قرص سدیم والپروات (Sodium Valproate) یکی از داروهای شناخته‌شده برای درمان حملات تشنجی است. این دارو به کنترل علائم تشنج و تثبیت خلق‌وخو کمک می‌کند. سدیم والپروات بر انتقال‌دهنده‌های عصبی تاثیر می‌گذارد و می‌تواند فعالیت الکتریکی مغز را تثبیت کند؛ به همین دلیل نقش موثری در کاهش تعداد و شدت تشنج دارد. در حال حاضر، پزشکان این قرص را برای پیشگیری از میگرن، افسردگی و دردهای عصبی ناشی از دیابت هم تجویز می‌کنند.
اگر پزشک به تازگی برایتان قرص سدیم والپروات والپروئیک اسید تجویز کرده، در مقاله پیش‌رو از مجله سلامت درمانکده همراه ما باشید تا بررسی کنیم قرص والپروات سدیم برای درمان چیست و چگونه باید آن را مصرف کرد.
فهرست محتوا
قرص سدیم والپروات چیست؟
سدیم والپروات با نام انگلیسی Sodium Valproate نوعی داروی سیستم عصبی مرکزی به‌شمار می‌آید و در دسته داروهای ضد تشنج جای می‌گیرد. این قرص با کاهش تحریک‌پذیری سیستم عصبی مرکزی به درمان حملات تشنج، کنترل علائم صرع، بهبود دوره‌های شیدایی و جلوگیری از سردردهای میگرنی کمک می‌کند. معمولا پزشک، سدیم والپروات را که در حال حاضر با دوزهای ۲۰۰، ۳۰۰ و ۵۰۰ میلی‌گرمی تولید میشود، برای درمان دارویی ترکیبی تجویز می‌کند.
مکانیسم اثر سدیم والپروات
مکانیسم اثر این قرص بر پایه تنظیم فعالیت‌های الکتریکی مغز عمل می‌کند و از طریق چند مسیر انجام میشود:
- افزایش غلظت گابا: سدیم والپروات نقش مهمی در افزایش غلظت گابا (GABA) به عنوان یک ناقل عصبی بازدارنده دارند. افزایش گابا باعث کاهش فعالیت الکتریکی بیش از حد مغز میشود و نتیجه آن، کنترل حملات تشنج است.
- مسدودکردن کانال‌های سدیمی: این قرص کانال‌های سدیمی در غشای سلول‌های عصبی را مسدود می‌کند. از آن جایی که ورود یون‌های سدیم به داخل نورون‌ها در وقوع تشنج نقش دارند، مسدود کردن این کانال‌ها از فعالیت بیش از حد و تحریک‌پذیری نورون‌ها جلوگیری می‌کنند.
مدت اثر والپروات سدیم بسته به متابولیسم بدن و دوز مصرفی دارو در هر فرد متفاوت است. با این حال، پزشکان معتقدند به طور معمول حدود هشت تا ۲۴ ساعت طول می‌کشد.
قرص سدیم والپروات برای چیست؟
این سوال که قرص سدیم والپروات برای چیه، از سمت کاربران زیادی مطرح میشود. در جواب باید بگوییم قرص سدیم والپروات 500 و سایر دوزهای آن توسط پزشک متخصص برای درمان و پیشگیری از چندین اختلال سیستم عصبی مرکزی تجویز می‌شوند که شامل موارد زیر هستند:
۱- قرص سدیم والپروات برای تشنج
این قرص به عنوان داروی ضد تشنج شناخته میشود و با افزایش غلظت ماده شیمیایی به نام گابا به کنترل انواع حملات تشنج کمک می‌کند.
بیشتر بدانید: قرص دپاکین
۲- قرص سدیم والپروات برای اختلال دوقطبی
سدیم والپروات برای تثبیت خلق و کاهش دوره‌های شیدایی در اختلال دوقطبی موثر است. این دارو به پیشگیری از بازگشت علائم در بیماران دوقطبی کمک می‌کند.
۳- قرص والپروات سدیم برای میگرن
این قرص به عنوان یک داروی پیشگیری‌کننده برای افرادی که درگیر حملات مکرر و شدید میگرن هستند، تجویز میشود. سدیم والپروات می‌تواند حملات میگرنی را با تعدیل فعالیت‌های عصبی در مغز و کاهش تحریک‌پذیری نورون‌ها کاهش دهد. با این حال، توجه داشته باشید که قرص سدیم والپروات برای سردرد و حملات میگرنی به عنوان یک داروی درمان‌کننده تجویز نمی‌شود، بلکه فقط از بروز حملات پیشگیری می‌کند.
