان نیاز ندارند. اما اگر تمام بافت‌ها دفع نشوند، گزینه‌های دیگری برای خارج کردن محتویات رحم وجود دارد، از جمله:

• اتساع و کورتاژ: پزشک دهانه رحم را باز کرده و از ابزارهای پزشکی و مکش برای خارج کردن بقایای حاملگی استفاده می‌کند. این جراحی با سدیشن یا بیهوشی عمومی انجام می‌شود.
• سقط با دارو: برای آگاهی از بهترین دارو برای بارداری پوچ باید با متخصص زنان مشورت کنید. اما معمولا از میزوپروستول به تنهایی یا همراه با مفپریستون برای تحریک سقط جنین استفاده می‌شود. دارو فرآیند سقط را تسریع می‌کند و زمان انتظار برای دفع بافت‌های حاملگی را کاهش می‌دهد. طی ۳۰ دقیقه تا ۱۰ ساعت پس از مصرف دارو علائم مختلف مانند کرامپ، درد شکم و خونریزی را تجربه خواهید کرد.

چهار تا ۶ هفته پس از سقط جنین یا انجام اتساع و کورتاژ باید نزد پزشک بروید. در این ملاقات ممکن است برای اطمینان از خالی بودن رحم یک سونوگرافی دیگر انجام شود. همچنین پزشک علائم عفونت را بررسی می‌کند تا مطمئن ‌شود که هیچ عارضه خاصی وجود ندارد.

احتمال بارداری سالم بعد از بارداری پوچ وجود دارد؟

بله. بیشتر افرادی که این مشکل را تجربه می‌کنند می‌توانند دوباره باردار شوند. اما در مورد زمان مناسب باردار شدن باید با متخصص زنان مشورت کنید. طبق راهنمای بارداری بهتر است قبل از تلاش مجدد، یک تا ۲ دوره قاعدگی منظم را پشت سر بگذارید.

برای جلوگیری از بارداری پوچ چه بخوریم؟

هیچ راهی برای پیشگیری از حاملگی بدون جنین وجود ندارد. با این حال، بعضی از زوج‌ها ممکن است بخواهند آزمایش ژنتیک روی بافت داخل رحم انجام دهند. این آزمایش‌ به بررسی علل زمینه‌ای سقط جنین کمک می‌کند و می‌تواند برای زوج‌هایی که چند بار با این مشکل روبه‌رو شده‌اند، مفید باشد.

کلام پایانی

سقط جنین یا از دست دادن بارداری می‌تواند احساسات زیادی را در شما ایجاد کند که همه آن‌ها مهم هستند. پذیرش این موضوع به‌خصوص زمانی دشوار است که برای اولین بار سونوگرافی انجام می‌دهید و به جای جنین با یک ساک حاملگی خالی روبه‌رو می‌شوید. اما باید بدانید که بیشتر افراد بعد از تجربه حاملگی پوچ می‌توانند بارداری سالم داشته باشند.

اگر در مورد حاملگی بدون جنین به راهنمایی نیاز دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر زنان آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر زنان از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.

سوالات متداول

منابع: my.clevelandclinic, mayoclinic