سالیسیلیک اسید (Salicylic acid) یکی از محبوب‌ترین و موثرترین موادی است که در دنیای مراقبت از پوست استفاده میشود. این ماده به دلیل خواص بی‌نظیری که در بهبود مشکلات پوستی دارد، مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته است. اگر به دنبال یک راه‌حل عالی برای مراقبت از پوست‌تان هستید و می‌خواهید درباره کاربردهای سالیسیلیک اسید اطلاعات بیشتری کسب کنید، این مقاله از مجله سلامت درمانکده را تا انتها بخوانید.
فهرست محتوا
سالیسیلیک اسید چیست؟
سالیسیلیک اسید در گیاهان به طور طبیعی وجود دارد و به رشد گیاه و افزایش مقاومت آن در برابر عوامل بیماری‌زا کمک می‌کند. همچنین به طور گسترده در محصولات بهداشتی استفاده میشود.
سالیسیلیک اسید برای پوست مفید است. این ماده در دسته‌ای از داروها به نام عوامل کراتولیتیک قرار دارد و با کاهش تورم و قرمزی و باز کردن منافذ مسدود‌شده پوست می‌تواند به رفع آکنه کمک کند. علاوه بر این، سایر بیماری‌های پوستی را با نرم کردن سلول‌های مرده پوست و تسهیل ریزش آن‌ها درمان می‌کند.
بیشتر بدانید: گلیکولیک اسید
سالیسیلیک اسید برای چی خوبه؟
سالیسیلیک اسید برای جوش سرسیاه و سایر انواع آکنه مفید است. این ماده همچنین در درمان پسوریازیس، ایکتیوز، شوره سر، میخچه، پینه و زگیل‌های دست و پا کاربرد دارد. اسید سالیسیلیک درمان زگیل تناسلی و زگیل صورت نیست. به‌علاوه، نباید از آن برای درمان زگیل حاوی مو، زگیل داخل بینی یا دهان، خال و ماه‌گرفتگی استفاده کرد.
بیشتر بدانید: هیالورونیک اسید
چگونه از سالیسیلیک اسید استفاده کنیم؟
سالیسیلیک اسید سرم، کرم، لوسیون، ژل، پماد، پد، شامپو و… دارد. این ماده در غلظت‌های مختلف عرضه میشود که برای تهیه بعضی از آن‌ها به نسخه متخصص پوست نیاز دارید.
بسته به شرایطی که در حال درمان آن هستید و نوع محصول، میزان استفاده از Salicylic acid می‌تواند از چند بار در روز تا چند بار در هفته متغیر باشد. بنابراین لازم است بروشور محصول را به دقت بخوانید یا با پزشک در مورد نحوه مصرف آن مشورت کنید.
از سالیسیلیک اسید دقیقا طبق دستور استفاده کنید و میزان یا مدت زمان مصرف آن را خودسرانه تغییر ندهید. اگر از این ماده برای درمان آکنه استفاده می‌کنید، ممکن است پوست شما در ابتدا خشک یا تحریک شود. برای جلوگیری از این مشکل بهتر است دفعات استفاده از Salicylic acid را به تدریج افزایش دهید. سایر نکاتی که باید رعایت کنید شامل موارد زیر هستند:
بیشتر بدانید: آزلائیک اسید
- وقتی برای اولین بار از Salicylic acid استفاده می‌کنید، مقدار کمی از محصول را به مدت سه روز به یک یا ۲ نقطه کوچک که قصد درمان آن را دارید، بمالید. اگر هیچ واکنش یا مشکل خاصی را تجربه نکردید، می‌توانید طبق دستورالعمل به استفاده از محصول ادامه دهید.
- سالیسیلیک اسید موضعی را نبلعید. اگر محصول به طور تصادفی وارد چشم، بینی یا دهان شما شد، محل مورد نظر را به مدت ۱۵ دقیقه با آب بشویید.
- از Salicylic acid روی پوست آسیب‌دیده، قرمز، متورم، تحریک‌شده یا عفونی استفاده نکنید.
- سالیسیلیک اسید را فقط روی بخش‌هایی از پوست که تحت تاثیر بیماری قرار گرفته‌اند، بمالید. از این ماده روی نواحی بزرگ بدن استفاده نکنید؛ مگر اینکه پزشک به شما توصیه کرده باشد.
- بدون مشورت با پزشک، ناحیه‌ای که Salicylic acid روی آن مالیده شده است را با بانداژ یا پانسمان نپوشانید.
- اگر از Salicylic acid برای درمان آکنه یا بعضی از مشکلات پوستی دیگر استفاده می‌کنید، ممکن است چند هفته طول بکشد تا به طور کامل از فواید آن بهره‌مند شوید. احتمال دارد وضعیت شما در چند روز اول درمان بدتر شود. چون پوست‌تان به تدریج به دارو عادت می‌کند.