۴- قرص والپروات سدیم برای افسردگی
سدیم والپروات به عنوان یک تثبیت‌کننده خلق در اختلال دوقطبی استفاده میشود. این دارو معمولا در کنار داروهای ضد افسردگی برای مدیریت افسردگی مرتبط با دوقطبی موثر است. از طرفی، وقتی اختلال افسردگی به داروهای دیگر پاسخ ندهد، سدیم والپروات می‌تواند به عنوان یک درمان کمکی تجویز شود. لازم به ذکر است، این دارو به تنهایی برای درمان افسردگی اساسی تجویز نمی‌شود، بلکه فقط به عنوان درمان مکمل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بیشتر بدانید: قرص کاربامازپین ۴۰۰ برای چیست؟
نحوه استفاده از قرص والپروات سدیم
این دارو باید به صورت خوراکی و کاملا زیر نظر پزشک مصرف شود. دوز و مقدار سدیم والپروات از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ بنابراین دارو را طبق دستورالعمل پزشک استفاده کنید و از کم یا زیاد کردن خودسرانه دوز آن بپرهیزید. پزشک معمولا دوز این قرص را بر اساس سن، وزن، نوع و شدت بیماری، وضعیت سلامت کلی فرد و نحوه پاسخ به درمان مشخص می‌کند.
بیشتر بدانید: قرص سوماتریپتان
دیگر نکات مهم حین مصرف داروی سدیم والپروات شامل موارد زیر هستند:
- این قرص را باید همراه با آب به صورت کامل قورت دهید؛ بنابراین از خرد کردن یا جویدن آن بپرهیزید.
- این دارو بر سیستم عصبی مرکزی تاثیر می‌گذارد؛ از همین‌رو باید حین مصرف آن تحت نظر پزشک باشید.
- پزشک معمولا قبل و حین مصرف قرص سدیم والپروات عملکرد کبد، دمای بدن، سطح آمونیاک خون و سطح پلاسما را مورد بررسی قرار می‌دهد.
- دارو را تا اتمام دوره درمان به صورت کامل مصرف کنید و از قطع خودسرانه آن بپرهیزید.
- بهتر است این دارو را همراه با غذا بخورید تا احتمال بروز ناراحتی معده کاهش یابد.
- اگر خوردن یک نوبت از دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری دوز فراموش‌شده را مصرف کنید. با این حال، اگر نوبت بعدی دارو نزدیک است (کمتر از چهار ساعت)، می‌توانید دوز فراموش‌شده را نادیده بگیرید و قرص را طبق دستورالعمل از قبل مشخص شده مصرف کنید.
بیشتر بدانید: قرص کلونازپام
بهترین زمان مصرف قرص والپروات سدیم
اگر پزشک این قرص را برای ۲ بار در روز تجویز کرد، بهتر است دارو را با فاصله زمانی ۱۲ ساعت، یعنی صبح و شب مصرف کنید. همچنین، در تجویز تک‌دوز اگر احساس کردید این دارو باعث خوابآلودگی شما میشود، می‌توانید آن را در شب استفاده کنید. یادتان باشد، ثبات در مصرف سدیم والپروات بسیار مهم است. بدین معنی که قرص را هر روز در ساعت مشخصی بخورید تا دوز ثابتی از دارو در بدن باقی بماند.
بیشتر بدانید: قرص ترازودون
روش قطع قرص والپروات سدیم
قطع مصرف قرص سدیم والپروات ۲۰۰ و سایر دوزهای آن باید به صورت تدریجی و تحت نظارت پزشک انجام شود. پزشک معمولا دوز دارو را به مرور زمان کاهش می‌دهد. این روند می‌تواند برای چند هفته یا چند ماه (بسته به مدت زمان مصرف و دوز دارو) ادامه داشته باشد.
بنابراین از قطع خودسرانه دارو بپرهیزید؛ زیرا می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی شود. عوارض قطع ناگهانی والپروات سدیم عبارت‌اند از:
- عود علائم تشنج
- گیجی و لرزش
- بی‌قراری
- اضطراب شدید
- عود دوره‌های شیدایی و افسردگی در بیماران دوقطبی
موارد احتیاط و منع مصرف قرص سدیم والپروات
این دارو در صورت وجود شرایط و بیماری‌های زیر باید با احتیاط مورد استفاده قرار بگیرد و ممکن است در مواردی منع مصرف داشته باشد:
- حساسیت به ترکیبات داروی سدیم والپروات
- مشکلات کبدی و کلیوی
- افراد بالای ۲۰۰ سال
- فشار خون بالا
- سابقه نارسایی شدید کبد در خانواده
- بیماری لوپوس
- کودکان زیر ۲ سال
- اختلالات خونی
- التهاب پانکراس
- سابقه اختلالات روانی همچون افسردگی اساسی و اضطراب
- بیماری‌های ژنتیکی نقص در میتوکندری
سدیم والپروات در بارداری و شیردهی
خوردن قرص والپروات سدیم در بارداری توصیه نمی‌شود؛ زیرا این دارو می‌تواند خطر بروز نقایص مادرزادی همچون ناهنجاری‌های قلبی، مشکلات لوله عصبی، نقایص جمجمه و سیستم عصبی را در جنین افزایش دهد. با این حال، اگر زنان مبتلا به بیماری تشنج یا اختلال دوقطبی، حین مصرف سدیم والپروات باردار شوند، نباید دارو را به طور ناگهانی قطع کنند. چرا که این وضعیت می‌تواند احتمال هیپوکسی (کمبود اکسیژن در بافت‌های بدن) مادر و جنین را افزایش دهد.
همچنین، مصرف قرص سدیم والپروات در شیردهی هم توصیه نمی‌شود؛ زیرا ترکیبات این دارو ممکن است هرچند کم به شیر مادر منتقل می‌شوند و بر سلامت نوزاد تاثیر منفی بگذارند. اگر پزشک مصرف این دارو را در دوران شیردهی برای مادر ضروری بداند، نوزاد را از نظر عوارض جانبی همچون خوابآلودگی، اختلال در تغذیه یا تغییرات رفتاری تحت نظر قرار می‌دهد.
بیشتر بدانید: قرص پاروکستین
عوارض قرص والپروات سدیم
این دارو هم ممکن است مانند سایر داروها باعث ایجاد عوارض جانبی رایج و جدی شود که شامل موارد زیر هستند:
عوارض جانبی رایج
این عوارض معمولا پس از چند روز برطرف می‌شوند؛ در غیر این صورت باید حتما پزشک معالج را در جریان قرار دهید:
- سردرد و سرگیجه
- خوابآلودگی
- ضعف و لرزش
- دل درد و اسهال
- تاری دید یا دوبینی
- افزایش یا کاهش اشتها
- ریزش مو
- اختلال در راه رفتن
- افزایش یا کاهش وزن
- تغییر در دوره‌های قاعدگی
- زنگ زدن گوش
- خشکی دهان
عوارض جانبی جدی
علائم زیر جزء عوارض جانبی جدی سدیم والپروات هستند که معمولا به دلیل مسمومیت ناشی از این دارو ایجاد می‌شوند:
- کاهش شدید دمای بدن
- افزایش ضربان قلب
- خشکی و التهاب چشم
- خونریزی
- افزایش سطح آمونیاک خون
- خوابآلودگی بسیار شدید
- واکنش آلرژیک
- پانکراتیت
- آسیب کبدی
بیشتر بدانید: عوارض و فواید قرص الانزاپین
تداخل دارویی سدیم والپروات
تداخل دارویی می‌تواند اثربخشی این قرص را تحت تاثیر قرار دهد یا باعث افزایش احتمال بروز عوارض جانبی شود. داروهایی که ممکن است با قرص سدیم والپروات تداخل ایجاد کنند؛ عبارت‌اند از:
- دیازپام
- لاموتریژین
- فنوباربیتال
- فنی‌‌توئین
- پریمیدون
- کاربامازپین
- داروهای ایدز مانند زیدوودین
- قرص‌های پیشگیری از بارداری حاوی استروژن
- آمی‌تریپتیلین و نورتریپتیلین
- آسپرین
- داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین
- برخی از آنتی‌‌بیوتیک‌ها مانند ایمی‌پنم، مروپنم و ریفامپین
- داروهای بیهوشی مانند پروپوفول
- سایر داروهای ضد تشنج و پیشگیری‌کننده از میگرن مانند توپیرامات
- سایمتیدین
- داروی کاهش‌دهنده کلسترول
راهنمای مراجعه به پزشک
قرص سدیم والپروات یک دارو ضد تشنج است که برای بهبود دوره شیدایی در اختلال دوقطبی و پیشگیری از سردردهای میگرنی هم تجویز میشود. این دارو بر سیستم عصبی مرکزی بدن تاثیر می‌گذارد؛ از همین‌رو بسیار مهم است که کاملا زیر نظر پزشک استفاده شود. مصرف خودسرانه و تغییر دوز آن نه تنها اثربخشی مطلوبی ندارد، بلکه می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی جدی شود.
شما می‌توانید برای پرسیدن سوالات بیشتر به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله روانپزشک آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر روانپزشک از روانپزشک مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
این قرص یک داروی ضد تشنج است که برای درمان انواع مختلف تشنج تجویز میشود. همچنین، به بهبود علائم اختلال دوقطبی و پیشگیری از سردرد میگرنی کمک می‌کند.
بله. خوابآلودگی یکی از عوارض جانبی این قرص به‌شمار می‌آید.
والپروات سدیم ۲۰۰ میلی‌گرمی، یکی دیگر از دوزهای این دارو است که در صورت صلاح‌دید پزشک برای درمان تشنج، کنترل دوره شیدایی اختلال دوقطبی و پیشگیری از سردردهای میگرنی استفاده میشود.
افزایش وزن می‌تواند یکی از عوارض داروی سدیم والپروات باشد. این عارضه معمولا به دلیل احتباس مایعات، افزایش متابولیسم بدن و تغییر در اشتها ایجاد میشود.
بله. ریزش مو یکی از عوارض جانبی این دارو است که برخی افراد آن را تجربه می‌کنند.
باسلام ،حدودیک ماه هست ازقرص والپروات استفاده. میکنم دراین مدت ۲کیلوافزایش وزن داشتم ،ایااین افزایش وزن ادامه داره یابعدازعادت کردن بدن ازبین میره؟؟