عوارض جانبی سالیسیلیک اسید
این ماده ممکن است در بعضی از افراد عوارض جانبی ایجاد کند. اگر مشکلات زیر شدید بودند یا برای مدت طولانی ادامه داشتند، به پزشک مراجعه کنید:
- تحریک پوست
- سوزش در ناحیه‌ای که Salicylic acid استفاده کرده‌اید
بعضی از عوارض جانبی جدی هستند و به درمان نیاز دارند. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:
- گیجی
- سرگیجه
- خستگی یا ضعف شدید
- سردرد
- تنفس سریع
- شنیدن صدای زنگ یا وزوز در گوش
- کاهش شنوایی
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
همچنین اگر علائم زیر را تجربه کردید، استفاده از Salicylic acid را متوقف کنید و فورا به دنبال کمک اورژانسی بروید:
- کهیر
- خارش
- سفتی گلو
- مشکل در تنفس
- احساس ضعف
- تورم چشم‌ها، صورت، لب‌ها یا زبان
این ماده ممکن است عوارض جانبی دیگری هم ایجاد کند. در صورت بروز هر گونه مشکل غیرعادی در حین استفاده از آن با پزشک خود تماس بگیرید.
موارد احتیاط یا منع مصرف
رعایت نکات زیر به شما کمک می‌کند که از خود در برابر عوارض جانبی سالیسیلیک اسید محافظت کنید:
- اگر به Salicylic acid یا هر داروی دیگری حساسیت دارید، موضوع را به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.
- بدون مشورت با متخصص پوست از صابون‌ها یا شوینده‌های ساینده، محصولات مراقبت از پوست حاوی الکل و سایر داروهای موضعی مانند بنزوئیل پراکسید و ترتینوئین استفاده نکنید. چون این کار ممکن است پوست شما را به شدت تحریک کند.
- به پزشک یا داروساز بگویید که در حال حاضر از چه داروها، مکمل‌های غذایی یا محصولات گیاهی استفاده می‌کنید یا ممکن است مصرف آن‌ها را در آینده شروع کنید.
- در مورد سابقه ابتلا به هر نوع بیماری به‌خصوص دیابت، بیماری عروق خونی، مشکلات کبدی یا بیماری کلیوی با پزشک صحبت کنید.
- در مورد استفاده از Salicylic acid در کودکان با دکتر اطفال مشورت کنید. به یاد داشته باشید که استفاده از این ماده برای کودکان کمتر از ۲ سال تایید نشده است.
- کودکان و نوجوانان مبتلا به آبله مرغان یا آنفولانزا نباید از Salicylic acid استفاده کنند؛ مگر اینکه پزشک اجازه این کار را داده باشد. چرا که خطر ابتلا به یک بیماری جدی به نام سندرم ری وجود دارد.
- بدون مشورت با پزشک از سالیسیلیک اسید در بارداری استفاده نکنید و اگر در حین مصرف آن باردار شدید، فورا موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. استفاده خودسرانه از سالیسیلیک اسید در شیردهی هم توصیه نمی‌شود.
- این ماده می تواند شما را نسبت به نور آفتاب حساس‌تر کند. بنابراین در معرض آن قرار نگیرید و از تخت‌های برنزه‌کننده استفاده نکنید. اگر این کار برایتان امکان‌پذیر نیست، لباس مناسب بپوشید و از کلاه، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
بیشتر بدانید: کلاژن پپتید
سالیسیلیک اسید با چی تداخل دارد؟
این محصول می‌تواند با داروهای زیر تداخل داشته باشد:
- داروهایی که pH ادرار را تغییر می‌دهند مانند کلرید آمونیوم، بی‌کربنات سدیم و…
- داروهایی مثل وارفارین که از لخته شدن خون پیشگیری می‌کنند
- متوترکسات
- پیرازینامید
- بعضی از داروهای بیماری دیابت
- بعضی از داروها نقرس
- داروهای استروئیدی مانند پردنیزون یا کورتیزون
در این مقاله ممکن است به تمام تداخلات دارویی Salicylic acid اشاره نشده باشد. بنابراین قبل از امتحان کردن آن باید فهرست تمام داروها، مکمل‌ها و محصولات موضعی که استفاده می‌کنید را در اختیار پزشک قرار دهید.
بیشتر بدانید: سرم نیاسینامید
کلام پایانی
سالیسیلیک اسید یک ماده موثر برای درمان مشکلات پوستی است. اما نحوه استفاده از آن باید متناسب با نیازهای پوست باشد تا از تحریکات احتمالی جلوگیری شود. اگر مطمئن نیستید که Salicylic acid برای شما مناسب است یا خیر، با متخصص پوست صحبت کنید. شما می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر پوست آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر پوست از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
سوالات متداول
آن‌ها را دور از دسترس کودکان و در محیط اتاق (دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد) قرار دهید. تمام محصولات را بعد از فرا رسیدن تاریخ انقضاء دور بریزید.
بله. این ماده می‌تواند در مراحل اولیه استفاده باعث برون‌ریزی پوست شود. این اتفاق در بسیاری از موارد نشانه شروع فرآیند پاکسازی و لایه‌برداری پوست است.
ترکیب این ۲ ماده به‌خصوص در غلظت‌های بالا ممکن است باعث تحریک پوست شود. از این‌رو توصیه میشود از آن‌ها در زمان‌های متفاوتی از روز استفاده کنید.
از بهترین محصولات می‌توان به سالیسیلیک اسید اوردینری و سبوما اشاره کرد.
منابع: medlineplus, my.clevelandclinic
